장음표시 사용
591쪽
extitere Bolanici , hactenus non potuere; lassiciet etiam ad brast messiis futuris forte omnibus. Absolutis propriis agris
eoi ni ei a furi , proximisque succurrant tum
at tem' plurium Boianicorum animos ita eXterorum sipse 1 captos , earumque scopulis adeo adfixos, ut Vix uade evelli possint, observaverim, suasi sapientioreS, ne eri nere paterentur a minutissimis Varietatibus per integrum diem , & usque dum superveniens nox prohiberet, ted uni agi; necessariorum e amen ii θλῖψς ς' ' i h Pulfa is . Hanunculis , Dio' hi iaTHOPHILI, nec parcior seges esset speranda, si . , industria humana ad reliquas plantarum gentes , licet in his forte minor in Corollis, malor vero in statura
Tnibus , Funςis & Muscis non m nor , quam plantarum familia, monente idem , ante me , Cl. HALL Sussietat absolute Bolanicis recensuisse varietatum istas solas
Redies uuas in paragrapho praecedenti enumera I . necella
rium aciem hoc e e , nullo quidem modo , adhuc persuasus
II. Luxuriationes foliorum in foliis oppositis O digitatis ' faeillinire ad sunt. Haec docet inspectio plantarum : Folia opposita durn luxuitant nt in Folia stellata, seu verticillata , sed hOC
in quibusdam generibus, nec omnibus ; hoc raro rarius unquam in Didynamiae classe observatum fuit Exempla Luxuriationis foliorum in OPPUSIII, pro IZIII LYSIMACHIA lutea majore. C. B. I. Lysimachia lui. maj. foliis ternis T. 2. Lysimachia lui. in . foliis quaternis T. 3. Lysimachia lut . mal. foliis quinis. T. SALICARIA *ulgari purpurea , fotus oblongis . 1 I. Lysimachia trifolia , caule hexagono T.
VERON CA Virginiana proceriore, solus ternis quatern aut etiam quinis , &c. Pluch.
592쪽
ANAGALLIDE phoeniceo fore C. B. vel eaerulis. C. R. I. Anagallis phoenicea fol. amplior. ex adverso quaternis R. S. 2. Anagallis caerulea foliis binis tern ve ex adverso nascem. tibus T.
Catilis earum plantarum , quae folia opposita gerunt , communiter tetragonus est ; si in his multiplicantur folia &terna evadunt, etiam caulis anguli multiplicantur & sex Exodibunt.
DIGITATA folia in certis plantarum familiis saepius ,
addendo unitatem folioli, Variant. e. gr. TRIFOLIUM pratense album. C. B. I. Trifolium quadrifolium hortense album. C. B. 312. Morbosas plantas vel etiam plantarum aetates inter varietates numerare forpius supersuum est. Vix nomine tangam istos, qui cum plantam obtinuerint, in loco ubi crescat, sterilem , vel macram , & miseram, moX novam proclamarunt speciem, cum in utroque regno , tam in animali, quam vegetabili quotidiana docent observata has notas nullius momenti , quoad dignotionem , esse. Plurima animalia in vivariis custodita sterilia persistunt ;Omne Vivum, proin plantae Omnes morbis obnoxiae sunt; cetas ipsa senilis utrisque morbus. Sunt plantae Variae, quae primo anno enatae, nec caulem , nec fores producunt altero vero & insequenti anno faciem mutant, caulem exserunt, flores fructusque promunt. Cum ANNIS mutabiles. Onosma Diosc. Matth. Hedera. vide Fl. Iun. 9 I. a. Hedera humi repens. C. B. 2. Hedera major sterilis C. II 3. Hedera arborea. C. B. Ranunculus. FI. lapp. 3. 232.
Eanunculus pygmaeus. Fl Ian. ibid. γ.
593쪽
υstilago hordei. C. B. Ustilago avenae. C. B. Scorgonera pulverissora. H. R. P. f. Clavis Iaborant i ius Graminere , uti Secale. vide Langium de usu Clavorum Secatinorunc
γ, Erysibe saepius grassatur in
Lupulo. Galeopside. Rubigo , ochrae aiinstar, foliorum supinae parti adhaeret in Alchimilla caule & foliis erectis , subtus pulvere aspersis. Rubo saxatili, caule erecto, foliis pulvere obsitis. ε. Rubedine tactin. Esula degener. Riv. Tithymalus cyparissias, soliis punctis croceis notatis T Infecturum nida admittenteε.
Hieracium myophyron. Heuch. contortuplicatum & strumosum. Bara Salix rosea. Ger. Par . Pinus pumila excrementis seta. Clin. Quercus , Populus , ROsa, Cerastium, &c. 3I3. Color corollae praefertim in caeruleis rubri'ue petatis , facillime variat. Nulla Varietas a Bolanicis promtius observatur , quam quae a colore corollae ipsis Floris desumitur. Quam pauci de
sere odia colorem fecerit natura in floribus, bac Thesi doni
594쪽
monstrare volui, desumto exemplo a plantis corolla rubra vel flores omnes purpureos, videbitis eos quam primum erumpunt, saturatissimo sanguineo colore in os at per diem unum alterumve soli expolitos contrauo Dalloscere, & gradu imperceptibili ra caeruleos trantire Md: ; defici tes hos stores aspergite acaeo quocunque,& recuperabitis colorem rubrum pDilinum. Hinc patet ex physicis Cur Flores Rubri in umbra saturatiores. Cur Bacere Rubrae in umbra saturatiora rubedine tinctae sint , albae , ejusdem speciei cum rubris , dulciores Cur Ba Oeae Rubrae Solis radios diuturnos qui eXceperunt ,' 'Cus Baedis plantarum in paludibus nascentes acidiores , in siccis dulciores. 3I4. Locus aquosus inferiora, montosus autem supersera
saepius findit, is e docent observata in plurimis plantis aquaticis & mon- tota inter se collatis ; non tamen pro fundamento assumenda osse e stula haec, ne inde concludantur opposita , quod scilicet inentatae , quarum folia radicalia tenuia, sint aquaticM, duacum folia radicalia latiora , Prλtenses, tr et Vel p*0ς ' R h ebutionem tamen admittit s. p ζ saepius hoc contingat ν ζ ςςpy se 'n iri Nasturtio
magis integra producunt MM0 h h . .
Sium latifolium C. B. lacinias divisit. C. B.
595쪽
Phellandrium. DOd. . ,, D et1 Ranunculus aquaticus, folio rotundo O capillaceo C. B. Contra , Plantae pratenses , campQstres , montanae, & sero omnes , quae in sicco degunt, superiora folia angustiora producunt , idque eo magis , quo magis arenosa sit terra matrix iidque minus , quo succulentior terra. e. gr. Pimpinella Saxifraga maior O minor. C. B. Apium horte e seu Petroselinum vulgo. C. B. Ani iam herbartia , femine majore S minore. C. B.
Hinc plantae, diu in locis siccis servatae, tenuisoliae ev
1linc plantae lati lite in solo spongioso fertilissimo praegnanti diu cultae, crispis foliis evasere , varietatesque distinctae, dum folia satis expandi alio modo potuerint nullo. Hinc Lactuca , Sphondylium , Cichorium , Esngium , Napurtium, Brassica ,
Tanacetum , Matricaria , &c. CRISPAE. Planta naturalis , nomine Varietatibus opposito , notari non debet. Si prout Bolanicus Varietatem nominare tenear, fiat ista nominatio sano sensu , & verbis dignis, quae eXprimunt Variantem partem , alias nomen meum nil est nisi VOX , praetereaque nihil, adeoque eadem in varietatibus methodo absoluto producendum ac in denominatione specierum demonstratum fuit, paucis exceptis. In nomine specisico debet unaquaeque species in disserentia ista tenere verba , istas notas, quibus necessario a reliquis distinguatur; at in Varietatibus non item ; hic enim species naturalis , seu quae mutata non est, vel non variat, debet suum nomen specificum intactum prorsus tenere , absque ulla additione varietatis. Nec debet unica varietas speciei in no Tame notas tenere , quibus ab aliis varietatibus separetur, se
596쪽
caule subdiviso corollis rubris csimplicibus P. caule subdiviso corollis albis sinplicibu,
caule subdiviso corollis plenis c caeruleis P. caule subdiviso corollis plenis rubris. caule subdiviso corollis plenis albis. Ergo in I. nulla fiat in nomine mentio curo Ilae simplicis Icgrulere , cum omnis planta ejusdem speciei, si naturalis sit, eiusmodi corollas gerat. In Σ. corolla rubra describitur , cum eo colore solum a naturali I discedat. In 3. pari modo , solo colore albo a sua natural1 1
In in . non addatur color, cum color nil variet, 1ed lota
mentio plenitudinis fiat, qua sola a naturali I differt. At in s. & s. addatur plenitudini color , quibus recedunt a prima ; sic & in reliquis.
316. Cultura tot varietatum mater , optima quoque Farietatum examinatrix est.
Cultura plurium, ne dicam infinitarum, Varietatum mater est ; hinc si solo fertilissimo committantur semina & radices plantarum sylvestrium, mirum quantum staturam , faciem , fores mutent; aliae tum luxuriant foliis, aliae floribus, aliae fructu. Horticultura docuit mille modis sores majores, formosiores , plenos , Variegatos ; fructus majores , sapidiores, Eratioresque producere ; in his semper videmus aliquem de fectum : in floribus circa genitalia ; in fructibus maioribus saepius circa semina; hinc fertiliores semper sylvestres &parvae plantae. .
Si terrae sterili, & minus succulentae, committantur hae per culturam eXaltatae plantae, recedunt a genio isto, quem in hortis assumserunt, & minores factae naturales evadunt & se cundiores. Ρlantas rarissimas in hybernaculis calidis summo studio fovemus , ubi foliis superbiunt , floresque tum rariuSyroducunt at in terra steriliori aere subaperto , minores evadunt & secundiores. Amananthus Crisiatus in hortis sem
Der luxuriat, nec naturalis videri potest planta, nisi in terrac exsucca
597쪽
VARIANT 1 A. exsucca excrescere permittatur ; ubi parva , miserrina am dice res, nullo modo variat, simplicissimasque spicas id ramos na- rurales prom it. Adeoque omnes fores luxuriantes terrae sterilis imae per aliquot annos concedantur, si naturales examinare desiderium
Nullus sanus hoc tempore fidem adhibet Veterum sententiae , qui persuasi erant plantas in Berili terra degenerare ; TRI TICUM in Hordeum; HORDEUM in Avenam, &C. trans formari in sterili agro. Qui structuram plantarum mirificam considerat, qui sores fructusque tanto artificio productos &diveris aspexerit, qui autopticis experimentis & propriis ina jorem adhibuerit fidem, quam credulae authoritati , aliterientiet. Credidere anteces res nullum experimentum facilius detec turum varietates, quam si semina terrae mandarentur, quae si plantam consimilem producerent, potuit nullo modo non esse distincta species ; hoc interdum sit, attamen non semper. e.
gr. Quis neget aethiopem esse ejusdem speciei ac nos homines ;tamen A tiops nigros proceat infantes , in nostra terra. Vendunt& Hortulani semina varietatum , quae producunt consumiles varietates , ni longa die serantur in aliena terra. 317. Varietates qui ad species fuas redigit non minora praestat , quam qxi species ad propria genera amandavit. Cum Boiani hoc die tot, tamque infinitis onerata est varietatibus , ut varietatum numerus , ni fallar valde, duplo ad minimum superet naturalem calculum , cum dixi plurimum praestitisse , qui varietates ad suas species amandaret.
Facilius este distinguere pauca , quam plura , nullus mihi negabit : proin , si varietates sub suis speciebus , ut species sub generibus collocatae essent, facilis Bolanico est et labor , qui nunc dirus ferme dicendus. Quae alias sufficiat memoria luuae plantarum historia ΤIncipiamus tandem, licet cum periculo : sero enim inco pimus ; 4ncepit , illantius ante viginti circiter annos , qui, quod doleo , sectatores in hac adeo sana parte habuit nullos. Succurramus itaque, dum tempus sit, & assumamus pro principio , minus erroneum esse duas distinctas species combinare , quam unam duplicare. Si erramus , facile erit ci , qui nobis demonstret errorem , quod dum faciet & simul dicterentiam Critica Bolan. N n
598쪽
NOMINA propriam suam calamitatem, propria vitia sustinere. e gr. I. Delphinium caule subdiviso ccorollis caeruleis sinpliciabus P. 2. caule subdiviso corollis rubris stuplicibu, P. .. - caule subdiviso corollis albis simplicibus
3. --- caule subdiviso corollis plenis rubris. caule subdiviso corollis plenis albis. Ergo in I. nulla fiat in nomine mentio corollae simplici, Icσrulere , cum omnis planta ejusdem speciei, si naturalis sit, ejusmodi corollas gerat. In 2. corolla rubre describitur, cumi eo colore solum a
naturali I) discedat. In 3. pari modo , solo colore albo a sua naturali 1
In in . non addatur color, cum color nil variet, sed solamentio plenitudinis fiat, qua sola a naturali I) differt. At in s. & 6. addatur plenitudini color , quibus recedunt
3I6. Cultura tot varietatum mater , optima qu0que Farietatum examinatrix est.
Cultura plurium, ne dicam infinitarum, Varietatum mater est ; hinc si solo fertilissimo committantur semina & radices plantarum sylvestrium, mirum quantum staturam , faciem , fores mutent; aliae tum luxuriant foliis, aliae floribus, aliae fructu. Horticultura docuit mille modis fores majores, formosiores , plenos , Variegatos ; fructus majores , sapidiores , gratioresque producere ; in his semper videmus aliquem de fectum : in sonibus circa genitalia ; in fructibus majoribus saepius circa semina; hinc fertiliores semper sylvestres &parvae plantae.
Si terrae sterili, & minus succulentae, committantur hae per Culturam eXaltatae plantae, recedunt a genio isto , quem in hortis assumserunt, & minores factae naturales evadunt & se cundiores. Ρlantas rarissimas in hybernaculis calidis summo studio fovemus, ubi foliis superbiunt, floresque tum rarius producunt : at in terra steriliori aere subaperto , minores evadunt & secundiores. Amaranthus Crisiatus in hortis sem per luxuriat, nec naturalis videri potest planta, nisi in terra exsucca
599쪽
exsucca excrescere permittatur ; ubi parva , miserrinaam dice res , nullo modo variat, simplicissimasque spicas & ramos na-
rurales promit. Adeoque omnes flores luxuriantes terrae sterilissimae per aliquot annos concedantur, si naturales examinare desiderium
Nullus sanus hoc tempore fidem adhibet Veterum sententiae , qui persuasi erant plantas in sterili terra degenerare ; TRI TICUM in Hordeum ; HORDEUM in Avenam , &c. trans formari in sterili agro. Qui structuram plantarum mirificam considerat, qui flores fructusque tanto artificio productos &diver s aspexerit, qui autopticis experimentis & propriis ina jorem adhibuerit fidem, quam credulae authoritati , aliter
sentiet. Credidere anteces res nullum experimentum facilius detec turum varietates, quam si semina terrae mandarentur, quae si plantam consimilem producerent, potuit nullo modo non esse
distincta species ; hoc interdum sit, attamen non semper. e. gr. Quis neget Sthiopem esse ejusdem speciei ac nos homines; tamen A tiops iri gros proceat infantes , in nostra terra. Vendunt& Hortulani semina varietatum , quae producunt consimiles varietates , ni longa die serantur in aliena terra. 3I7. Varietates qui ad species fuaa redigit non minora pri6Zat , quam qxi species ad propria genera amandavit. Cum Boianica hoc die tot, tamque infinitis onerata est varietatibus, ut varietatum numerus, ni fallar valde, duplo ad minimum superet naturalem calculum , cum dixi plurimum praestitisse , qui varietates ad suas species amandaret.
Facilius este distinguere pauca , quam plura , nullus mihi negabit : proin , si varietates sub suis speciebus , ut species sub generibus collocatae essent, facilis Bolanico esset labor , qui nunc dirus ferme dicendus. Quae alias sulficiat memoria luuae plantarum historia 'Incipiamus tandem, licet cum periculo : sero enim ince pimus ; incepit , illantius ante viginti circiter annos , qui, quod doleo , sectatores in hac adeo sana parte habuit nullos. Succurramus itaque, dum tempus sit, di assumamus pro principio , minus erroneum esse duas di inctas species combinare , quam unam duplicare. Si erramus , facile erit ci , qui nobis demonstret errorem , quod dum faciet & simul dii ierentiam Critica Bota u. N n
600쪽
dete rit, quae lateret alias diutissime; Nulla enim ratione video , cur majori vitio alicui vertatur, quod species duas combinaverit, quam si ex unica duas distinctas fecerit; error utroque modo est credo priorem tamen potius esse condo nandum ; pono enim Virum sanum nullana noste plantam, plantas men addiscere in animo habere ; ejus prima leX erit, si felix evadat Bolanicus, primum omnes plantas pro eadem specie habere ; assumtas distinguere secundum differentias inscriptas in plures , usque dum diversas omnes absolverit. . Quod si vero hic idem contrariam incedat methodum , statuat que omnia individua totidem diversas esse species , similesque dein conjungat , usque dum pervenerit ad species , seio bonus evadet Bolanicus , & in initis expositus periculis.