장음표시 사용
121쪽
fit debilis, cum thmo, toto febrili, tendines in carpis et in facie subsiliunt, frigent manus pedesque, respiratio fit citatior, nerui faciei toti collabes eunt, et tandem respiratio, et cordis motus cessant. Iunc erus, de febre miliari agens, studiosum allegetit, erumpente purpura alba, animam efflantem . Miratur, durante morbo sudasse, bene ingessisse, neque sibi de cibo, vel potu aliquid
detraxisse, triduo autem post, ab exeretione purpurae, nempe die undecimo, summa auiditate,
duplam cibi portionem deuorasse; qua ingesta, se statim moriturum dixisse, in lectum se reposuisse, et statim obiisse. Voracitas aegri durante morbo, certe fuit deliriosa, non admodum rara, febre acuta decumbentibus. Adsunt communiter anxietates, syncopem adpropinquantem indi- Cantes, quae ingurgitationem talem, hypochon-dria expandentem, sequitur' Cons. I. g. 2. ubi mucilaginosius et butyraceus cibus syncopen induXit. Iam iam notata faciei collabescentia hoc addere nos monet, quod communiter pallescant
aegri, in hac febre, vel ad minimum coloris naturalis maneant ; indicio, ubi pallent, neruos debiles esse, ubi autem color naturalis perstat, vasis sanguifera faciei, ad dilatationem, a sanguine
aestuoso, a tonia aliqua, iam inepta reddita esse. Quando autem rubor genarum, per maculas dis inguitur, valde incomplete vehi, et circulare sanguinem, certum est signum.
Conuulsiones, modo sint se inno interpolatae, non adeo periculosae sunt, quam deliria. Rugiens
122쪽
IogRugiens venter, malus est nuntius. Animi deliquia periculum non augent, nisi reliquis prauiS. Vigiliae soporiferis moderatis non cedentes malae. Diarrheae pertinaces, inprimis cum delirio, malae. Frigus internum pessimae prognoseos est. Quo magis frigoris sensus in cruribus sentitur, eo grauior est morbus, eoque magis a passione participat hysterica et hypoch. Vomitus, cum susurro aurium, et leui delirio, reliquo morbi statu ancipiti, mortem apo- plecticam appropinquare indicat. Puerperis, si lochia debite excernuntur, reliquis rebus, licet dubiis, existentibus, non desperandiam Grauior solet esse morbus puerperis, quae tempore grauiditatis ab aestibus volaticis multum vexatae fuerunt. Vetulis non adeo funestam esse hanc febrim discimus ex Coll. Vratisi. Ao. I7as. mens Sept. Art. I l. in hasu, quem dant de Vetula, quae post perpessas hystericas conuulsiones illa laborauit, et feliciter euasit, aliis, itidem antea motibus Conuulsiuis correptis, succumbentibus. Idem refertur AO. I72I Nempe mortuos esse multos iuniores et infantes, purpura alba, non autem senes Non adeo feruidus et acris, sanguinemque in putredinem agens videtur fuisse illorum sanguis: refertur enim ibidem cadauera purpura alba de- morti rum, mox in putredinem cessisse; excepto
123쪽
illo iuuenis, cui per morbum ad mortem usque sanguis ex naso, et ano fluxit, sine dubio, fermentatione putredinosa, peraei a et finita. Confide Immunitate Senum, quoad morbos, Tractatus de Senio. Ersord. I76O.
ii periculi occasiones euitat, ipsum euitat M. periculum, et se ab ipso malo, periculum insequente praeseruat. f. 2. Febrim nostram miliarem, si euitare cupimus, quomodo Occasiones periculi, ad illam ducentis, euitabimus P Euitabimus, si sanitatem illaesam seruabimus. Ast hoc idem per idem est. Certum itaque modum periculum febris miliaris
euitandi docere nequeo, quemadmodum certum modum febres tertianas, et malum hypochon-driacum euitandi docere nequeo: dico certum modum. Nam, licet per rerum non nat. iustum usum multi morbi, et ita etiam febres intermittentes, et malum hypochondriactam saepe prae-Caueantur, certum tamen per modum id patrari nequit, quia non solum tempestates aeris multum imperii in nostrum corpus habent, quas natat ire, vel euitare non valemus, s d saepe interna nostri
corporis dispositio ad malum hypochondriacum,
124쪽
DO CAP. VIL DE PRAESERUATIONE. quin ad sebres intermittentes, subdolas egit radices. Hinc tempore hyemali, vel verno, quando febres intermittentes, eX rerum non nat. prauo usu, per hyemem eXercito, gr3ssantur, communiter et febris nostra miliaris regnat: licet, per Dei gratiam sporadice tantum, non epidem ice. Si rerum nat. abusus subrem hanc primario generaret, plebis foret morbus, intermittentium more ; ast tenerorum plerumque est subiectorum, et lautioris conditionis, in quae aer plus exercet dominii, quam in robustiore plebe, licet non abutantur reliquis non nat. rebus. Facilius teneriorum neruorum siccus id iopathice, et symptomaticu in aliquem intemperiem labi potest. Quomodo, vel arte, praeterea, a subitis animi passionibus, quae, uti supra monstrauimus, febris miliaris euidentes, immediatae, factae sunt causae, praeseruandum. Valde itaque incertum est, causas istas innumeras occasionaleS, quae communiter Culpantur, hanc procreare febrem, et simul difficile, certam praeseruandi dare instructione f. 3. Dolendum autem maxime, quod puerperae, ab uteri onere liberatae, post exant- lata grauia grauiditatis incommoda, nunc in portum salutis se translatas esse putantes et confidentes, in periculosum hunc incidant scopulum, et saepe nauseagio pereant funesto, hocque non ex vitio constitutionis aeris, vel rerUm n. n. Certo abusio, sed ex domestico quodam, grauiditatis tempore generato et nidulato vitio. Laboratum quidem satis est pro illarum incolumitate, tempore
125쪽
CAp. VII. DE ΡRAESERVATIONE. IIIpore grauiditatis, acquirenda, variis consiliis ;hacque occasione maxime in culpata fuit incauta diaeta, et abusus potus Cassee. Quis autem non crederet febrim hanc miliarem, ante potum hunCepidemicum, et nunc endemium factum, non fuisse puerperis familiarem, cum primario, quia unice radicetur in turbis hypochondriacis, tempore grauiditatis natis, quas euitare nunquam potuerunt λ Stagnationibus, et inseretibus sanguinis in abdominis visceribus, ob sanguinis menstrui per nouem menses retentionem, qui per hoc tempus, nulli depurationi, si non dispositioni ad putredinosam fermentationem vocavit. Inde enim systemati neruosi, maXime autem plexibus naesenterii nutrimentum male paratum fuit; licet idem sanguis per abundantem illorum fotum, illos fortiores reddere potuerit, quod tamen, sinistre in dispositionem ad spasmos declinauit. g. 4. Haec, licet ita se habeant, illas tamen omni priuare consilio impium foret. Consultum itaque ipsis sit: i) Sanguinem, per grauiditatem, tribus vicibus, pro subiecti tamen ratione, per venaesectionem minuere, nempe circa finem mensis tertii, et mensis sexti, et decem vel duodecim diebus, alite partus tempus: septein Unciarum quantitate, et quidem semper securius
in brachio, quam in pede, in primis vltima vice; et) obstructionibus alui, quantum possibile o
Uiam eant, quo recrementa, non sol una ex cibis, sed etiam ex sanguine perpetuam habeant exonerationem : ipsoque instante partu, vel clysmate, vel
126쪽
vel grano vnico aloes hepati Cae aluum euacuent.
Inseruiunt huic scopo pitulae mites aloeticae;3 potu sussidiente viantur, frigidulo, ex cere uisia tenui, vel, quod praestat, aqua, in qua panis bis-
coctus, sapidus, maceratus est, quo serum bilio. sum, viscidum, per renes abundanter secernatur; nam, licet huic scopo etiam potus calidus ex Thee vel Cossee faueat, tamen horum potuum calor Comes, occedente forsan simul eorum ab usu, fatu lentiam quasi hystericam parit, vel ad minimum eius fundamenta ponit, et intestina debilitat. Concedantur tamen quando lochia in puerperio morantur; 4 haustulum vini rhenani vel motollani interdum capistat, vel serum lactis vino canariensi
paratum, nisi soda, vel alio id prohibente primarum viarum incommodo laborent; 3 si ab aestu
volatico vexantur, et hic venae sectioni non cedit, puluere absorbente nitrato Vtantur, Vel, recipe potius, nitri depurati drachmam Unam, liquor. nitri fixi, scrup. a. lap. Cancror. ser. q. aqUde font. Vnc. 6 vel 7. misce. Capiant ex agitata mixtura saepe cochlear. 6) motum viribus aequantem
exerceant; 7) hypochondriis, costis spuriis, applicetur, ultimis mensibus, fascia ampla, absque constrictione, cui emplastrum de Galbano inductum, superinstrato linteo tenuiori, Contra molestam adhaesionem, quo nauiculi abdomini S, thΟ-- lraci insertis, et respirationi simul inseruientes, roborentur, nec fasciis post partum fortiter circumligandis, pro musculorum sustentatione opus habeant, quemadmodum, in praesumenda illoruindebilitate, communiter, hoc auxilium sibi recte poscunt. 9. S.
127쪽
CAp. VIL DE PRAESERVATIONE. II3 f. s. Alius conditionis homines caueant sibi a viscerum oppilatione et infarctu; si enim in tantum infarctus, inflammationis genitor, increscit, ut inde febris accendatur, tunc, docentibus id, supra allegatis casibus, a Xanthem 3ta miliaria, vel alia symptomatice apparebunt. Discant
e uitare morbos neruorum memoratos, arthritidem etc. To quomodo autem Cauere, et euit9re,
usus iustus, quantum Valet, rerum n n. docebit, nisi aeris quaedam specialis constitutio latentem iam, ex quavis causa, fomitem, excitet, et exscintillis in flammam incendat.
una postliminio, Medici Angli, Fordyce, Historiae Febris miliaris, Londini i733, editae,
compos faetus sim, et contenta quaedam huius Tractatus partim adoptem, partim thesi meae contraria videam, cum do aessimi, et sagacissimi Auctoris pace, colophonis loco, quosdam eius aphori simos perlustrare, et quae in illis meae quadrant thesi, illis inhaerere, Contraria vero nOtare, et ponderare mihi liceat, inprimis. quia hic liber, uti opinor, in Germania adhuc rarus est, multis usibus tamen to Cuples.
Praefondo CL Auctor pag. 2. notat, non deesse homines, qui huius morbi existentiam prorsus renuant, quamuis vix alius frequentius in utroque 1exu, omni aetate, temporeque, siue se-Ι orsim,
128쪽
II orsim, siue aliis morbis intertextus reperiatur; imo aliquando epide mice grassetur. Sic Hamilton in tuis historiis de febre miliari queritur associatos sibi interdum fuisse medicos, hunc morbum ridentes, et Vili pendentes. Addit autem recte) quo non calido regimini, aliive inepto debeatur haec excretio, quia etiam tenui diaetae deditis temperatissimis, et quibus humor serosus, admodum iners abundat, praes cipuum se Cessit negotium. Pag. 3. Asset it malum hoc aliquoties magnopere epidemicum reperiri se Hoc apud nos aliquando factum esse, non es memini. Seorsim potius, et sporadice se saepius Obseruata esto. Ibidem Auctor contrarius est illorum sententiae, qui opinantur morbum hunc alterius esse sym
se Id quod tamen saepius esse sit pra ostendi se . Ibidem. Morbum idio pathica prodere sua signa,
nec alium morbum tantum prae se ferre languorem, spiritus dissicultatem, mentis alienationem, circa praecordia oppressionem, in ventre tormina, sudores effusos, horrores eXanthemati prae
Quidni magnum prae se ferret languorem, neruis grauiter laborantibus Θ mentis autem alienatio in febribus petechialibus grauior esse solet.
Ventris tormina spasmo me senterico sunt convenientia : interim nobis rara. Pag. 4
129쪽
Pag. 4. Cum multis aliis laboriosisime A uctor in natales huius morbi inquirit, aeque ac multi alii in natales luis venereae, idque Uni Ce eX hac causa, quia apud veteres, disertis verbis illorum malorum non facta fuit delineatio, quin pictura. Quis autem in tantum crederet mutatum esse genus humanum, quod, si non ab origine eius, et ante diluuium, Ob Omnes peccatorum et criminum modos generi humano, ad eius fere interitum, effusum, tamen a reliquis millenariis, abusus VeneriS non procres uerit malum, nostro tempore Neapolitanum dictum; cum tamen de
illo, apud Chinenses iusta sit opinio, quod ibi
fortierit, quamdiu excessus floruit Veneris. et quod a millenariis hisce fluidum elasticum ner-Veum non produxerit purpuram albam, nec idio- pathice, nec symptomatice. AO. I76O. per VXO- res militum, qui in Prussiam Germaniamque profecti erant, in Litionia remansas, lue S Venerea, ruiticis epidemica euadebat, ignota fere hucusque huic genti. Ecquis autem inde inferret ignotam ante plane fuisse luem hane in Lauonia. Interim huic tempori nunc Epo ham tuis venereae dant rustici, et dabunt. Abusus commercii venerei, cum feminis, a maritis remotis, in causa erat, epidemiae huius. Certe, quas Va
lum prior vidit asperitates milii granis similes, et posthulac pag. io ) Forsus et Fernelius, iam ante Valesium extitisse credere licebit. Qui ante me hium et Valesuin, reliquosque hanc tr9ctauerunt febrim medici, sine dubio cum illis, qui
130쪽
fuerunt, eXanthemata nempe esse vilipendenda.
Opera, exemplis, monitisque sedulis grauium medicorum, Bagbui, Sydenhamii, Statilii etc.
exasste morbos, lynceisque oculis, perspiciendos esse urgentium, vel aliquorum fortuita sagaditatefactum esse videtur, quod tandem innotuerit melius hic grauis morbus. Cum sub initium huius secuti Saxones Rigam obliderent, medici Rigenses prima Vice purpuram albam, in feminis quibusdam, quarum quaedam illa moriebantur, moniti etiam a Nelschio, obseruabant, et multis
execrationibus comitabantur globos tormentorum a muris, in hostes proiectos, quod, cum muros ipsi transscendere nequirent, tamen Contagio per aerem Communicato, incolas urbis offenderent. Quis alitem crederet purpuram albam ante obsidionem Saxonicam, de cetero non terrificam, sed laxam, negligentem et benignam, incolis Rigensibus nunquam fuisse infensiam. ita etiam in Eph. Nat. Cur. D. I. A. 3. Ob f 28 i. adeoque in seculo praecedente medicus Potoniensis miratur eandem febrim in Polonia videre, quem meschius Lipsiensem esse dixerat, in puella duodecim annorum, more antiquo, aleXipharmacis, et eX- pellentibus, Curata. Aderant autem simul alii, qui morbo eodem se decubuisse testabantur. Pag. i8. Celeb. Auctor opportuniores huic morbo censit omnes, qui sero abundant acriori, minus spiritu oso: qui cibo utuntur nimio, inerti,