Opera quae supersunt omnia

11쪽

PRAEFATIO. 0inissa Sunt verba: n vero Peraris ullit iliam. Eadem omissa

pag. 68. l. 5. et pag. 75. I. 27. Pag. 69. I. 26. coroll. Ioco oroll. l. pag. 3. l. 34. prop. l7. Ioc prop. 27. pag. 90. l. . Prop. 4. 000 prv i5. pag. 27. l. 24. cognitionem Ioco cogia fationem l . In ethica 37 Sphalmata c0rrigenda rane editionis principis indicat Paulus non respexit. Statim initio pari. 1. des.

2 uterque editor exhibet MI 0 eo sic. Praes pag. 17. I. 1. omiSSasunt verba alios autem evangelissas Multa alia vitia hic recen sere n0n licet. Muc accedunt vitia iam in primis editionibus ob xi et a Serioribus recepta v. c. eth pag. 48. I. l. sed Paul.) i/ladem prop. loco prop. 13. pag. 153. I. 17. corpus loco corporis alIn nostra editione adcuranda rem instituimus ita, ut neglectis recentioribus ad principes Spinogae operum editiones regrederemur et sublati vitiis textum quam rectissime typis exscriptum exhiberemus Orthographiam illo aevo solemnem minime quidem

mutavi, Sed maxime per totum pus consonam reddidi. In te punctionem Vero, SaepiSSime perversam, istudi0Se emenda d.

Notas addidi diversi generis, aut literarias, . . OI. I. pag. 146. et 389. aut ad 0cos e Cartesio aliisque laudatos Spectantes, ut pag. 5 8. 26. 33. 326 329 al. . Praeterea indices argumenti aut novo aut antiquioribus pleniores confeci. Paginas veteris editio nis omisi, qu0d nulla adsuit editio operum SpinoZae Omnium, et multo aptius singulis libris, capitibus, propositionibus adlatis citari solet. In sum meli 0rem capita I 0ngiora in Sectiones mino res paragraph0s dividenda curavi, ut 0git metaph. . arael. theolog.-polit. l. iocis Singulis in demo Strat. Schol. corollar. at laudatis denuo collatis permulti errores detecti et remoti sunt. Menda sermoni et structura perversas intactas reliqui, nisi ubi mutatio acillime potuit fieri V. c. huius tom pag. 166. not. l.

norae libros non ordine temporis, quo olim prodierunt, sed se eundum argumentum con Stiluendos esse een Suimus, praeSertim

12쪽

vi ut AE FATI 0.quum bibliopola tria volumilia, quibus comprehendentur, eliana singula edi et vendi vellet. Daque hoc primo tomo pr0deunt opera philosophica , ordine ge0 metrico demonstrata i. e. Carlesii prin- 'cipia plutosoplitiae, quibus accedunt cogitata metaphysica, et othica Alter Sequentur de intellectus emendatione fragmentum tractatus politicet/s et epistolae . Denique tona tertio theol0gicat e fractatus theologicomoliticus et compendium ramniafices lingvae Hobraeas.

Sed ut totum negotium iusto ordine procedat neque nostrae editioni aliquid desit, quod desiderari potuerit, primum pauca de Spinora vita, deinde de eius scriptis, tum de literis huc spectantibus, denique de libri hoc volumine contentis praelabor. Λ prinium quidem Spinor Amstelodami natus est die 24. Novembris anni 1632 patre Iudae Lusitano mercatore, qui in patria vexatus in Bataviam migraverat. yy Cognomen accepit Ba

7 Vitae sontes sunt ipsius scripta, inprimis epistolae deinde praefationes ad principia pili losoplaiae et opera posthum a. Peculiarem vitae descriptionem Belgice scriptam Et traieci. 1698. primus edidit Ioh GDrus, clericus ecclesiae evangel. -Lullieranae agensis, eiusdem domus habitator, in qua Spino Ea per quosdam annos versatus erat. Aliaequaltibus eius et contus ornatibus multa percunctatu est, et quamvis philosophiae eius vehemeritissimus adversarius minime in vita describenda partium studiosus. Idem liber in linguam Gallicam translatus prodiit h. t. . . La vi de Spinosa, tirsi des crit de e sameia philosophe et dii temo igna ge de plus leur personne dignes de sol qui 'ont connia particulierem erat Par eo Colerus ministre de regii se ut he rienne de amaye. V clamay 1706. . an interpretationem Pa illus

stom. II pag. 593-66. . et Gsroerer in suas editiones receperunt. Fons est Colerus Omnium gravissimus ex quo ceteri sere omnes hauserunt. Germanice ,, Das Leben des Ben Don Spinora nus nen Schristen Meses

8. Repetita est haec Coleri descriptio addita mentis interpositis in libro:

13쪽

PRAEFATI 0. III ritch, quod Iudaica religione relicta in Latinum Benediolum Bendit mutavit Parentes eius haud mediocri genere ut videtur δ), puerulum Rabbinis instituendum tradiderunt; sed mortui sunt satis mature relicto Benedicto filio cum duabus sororibus Re bee ea et Miriam, quibus frater omnem patriam hereditatem si unicum lectum excipias conceSSit. Spinora summis animi d0li bus inprimis acuta mente ornatus apud Rabbinos Hebraeae linguae elementa didicit Scripturam Sacram legit atque relegit et praeceptores, inter quo princeps Mo Se Morteira'), interroga iionibus saepissime non solum perturbavit, sed etiam in angustias

de beati coli de particularites ire es 'une vi manus crite de e philosophe ait par ut de se amis. trux elles 1731. 12. Edente Lengleidi Fregnis, uti notavit Christ. Theoph. ne Mur Spin adnotat ad traei. theol pol Hagae Com. 1802. . . Alter est Petrus Bule in suo , Dictiona ire historique et critique. Edit. 5. re viae, corrige et augmentsi avecta vi de Pauleur par r. de Mai Zeaux Am SLerd. 1I40. s. Spino Za tom. IV. p. 25 271. Saepe in nobilissimum philosophum acerbe et invidiose verba sedit. Ex Baylio vertit Franciscus Ha nur .Het Leven an Ben. de Spin metis enige Αante e Leningen ver gyn Bedrys Schriste en Ge- voelen . . . Verta ali do orir. H. 'Utrecht 1698. . ertius fons , , La vi ede Spinosa par uti de se discipies. Amsterd. 12s 9 8. , Noli velle edition non tronquee augmentsi de uel que notes et dii catalogue de sessi crit pari aut re de ses discipies. Amam bour 1735 8. quem librum satis rarum in bibliotheca Lipsiensi senatoria repertum ipse denuo contuli. Auctor est pro gul dubio Lucas ni edicus Hagensis. Sequuntur: Ficero Barnabit in M simoires our servi a 'histoire des homines illustres dans a re publique les et tres. oom. XIII. Paris.1731. pag. 4. Sqq. atque in . . additions oom. XX. pag. 59 Sqq. et Christiani Northolti . de tribus imposioribus magnis Eduard. Herberi de Cherbury ohom Η0bbes . . de Spino Ea liber. d. 2. cura Seb. Κ0rtholii. amb. 700 8. Cuius libri excerpta quaedam id PavL Spin. Opp. Om. II p. 665. Sqq. Ceteri sunt tertii ordinis: isto ire de philosophe modernes ave leur portrait par r. averten. Par. 1760. . Spinosa pag. 169-l91. Joh. Mart. Hilipson, Leberi N. Don Pin. Braunscii . 1790 8. De aliis Ienichen, aeger, menter, Diea, mi n- reic cet. qui vitam Spino Zae libris suis inseruerunt infra Sermo erit. 8 Ba Fle l. l. p. 253 aliter narrat . , On a te de cro ire que laria mille et ait patavre et tres e considerable .

9 Huius viri carmina leguntur in Ioni o Valouson Rabbini Veneti tam N TN i. e. quatuor lumina, quorum alterum est MOSeSMorteira. Cons. Wolfi biblioth Hebr. vol. ΙΙΙ. pag. 367. q.

14쪽

iii PRAEFATI0. adduxit. Eadem diligentia alnaudem tractavit, ubique veritatis Sincerae veStigia persecutus. Sed mox in Iudaeorum Suspicionem xenit discipulus modestus quidem, Sed sagax et audax. ' Amici qRidam eum moverunt ut linguam Latinam edisceret, in cuius elementis primum Germanum quendam doctorem habuit, deinde vero Franciscum vanion Ende medicum , qui atheismi semina in adolescentum animos sparsisse dicebatur Ad tempus amore filiae eius, quae patri in docendi munere Succurrit, incensus est, usque dum alius condiscipuluSΚerkeringius Hamburgensis eam in matrimonium duxit. Hinc per multos anno theologiae operam dedit, qua relicta prorsus ad naturam eiuSque lege explorandas, ad physicam et philosophiam sese applicuit. In hoc studio philosophico ducem sibi elegit artesium, cuius Scripta tunc tem poris cognoverat. Huiu Viri Summo cumine et principiis sce-plicis vinctus Rabbinorum doctrinam non divinae originis, uti profitebantur, sed vanam et fietitiam esse facile intellexit. Inde iidem erant ipsi infestissimi, quod timebant ne a sacris desceret: et quum viderent eum Synag0gam non amplius frequentare , tipendio 1000 florenorum promisso Sibi reconciliare Voluerunt, quo recusat vespere quodam ei in Sidiati sunt. Per tempus conse vavit togam pugionis ictu persoratam Circa annum l660. publice in synagoga Amstelod amens Lusitan excommunicatus est. ε)10 Cons. Refut des erreur etc. pag. 3 sqq. li Idem an reei de serius Parisios concessit et coniurationis per Rohanium equitem factae particeps Occisus est a. 1674. Cons. Co r. ed. Patil. p. 600 sq. De MFare, simoires et reflexions surrae principauxe en emens du signe de Louis XIV. Boterod. Hi 6 p. 147 sqq. Leibnit. de conformit fidei cum ratione tentam theod. III. g. 376. Opp. t. I. p. 385.ὶ 12 Cons. praelat ad Spin opp. 0Sth. P. 1.13 Cons princi p. philos p. I. Proleg.

ia De triplici Iuda oorum excommunicationes a. cnn,

NID VJ vid. Vitringa de s 3nag. vet. p. 739 sqq. in im de gradibiis

excommunie apiid Iebr. in Ugolini thesaur. XXVI. Cons. Gler. 505 il. Re t. stes erreur ete. P. 27. Sqq.

15쪽

PRAEFATIO A Qui imabsensitisset, per literas Rabbinorum certior factias huic facinori nispanice intercessit. J Nihilo minus Spinora, cum Mennonitis quibusdam aliisque viris Christianis sapientibus saepe

vel satus, Sacra Chri Stiana non amplexus est neque baptisma umqtiam accepit.

Secundum almudi praecepta iam ante artem vitrum tornandi didicerat. I Serius etia in pingendi artem tractavit. In utraque excellabat et vitra ab eo tornata magni aestimabantur. Interea Iudaei eum ad senatum civitatis ΛmStelodamensis blasphemiae in Deum et Mosen accusaverant verbi divini ministris concitatis. J His insidiis motus anno 1660. insteiodamum reliquit et habitavit apud virum ipsi familiarem inter urbem et AuWerkerke Versantem, prorSus Veritati investigandae et negotiis deditus Λnno 166 l. secessit Rheno burgum prope Lugdunum Batavoria in ta Ibi anno 663. edidit , Cartesii principia philosophiaeniore geometrico demonStrata V additi , , cogitatis metaphysicis, et scripsit epistola 2 4 6 9 27 28. 29. Propter principia tuis exscribenda aliquoties Λms telo damum prosectus est, uti docent ep. 2. e 9. Paulo p0Sti0ntra eum exortae Sunt rixae et contentiones Cartesianorum, qui noluerunt summi magistri auctoritatem minui Spinora sagacitate et gloria δ' Anni 1664. mense Iun. Voorburgum unum militare ab Haga Comitum situm se contulit.

i5 Scripsit Apologia para justificars de si Abdicacio decla Sana

goga quae nunquan typi ex PreSSa St, Sed uitis argumentum convenit cum cap. 20. traci theol. 90l de sentiendi lilaertate. Vid. vl. tona. IV. p. 255. et ne Μι/r l. l. p. 12.16 Praeter legis studium pilicium Vel ars quaedam est exercenda ad vitam sustentandam. Vid. alm Piri e Aholh ΙΙ. 2. I Il apprit a satre des Verres poti des lunettesd 'approche et pourd 'autres usages. Coler. p. 612. T s. Praes ad opp. 0st h. p. 2.18 Vid. Refutatior des errerer et . p. 41. q. 19 Hoc apparet ex epist. 1 ab Oldenburgi ad Sp. scripta. Perperam apud Coler et in Re tution . 1 664. notatus est.20 Uberius hanc rem enarravit vitae auct0 in Res ut err. p. 48. Sqq. quoeum conser epi St. 19.

16쪽

Cons. p. 30. Ibi saepe amicorum multitudine suit cinctus vid. p. 9.), qu0rum precibus denique permotus Hagam cessit anno 1669. ubi initi apud riduam an Veldenii habitavit, et aba. 1 671 in domo Henrier an de Spych, pictoris haud ignobilis,

ultimos vitae anno degit. De Spin0rae honestate et virtute omnium est unanimis narratio. Morum candore suit et simplicitate, Summa sobrietate et elegantia. ' In vitae consuetudine gratissimus, animi assectionum mirum in modum potens, animo tranquillo etiam in turbulentis vitae rationibus, ab ira et acerbitate prorSus remotus. SermoneSeius erant suaves et intellectu faciles, interdum humore grato mixti. Cum contubernalibus libenter collocutus est, tristes et infirmos consolatus Dei summam sapientiam et bonitatem ostendendo. δ)Liberos et domesticos admonuit ut parentibus et heris obedirent, omnes ut diligenter c0etibus sacri intereSsent. Ipse Cordesium, praedicatorem ecclesiae evangeliso-Lutheranae hominem pium et venerabilem, Coleri antecessorem, nonnumquam audivit, ae pius vero de oratione cum alii ex ecclesia redeuntibus sermonem

instituit. δε Meditationibus philosophicis de sessus ut animum exhilararet, cum familiaribus de rebus minutissimis disseruit aut Nicotianae usu interdum se delectavit vel microsc0piis insecta observavit. Voluptatem honestam amavit, sed ad amicorum convivia invitatus m0dice edit et bibit, uti domi solebat. Opes parvi duxit. Multoruin autorum stipem recusavit Simon de Uries ,amicus eius integerrimus V quum ei 2000 florenorum dono

21 Vοοrburgi scripsit praeter hanc etiam epist. 13. 15. 32. 34. 36 38.

39. 40 42 43. 4. 45. 46.

quiis in edi fiant. 2 Egregie hac de re disputavit Coler. p. 621. q.

17쪽

PRAEFATID. XI dedisset, eos rei ni Sit, quod ipsi non opus esse iv. idem quum Spinoram bunorum liere dem teStamento vellet scribere, philos0phus Suasit, ne fratrem heredem legitimum praeteriret. Ille obe- divit, sed ita ut Spino Iae ad vitam bene sustentandam certi annui reditu assignarentur. Quum Simonis Date ei 500 florenosisse ret, non nisi 300 sumsit, qui ad mortem usque ei pensi sunt.

Libris de principiis philosophiae a. 1663. et tractatu theologic0-politico a I 670. editis Spinora fama summi philosophi, viri magno

ingenio scientiaque ornati, per omne sere Europae terra percre buit Patronos, amic0S, admirat0re nactus est multos Inter Belgas n0bilissimus Iohannes de Witt* ), Simon de Uries: si at ei erant c0niunctiSSimi. Inter exteros tres videntur commemorandi eSSe Lildovicus princeps Condaeus, in bello Gallorum cum Belgis imperator anno 673. Ultraisecti versatus, Spinoram de saei en0sse et cum eo disputare in votis habuit, idque f/ιpio tribuno militum intercessore. 7 Spinora ab hoc per literas invitatus Haga prosectus est. Sed princeps paulo ante raiecto abierat ne g0tiis aliis rev0catus. β Spinora ab Francisco, quinem botlim, Stupio at h0norifice exceptus per dies quosdam C0ndaeum frustra exspectavit. Stupius mandante principe ei consilium dederat, ut Ludorico XIV. Gallorum regi librum dedicaret, quo annuum acci peret beneficium, quod Benedictus noluit. ' Hagam redux in proditori Suspicionem venerat, ubi philosopho digne se gessit.

25 Ob eius caedem 20 Aug. 1672 plebis urore factam Spino Za lacrimas essu disse dieitur. Tons in via re Spinosa p. 33. 26 Ad eum refersendae sunt epist. 26-28. 27 Stoupe scripsit . . la siligio des Holland ais represente en plu- si eur letires sic rite par officie de Parnasi dii si in pasteur et proses seu e thsiologie de Berne Λ Cologiae 1673. 12. atque reprobavit et Spinora doctrinam et Belgicorum magistratuum. indulgentiam. 28 B lius . . p. 257. etiam p. 11. Spino Zari principem Con-daeum vidisse et tres dies apud eum commoratum esse reserunt. Sed salso. Cons. Coler. p. 625. q. 29 Ludovicum XIV. mullis exterorum viris doctis beneficia conces

sisse constat id Coler. p. 626. Re t. stes erreum etc. P. Ti.

18쪽

xu RAEl Tlo. Alter est Carolus Ludovicus elector Palatinua, qui ei eodena anno summa fama motus per Fabricium theologum munus professoris, cum amplisSima philosophandi libertate cin universitate litera rvmmeidelbergensi 0btulit, quod SpinoZa diversis ex causis modeste renuit. Cons. epiSt. 53 54. Tertius denique God redus Guillelmus Leibnitius, qui de re optica δ' per literas cum eo contulit. id epist. 5 l. 52. et Leibnit otium Hannov. p. 22 l. Omnino Spinora moribus suis Stoicorum sui haud dissimilis.

Eum uberrimum esse ait Sapientiae fructum, omni generis assectiones et dolores vincere. pSe ubique homines attente observavit eorum SenSu et animo perScrutaturuS. Pigritiam et superbiam gravissima habuit et maxime vulgaria hominum vitia, sontemque omnium errorum. Cognitionem vero Dei summam existimarit Virtutem , , Nam quo meliu eum cogn0ScimuS, eo magis animi assectionibus superiores Sum , et in hac ipsa c0gnitione animi quietem et verum Dei amorem reperimu i. e. 0Stram Salutem, summam beatitudinem et libertatem. Cons. ethic pari. II. prop. 49 Seh0l extr et P. V. Prop. 36. Sch0l.

Statura fuit media, acie iucunda, oculi vegetis, crinibus Diagris, colore uti paululum suSco, ut Iudaeis Lusitanis s0lemne est. Vestitu non suit Splendidus, Sed elegan et nitiduS, praeSe tim quum exiret Ri Studii Suis xv nonnumquam per plures dies vidit neminem, imo per integros aliquot menses domum non reliquit. δ* Viro vero doctos usque admisit, et aliquid temporis c0ncessit discipuliS, quos gratis docebat. Plerumque noctu diligentissime literis operam dedit et Hagae plurima scripta ab hora decima vespertina usque ad tertiam elucubratus est ab

30 Opticam haud dubie egregie excoluisset, nisi morte praematii raabropius suisset. Tons praes ad Opp. P0Sth. p. 2. ri Vid. Refusus aes erreur p. 59. Paulo aliter Coler. p. 620.32 , , Sibi soli vivere videbatur semper solitarius et quasi in museo suo sepullus. V Christ. Nic. ire enerant Cimbriae ducis consit. qui Hagae anno 1672. cum Spinora versatus est in literis ad Christ. Κort-boltum mense Apr. a. 1681. Holmia Suecorum missis.

19쪽

eadem urbe dedit epist. 19. 2 l. 47 50 52 54. 56. 58 60. 62 66. 68. 70. 72 74.

De morte Spinorae varii orti sunt rumores eum timore itii micorum, qui Wittit amicum plebi invisum reddidissent, subito

tariam l. Sed Colerus cuncta edoctus Si ab hospite xa derSpye et certissima retulit. δ Numquam firma suerat valetu dine phthisi amictus est inde ab anno aetatis viceSimo. Lucii brationibus morbus crevit, quo media vitae via periit. δε Nihilominus Subito mors evenit die l. Febr. a. 1677. Pridie cum contubernalibus iam aegrotans multa collocutus erat. Sequentidie solis quum Sprchius horis pomeridiani ex templo rediret, Spinoram audivit praeSente Solo amico Ludovico Meyero medico Amsteludamensi, quem arceSSiverat, placide obiiSSe. Quatuor et quadraginta compleVerat annoS, duos menSes, septem et viginti dies. Iubente Ioh. BieWerisio typographo et pychio curante, viris quibusdam nobilibus comitantibus, die 25. Febr. sepultus est in ecclesia Nagensi nova. Quod attinet ad Spinoetae sempta triplici Sunt generiS: Spuria, deperdita, genuina typis expreSSa. Genuina tribus sectionibus prodierunt: I. Anno 1663. , Renati des artes principiorum philosophias par I et II more geometrico demonstratae per Benedictum de Spinoeta Accesserunt eiusdem cogitata metaphysica. II. Anno 1670. , tractatus theologico-politicus ' omiSso quidem nomine, Sed Spinoa Saepe se auctorem proseSSu eSt, ut epist. 19. ubi adnotationum mentionem facit, quae Gallice anno 1678 et Latine a. 1802. a Christ. heoph de Mur sunt editae.