Rudimenta linguae oscae: ex inscriptionibus antiquis enodata

51쪽

Neque apud Romanos, qui a Graecis Sicilias Doriensibus, neque apud Oscos, quia Tuscis literas acceperant, inter literas et et mullum discrimen primitus fuit, quod quidem simili modo facientes, atque p. Carvilius apud Romanus C et Graistinxit, contrariam tamen

rationem secuti sunt, ut Osca a Latinae , sca r contra Latinae, videretur similis. Ceteram Graecorem vis in literae pragum imprimis cernitur, nam Romani Graecas similem fecerant, praetereaque in eo, quod AbeIIani Tuscam, Graecorum quoque more acripseranti Praetem, vocalem i quoque diversis modis scriptam videmus: nini tamen interest, qua figura usi sint, nisi quod eonsonans j semper, nescio an sortuito, I scribatur. Praeterea Osci Hieram a tam singviariter formare solebant, ut, quae inscriptio Osca sit, ex ea potissimum cognoscatur Liter g quidem, quae est ultima alphabeti Tuscae se remque similis est, sed in variis inscriptionibus satis varia, atque, sicut a in Abellana tabula, valde sinet aris. Hinc Osca literatura, etsi a Tuscis accepta, scis tamen propria dici potest quando vero osci literaturam istam receperint, ex illis literarem guris consita potest, quas Tusci variis temporibus vario scripserunt. Antiquissimam quidem literaem figuram, Tuscis et Graecis antiquioribus communem atque hieroglyphico gnarum signo paullo similiorem, quam quae Punice scribi solebat Osci praeter unum antiquissimae inscriptionis exemplum pariter ignorarunt, atque illas, quas vel Romani Graecique in En-ropa vel Umbri in Iguvina tabula III. esto serius invenerent: hano literam contra, sicut piscis natantis notam n iisdem semper duabus figuris scripserunt, quibus et Tuscos et Umbros in plerisque inscriptionibus suis usos reperimus. Oscorum literatura Ieraque igitur iunior eat exemplo tesserae hospitalis e aere vetustissimae, quam a. 1783. prope Petiliam in initiis repertam Heerenius explicavit in Bibliotheca veteris literaturae et artis P. V., multo antiquior lamen bellis Romanorum Punicis, quia gamma, terminis adhuc aprimensorum transversis positis similis, nondum rotundiorem guram Latinae

a vit, eui Sp. Carvilius Romae lineolam illam addidit, undem nata es A tessera illa hospitaliciam Tusca literatura adeo degeneraverat, ut gamma ejus vocalis , , contra sibilantis Iocum occuparet, unde duas sibilantium figuras.Tusci habebant, quam antiquiorem Latinae Iitera m similem, tam osci quam Umbri ignorarimi. Urinoque liter apud utros a digammi Graeci figuram iam amiserat Umbros autem multo serius quam Oscos acorem literaturam recepisse inde intelligitur, quod, licet utrisque junior iterae φfigura communis sit, A et Iiterae apud Oscos nonnisi antiquiore, apud Umbros nonnisi juniore figura exaratae sint. Antiquissimas scarum literarem oras post amercini civis inscriptionem in Abellana tabula conspici, dubitari nequit, Pompeianas Vero inseriptiones non ita muIto ante urbis minam exaratas esse, veri simile est imo Herculanei

repertii dicitur Osca inscriptio tam vivido colore conspicua, ut in ipso interitu posita videatur. Meterem ineam literaturam, etsi Bantina tabula Latinis, Mamertinaci scriptio

52쪽

Graecis literia seripta est, ultra Tarac nium olim imperii fines in campania pertinuisae, nummi Samnitici testantur, scis literis inscripti. Non omnes quidem nummi, quorum inscriptiones acae putantur, Oscas quoque literas exhibent, sed tamen praeter nummos bello Ita-

ico Corfinii usos illi quoque, in quibus nonina aderi sive adem Atellae in Campania vel Atem ad fluvii Aterni ostia), Frentred Frentanorum , Audunniam Aquiloniae in Samnio leguntur. His autem iterae in nummis Posidoniae sive aesti in Lucania vere Graecae sunt, iis similes, quibus tessera hospitalis supra laudata moripta est, et plane diversae a nomine istulis in nummis incertis iacet lotur Iiterae a dextra ad sinistram

scriptae sint, non tamen Graecis scarum vocum inscriptiones Oscae statim dicendae sunt; multo minus Latinae, a sinistra ad dextram exaratae; quarum in nummi, maxima est copia.

2. De literarum pronuntiatione.

Oseae literae in dubio antiquitus eodem modo pronuntiabantur, quo Latinae, quibus in tabula nostra respondent sola Romanorum veterum rusticitas, qua literarum σε F pronuntiatio sic paullatim mutata est, ut iteram cetis locum obtinere id rentur, effecit, ut hae duae literae aliter apud Oscos, Graecorum morem secutos, aliter apud Romanos sonarinti in Osci consonantem V a vocali simili, quas Romani una sademque Iiter acribere solebant, sic semper fere distinxerunt, ut F pro in et Firo maint vocalem scripserint, quemadmodum κ pro seriorum Latinorum . Vocales contra et, quas Romani jam antiquissima aetate diversis literia scribebant, aes aer demumve puncto vel lineola transversa supra impositis distinguere .eperant, unde etiam πο--lam e a consonante j, quas Romani nunquam distinxerent, simili lineola transversa variis

inodia apposita discrevisse. Videntur Literam Z Osci non mam unquam in literaturam suam receperunt, quam uteram X ea enim, quam Lepsius de tabulis umbinis pag. I. not. 203. accipiendam putavit, non differt ab a liter variis modis perscripta Litoram quidem pro u usurpatam in Abellana tabula vidimus, eam tamen ' agnossunt aliae Oscorum inscriptiones Literam g non Graecorum mori, sed sicut Latino pronum tiandam esse, inde intelligitur, quod praeteris nullas aspirata haberent Osci, pro , in nominibus hegavrom et thesamrei, quae in Abellana tabula leguntur, Romanorem more thscribentes, neque magis unquam quam porora ponentes ubi enim o pro scripta videtur, error est vel lapidari vel chalcog aphi.

Licet inoae linguae dimenta non aio, ut Umbricae, in systematis formam po Mut ivlm a major quidem est inscriptionum multitudo, brevior ero eamndem m-

53쪽

- o bitus. inde propter argument varia a rem quidem nominum Verbo quo copiam, sed pauca modo ad mammaticam spectantia haurire licet nonnina tamen oscis propria, nenda sunt, quae vel ad literariu usum is ad verborem formas spectant.

Oscam limam tam similem deprehendimus prisca Latinae, ut, quae intersit differentia, cum temporem decursu, tum Vario in populorum commercio quam maxime esses videatur Oseae lis Nae mutationes testatur ipsarem inscriptionum varietas, quae tamen tam exit' est, ut Bantina tabula, licet antiquiore aetate atque in Apuliae et Lucaniae confinio Latinia literia exarata, non ita multum differat a serioribus Campaniae inscriptionibus. Etiam Mamertina inscriptio in paucis modo Graecorem commercium prodit multo magis abhorret a reliquis inscriptionibus Abellana tabula, cujus sermonem tam Tuscomm Graecoremque quam Saxonitium commercio mutatum agnoscimus. In nulla alia inscriptione tam multae literae inter se perinutantur, quam in Mes- lana tabula, in qua pro media in terra tam mesta terem quam terem, e)sse scriptum est. Etsi vocalis, duabus literarum figuris scribitur et a vocali O trans rea quoque lineoIasupra imposita discemitur, nihil tamen frequentius observatur quam literarum earundem permutatio' imo vocatis, eum consonant v in eum modum permutatur, ut non solum

his pro cini, sed tuum quoque pro livom liberum scriptum sit. In Bantina tabula eo magis reo Bantina civis Bantinus pro ceu legendum censeo, quoniam in inscriptionibus, quae seis literis exaratae sunt, aut quoque pro in i et tontia pro laticus scribi solet. Matis quidem In Abellana tabula pro majoribus, sicut mala in Bantina pro magi Iegitur; sed praeter diphthongos ut, et ii, i, Ni pro ae e L Oe, nullam aliam agnosco, nisi uin aves pro foeto in Bantina tabula tantam enim sicut oviam mnuntiandum censeo. An is in nominiunc umerus et Mumiaiei pro diphthongo accipiendum sit, quum in multis aliis vocabniis duabus syllabis pronuntietur, dubito e certe pronomon procio sive is duas vocatos sunt; sed triphthongum forsan se reperimus in antiquissimas inscriptio-tas nomino euennia An in nominibus iumerus et Niti misista terae r et a inter se permutatae sint, quemadmodum degetasius pro digitarius seribi potuit, a digitando prodietando derivatus, unde apud Romanos quoque scriptores t wrtare legitur, dubitari quidem possit; at vineter amati in Bantina tabula aliter interpretari nescio, quam ut Umbrorum more pro vinetia amatis scriptum accipiatur. Permutationem literammo et iam supra notavi, oro in scriptum est in herentate Herculanensis insci iptionis et inpon pro quam in Bantina tabula. Memoratu vero quam maxime di a est literarum rid ι, permutatio in nomine tribarauis sive tribadathis et tribaiahae pro tribtilas terra. Etiam hoc est observandum, quod in AMIIano saxo nomina in f exim soleant quemad-

54쪽

modum relativum adverboim ut is Pompeiana inscriptione, in Bantina eontra tabula dis fine voeum addi soleat. --Kaltera praeter mulis pro Iocati Nola sub Abellanae

inscriptionis finem quam maxime additur pronominibus, ut in in Pompeianae pro MCampanae scriptionis K et ρ praecipue in pronominibus reIativis permutantur, quanquam petimpertor quater quoque, et o pro quinque usurpatum legimus quemadmodum enim inmamertina inscriptione Mim a qua positum invenimus, sic in Abellano saxo tam k- sive filum pro pam, quam e-o pro Latino aliis lenturi Etsi pam, si cum euom sive ea mi compavatur, pro pam scriptum deprehendis, quemadmodum Latinorum coniunctio in secundar Scaurum de ortho aphia pag. 2261. M. Putach. in Saliari earmine cum scribebatur; non tamen tanta fuit Oscorum rusticita in abjiciendis es adde discliteris, quanta Umbrorum in Iguvinis tabulis, in quibus determinativus casus pro simpliciis in Om, me, mem, .men, Oma, mars, quod Osco ma respondet, exit H litem in Hira felli a Abellar- tabulae et contra morem inseritur, et pro Latina scribitur, pro qua uteram sis et isna nomen; sed neque Umbrorem more nomina aspirationis opaduatantur, neque Graecorum consuetudino a initiatis in aspirationem mutatur quin umsive μοι pro Um Umbrorum vel ὁμου Graecorum scriptum est.

2. De verborem formis.

Osca linim Latinae veteri tam imilis fuit, ut paradu ata quaedam exhiberi, quod, quia de multis exempla desunt, non sine lacunis, atque propter dialectorem differentiam e propter Iocomm similium variis modis repetuorum inopiam non sine Ion dissertationibus exsequi licet, haud necessarium existimem Pauca lotur monuisse sum ciat undo se sermonia indoles propria comoaeatur. Imprimis notandus est nominum propriorem sua, in quo hoc praecipue oscis cum alii eiusdem stirpis Ausonicae populis

commune fuit, ut aut unum nomen in is exiens, ut Holam Men a s Melissati Alius M'. Miraris V. Pompeiani, aut duo nomina ejusdem terminationis iis h. e. ius gerere solarent, ut Pisis mitriis apud Langium, cui in seminino genere Me Latinae, fortas etiam Maia tunia respondet. Rarius observatur Romanorem mos, ut in nomini auri adirus'. Pompeiani, cui simiIem aliam inscriptionem Iego L. Trebre n. frequentior est nominum Abreviatio, quemadmodum nummi Samnitici tam G. -- sive Mutti bratur, quam G. Pavi G. inscripti sunt. Patria nomen sive praenomen non inaeri, sed addi sola nominibus duorem vero patris nominum exempla deaidem, unde in Herculanensi inscriptione L. Stabiis Lavihil pro L. Mi legendum censeo uestimodis V riata nomina Iegimus, ut Herine et Hermia, et quemadmodum Stenius Catinis Statius a in Mamertina inscriptione Στενις αλινις -- scribitur, aio Uictis pro Popia acriptus non quatuor, sed tribu syllabia pronuntiandua esse videtur alia i enim

55쪽

minari solat, etiamsi v non elidatur. Vocalium io autem in nominum stellionatis adeo usitata est, ut non solum segetum pro degetariu vel eos antis pro ima arat mus, sed etiam me pro medius, quemadmodum avi pro Papius, Iegatur Meddi contra pro Meddix etiam Meddis cum geminata a scribitur. Quot modis Osca nomina et verbast tantur, definiri vix potest: etsi enim genitivus nominum in , eis es, et tertia pomona verborum in ad ed id, exire solet, magis tamen inter se disserunt genitivi molia et tr Misaae sive tribaliari vel participia delean et eituna, vel quod tam tere pro terrae quam thesaurei pro Maaviri legatur. Non minus disserunt ablativi pluralis numeri tribarinis et aleolais, etsi in fetaos p alia pro fletibus positis Mi tum declinandi onus a foenndo discemere licet, atque tam genitivus singularis Senateia quam accusativus pluralia Mois ad quartam declinationem resere potest. Tria gener olle dignoscuntur; dualis vero numeri exemplum desideratur vocativus non legitur, reliquis casibus autem a edit stloealis Nostis Nolae et determinativus terem sive teremerim terra . Gradus comparatim. nia agnosco in matis majoribus et maias maximae , quamquam pluralem nessima cum genitivo nesimum et ablativo nesimois pro positivis accipio. Insignis eat pronominum,

monstrativomin copia, quam Voces Onc exa et exeic, eos egum, eis e late et laete,

eis tine in Bantina tabula, Da mi, M et Mik in Abellano saxo, Asia et inu in Pompeiana inscriptione ceti testantur. In nominibus se saepe deminutiva, ut limittet, iuverbis contra intensiva, ut rituus, .drivatuna, ponebant.

unum Osca lingua ex iis, quae interpretati sumus, non amplius sit terea quasi incognita, pro se quisque acile intelliget, scos pariter atque Au cos, Volscos, Latinos et Umbros eum Sabellis uinibus esse ex Ausonum gente, quae maximam parteu Italiae lim inaedi Quae enim observatur disserentia, non major antiquitus fuit, quam qua di locu unius ejusdemque sermonis per Varios casus mutatae discemuntur. Ea autem, quae eommunia suerunt omnibus Ausonum populis, Pelasgicam Graecorum redolere originem, magis etiam apparebit, quum mihi otium fuerit, vocabularium Ausonicum cum grammatica Umbrica elaborandi. Hic unum exempIum in medium protulisse sufficiat, unde Inoeciarius elucescit, quatenus omnium popuIoram Italiae ex Ausonum gente Iinguae primo Graecorem sermoni ve similes fuerint e dissimiles. Quamvis diversa videantur sua verba suae pia, Volsca epis, Umbrica εν pia sive vir, Latina ei quis a Graecis ει τις, nemo tamen Germana o .er Gothic sis Laeas pro isenn jemand Gothie Iuba Baea τε alia Sa criticae stirpis vocabula similiora putabit antiquitus imo quum rationes emapexerit, quibus mutentur Iiterae, tam Graecas particulas ἐι et ἔτι, quam Latinas et ita, o antiquo pronomine is, quemadmodum Latinam te ex Osca iste sive rigete, umbrisa

56쪽

ista, ve Oscas in ini, irim, inu, ex Umbricis eno, m- εν Η κ, ινθκ derivabit. Quamvis magna sit tin arum singularem disserentia pavitatim inde enata, quam vel pinis mina Pomponii apud Umbros, Pompili apud Sabinos, Pompeii apud Oscos testantur, Mundum quae a Ua quoque pes montis Capitolini non differre videtur ab Osco Tur imisive Tarchontis Tusci nomine Tarpinis; nemo tamen porro peregrinum Latinae linguae elementum, quod Siculis potius ex neria Thucydidis h. e. Gallia oriundis debetur, tri-bnere poterit Aborionibus. Quod ut rectius perspiciatur, addere quaedam mihi liceat,

quas nondum satis intellecta video. Maximus enim error inde natus est, quod plerique easdem terras iisdem fere nomirinus appellatas putarent, de veravi nominum apud dive so scriptores securi. Ut omittam antiquiora, quae alias illustrare conabor ab Herodoto

primo incipiam, qui cum Ι, Im scriberet: οἱ δε Φωκαιέες-ναυτιλέησι μακρῆσι πρῶτοι Ἐλλκηjων ἐχ σαντο καὶ τόν τε Ἀδρίην καὶ την υρσονίην καὶ τῆν'Uηρίην καὶ τον Tagor

σὸν Ου- εισι οἱ καταδέξαντες ostendit, quibus nominibus Phocaeensium perlegesis antiquam occidentalis Europae descriptionem distinxerit. Nam si duae partes Italiae, quas Apenninus disiungit Adria et Tyrrhenia vocantur, nam nomina Adriaticum et Tyri Thenicum mare servavit Iberia est Galliae ora australis, Tartessus contra Deria seriorem.

Thucydides certe, pii Celtas prorsus morat, quum VI, 2 scriberet: Σὰς δ η ἀλωεια ευρίσκεται, Ιβηρες οντες καὶ ἀπο ου Σικανου ποταμου του ἐν Ιβηριρ πλώσιπων ἀναστάντες Σικανοῖ ' regionem inter sontes Sequanae et Lageris, ubi secundum Scylacem Caryanadensem post Iberos sequuntur Ligures et Iberi mixti usque ad Bhodanum fluvium, Iberiam

vocavit unam prave tamen Servius Thucydidis verba interpretatus sit, supra jam indicavi; sed pessimae omnium opinionis auctor fuit Dionysius Haliearnassensis, qui, quum I, 22 varias de populorem Italiae et Siciliae origine sententias invenisset, Pherecydem nulli Atheniensium in scribendis genealogiis secundum I, I3. sequi maluit, quam eum sanioribus historicia incertum relinquere, quod diserte ammari non potest. Is I, 10. recte quidem post vanas interpretationes nominis A rionum, Romanae gentis auctorem, addidit: πιλο ει ιγύων ἀποίκους μυθολογουσιν αυτους γενέσθαι, τῶν μορουντων Τυβρικola' o γαρ θυες οἰκουσι ἐν καὶ τῆς Ιταλίας πολλαχῆ νέμονται δέ τινα καὶ τῆς Κελτικῆς οστοτέρα σαυτοῖς ἐστι γῆ πατρὶς, δηλον isti m re λέγεται περ αὐτῶν προσωτέρω σαφἐς

ωδέν at infelici studio emendi, quae emendi, quae emenda non sunt, haec disseruit, quae ex Latina versione proferre liceat. sDoctissimi Romanorum scriptorum, inquit, inter quos est Porcius Cato, quisItesicarem urbium origines accuratissime collegit, et C. Sempronius, et multi alii, aiuntsAborigines esse ex iis Graecis, qui quondam in Achria in e Graecia habitarant, et muIstis ante bellum Trojanum aetatibus inde migrarant. Verum tamen verbis disertis nonsscribunt, aut ex qua Graeca natione fuerint, aut ex qua urbe migrarint, aut quo tem-

57쪽

spore, aut quo colonia duee, aut quibus et casibus antiquam patriam reliquerint et, stabulam Graecam secuti, hoc nullius auctoris Graeci testimonio confirmarunt. Re ii itur,veritas quomodo se habeat, incertum est. Quod si istorum sermo verus est, non possunt,ooloni esse ullius alterius generis quam Arcadicis, Tum postquam sententiam suam ex iis, quae ab antiquis poetis et sabularum scriptoribus de sedibus et genere Oenotrorum scripta fuerunt, probare conatus est, adjecit I, 13. haec quam minime probabilia: Arbustro autem ipsos Oenotros cum multa alia Italia loca occupasse, quae partim deserta spartim male culta nacti fuerant, tum etiam agri partem aliquam Umbris ademisse, A sorigine autem vocatos, quod in montibus habitarent a cadicum enim est montium habi-,tatione deIectari , ut ii qui Athenis Hyperacri et Parhalii vocabanturg. eliora sano Timaeum secutus, cyninus Chius cecinit in orbis descriptione . I sqq. quum vel sabulosa illa d Umbrorum origine a Circes et Ulixei filio Latino atque Ausonum ab Ulixei et Hypsonis filio Ausone, quibuscum et illa, quae iam antiquissimus auctor H siodus in Theoonia V. 0II sqq. de Agrio siV Umbro atque Latino cecinit, et illa, quas Hyginus Μυθολογ. c. 27. et Festus s. V. Mamiliorum familia ex opinione omnium Romanorum atque ipsius Dionysii alio. IV, 45. annotaVerunt, congruunt, Graecam saltim

Ausonum originem testentur. Ceterum Monu osci, qui aut thesaurom pro avit thes-rom et scribebant, nonnisi Av3οna 31Ve Avmno. sicut Aurunm nonnisi Arruneos dicere

potuerunt. Hinc Satumini quoque in Etruria secundum Plinium H. . HI, 5. 8. Morinini dicebantur, quos equidem Ἀβοριγῖνας Dionyaii Halicarnassensis sive Ἀβοριγίν se

aliorum secundum Stephanum Byzantinum interpretor, quippe quorum opera Pelasa S turniam, teste Dionysi I, 20 exu., e Siculis expulsis eripuerunt e ab se aedificatam incolnorunt. Ante Aborigines autem SicuIos incoluisse Saturniam, oraculum docet secundum Varronem apud Macrobium S.I, 7 et Lactantium I, 2I. Pelasgis datum, quod teste Dionysio ,1 exis L. Manius sive Manilius, qui Plini H. N. X, 2. cf. est. s. v. sex genarios diligentissimus togatorum senator, maximis doctrinis, nullo doetore, nobilis an-dit, in tripode quodam templi Dodonaei literis antiquis exsculptum vidisse dicitur: . τείχετε μαιόμενοι μελων Σατορνίαν Hari s 'ia βοριγινέων Κοτυλην, ου νασος ὀχεῖται,

οἷς ἀναμιχθέν ς δεκατυν ἐκπέμψατε Φοίβω ceti

Quamvis multis iam aetatibus ante bellum Trojanum hoc factum sit, minime tamen or dendum est Dionysio, Peucetium jam septendecim generationibus ante Iliacam expediti ne cum fratre Oenotro ex Arcadia ad Italia litus appulisse. Emendandum est autem aliud quoque testimonium apud Paulum Diaconum sPeligni ex Illyrico orti inde enim,profecti ductu Volaini regis, ut cognomen fuit Lucullo, partem Italiae occuparunti ηHuius fuerunt nepotes acinus, a quo acinates, et elicus, a quo Peliog. 7.

58쪽

Haec si vera esset Iectio, pars certe Ausonum ex Illyrico venisset in Italiam: Pelignos enim Ovidius in ipsorum finibus Sulmone natus . III s5 a Sabinis ortos ditat. At tot Iocus corruptelis abundat quos enim Paetnates putes sive Pecinates, ut alii Imgunt Cluverus quidem Piciantes Stephani Byzantini comparat, qui sunt Pirentes aedurulto rectius ejusdem Stephani Peucetiantes comparari, qui sunt Petieetii, Lucunas siva potina Lucilius dux docet, a quo Lueani appellati dicuntur Paulo Diacono quanquam pro hoc quoque rectius Eustathius in Dionysii Perieg. 362. cum Plinio H. N. III, 5. Is. Luci- quendam exhibuit Picentes ex illo loco excludit ipse PauIus Diaconus scribisai, Pirena regio, in qua est Asculum, dicta, quod, Sabini quum Asculum proficiscerentur, in svexillo eorum picus consederit*, Oll. Strab. V, 3, I pag. 228 V, 4, 2 pag. 40. VI, I, 3. pag. 254. Legendum est igitur; Pericli sive Pedieuli ex Illyrico orti inde enim proloeti,discin Volemi regis, cui cognomen fuit Lucilio, partem Italiae occuparunt. Hujus fue-srunt nepotes Peucetius, a quo Peucetiantes, et Pedielua, a quo Pedi lia. De Pedievila enim, quorum oppida fuere Rudiae, Ennii Patria, Egnatia, Barium oti, Plini m. N. VI, II. I6. scripsit: IX. adolescentes totidemque Virgines ab Illyriis tredecim populas et mnus as Servius autem ad Virg. A. VIII, s. 4radidit, Peucetiam et Messapiam aran nafratribus dictas, qui illi imperarunt, coli. Plin. . N. III, II. I6. paullo anto I. I. Strab. VI, 3, I pag. 27 . Regem Olcinium scribendum putavi propter Volcentum, antiquum La vias oppidum, δεκους tolamaei, Meianam praesecturam Frontini de col. pag. M., evitis ineolas Livina XXVII, II. Olcentes, Plinius . N. 3, II. I5. Volcentanos, Ginteriinscriptio CCIX, 2. Uuleejanos vocant Fulcem auis a Micinio non magis di τε existimo, quam Tarpeis a Tampini sive Tarquinis. Ceterum ridiculos a πιτυ, ρο--

admodum Peaeeetiosis τευ κη nominatos enseo Graecos enim insedisse totam sere Ap. tam et adiacentes Italias oras maritimas, omnibus notum est.

2 De regionum, quas me insederunt, primis ineolis.

Θωos Campanos cum Auruncis, Volscis et Aboriginibus, ex Umbris, quemadmodum Samnites ex Sabinis, immigrasse, cum linguarum amnitas, tum historia docet pop. Iorum vero, qui ante eos loca, quae insederunt, incoluerint, Plinius quidem H. N. III, 5. s. de Campania scribens: Hoc quoque certamen humanae Voluptatis tenuere osci, Graeci, ,Umbri, Tusci Campani nullum meminit; at idem in sequenti capite de Lucania: , --uerunt eam, ait, Pelasgi Oenotris, Itali, Morgetes, Siculi, Gramiae maxime populi rvriovissim Lucani a Samnitibus orti duce Molosi. De his autem consentiunt omnes, qui

agniquissimis Italiae populis scripserunt minus mete Plinius H. N. III, I0. IS. verbis: s Linoris Italiae trons incipit, Magna Graecia appellata, in tres sinus recedens Ausoniivmaris addidit ea quoniam Ausones tenuere primig. meliora doost Strabo V, 4, 3.

59쪽

κῶς οἰκῆσαι, τουτους ει καὶ υσονας καλειςo ac ubi tamen perperam deinde secundum Po-Iybium ab Opicis Ausones, secundum alios etiam Oscam gentem distin t mox L I, 2. pag. 253. de Lucania Πρὶν δ -υς Ἀλληνας ἐλθειν, ουν ἰών mora καποι' ωνες δε καὶ Οἰνωτροὶ τὰς τοπους ἐνέμοντο Tota ει Σαυνιτῶν λθέντων ἐπιπολυ και τους xωνας καὶ τοῖς ἰνωτροῖς ἐκβαλόντων, σκανους δ' εἰς se μεριδα ταυτνρο αποικισάντων, αμα δἐ καὶ τῶν EUHγνων την ἔκατέρωθεν παραλίαν μέχρι πορθμῶ καταδντων, πολῖν χρόνον ἐπο-

λέμ- a τε 'Eλλνγγες καὶ οἱ βάρβαροι πρὸς ἀλληλοος.

Haec quae Strabo resert confirmat non solum Sophocles, in cnius Triptolemo fi bula ceres, teste Dionysio Hal. I, II. Oll. Plin. H. N. XVIII, IMI. Triptolemum docens, quantum terrarum seminandis a se acceptis frugibus Peragrare necesse habeat, facta mmum mentione orientalis Italiae, quae ab Iapygio promontorio usque ad fretum Siculum extenditur, deinde Siciliae oppositae acta leviter mentione, ad occidentalem Italiam rediisse et gentes maximas, quae ram istam incolebant, his versibus recensuisse dicitur:

T δ' ἐξόπισθε χειρος i. - δεξια, Οἰνωτρια τε σῶσα καὶ Tuὐήηνικὸς Κόλπος ιρουστικη τε γῆ σε δέξεται' veram etiam Aristoteles Ponti VII, s. Πικο- δἐ τῶ μἐν προς τὴν μῆ-ων ωακοι, καὶ μερον καὶ νυν καλουμενοι τὴν ἐπωρομίαν --νες' - δ προς τῆν γαππων καὶ τὰν γένων ωνες τὴν κολουμένν7ν ορτιν sive potius Σειρα γ' ἡ σα δἐ καὶ οἱ ῶνες Οἰνωτροι τὸ

γένος uua quidem quo magis illustrem, antiquissimam choniae descriptionem, quae exstat, in medium proferre mihi liceat.

3. De moniae deseriptione antiquissima.

Choniae, In qua Graeci oesonias illas ondiderent, quas Hermannus obratus in Geographia Herodotia. s. recenset, exstat antiquissima descriptio, quam mulatam quisdem Langius dago T. II. p. eis. , inistram vero Antonius Galatens de situ Iapy- Mail. 558 , multoque setiorem, ut videtur, interus CXLV, 5 tanquam inscripti nem Bastae in Apulia repertam exhibuerent. Quam quum propter antiqua litora figuras, haud raro praeterea perperam transcriptas, nemo adhuc intellexerit, is in eum finem, qualis legenda mihi videtur, illustrare mihi liceat, ut, si qua in re erraverim, d euores viri emendent gravissimi momenti monummatum. Est tua antiquissimis omnium, quae exstant, teris Graecis incisa, octoque versibus metri Ieglaci ab Achaeo quodam composita, atque, si emendare licet perperam scripta, Mentioribus uteris ex mea quidem sententia sic restituendar

60쪽

νεδονας ae ἀκτας Συβαριν τ' οἰνώτριον, ὁκκου αἰωροος πόντου δασιν ἀντιρέει:

Nonnulla quidem, praesertim quum alia omittenda, Hi supplenda, alia transponenda censuerim, alii aliter legere fortasse malint; sed totius inscriptionis sententia nonam es nequiti Nam Choniae primum Graecae coloniae antiquissimae, inde a Bastae in Apulia finibus usque ad Rhegii confinia, deinde fluvii omnes, ad quorum ripas conditae erant coloniae, inde ab Irece sis potius Alec ad Bradanum usque contrario ordine rece sentur choromphicum hoc argumentum, et quod ad Italiae geomphiam veterem et quod ad literarum usum attinet, tam gravis est momenti, ut in utrumque pruribus inquirendum mihi videatur. Quum enim Sybaris memoretur Oenotrius, neque ulla mentio fiat Lucaniaeve illarum urbium, quae post excisam Sybarim conditae sunt Choniae nostra descriptio intra annum is a Chr. n. quo Sybaris ab Achaeis condita fuit, et 5I0, quo deleta est a Crotoniatis, exarata esse videtur, quum Locri Epizephyrii primi omnium scriptis uterentur Iesus, quibus plus ducentis annis inde ab Olympiade XXIX 6644. Chr. n. unam tantum Iegem novam additam esse Demosthenes in Timocr. p. 744. M. Belah. cf. I iod. XII, II. Strab. VI, I, 8 pag. 260 testatur. Hinc praeter aspirationis notam, vario modo formatam atque adhibitam, sedecim modo literae, licet variis nec raro inter se permutatis figuris scriptae, agnoscuntur. Ut autem latear, quam multa adhuc in his obscura mihi sint, primum statim inacriptionis nomen incertum est, utrum AONM h. e. Moνι an KFΩ-Σh. e. χώνης legendum sit. Hoc tamen praeferendum putavi, quia sexta litem in quarto

versu pro rusurpata recurrit tum vero metri necessitas verbo que contextus requirit,

ut O pro Κρ sive x scriptum putemus, atque I pro E sive re Hoc quidem in adverbio