장음표시 사용
331쪽
A tempestate risimus, qua tanta hominum ineptorum multitudo est , qui me toris litteraturae ct Oritices scientiam reprehendunt, Oeos fui operam in tam nobili studio costiscant, derident, ut perbos si flaret, haec is tot illustribus, ct magnis Viris , eleganti ingenio O dofisina praeditis, tam diu lige uter culta studiorum ratio, neglecta prorsus scontempta, omnem suam dignitatem in perpetreum amitteret. In homines is, odi leporibus lusi,
majestatem Critices ab eorum calumniis vindicare
studui pro ririli. Ea lucubratio sanentia plurimorum judicia experta fuit. Sed homo quidam, qui barba-r m loquendi genus, quod multis Philosophis etiamnum placet, putida disertatione defendit, calumni tus est nostrum scribendi modum, Onigilantemfomniare rusto perinde haberi ac suaniter delirare, dixit.
merum miser illi se expertem omnis elegantiae ct humanitatis ostendit, ct ignorarit, dum me accusat, se Hiros Maximos, Linium, Nannium, Ouuseum, Ferrarium accusare, quorum ego somnia imitarim se, quam isiorum obscuras rigilias. Id quidem tam parum me monit, ut etiam hoc Somnium hic M ungendum censuerim. Vale.
332쪽
Viri Eleganti mi is Per eruditi
Aurigeri sapiant Parnasi in vertice vates , Stans media orator Paludis Arce sapit. Prima Poetarum tuus, somnia fingere: sed nunc Rhetoris ens cerebrum Somnia flecta parit. Haud aliter Iove nata suo Tritonia quondam Prodiit, se Uatum fabula a Ia fuit. Aurum aliuS, longos aliuF sebi somniet ramos, Et quodcumque nivis more perire solet sScaligerum ingentem qui somniat atque Sophi imRTNIA D E S , Orbi se sigilare probat. αuam lepide nostras iuratur is abripit aures lRhetoricum quanta disserit arte melos Utile dum dulci, veris dum Somnia miscet, Discimus attenti sola polita loqui. Nox caeca is vocum Chaos haecpost Somnia cedent, tauaeque latent, poterunt Sole recente frui. Baroara, sic abeas , ATNI, farrago loquelae , Sic, nove Linguarum Phosphore, νε ade alem. LUCAS VANDK POLL. J V D. M in Academia Ultrajectina Prosessori
333쪽
XI. D ECEMB. CIO IDC LXXIV. Auditores omnium ordinum, atque aetatum, Nobi-
On mirum homines eruditos, & sapientiae studiis excultos, inter quos summa deberet esse animorum conjunctio, jurgia, distordias, si multates exercere, seque inv1cem hostili animo lacessere, cum libido contendendi, quae vivos inquietat, mortuos non deserat, aut odia post fata cessent. Hoc qui sciam, si quisquaerat, ea dicam quae in buccam veniunt. Non mihi viae Appiae Curator, qui se Claudium vidisse dixit, cum in coelum faceret iter, a quo omnia, quae post illius mortem acta sunt, audivit Seneca, narravit. Multo minus Menippus Cynicus, senex sil-sissimus, qui saepe Luciano secreta Deorum aperuit, ac in insulam, in qua eruditorum manes seorsim aetatem agunt, Petrum Cunaeum duxit, & cuncta quae in ea peraguntur, viro exquisitae eruditionis ac festi-B via
334쪽
1 ANTONII BYNAE Ivissimi ingenii ostendit. Non me Morpheus Deus,
per fenestras binas, sicut Petrum Nannium, ad inferos demisit. Neque ex Jano Douga hausi, qui multa magno Lipsio ostendit, aut ex Lazaro Bonamico, qui alato equo instar Pegasi in Heliconem vexit Octavrum Ferrarium. Quis ergo, dices, sive Deus, sive Genius, hoc indicavit Z Desine tot quaestiuncu- Iis molestus esse, nam Post somnum sum paulo inorosior. Dicam tamen, si silebis: Mercurius, nepos Atlantis, Jovis qui perhibetur nuntius, per quem
Coelorum arcana cum mortalibuS communicantur,
videndum mihi praebuit in somnio. Video arrectis auribus, & ore patulo, Vos expectare, ut meum semnium edisseram. Ego vero an id tuum sit stio, haud cum olim Juvenis Hebraeus, quod sua somnia recitasset, ab ipsis fratribus multatus male sit, dc percon- vitium, qui somnia enarrant, Josephi soleant appellari. Sed cum summus, & divinus, omnis cruditionis princeps Aristoteles, de quo vere dici potest,l1cet cum multorum id invidia conjunctum sit, ex ingeniis Philosephorum, quotquot hac aetate nostra vivunt, in unum si conflata essent, confici non posse unum Alistotelem, tanto quemque meliorem esse,
quanto meliora 2mnia videret, judicarit, securus quid de me dicturi, explicabo semnium. Vos, qui audiendi desiderio tenemini,
Mea ut migrare dictia posint quo volo. omnia noritis erant placida comtosa quiete, cum in lectum me conferrem, dc stragulis ad aures usque coopertus, paulo Post in Qmnum lapsus sum.
335쪽
S OMNIUM. 3Αtque uti animo multarum rerum species in somnis selent occurrere, cubiculum intrare mihi visus est homo juvenis, cum Peta , Caduceo, & Talaribus. Ex habitu, qualem in Poetis deseriptum legeram, facile conjectabam Mercurium esse. Is ad meum lectulum accessit, & virga sua tangens leniter: O adolescens, inquit, quoniam arcano quodam naturae ductu, & monitis atque exemplis praestantium virorum incitatus, in ipsa sapientiae atque eloquentiae arcana Penetrare, & utriusque abdita scrutari studes, nihilque quod vulgare lit, & tritum, te delectat, favebo fervidae virtuti suae, &, quod caeteris mortalibus negatum est, te in coelum ipsum ducam, quod eruditi incolunt. Visurus illic es, & auditurus, quae Nec OculiS, nec auribus, a quoquam usurpata sunt. Sequere ergo, liti adfuturus, quam Philosophi CriticiSi movCrunt, quae hodie decidetur. Ego, licet tali visu Sc alloquio ita consternatus essem, ut Cum animo vocem plane amiIissem, tamen moX collecto spiritu: Quae, malum, inquiebam, in sede beatorum contentiones fervent & discordiae 8 Isti hominum generi nunquam cum Criticis, dum in terris clegunt, convenire novi, sed in coelo, in quod jam Constituti sunt mortali corpore soluti, semper credidi pacem summam & arctissimam animorum conjunctionem esse. Sequere ergo me, Mercurius Mebat, &quae supra fidem tuam esse dicis, oculatus testiS cemnes. Rei novitate, & cupidine visendi incitatuS, injectis tumultuarie vestibus, Mercurii vestigia sequor. IS quidem primo in profundam vallem, deinde ad
montem duxit altissimum, qui caput supra nubila condebat. Hic mons, 1nquit, nos supra Lunam ducet,
ubi non, ut quidam salm putant, Paradisus est, sed
336쪽
coelum quoddam, proprium eorum, qui doctrinae studia secuti sunt. Mons totus erat saXeus, & undique praeruptus, ac velut opere & consulto praeceps. Sed in ima parte angusta semita, & paucorum notata vestigiis se aperiebat, quae, cum uni tantum esset pervia, & vepribus ac sentibus obsita, ascensiim dissicillimum praebebat. Dum ascendimuS, Mercurium
rogavi, unde acres istae pugnae ac contentiones, ad quarum spectaculum me vocaverat, orrae essent.
Longae, tum Mercurius inquit, sint ambages, nec res paucis expediri potest, summa tamen sequar fastigia rerum. Apollo ingens speculum habebat, in quo quidquid ullo aevo, aut uspiam, extitisset, uno Obtutu cernebatur. Quod in penetralibus Theologorum, seu veterum, seu recentium, erat abditum, patebat. In eo dolium Diogenis, Epicuri atomi dehortulus, fabae Pythagoricae proventu laeto uberes , Platonicae ideae, cum recentiorum globulis aethereis,& quidquid docuit Peripatus, aut Stoa, videbatur. Omne quod iustinianus sanxit, aut Medicorum cura provida invenit, vel diligentia Historicorum litteris mandavit ac memoriae, seu fabulosa Poetarum natio eXcogitavit, cernebatur. Hoc, veluti imperii arcanum, magis quam Palladium servandum, Criticis Rpollo dedit. Id omnes quam aegerrime tulerunt. Clamabant Theologi sua sacra jam vel αρο- esse nota ac patentia, quod olim nefas habebatur in Cereris
mysteriis. Jurisconsulti, & cum illis Medici, in suam
messem falcem immissuros Criticos indignaban sun Philosephi suam divinarum humanarumque rerum scientiam, Gaammaticis uti Criticos vocabant Percontemptum) committi succensebant. Tot conten tionum causa speculum hoc fuit, ut Vix plures, aut
337쪽
S OMNIUM. ymajores, excitarit pomum Eridis. Subito vero plerorumque animi ad pacem inclinarunt. Primi desistebant juris legumque periti, cum inter Criticos, Cujacium, Budaeum, Hottomannum, Brimonium, Fabros, Tiraquellum, Gotofredum, Rittersitusium,
Rae vardum, Donellum, Gitanium, Cunaeum, N-trumque Gentilem, & plura alia praeclara nomina viderent, qui, cum principe omnium Alciato, barbariem, quae jus divinum atque humanum invaserat dc occuparat, ope Cratices, dc meliorum literarum, felicissime profligarunt, atque ita Iurisprudentiam ad cultum pristinum dc majestatem revocarunt: fateri item cogerentur, sine rituum, & antiquitatum, ac penitioris literaturae, quam Critici profitentur, notitia, ne millesimam quidem legum suarum partem intelligi. Eadem ratio Medi S permovebat, cum cernerent Galenum, omnium parentem, Criticum se praestitisse, multa in Hippocrate recensuisse, corrupta emendasse, transposita & loco mota in integrum
restituisse, spurios legitimosque libros distinxisse, Scadversus editores ejus, & interpretes priores, disputasse, Hadrianum quoque Iunium, Mercurialem, Fuck- sum, Cagnatum, Guillandinum, Ophimannum, G1selinum, Vestingium, Bartholinum, Reinesium, magnos omnes dc praeclaros viros, artem Criticam exercuisse. Quiescebant etiam Tncologi, licet infi-cris periculosam nimis Crisin gravarentur, monitis
inducti Philippi Melancthonis, qui ingenio, quo
semper fuerat, pacifico, infestas inter partes se medium gerebat. Is ostendit patres antiquissimos, summae ac immensae, ad stuporem omnium, de admirationem, eruditionis viros, Crisin Theologicam eXem cuiae. Originem inprimis Scripturae varios inserPr
338쪽
4 ANTONII BYNAE Ites inter sese contendisse, dc primo sua Tetrapta, e LXX. interpretibus, Aquila, Symmacho, & Theodotione, confecisse, deinde ubi editio in dolio Hie richunte, Palaestinae oppido, sub Caracalla, ite naltera, dc ipsa in dolio, apud Nicopolin, sub Alexandro Mammaeae, inventa esset, sua Hexapta, postea cum sacra Hebraeorum monumenta, Hebraeis literis, dc Graecis scripta, ad)ecisset, Ordinasse sua Ochopla, ac tandem unam versionem, LXX. potissimum interpretes secutum, summa diligentia dedisse,
ac in illa, quae addita videbat, obeliscis jugulisse,
quae detracta esse animadvertebat, ex Theodotionis v ersione accepta , in contextum, asteriscis sive stellulis, notasse, diversas denique scripturas appositis lemniscis indicasse. Cum maximum salictissimumque virum Hieronymum, in Ct juS scripsis tum praeclara eruditio, tum summa ac stupenda pietas elucet, in Commentariis praesertim , Crinia hanc exercuisse, dc de lectionum, ac interpretationum varietate, faepe disputasse. Hos cum alioS, tum majorem omni laude, doctissimum summumque virum Patriarcham Photium secutum. Tandem, cum haec studia abjecta essent, & contempta, densis ii S tenebras Orbem
Christianum occupasse, gravi ssimos ac foedissimos errores in Ecclesiam irrepsisse, qui a se, Ela aliis praeclaris viris, omni eruditionis copia in structis, discussi essent Ze profligati. Addebat tanto quem Que Theologum fuisse doctiorem, quanto diligentius his studiis incubuisset, ut exempla Calvini, BEZae, Junii, Go- mari, Re veti, Sculi et i, Spanhemii, & multorum aliorum, qui suo tempore, dc postea, vi Xissent, de-
Clararent. In obscuris autem Sacrorum Voluminum
vocibus, ac phrasibus, & gentium, ac Iudaeorum
339쪽
antiquitatibus, de ritibus, nullos certius ac tutius consuli dicebat. Id docere scripta Munsteri, Fagii, Camerari, Drusii, Merceri, Masii, Amamae, Ariae Montani, Ber trami, Botii, Buxtorfiorum, utriusque Capelli, De Dieu, Cari viricliti, Gaulmini, l'Em- percurii, Scikhardi, Waseri, Hakspanii, Glassii, Fulleri, Petiti, Hottingeri, &, quos seu principes
in omni genere scientiarum cruditus orbis admiratur,
Josephi Scaligeri, Isiaci Casauboni, Danielis Hein sit, Hugonis Grotii, Iohannis Sel deni, Claudii Salmasii, Gerhardi Iohannis Vossit, Samuelis Bocharti, quos
plurima utriusque foederis loca illustrasse: quae absque iis fuisset a nullo Theologorum adhuc essent intellecta, constare inter omnes adjiciebat. Minime tamen paci studebant Philosophi, qui, quod diu odia
cum CriticiS exercuissent, undique convitiis eos proscindebant, imo linguae volubilitate, quam in quaestiunculis & rixis exercuerant, oppressit ros se se confidebant. Haec mali labes cum late serperet, Apollo intercessit, & minaci vultu. Vuae insaniae Vos
agitant, is larvae, inquit, quod Criticis invidearis , ct me, qui isto munere digniorem judicavi neminem , laedatis. Agite in Sophiae templum cras v nite, o quaecunque contra Criticos habetis, libere pro ferte. Se ipsos critici defudent. Sophia, ponderatis rationibus, litem vestram decidet. Instat ergo nobilissima concertatio, ad cujus spectaculum te Vocavi. Vix ea fatus erat, eum jam ad verticem, coelum ipsum, pervenissemus, in quo eruditi sedibus sacris fruuntur. Tum me Mercurius nebula operuit, ut, Aeneae instar, omnia circumspectarem, ipse in-Visus. Coeli hujus qualis pulchritudo sit , neque ego memorare, neque ullus, vel maximi nominis orator,
340쪽
sola mente contemplandum, qnod auditu, aut narratione, percipi nequit. Dum omnia summo cum stupore & admiratione lustro, jam undique ad templum eruditi ibant. Monet tum MercuriuS, ut de
ipse properarem. Ego, licet jam defatigatus, & sudore madens, prae lassitudine vix ejus premerem vestigia, gressus tamen quantum potui promovi. Templiam antiquum erat, dc augustum, e duro, ac plane niveo marmore constructum, & sublimibus columinis fultum. Unicolor ejus marmoriS candor, qui
incomparabili splendore praestringebat oculoS, conspectum templi commendabat. In medio solium constitutum erat aureum, gemmis distinctum, quae internitentes insatiabili contemplatione spectantes tenebant. A dextra parte Qtii Cr1tici consistebant, a sinistra Philo phi. Ego cum oculos in Philo phorum turbam conjicerem, mirifico quodam videndi magni Aristotelis desiderio incendebar. Itaque, ad Mercurium conversus, ut istum mihi ostenderet rogavi. Eum non adesse Mercurius respondiit, quia, cum summus ipse Criticus fuisset, qui Grammaticae, Ec Criticae, initia dedisset, ac inde nomen Critici promerito tulisset, & artem hanc, adversus omnes sui, ac superiorum temporum, Philo phos exercuisset,
tum judicia de omnibus Poetis, in praeclaro de Poetica libello, cujus sola jam fragmenta exstant, divulgasset, Comicorum item fabulas recensuisset, & singulaS, cum accurata, quibus fuerant repraesensata,
ratione temporum digessisset, ipsi denique Alexandro Poetarum principem Homerum emendasset, de Homericorum dubiorum libros sex seripsisset, Criticorum causae nimium favebat. Hinc etiam, Mercurius