Tractatio de mirandis naturae fontibus ex quibus ambrosinum humanae sustentationis nectar hauritur : illorum origine ductibus & reliquis, tam in excessu quam defectu existentibus qualitatibus

41쪽

fibi consiliens inuidem ante infantis exclusionem milita-thim abiit, alias rogo fortassis impositus fuisset; sed haec intercalariter.

f. r. Redeamus ad reliqua medicamenta mammais rum inflammatarum externa, ad quas phlegma S li purum sine acido aliquoties tamen cohobatum conducit. Itemu cicutae, pIantag. in specie perm ranar Ast ubi dolor intensior fuerit,tunc fol. Hyoscyamio paululum laudan optati admisceantur: Sic ex expertissimis ad mammarum inflammationem remediis desiuinitur cataplasina ex farina laba rum cocita Se c. oxycrato subacta g. 8. Si autem materia ad suppurationem redactata suerit, alia exterius adhibenda remedia, simplicia quaedam, nimirum succus fines ovilli,cunis agrimoniae addito melled butyro mistus, imponatur Sico ad maturandum &ium- pendum tumorem sequens cataplasma conducit. R. rad..ireos nostrat Cepar sub cineribus coetarum aliij, sermenti Iij. VitelliVota num. v. ij. a Xung.porcin.recentinon alit.JRol rosar farinae foenugr siem lini a Sij contundantur Hi-- sceantur pro Cataplasim Felix Platerus hanc in mammisim

flammatis& tumidis instituit curam. I sequenti unguento pro inunctione. R. mucilap. sem psyli Is boli armen 3 ij ol. rosar.acet. rosar a.dij. . pro unguento. a die sequenti il-Jud Cataplasma adhibuit, quod recepit farinae hordei,iact. ol. chamomili lilior farin sem lini silaenigraeci portionem, quia suppurabatur, sequenti die dolor simul augebatur,&Febris successit, piare genito sequens applicuit. R. farin hord. fabar a p.j sem. lini, scenigr. ap. g. flor. Chamomili. p.j rad.lilior.&ireos a 38. coque&contunde, addendo olei Charin mill gij croci R. sequenti die reiteratum cum additione ficuum No. x, farinae oryzae Ij. caulium maluar.coctar o con A

42쪽

tusar. una cum lardi vj. apparebat abscessus acutus sequenti die cum pulpa cepar coctarum applicatainponte ruptus fuit abscessus verum in istiusmodi patientium cruciatibus infernalibus breviorem viam Chirurgia monstrat; nimirum, ut scalpello incisorio ruptura procuretur. Sic hac methodo

dolores magis abbreviantur.

g. 19 Quod sit abscessus apertus in fistulam degeneret, tunc illa quotidie bis cum decocto agrimoniae eluenda, in quo parum aluminis&myrrhae sint diffoluta; vel sequens

applicetur. R. succi agrimon. Jj. aloes myrrh. farcocoli aluismin plumos a. l. incorporentur c melle pro unguento ad fistulas mammarum. g. o. umores autem duri mammarum vel ex coagulo lactis vel sanguinis provenientes non semper resolvuntur vel suppurantur, sed saepissime ab acido proprio contracta materia coagulata in tumores duros indolentes degenerant, inuidem si sint ex sanguinis grumis propter inflammationem indurati&coagulati, scirrhi oriuntur, sin vero ex lacte in glandulis mammae coagulato cinduratostrophulae seu strumae appelli tantur, interdum quoque extraordinarie ex suppressione mensium nimia cirrhosius tumor enascitum; istae scirrhorum species non nisi caute attingi debent, quia ut plurimum si non semper aliquid cancro si subest in ista duritie videndum ut materia resolvatur, minime ver suasor ero ut suppurantia applicentur, nam his suppurantibus is mollientibus, nisi natura voluntarie succurrat, in cancros promovere solemus. g. i. Interne fumaria&ex vulnerariis medicamenta parata, item salia volatilia, sic ocul. m. myrrh.&c conis ducunt. Externe praealsis ammoniacum aceto solutum&informa emplastri applicatuin id quod galbanum quoquo

43쪽

praestat, antequam autem emplastrum appliceturIustus ex vino Maceto Isilici vel lateri candenti affuso praemittatur coisagulum lactis quoque impedit emplastrum de galbano croiscatum sic diachylori compositu , pari.aquai. item emplastr. de Cicuta, Sennerti deranis vigonis c. . potenter enim hoc scrophulas kscirrha mammarum distatuit. Alius quidam

Medicus hoc specialiter accommendat ceratum. R. EmpI. diachyl. magn de meliloto,ceranei a Jj. Gumm.ammon. Psoluti vj. M. instar cerati tumor applicetur. Forsus quando a sanguine coagulato scirinus provenit hoc magni aestimat. R. diachyl gummati, unguenti dialthaeae, unguenti agrippaea Sij. . in igne liquefaciendo adde ammon. bdellii ladani in aceto distatui a 9j. f. Empl.4 tantae fertur essicaciae ut hoc per unam septimanam omnem duritiem resolvat, praemissis tamen universalibus. g. a. Si vero acidum illud cerrosinem arsenicalem acquirat,&in cancrum degeneret, tunc primitus se sub forma tuberculi parvi instar ciceris primum rubicundi manifestat, hinc live stentis&nonnihil nigricantis tuberculum hoc successive incrementum capit, donee pulsatione& punctura inieodem se monstret,&tumor magnus evadat, accum venis

circumcirca tumentibus&liventibus instar pedum cancrorum, unde etiam nomen Momen habet se prodat. g. s. Ad hoc tormentorum genus sequentia prosunt, quidem ut supra mentionata alcalia, Mea quae sanguinem atrum&combustum resolvunt, item lac in quo cancri fluviatiles combusti sunt, non absque levamine haec potio quoque praescribitur. R. ad bugiosi dichor. a. yj sol. agrimon. berrag. ceterach. veronicaea Mil. eaque species cum bullo

gallinaceo, incolatura dictive Cremor Pgj. D. hoc jusculum conducit quoque Extr.helleb.nigri in s. dosi diapruno

44쪽

solutivo datum ad iiij. Externa multifaria nobis exhibent antidota confecta inter cetera tamen praestantisima conrra cancrum exulceratum tutissimum

auxilium adfert, arsenicum nimirum sublimatum, hoc specificum non solum cancrum sed etiam lupum cstio me- non, noli me tangere, fistulam,&reliquos hujus farinae pes: mos primo die occidit extirpat. Ad haec famigeratissim ris Medicus quidam retulit, Chirurgum Medicum quendam cancrosium ulcus succo solani plantaginis foventes in eo pulvere arsenici posito,pannumq; hac mis ura madefactum superponentes, hoc remedio multos fanatos fuisse declarant; cura tamen simul habenda ne sic. loci confinantes ea inflammatione occupentur,quod in hunc modum evitandum evitetur, nimirum partes vicinas unguento de bolo acinena&succo solani illinendo vel loco cancroso lamina plumbea imponatur, quae acidum absorbet ubi autem arsenicum enfectum quem desideras praestiterit quod ex loci inflation sine tumorevi mora deprehendes dolor mitigandus & crustae casus procurandus erit, sequenti emplastro. R. decoct. alth malv.viol a lvj farinae hordeills g bulliant ad spissitudinem quibus adde ol. rosae Viol a Ii vitest ovor. n5. 2 croci parum M. non minori qualitate sequens quoque gaudet. R. umbi usti siloti pompholygos thiaris ad T. Ol ros t. t g. cerae

gig succi solant'. fad ungenti crassitiem, summe proficuum dicitur fuligo furni medicamentum, sive in substantiainspergatur, sive liquor ex S. fuliginis eliciatur; Ulcera demum mundi ficentura consolidentur,& instar omnium potest es- se solum o L momordicae vel talum vel cum balsamo suom- mistum,&si hoc nimis acre esset, vitellis ovi temperandam vulneri vero superponatur diachylon simplex. g. 66. Restat nunc ut aliquid coronidis loco de lacta tione laesa externa dicam &sit vitio papillarum i quando

niis

45쪽

nimis parvae, hae a facile extrahuntur cucurbitatis impositi vel habetur aliquod instrumentum vitreum quo applicata oris suctu facile papilla latens extrahitur. 2 quando prominentes quidem sunt non tamen bene perseratae, tunc ampliores imprimis per suctum, aut per cetellos admotos, fiunt, aut si mulier quaedam fortius sugat, sic aperiuntur meatus in papilla.

quando ulcusculis corripiuntur papil quando fissurae

aut rimae papillas infestant Curantur a papillae rimosae vel mantecessum ante partum sequenti remedio inimirum ut duo calices epura cera instar culicum glandium aut digitalium ut vocant ling. rii euthiessingantur, tantae scit amplitudinis ut papillae vacuum illud complecti possint, postea in illos caliculos immitte guttulas resinae abietis liquidas & papillis admove, ita ut resina papillas tegere possit,ne vero calices decidant,thoracem lineum ad id artificiose paratum adhibe, quod si quandoque calices decidant,&resina effluat, vel si illa absumatur novas guttas ut prius infunde, totis autem tribus vel duobus mensibus gestationis posterioribus, atque simul nocte& die gestandos cura,atque ita fieri ut neque mulieres illae quae papillarum malum antea sensissent senserae in sequenti puerperiosins,neque illae quae prius non senserunt, fieri autem possit praesertim ut mulieres nobiles&delicatiores vel pp. se vel propter maritos mamillas ita resinosas tam longo tempore gestare, suia ficiat ad minimum ultimo gestationis mense hoc observare; post partum vero suffcit ad papillarum fissuras ol cerae solum, vel c.oleo ovorum mixtum,& penna calide fissuris immissum, vel loco plurium sit sperma ceti recens in ol lilior albor vel momordicae solutum,addi potest parum croci Iachari conducit quoque balam peruvianum 3 papillae possunt muniri pileolis vel ex ligno perforatis, plumbo aut argento, aut nucesinoschatae ex cavatae, qui interne emplastrolictico Crolli cum

46쪽

prHaudato oleo momordicae malaxato illiti, ante suetionem . vero papillae Proser in qua parum sachari solutum,abluentur, ne infanti nigratus odor vel sapor accedato ita nausea concialietur.

g. s. Si vero hoc malum altius serpat ita ut potentiora requirantur remedia tunc sequens unguentum applicandum. R. lytharg. IS. myrrh. 3 ij. Alum. n. 3j quae cum Prosiaceo informam linimenti sublata, hoc demum papillae inungantur: quod sit ulcera contrahant papillae,tunc convenientissima est PCalcis vivae,cui parum s dulcis addi potest optimum erit rem

g. 66. Perspecta nunc lactis humani materia, duetibus,acillius vitiis paucula subinde de illo,ut primo naturae matrimen

to Subjecta quaestione anne fiam: Quare homo ut sana ratione prae aliis animantibus praeditus, suos foetus non proprio, sed multifarie citra omnem necessitatem peregrino nutriatur lactes Cum tamen naturalis ille humor, cui qui vitam deber non fatetur,4 in parentes Min Deum impius est, intaminatus atque naturalis in suo praedicato maneat, summum ergo delictum committatur necesse sit, tum contra naturam quam contra naturae authorem,si suetus congenito tonnaturali suo nutrimento per alieni suggestionem defraudatur, id quod nec bruta adeo impie faciunt Opponant licet, lac ejusdem speeiei esse rimile conveniens temperamentum ac eunde laetationis terminum, deest tamen ultimus illae specialissimae proprietatis character,qui foetui per lac communicatur, Sic enim lac ex materia chylona sanguini conveniens, in sanguine vita, in anima vita, quid impediet, quo illae specialissimae proprietates ex anima per chylum sanguificantem in lac loc in alimentum emanent, de quo requisito Camertes in alium Solinume.16. ex Phavorino eleganter scribunt, ubi unt, nonne

47쪽

ltu quoq; in re solertia naturae evidens est,quod poste, quam

sanguis ille opifex in penetralibus suis omne corpus hominis

finxit, advenante jam partus tempore in supernas se partes profert,&ad fovenda vitae atq; lucis rudimenta praesto est recens natis notum ac familiarem, imo de jure naturae debitum victum offert quam ob rem non frustra creditum est,sicut valeat adfingendas animi atq; corporis silmilitudines vis& natura seminis nbn secus ad eandem rem laetis quoq; ingenia&proprietates valere: Mulierius, quod malum igitur ratio est,nobilitatem istam nati hominis, corpusque&animum benigni ingenitis primordiis inchoatum, infitivo degenerique alimento. lactis nimirum alieni corrumpere,praesertim si ista quae ad praebendum lac tunc adhibebitis, aut serva aut servilis aut ut plerumque solet externae aut barbarae nationis Si improba, si

informis, si impudica si temulenta est, patiemurne igitur infantem hunc nostri pernitioso contagio inficie4 spiritum

in animum ducere atque in corpus suum ex corpore lanimo deterrim, Id herete ipsum est, quo saepe numero miramur, quosdam pudicarum mulierum liberos, parentumo suorum neque corporibus neque animis similes existere id quod Hieronymus Boch in suo Herbar. p. q. c. F. testatur, a. litum, dum inquit, sequi nutricis naturam i quare qui matris lacte pueri aluntur eos jam non solum consuetudo confirmat; videri aut non modo nutrimentum id natura infantibus praeparare, verum etiam seculiates quasdam naturales quibus eo

utantur, ab initio protinus contulisse id quod ipsum quoque nomen lactis indigitat, Lac enim pro succo materno, quo animantia in universum nutriuntur, a lanciendo, teste Calepino dictam esse deducitur eo quod admotis naammis infantes alliciantur, hinc sequitur,quod illa, quae lactat a xis esset

dicenda mater, quam illa quae sepulti sic supra citati Camera,

a tes

48쪽

tes 3 Aul. Gellius ita concludunt Quid est enim hoc contra naturam imperfectum atque dimidiatum matris genus peperisse sistatim a sese abjecisses alui s. in utero sanguine suo, nescio quid, quod non Videret nec alere tuo lacte, quod videat jam viventemὶ jam hominem λ jam matris ossicia implorantem y an putas naturam foeminis mammarunn ubera, quasi quosdam naevulos Venustiores,non liberorum alimentorum,

sed Ornandi pectoris causia dedisse Sic enim pleraeque prodigiosae mulieres illae fontem eum corporis sanct issimum,humani generis educatorem arefacere extinguere cum periculo quoque aversi corruptique lactis laborant, tanquam pulchritudinis sibi insignia devenustant. g. 68. Pudeat itaque vos nutrices, ac multo magis conis siderate quod in hac solertia natura aliam viam dentonstrais verit, cillius opifex sanguinem in penetralibus vestris hac de causa finxerit, adventante iam partus tempore chylurrta sanguiferum insupernas partes ascendere, ut ad fovenda vitae ac lucis rudimenta praesto ac recens sit, notum ac familiarem victum offerendi , ad quod officium S. Ambrosius omnes puerperas II de Abraham Patriarcha c. I. adhortatur, in illum textum, qui annunciabit Abrahae, quod Sara lactet filium ubi provocat foeminas meminisse dignitatum suarum&lactare filios suos,hancque esse millieris gratiam hunc honorem, quo se propriis commendent viris, denique eos plus

mare filias solere, quas ipsae mulieres lactaverint uberibus suis, ad quod genui ossicii etiam Lactantius dum de formatione hominis c. Ia scribit nutrices remittit.

g. 69. Sic mulier ut Varro interpretatura mollire dictavidetur esse, immutata&detracta literayelut mulier, cui suscepto suetu, cum partus appropinquare jam coepit, turgestentes mammae dulcibus succis distentur,in ad nutrimenta nascentis lanae

49쪽

fontibus laetis foecundum pectus exuberat, nec enim aliud do. cebat, quam ut sapiens animal a corde alimoniam duceret, idque ipsum solertissime comparatum est , ut candens&pinguis hurno teneri tudinem novi corporis irrigaret, donec ad capiendos fortiores cibos&dentibus instruatur ac viribus robore rur , Id quod Galenus l. I. de Sanitat tuenda c. 7. agnovit; at anguis quidem, inquit, dum in utero gestamurali nos constat, ex anguine vero tamen adhuc imperfecto lac gigni. tur, exiguam in mamillis mutatioem adepto, quare qui matris

lacte pueri utantur, ii jam non solum consueto, reum etiam maxime proprio alantur alimento, videtur autem non modo nutrimenturia id natura infantibus praeparas se,uerum etiam facultates quasdam naturales quibus eo utantur ab initio protulisse ut Clariss D. Grei lii verbis utar. g. O. E diversiquam speciosias virtutes contrahent filii vel filiae a peregrina aliqua nutrice, magis dicam meretrice, quam generosus spiritus in tali filio:a nutrito a lacte in stabulo prope hircum aut equos facto generabitur Z imprimetur profecto alicui infanti pulcherrimus character , naturalis scilicet omnium linguarum accentus, quia lacte omni lingui educatus est Et ita si scortum virtus esset, fortassis natibnum variarum

Virtutes contrahere, nonne quoque virtuosam illam sceminam appelles, quae chari ratem in omnes dies exerccet, quia hoc resipectu orianium virtutum charitas omnium mater est,

Sane istiusmodi prostibula flagitiosissima magis bestiarum

monstrorum nomina invenerant, nec verentur, quod DE Vsqui ipsemet sanistitas est impudicitiam omnisq; in continentiae crimina maxime detestatur atque horreat', ad vindicanda ea saepenumero supremi judicii tempus non expectet, sed npraesentiaque gallica pust ulis venenosis Maliis ustis poenis lia atatque coerceat delectus itaque nutricum habendus, cujus

50쪽

requisita inter alia haec erunt, i) ut sit mediocris habitudinis

et annum neque vigesimnminfra agat, neque quadragesimum infra, eam quae 3O. proprior fuerit tanquam meliorem proferendam. shmagnitudinem corporis inspiciendam esse, quae justa esse debet, parum tamen refert, modo bona temperaturae sit ut magna ex parte papillae justae sint constitutae, nec nimis longae magnae, quae suctionem nisi adductis in arctum labiis,&conssequenter linguam in angustum nimis actam ad deglutiendum impediant, nec parvae, quae infanti cupienti apprehendere, saepe elabuntur, nec teneri optime queunt, quare frustratione illa elusus infans inanem fructu exercens nonnihil maxillas ostenderit,&hoc modo nimium sugendo frustra laborarit, nihil proficiente tamen humoris aliquid eo , qui praetenaturales saepe quosdam tumores causam dat, solummodo attrahunt, iterumque ex gravi hac inani suetione maxilla infantulorum quasi loco motae apparent. F quamvis mammatae prae aliis laudentur ex his tamen vel nutrix vel infans incommodum aliquod haurire

possunt, praeprimis ob nimiam lacinis copiam, obtabilius tamen semper sit, nutricem copia quam lactis inopia laborasse,promptius enim esset demere aliquid, quam paucitati ac defectui

subvenire

g. 68. Paucis denique attingamus,quali lacte bene constituta nutrix gaudere debeat, i mediocritas inter tenuitatem&crassitiem,quod ex instillato in pollicis unguem deprehenditur, de fluxu quippe inde cito nimis tenuitatem, longa

moram vel defluens quidem spissitudinem aequo majorem coargui, 2 gustus ejus una ac odoratus suavis ut habeatur, ut nec amaritudine aliqua aut acore aut acrimonia aut falsedine

sustum videlicet suavi tantummodo dulcedine assiciat. 3 nares peregrina aliqua qualitate feriat 4 visu candidium ipsum.