장음표시 사용
111쪽
MILIARIB. EX SYMPTOMATI B. ERUTA. 97
enim, cuius in principio huius 3phi meminimus, quae spiritu vini calido, in paro Xysmo febrili hysterico, pectus sibi lauari iubebat, cum multo emolumento, largum haustum frigidae, quam adstantes ipsi cochleatim porrigere intendebant,
ex arrepto cantharo bibebat, et eo ipso simul leues quosdam motus conuulsi uos residuos compescebat. Prater applicatum in cordis scrobiculo, vini vel frumenti spiritum, asiae ei. gr. duo cum theriacae coelesti S gr. Vnico, Contra hunc spasmum valent. 6 Debria mitigantur iisdem remediis, quibus vigiliae sopiuntur: aucta simul dosi potus vinosi, roborantis, qui meandi OS C rebri halitu suo demulceat, et lambat, ut a tensione sua remittat, et somnolentiae locum cedat, dum mediante modico sanguinis adfluxu, vas brum inanitionem, deliria B Ugentem, praecutiet. vide Cap IlI. g. 6. Addantur insuper frontalia, et emplastra ad tempora. Plantis pedum discissae columbae adplicentur, et ad Hamiltoni praescri- ptum vescatoria maiora, inter scapulas et brachia, et femora interna applicentur. De corio aegri agitur, attamen ad eius salutem, modo non sit
immoriger ) 7 Conuulmnes si apparent, noni solum in nucha, et ad musculos gastroen emi OS, quin simul in mox nominatis locis, vesicatoriat locentur, quia seuerius cum illis agendum: planitis pedum vero emplastrum de Galbano, cum pileis quarta parte; vel fermentum panis se catini, i cum quarta parte salis mixtum adplicetur, quot horum neruoriam irritatione, reliquorum systema
motu reuocetur, et ad naturale aequi-G libriuml ab irregulari
112쪽
librium reducatur. Quaevis itaque per irritationem neruos reliquos indirecte sopientia, hic ad ful-
Cimenta virium vitae numerari possunt. Patiores
saepe, in hac febre, praecedunt conuulsiones, uti id in infantibus solennius contingit, sed et interdum sequuntur sopitas; tune fumo succini, bis
in die, caput perfumetur: quo mediante etiam interdum molestus ille aurium 1 usurrus mitigatur. Praesentibus autem conuulsionibus, vel illis interpellantibus, artus essentia succini saturata, ad Hamiltoni methodum, vel oleo amygdalarum, cui seaeta pars Petrolei admixta est, illinantur. De hoc, nec non de oleo succini guttae duae volis manuum, et soleis pedum salutariter adfricabuntur. Applicentur praeterea clysmata lactea, tepida, cum castorei et asiae foetidae, aceto resolutorum ana, scrupulo. Saccharum saturni, in supra recensitis casibus, in auxilium vocatum fuisse, miraberis lector, et neruinum habitum; et neruinum ullud tale esse, quale omne Venenum, forsan dices. Recte, si illo abutimur, nec cum illo eadem agimus cautione et prudentia, quali
hodie, plures Medici, et Iudaei in Vhrainia, iam
ante seculum cum sortissimo veneno, mercurio
corrositio, Contra morbum Venereum egerunt,
de quo vide etiam Commercium lit. Norimb. 174i. p. 6) et hol enum Alli onus contra purpuram mil. suadet. Neruos figulorum, et qui cum ipsis vivunt, canum et selium, ab inhausta atmosphaera, per lythargyrii vaporem, saturnina, paralysin pati immedicabilem, notum est: taceo
vinum lythargyris tum, et butyrum in plumbo
113쪽
MILIARIB. EX SYMPTOMATI B. ERUTA. 99
adseruatum, quod secundum Ephem. Nat. Cur. Vol. VII. monachis colicam lethalem peperit. Uerum, siacch. saturni duo, vel tria, quin quatuor grana, semel in die data, non ita violenter agunt, quam duo grana mercurii corrosiui, per diem, consumta. In neruos febri miliari laborantes, reactione quadam, a me non demonstrandi , agendum esse, iudicaui, et ad hane saccharum saturni elegi; et, si forsan insequentem bonum effectum, huic praesumtitio reagenti adscribere non potui, de non insectata quadam noXa obseruptionem habui, quam candidus adieci. Priscis Medicis non adeo infamis erat eius usus prouidus, uti Schroderi Pharmacia, tam in capite de saturno, quam in illo de nitro, hoc testatur. Egregius ille Medicus Scotus, Pitharn, in sitis Elementis, saccharum saturni inter remedia, sanguinis rarescentiam sedantia, locat. Dimulierus grana Octo dat, prodosi, Melancholicis, morbo sititurnino laborantibus. Qua indicatione λ Quo indicato λ 8) Comato's stupor si accedit conuulsionibus, mesenterii actio, hysterica dicta, communiter colludit
eleuata per eius spasmum intestina, manuali deuolutione, et fasciis ligatiis remouenda sunt. Prosunt praeterea commendata vesicatoria, dorsi frictiones , suppedalia, et oris et faucium diligentes, Cum vino acidulo, syringationes. Praecedit hic stupor aliquando miliorum excretionem, adeo grauis, ut aegri S non sentientibus, excrementa et acuentur: eodem modo, quo in aliis febribus Continuis, comite stupore Comatos , Contingit:
114쪽
femina allegatur, quae a febre continua, cum surditate correpta, non obstante celebrata venaesectione, in tantum incidit stuporem, Ut omnia excrementa, inscia, redderet Tandem, cum omnia iudiearentur conclamata. aegra ipsa elligilans, vi-ntim poscit, quo recreata, nouisque sic vitae viribus fulcita, adhibitisque temperatis beZoardi. cis, milia apparuerunt, et aegra pedetentim sanitati fuit reddita. Memini hane ad rem facientis cuiusdam obseruationis, de comatosio stupore, in viro, febri continua decumbente, quam addere, e re fore, duco: Medicus huius aegri autumabat adesse forsan in capite stagnationem inflammatoriam, et epithematibus vinosis illam resoluere tentabat Cap Ill. 9 6. . Resoluebatur, quicquid fuerit stagnantis, pro hypothesi; sed succedebat delirium furiosum, phrenitis, per biduum,
et ad mortem durans. Forsan pristinum repletionem et stagnationem, totalis vasorum inanitio secuta est, delirii, uti in allegato casu, causa in considerationem hic trahamus sinuit stuporem totius corporis, sensius neruorum eX terni, de quoqUerebatur aeger C. lil. 3. 6. 9) Mirabili autem sympto-naati. Excretioni illigetolino ae, per aluum, si occurrere utile iudi paueris, grana duo camphorae,
pitulis Becch. n. 7 vel io. lege artis addita, sipasticam illum lymphae e X tortionem tollent. ιο) Sudor 'fulses et rens est symptoma, Omnia fere reliqua,
molestia superans: criticus, cum menti S constantia, et interpellante somno reficiente, tolerandus est, licet acidum sipiret. Nec ideo, cum Hamil-zono, acidum serum pro causa febris miliaris haben-
115쪽
habendum, quia in sanis subiectis saepissime acidum spirat sudor. Vbi autem Vigiliae, et mentis alienationes coniunctae sunt, ibi diureticis acidulis, gratis, vegetabilibus, citri, berberumque succo, melle pro gustu aegri addito, nisi contradictoria quaedam adsint, serum sanguinis ad renes amandandum est. Potus frigidultis, copiose, per moras, haustus, huic scopo velificabit. Serum laetis per quaevis acida paratum huc COOperabitur. Dolsum linteo, sebo hircino inducto
tegendum, quo minus a sudore Uratur, quod nullatenus nec sudoris repulsionem, nec praescntium vesicula pum retrogressionem eniciet, nec exituras impediet: praeterea, et Vesiculis, in totum non apparentibus, nerui, a sudore mitigato
placabuntur. Quae sub his circumstantiis obseruatur H urinae parcitas, sudoris profluuio unice est adscribenda: copia autem eius, ab sique biliosis mucosisque particulis, sedimentum formantibus, turbatam quidem per renes secretionem indicat, attamen, interdum crisin bonam agit. ia) Diarrhaea si incidit, cautissime roborantibus, leuiter amari S, e. g. rad. Ci Chor. Cori. Cascarillae, et talibus agendum ; non adeo, ad disr- rhaeam tollendam, quam ad tunicas intestinorum
e XCretorias roborandas. Euacuantur enim sic
salutariter oppilata viscerum vasis; ideo directe, neque optatis, nili forsan adfuerint conuulsiones, neque adstringentibus, contra illam agendum. Rhabarbari gr. ia vel 13 etiam locum habere pos ,siunt. I3 Fruus internum aegro S percellens, terrificum est symptoma, quod non quidem gangrae-
116쪽
nam viscerum indicare crederem, sed nemorum quorundam internorum, in nominandorum, debiliter iam oscillantium, substantiae compressionem, cum stupore, esset Udico: vel, quod rigor quidam affecerit leuis systema neruorum, Vt aestum sanguinis non percipere possit. Certe spe- Cifico neruino medicamento hic opus erit ; et hic locum inprimis habeat moschus, solus ad gr. X. datus, Vel camphorae unitus, ex sero lactis, cum vino canar. parato dandus. Symploma puerperis proprium, et si,nticum in hac febre, i ) est lochiorum suxus parcus, vel plane retentUS. Quemadmodum hoc etiam extra febrim miliarem gra- Ues parit sequelas, quidni comite illa. In omni puerperio itaque, statim huc est aduertendus animus, sub bono regimine, praesertim respectu
potUS. lam, iam commendatum serum lactis Cum Vino Canar. paratiam, lochia, et Vrinam pellens, ipsis conueniens erit. Modestissima manualis abdominis commotio, et subditus saepe per diem pessus, ex linteo, sebo hircino obducto, hic
multum valet. Si suave ipsis olet empyreuma, eaetosis Cossee granis, et, si instanter potum inde paratum appetunt, suspectum aliquibus, quin Vnitier saliter damnatum, lignum sit restituti, et placati toni neruorum, em pyreumatis actionem in se rursus sere adeo dulce ferentium, quam fumum ardentium, pro tempore, plumarum, et ardenter appetentibus concedatur eius lympidi aliquid, ad placandam naturam, cum saccharo, cui guttula
unica olei aurant. Vol lacinia cort. Gur. recentiSaddita est. Cremor lactis autem, flatus et anxietates generans, absit. g. IO.
117쪽
f io. Colophonis loco. Febrim miliarem, sit idiopathica, sit symptomatica, negligenter tractare nolim suasor esse, multo minus accedere huic consilio, quod in hunc finem praebent Medici quidam. Negligentiae notio, vel terminus est valde generalis, Omnis generis ataXias admittens miliorum eae retio non est semper sol una symptoma, sed saepe ipse neruorum morbus P et licet sit interdum symptoma, tamen eiuS n Umero sa vel non numerosa excretio nemorum statum
indicat, et virium vitae discrimen. Qui denique, uti illustris de Haen fatetur, interdum ex admi syleui ma aura perniciose habent, an negligenter illi sunt tractandi 8 Superent quidam feliciter negligentiam ' an haec omnibus eueniet felix, ct salutaris. Sic Medicus Polonus, qui Cap. II. 9- q. stragula remouit, et aerem frigidum in conclaue admisit, sanitatem omnibus non restitutam fuisse
fatetur, sed quosdam an hac methodo λ) periisse
Accusat laxitatem habitus aegrorum sub hac methodo mortuorum: verum febris miliaris communiter est morbus habitus laxioris, neruis sensibilioribus abundanter praediti. Ideo excretiones illorum, milia, praesente graui febre non socci habenda. Sunt eommuniter naturae, non malae methodi, dudum inter Practicos, circa febres exanthematicas male notatae producta. Sigillustr. ythhius, p 32. Anni medici, de femina quadam notat, illam miliaria alba, absque et seu remediorum alexipharmacorum, copiosis 4ma habuisse, et mortuam esse. Apparet autem, sudorem, qui tantus et adeo largus fuit, ut totus lectus in-
118쪽
IO4 CAP. V. DE NATURA FEBRIS etc.
de maduerit, adeo sanguinem exhausisse, et ner-Uos adeo grauiter succo suo spoliasse, ut vires Vitae omnes desicerent. Apparet itaque milia, et quidem copiosissima, absque usu alexi pharmacorum gigni posse, nec semper sinistrae artis opus esse. originem cepit haec opinio ex moniti Sitistis Sydenhamii, Stabili, aliorumque, de caute
agenda methodo sudorisera, quae tandem ita inualuit, ut omnis sudoriferorum ustis reticeretur, perque vere frigida sudorem pellere tentaretur. Contra abusum alexipharmacorum in febribus acutis, ideo iam ab ineunte hocce seculo cldmattim esse noui, dum adhuc Halae Magdeb. studiis in Ctimberem, adeo, ut inde plebi, a morbo febrili acuto correptae, cum aegrotare inelpiret, metus de miliis adfuturis nasceretur, et ideo Medi Ctim an X te moneret, ne arte et arbitrio milia Crestret. Arte Creatores tamen habes, qui sumo
succini illa exsurgere faciunt. imprudenS aeger morbi indolem ignorans, omnia Medici in manu posita esse putat. Vbi inflammationibus pulmonum, vel intestinorum, vel arthritidi iungunturn il a. quis aegros stragulis exuere audebit, dum hi affectus resolutionem per sudores poscunt. Criticos dari siti dores in febribus acutis, quis nescit; an hos sit Taminare licitum erit, praesentibuSmiliis, antipra Xia temet dria.
f. II Veras, indubias, manifestasque cri-ses in febri miliari alba, videre. valse raro mihi contigit. Quas ita apellare potuerim, plerumque imperfectae fuerunt, et infidae.
119쪽
Dum aegris medicinam facimus, nunc nobis psis, nunc aegrim, cum exquisita prudentia, experientiae innixa, probabilis de exitu morbi danda est Prognosis. Ex datis itaque in prioribus capitibus, huius febris casibus, cum eorundem euentibus, Prognosin de huius febris euentu formare studebimus. Vesiculae miliares albae, pellucidae, absque febre, nullum inserunt periculum. Vesculae miliares albae, cum febre id iopath ra, i. e. ipsis neruis primario patientibus, si numerosae sunt, periculum, per se, inferunt. Vesculae miliares albae, cum febre ex labe inflammatoria visceris, vel ex stagnatione humo.
rum circa artus orta, vel variolis iunctae, per se periculum non inserunt: primarium enim momentum, circa primaritim Verilatur morbum: at- . tamen, quando in magna copia adsunt, morbum reddunt grauiorem, vehementer compatientibus
Febris miliaris alba siub larua catharratis interdum invadit, et mox typum febris intermittentis tertiansse mentitur, cum insidiis clandestinis funestum exitum intendentibus. Miliis confertim apparentibus febris quantocyus Cort. peruulano extinguenda.
120쪽
Io6 CAp. VI. DE PROGNOSI. Quo maiores anxietates, et brachiorum ardoreS, eo grauior morbus, inprimis, si modestis alui subductionibus non Cedunt. Quo ossi sior sudor in principio, cum pulsiuexili, vel plane naturo, eo maius periculum: sta- gnat enim ubique sanguis, et cor eius sufficiente
Eandem stagnationem in capite, et in pulmo- lnibus genarum indicat rubor. Diu suspensa excretio muci narium, et Vri
Vrina cocta, copiosia, inprimis, cum multo sedimento, spem boni exitus alit; non cocta, Copiosa tenuis, non mala, ceteris paribus, confCap. III. f. IO. et Cap. II. f. 4. et Cap. IV. 3 8 Cutis valde emarcida, flaccida, male. Quo
magis enim reticulum nerueum atonia laborat, eo flaccidior Cutis. Strangulatio faucium, cum viscido, male: attamen eius copiosia excretio bona. Comatos as stupor, cum involuntaria eXcrementorum solutione male: attamen, ceteris leuioribus apparentibus, non desperandum.
Subita halcyonia, uti in omnibus febribus malignis, ita hic communiter malae fidei sunt; nempe, quando aegri se non iectigant, sed insomnes, auribus susurrantibus, de nullo queruntur incommodo, Oblatos cibos non recusiant, quin
avide comedunt, pulsusque illis nec debilis, nec valde febrilis est. Hic status spem aliquem incautis faciens saepissime sibito in contrarium