장음표시 사용
561쪽
differentiam diversae speciei notam esse , at qui campos per gravit , dissicilius nova reperiit. Item qui plantas hortenses
tantum colunt, ubi plantae mutantur saepe, credunt communiter se plures possidere species , quam reipsa habent, si spontaneas inspicere minuS curent.
Ad multiplicationem specierum evitandam , nulla aptior
certiorque datur methodus , quam Ι. eXamen attentum omnium partium plantae, praesertim fulcrorum. 2. Fruetificationis, quoad omnes partes , accuratissima inspectio. 3. Ex collatis speciebus disserentiae manifestissimae inquisitio ; natura enim non facit saltus , sed communiter eadem methodo in eodem genere utitur. q. Ρositis speciebus pro diversis habitis ) sub alio & proximo genere , aperitur assinitas Vel diVersitas , si unquam. F. Cultura in diverso solo immutat saepe per cultu ram transnutatas species. 28 . Nomen genericum singulis speciebus applicari debet. Uti differentia species ejusdem generis inter se distinguit, sic & nomen genericum suum genus ab Omnibus generibus aliis separat, adeoque solo nominato genere descendo per clavem systematis , classem , ordinem, ad proprium genus ;quod si vero omittam nomen genericum , ex prolato nomine specifico nulla mihi idea generis, nec nominis specifici usus, Cum incertus haeream , quot species distinguat differentia. Convenere Systematici in hac sententia omnes. Moris onus autem , & Rajus hoc minus necessarium judicaverunt. vide Pag. 8. Nomen genericum idem Valet in foro Bolanico, ac num mus in republica , qui pro certo praetio accipitur , nec doc, mastae examine opus habet , quoties recipiatur ab altero, dum semel in republica innotuit. STOECHAS. Raj. hist. 28O. I. Stoechas citrina germanica , latiore folio. 2. Chrysocome aethiopica , plantaginis folio. 3. Helichrysum abrotant feminae foliis. q. Elichosum creticum. 3. Strechari citrinae alteri inodorae Lobelli assinis. 6. Gnaphalium montanum album.
Qui unum ex hisce audiret nominibus, non sciret , sub
562쪽
quo genero speciem reperiret, cum ansam nullam communicet. Quid nomen genericum sine genere , specificum sine specierum differentia l28 s. Nomen Specificum semper sequi oportet Genericum. Sic omnes Systematici , & facile omnes Bolanici voluere quodcunque primam divisionem facit , primum dari debet adeoque & nomen generi cum , antequam specificuin traditur meum est scire , antequam distinguo aliquid , quid distinguendum sit ; adeoque genus , quod in partes per differentiandividitur , antequam species tangam. LOBELIUS praesertim , minus, quam reliqui Bolanici
hanc regulam ObserVaVit. e. gr. montana Scabiosa calidarum regionum. Lob. minus Heliotropium repenS. Lob. ponticum Rha antiquorum. Lob.
Mathioli secundum Limonium. Lob. Narbonensium Dorea quas aurea perperam Doria. Lob. aquatica Plantago foliis betae. Lob. minus foetens Anagyris. Lob. Sylvarum primula.
286. Nomen Spec cum sine Generico est quas campana Anephiillo. Quemadmodum campana sine pistillo nullius usus est , ita& disserentia specifica fine nomine generico. Cum nomen specificum nil sit nisi distinctio specierum sub suo genere , nulla dari potest differentia specifica , ubi nullum genus , nisi quis
indicaret notam speciei propriam , qua ab Omnibus in universum plantis differt. Omnis planta solo nomine distinguatur ab omnibus in universum aliis, necesse est ; haec distinctio absiaque longo Verborum anfractu absolvi non posset, nisi genera assumerent Bolanici ; hisce assumtis vero facile : hinc absque genere nullum datur nomen specificum , sed sola descriptio distinguens, Hinc & qui unicum tradit distinctum nomen , in planta in certi generis, rectius eandem nominavit , quam qui differentiam sesquipedalem absque genere elocutus est.
Nomina absque capite sunt differentiae absque genere i an
563쪽
SPECIFIc ΑἰmaI sine capite miserrimi est status , cum Vita in eo deficiat,
- n agro nis , herba, capsulis rotundis. I. B. ---,---,- linariae aliquatenus similis , hirsuta , non lacininta C. B. -- periclymeno accedens, planta monanthos. Mor. gu aci fructu , arbor. P. . - hexagono fructu arbor. Ρ. -- methonicin folio planta. P. -- papilionaceo fore planta. P. -- tetragono fructu arbor. Ρ. -- a nes facie , nova planta. Col.
---- oleandri folio lucido frutex. Pet. --,-- linariae aliquatenus smilis , folio bellidis. I. B.
287. Nomen Decificum ipsi nomini generico adglutinatum non
Distinctae ideae , distincta verba , distinctae propositiones edistincta mente profluunt: e confusa autem , confusa omnia. Nomen genericum & specificum sunt res diversissimae, debent ideoque distinctae tradi, nec confundi. Veteres nonnulli generico nomini specificum inseruere , caudae instar , quam methodum rejecere omnes Systematici juste , quippe reserrinequeunt ratione ulla nomina caudata. Gentianella pro Gentiana parva. Acetosella - Acetosa parva. Nasturtiolum Nasturtium humile.
Peplus & Peplis - Μas & femina. a88. Nomen specificum genuinum est, vel fynopticum, relusentiale. Nomen specificum nil est , nisi primaria nota e differentia exemta , qua hanc speciem ab aliis ejusdem generiis , oui nibus cito , tuto , & jucunde distinguam. Differentia est descriptio omnium plantae partium secundum umerum , figuram . situm , ω proportionem hartim, quoad
564쪽
Falsa itaque , nec genuina sunt nomina specifica omnia , quae alias adhibent notas , quam distinctivas specierum, cum transeant tum in descriptionem. Si nullam reperio notam speciei propriam , necesse est, ut inquiram notas paucis speciebus ejusdem generis communes , nec omnibus : his repertis aliam magis propriam; usque dum pervenero ad ultimam subdivisionem. Hinc omnia nomina specifica vel smoptica, vel essentialia dicuntur. Dantur etiam differentiae partim essentiales partim vero synopticae : si enim incipiam specificum nomen per synopti Cain divisionem , quamprimum potero , essentialem magi 2 notam assumam , quo brevius evadat.
289. Nomen Spec cum Synopticum plantis congeneribus notas femi dichotomas imponit. Ubi notas specierum propriissimas reperire non licet , ad subdivisiones specierum per dichotomiam confugiendum , quae divisio synoptica vulgo audit) , ut certo distinguamus plantas verbis licet pluribus , ubi paucioribus non licet. Non necesse est , ut haec divisio per brachia , vel ramos aequalis longitudinis extendatur, proin notam magis propriam , si occurrat, adhibere non modo liceat, sed si detur , necessario
SALICIBUS in Fl. Lapp. 28 I. nomina specifica w noptica imposui, dividens ex figura foliorum & hirsutie. a. foliis serratis glabris ovatis utrinque acutis. Fl. Lapp.
565쪽
SPECIFICA. lanceolatis, crenis undulatis. 3sr
7 subovatis tessilibus appendiculatis
8. . orbiculatis. 3 s'. . Utrinque Villosis Ovato-oblongis. 36s
x alternis. 337 I subtus reticulatis. 339
. lanceolatO-OVati S. I . . . lanceolatis utrinque acutis. 36o
. subtus ,illosis ovato-lan Olatis utrin que acutis. . . 3 L
I s. a. . . . . . . OVatis acutis. 36Σ17. . . . . , . . tenuissime , ovatis. 363 18. . . . nitidis ovatis. 36
I' utrinque villosis lanceolatis. 36ς
O. . a. a. . . . . . . subrotundis acutis. 3632 . Verticaliter ovatis Ap
pendiculatis. 3,9Ne autem synopsis nimis longa evadat, si nimia specierum distinguendarum copia, licet Essentiales notas hinc inde in serere , ut articuli nominum pauciores eVadant. e. gr. 22. Saliae foliis oblongis subtus villosis , inferioribus crenatis, superioribus integris. 367. pro fol. crenatis O integris oblongis subtus villosis. Hinc evito in singulo nomine reliquarum specierum unicum
Salii foliis et inserioribus serratis. acto. Nomen Decimum Essentiale notam disserentem singularem . fureque speciei tantummodo propriam , exhibet. Gomen specificum essentiato cicitur , ubi ab aliqua nota critica ώotan. L l
566쪽
N o M I N AI et' desumtum est , quae in planta alia sui generis existit nun tiam; adeoque differentia unius speciei nullum habet respectum ad
Has differentias dum obtinuerimus , summum apicem si genus prius certissimum ) tetigimus, Sc ultimum finem , ultra quem progredi nec possumus , nec desideramus in notitia
Si eo unquam perveniant Bolanici, ut omnes plantas ad in- fallibilia reducere queant genera , omnibusque speciebus adsignare nomina essentialia , nil datur ultra, Hinc necesse est absolute , ut ejiciatur differentia synoptica, ubicunque essentialis reperiatur , licet synoptica ista in & per se certissima foret. e. gr. si octo Velim , non opus mihi est dicere his unum duo , bis duo quatuor , his quatuor octo: hic idem valet 8 , ac bis quatuor. Quo pluribus enim ab solvitur subdivisionibus , eo & in differentia facilius erratur ;at, ubi unica datur nota, ibi nullus errandi locus conceditur affectae. Commendant ergo se nomina essentialia certitudine , facilitate , & brevitate ; ergo tuto , cito, & jucunde species indicant. Haec nomina Valent per se, absque citationibus, fsuris, Vel descriptionibus, nec ulli dubia movent. Hujusmodi sunt: Cori permum foliis oppositis. Fl. Lapp. 2. Utricularia nectario conico. Fl. Lapp. I . Eriophorum spicis pendulis. Fl. Lapp. 22. Plantago scapo uniforo. Fl. Lapp. 64.
Alchemilla oliis simplicibus. Fl. Lapp. 66. Alehemilla foliis digitatis. Fl. Lapp. 67.
Menyanthes foliis ternatis. Fl. Lapp. 8O. Convallaria scapo nudo. Fl. Lapp. II 2. Convallaria foliis verticillatis. Fl. Lapp. II q. Pyroia scapo uniforo. Fl. Lapp. 167. Pyroia flaminibus O pi illis declinatis. Fl. Lapp. I 6 . Betula foliis orbiculatis crenatis. Fl. Lapp. 3 2.
Abies foliis apice bifidis. H. Cliff.
Convolvulus calycibus tuberculatis. Hypericum calycum ferraturis capitatis.
Campanula calycibus a tergo lamellis quinque notatis. II fumaria soribus acabculatii.
567쪽
SPECIFICA. 323 97. Nomen Specimum quo brevius, eo etiam meIius', s
. Artis pulchritudo , & perfectio desiderat compendium labrevitatem ; stultuin enim est facere per plura , quod paucioribus absolvi queat. Naturae sapientissimus Autor adeo cena pendiose ominia creavit , ut ne quid ultra: Quo paucioribus peragatur quid, eo & perfectius. Est enim insectum sex pe dibus perfectius Medusa innumeris pedibus ; quadrupes in socio homo puadrupede perfectior , di paucioribus instructus pedibus. nec tamen in iisdem operationibus inferior; no Crum est Sa pientissimi Creatoris admirari omni scientiam, & quantum licet,
propius eo pervenire, quo humana menS Ultra nequeat. In nominibus genericis certum numerum literarum nobis praefiximus , ultra quem non asenderemus , ne sesquiperalia introducerentur vocabula literas itaque duodecim , ut summas , . 2 9. admisimus ; sic in Specificis tantum pro nomine specifico DUODECIM ad summum VERBA seu G cabula concedimus , Ultra quae ascendam nunquam ; alii fa ciant quid velint, ego haec mihi praescribam. Nullum dari genus , quod plures quam centum contineat Veras species , certo certior sum ; posito itaque centum dari in genere species , posito quod nomina specifica synoptica
adeoque has sex modo adjectivis distinguerem ; posito & quod tria necessaria essent substantiva , fieret conclusio , in hisca nominibus novem modo verba necessaria esse ; si vero unicum substantivum , seu unica pars describeretur , duodecim verbigspecies mille ducentas , & quadraginta octo distinguerem. Ego sane horreo cum aspicio nomina ista sesquipedalia spΟ-cifica Atitorum praesertim Plu enetii δt Bronti: & defatigor cum ea pro synonymis assumere cogor : adspicite exempla , &sapiat qui sanus est. 2. CENCHRAMIDE A arbor saetis adnascens , obrotundo pingui folio , fructu pomiformi in plurimas capsulas grana f-culnea sylo columnari hexagono praeduro adhaerentia con trinentes , dis o , Balsamum fundens. Pluli. alm. 23. ACACIAE similis , spinis corniformibus , nsericana pri ma , seu Arbor cornigera uexicana prima , seu finis eleganti Umis cornuum taurinorum in modum re lexis , fructu tumi do majore rostrato cinereo subvit escente. Breyn. pro l. 2. p 4.FICO DES Africanum minem bisanthemum sive Ficus
568쪽
aiioides maior procumbens , tripolii folio magis fitctulento denticulis fimbriato , sore argenteo ad. umbilicum aureo , fructis magno pyramidati quinquefariam diviso callo b , calyce petit funali incluso. Plu k pdi x TZ' x L 1 T 28. ACACIAE dammodo accedens, Myrabo Iano chebulo Iingit smilis arbor Americana spinosa , foliis ceratonice in pediculo geminatis , Aliqua bisalvi compres a corniculata seu co
chlearum vel arietinorum cornuum in modum incurvata , Ανα unguis cati. Breyn. pro l. 2. p.
36. Acrochordo sendros sue arbor indica pragrandis , foliis integris , platani fructu verrucoso minore sue fragiformi duro ,
cujus singuli bati sive tubercula sunt capsuloe feminales melius forsan Arbor indica praegrandis , foliis integris fructu
rotundo parvo fragi formi e tuberculis capsalaribus composito.
Nomen Spec cum sella admittat vocabula, nisi quibus a congeneribus necellario distinguitur. Descriptio dat omnes notas in planta existentes , quibus differt ab aliis omnibus. Disserentia tradit notas solas & omnes , quibus disteri modo a reliquis sui generis. Nomen Deci scum modo notam brevissimam , & Unicam , qua species a con generibus differt. Ergo errant , qui disterentias pro nomini hus specificis obtrudunt; multo magri , qui integras descrip tiones nominum specificorum loco iistunt. . Si a Bolanico quaero notitiam plantae , mihi objicitur nomen quoddam absurdum Bolanici cujusdam, & te sufficienter me instruxisse credit Doctor si amplius quaero . qua nota haec differat a congenoribus adstantibus , reiponsum fero durum, &Obtusus ipsa videor , quod non in plantis perspiciam hanc axeliquis differentem esse , quasi ejus non esset differentiarn dare. Si Bolanici dudum , constitutis generibus, in singula specie notam propriam investigare in animo habuissent, certo non necesse futilet , hoc tempore quinquaginta evolvere autores , totidem describere synonyma , totidem perlegere descriptiones , totidemque imperfectas figuras , antequam de specio vulgari quid haelitando eloqui auderemuS. :Plurimi fuere , qui Floras & Hortos dedere,. selis nominisbus plenas , seque egregie cfficio suo functos crediderunt, dum nomina pura persisterent, nec librum conspurcaluna ullis
569쪽
12epE : utinam alii Bolanici eadem methodo insisterent. Si in nomine specifico plures cumulentur notae, quam quae ad distinguendas species necassariae 1unt , confunditur indoi Tyro , nec icit, cuinam speciei fidem adhibeat , nec quod sint species , nec qua in re congeneres species differant ; at datis modo necessariis notis haec omnia facile perspiciet. Plantago mananthos palustris , gramineo folio , parsensis. Tournes in hac differentia solam monanthos 1ufficit pro di
sinctione. ergo Plantago scapo uni loro F l. lapp. ) reliquae
nes notae falsae funt : palustris. F. B. 264. gramineo folio. F. B. 26 I. pari siensis. F. B. 26 . & superfluae. F. B. Uti vocabula supersua falsa fiant , ita & absurda omnia extra differentiam petita. ANTO MASIA autem Rhetoribus dicta in Bolanicis est monstrum , e. gr. Lamium caule folioso Lind. falla est differentia, cum admittit alia Vocabula, quam quae distinguunt; quodnam enim Lamium nunquam visum fuid
TAUTOLOGIA nec . minus monstrosa in Bolanicis est avis, adeoque proscribenda absolute. e. gr. BETULA nana pumila,
293. Nomen Spec cum nullum , Ipeciei in suo genere solitarior , imponi potest.
Patres Rei Herbariae solis nominibus genericis fere con tenti fuere in omnibus plantis , at nos non his ubi modo unica in eodem genere est planta. Nomen specificum nil aliud erit, quam nota , qua distin suam species a congeneribus';. ergo, ubi urarca species , nulla distinctio, adeoquct nulla differentia. Quaesivi a Bolanico quondam , Cur nomen specificum impo
ne i speciei in suo genere solitariae ; responsum torvis oculis obtinui, quod , qui novam speciem invenerit, & nomen imponat , ut si alia dein reperiretur , in pollerum haec distincta
esset; doctum a Docto. responsum t ego certe nunquam istam praescientiam obtinere potui, nec ex unica specie praevidere plures, multo minus scire , qua nota reliquae inon detectae dita ferrent a praesenti detecta.
Dico itaque istum Boianicum errare, qui speciei sui generia solitariae nec detectae alteri , nomen specilicum imponatusque dum contrarium mihi demonstratum sit.
570쪽
Debet enim , Un alteram inveniet speciem , nomen specificum & suae inventae speciei , & alteri primum detectae spe ciet imponere ; nequaquam autem ille , qui priorem invenerit
Superflua itaque nomina specifica sunt e. gr. Vallis neria palustris , a re folio italica , foliis in summitais denticulatis , 1 re purpurascente. Mich. Vallis neroides palwire , algae folio , italicum foliis in fummitate tenuissime denticulatis , soribus albis viae conspicuis. Mich. Anagallidastrum exiguum , foliis Ianceolatis alternis , forea Ibo fugaci O viae conspicuo. Mich. ToZZia alpina lutea , at ines folio , radice squamata. Mich. Glaucoides palusi e , portulacae folio , fore purpureo. Mich. Tillea muscosa sitinua perfoliata , sore albo. Mich. Drypis statica aculeata , soribus albis umbellatinι compactis Mich. Morina orientalis carlinae folio. T. Tribuloides vulgare aquis innascens. T. Valdia cardui folio , freti v subcaeruleo. PLItondeletia arborescens , tini facie. Pl. Matthiola folio aspero sub rotundo , fructu nigricante. PLMaranta arundinacea , cannacori folio. Pl.
Dalechampia scandens, Iupuli foliis , fi hctu hispido tricocco
294. Nomen Speciscum imponat, qui novam adinvenerit speciem , si modo nece se si tale. Qui plantarum quoddam genus primum orbi patefacit , 8 describit, illum nomen impositurum diximus a. Ι 8. Qui primum speciem communicat , illum & nomen specificum dare Praetendimus , si necesse sit tale nomen ; necesse est , ubicula que plures species sub eodem militant genere ; non necesse& erroneum , ubi haec prima I unica species sit. q. 293. Qui speciem in genere quodam , sub quo plures antea detectae & nominatae sunt species , novam detegit , ille non modo novae suae speciei nomen specificum bonum imponat , sed & corrigat , vel emendet , vel augeat nomina specificaa eliquarum congenerum , quae inde deficientia alias evaderent. e. gr. Pono in Lot ei genere duas modo de tecta