De Phaedri sermone grammaticae observationes

71쪽

trium 1) adere , denique apud Virgilium, Livium Ovidiumque 2 deprehendas.

Ubicumque igitur haedrus do accusativo caSU peccavit, ibi aequales quoque prioresque peccaVerunt. Resiat ut ubi vitiosa est aequalium oratio, ibi nonnunquam ab omni vitio vacuum esse haedri sermonem Ostendamus. Nempe eo licentiae progrediuntur aequales, ut complura Verba simplici 3 quae 'ulgo intransitivo soleant adhiberi, cum accusatiVO

casu construant Sic Verbum et tremere cum accusativo conjungunt Virgilius, Horatius, Prope tius, Tibulius 3). Verbum quoque natare cum eodom casu construit Virgilius 4 et, quod non minus insolitum est, passive adhibet Ovidius 5). Quid do hisco verbis intransitivis dicam et cuΓrere, tonar e sonare s 6 quae apud Virgilium aut ro-

l Liv. 2. 37 ad in . urbem aecederent Volsci. 45, 20

eaeceuere curiam. Ovid. . , 166 aecessit fidem. - Vol- l . 2 122 2 periculorumque Semper eaecessit modum. 2 Virg. G. 4 485 resus en erat OmneS AEn. 9, 560-OS-

tra evadere-manus. - Liv. 21. 32, 13 evadere an9ustias. Ovid. . 3, 19 Panopes evaserat arva. 14 426 lo a-evadere mortis.

3 Virg. En 8, 296 te tremuere lacus. - ΗOrat Od. 3. 21, 19 irato trementi regum apices. Prop. 3 15 224, 32 Bella Mycenaeae non tremuere rateS. - Titi LG,4 qi em tremeret sorti milite victus Atur. 4 G. 3, 260 nocte ηαια Seru fretα. 5 Ars in L 48 novit quae multo i See retentur aquae. Τrist. 5. 2, 25 quot piscibus unda nαtaturi 6 Virg. Εn. 3, 19 Currimus squor Prop. L 2, 12 indO-oilos currere lympha vi . Ovid. Pont 2 6, 2 quam mondetiuerit currere cymba viam in loci : Via . Virg. n. 4 510 ter centum tonat Ore deos. - PrOP. A es,la pauca dictat Apollo Et vetat insun verba tonare soro . Virg. En 12 529 avorum sonantem nomina. - OVid. .

72쪽

pertium aut Τibullum aut Ovidium, interdum etiam apud omnes illos poetas pro transitivis verbis usurpata animadvertimus lQuae omnia verba intransitive apud Nostrum adhibentur : tremere 4 18, 23; natare 1 4, 2; currere 3. 3, 6 6, 9 mmre 3 Ρr. 18; sonare 3.16 12.

ΙΙ - DATIVUS CASUS

H Non, ut optimus quisque scriptor, post Verba ea quibus praepositio apponitur praepositionem Ρhm-drus repetit, sed cum eis, Vel cum mutatio locorum agitur, dativum casum solet construere 1 nempe non in mortuum s dicit, sed et mortuo plagae consteruntur M. 1, 11; non et e quo , Sed et cui gemitum einprimunt 3 4 20, 22; non in nox sed et nobis peras imposuit Iupitem 4 10, 1 non et in ceras . sed ieris opus infundite s 3 13 9. Quod non haedro crimini dabis, si eadem vel apud uos qui ante Phaedri aetatem vixerunt, praecipueque apud Livium 2), saepissimo reperiri ani

β Non satis habobant Phaedro aequales cum compositis Verbis dativum casum construere; sed Vel

30, 20 te lyra pulsa manu, te carmina OStra Onabunt. Prop. 3. 29 31J, 46 Pythius - carmina sonat. - Tib. I. 3, 60 dulce sonant carmen avoS. s. 2. 1, 32.

73쪽

post simplicia verba, motum ex loco in locum indicantia, dativum usurpare non dubitabant. Sic vidius dicit

Μ. 2, 580 Tendebam brachia coelo;

1. 15, 29 Muta prius vasto αbentur numina ponto;

Tibullus item

2 6, 3l Illius dona sepiιlchro feram. 2 5 44 Unda deum coelo mi8erit. . . l. 3, 65 Cuicumque rapa mor venit amanti.

Cf. 9, 43 10, 67.

Hic quoque sanae latinitatis legibus Phaedrus obsequitur, quippe qui post ejus modi Verba praepositiones et ad in s cum accusatiVo casu Semper adhibeat

5. Pr, 10 d fabellαm tali exempli feror. - I. 1, 1 ad

rivum eumdem, venerαnt. - 4 9, 1 in periclum Simul ac venit.

Y Ubi saepius ablativus cum praepositione offerri solet, ibi nonnunquam dativus post passivo rum Verborum participium et post quin='endi verbum ii Surpatur 1). Insolentior est ejus modi dativus post alia Verba, ut in hoc Phaedri loco

3. 7 Hi nata, merit Saeptu dicere omnibus. 1 Haec, quae plerumque Vera judicaveriS, de ejus modi dativo adui observavit et exempla bonorum Scriptorum prosae orationis aut in participio Sunt, ut re essecta tanquam externa extet et ad personam reseratur sive commodi sive aliqua ejus modi ratione aut in Hu modi verbiS, ut non Solum ab aliquo, sed etiam alicui sieri intelligatur, ut in quaerendi verbo s. De Fin I. 4, 11.

74쪽

- 58 Multos autem et aequales et prioros ibidom deliquisse haec exempla comprobant:

Liv. 22, 34 contem=ι patribus. - Virg. cl. 6, 72 tibi dicatur Origo is n. Ι. 440 neque cernitur ulli; 8, 27 2 maxima Semper licetur nobis. - Ovid. . 3, 40 omnibus auditi a ;I. 335 cava bucina sumitur illi. rist. 5. 10, 3 qui non intellisor ulli. III. - GENITIVUS CASUS

Quod ad genitivum casum attinet, unam Orationis pravitatem in Phaedro reprehendam quae quidem haud scio an ad eam opusculi partem potius reserenda sit, ubi de Vocabulis, quibus usus est Phaedrus, tractavimus nompe locutionis hujus loco et murio pluris chanc, quae prorsus insolita est multo majoris , adhibuit

2 5, 25multo majoris alapae mecum Veneunt.

Quot Ver et quam gravia, quibus oster omnino Vacat, apud aequales invenias la In ea re Vitiosa est aequalium Phaedro scriptorum ratio, quod neutrius generi adjectiva, pro substantivis nominibus usurpata, cum genitiVO caSua unam vel plures rei paries designandas saepius adhibentur quod, ut Vel apud eos interdum reperitur qui optimi existimantur scriptores 1), ita parum latinum ideoque vitandum esse constat. HOC Orationis vitium ne admitteret, haedrus diligentissime cavit qui non ut Virgilius et ourstitis hujus

75쪽

Ima tenos, G. 4, 321 dixerit aut Ovidius Woumitis ima s Μ. 5, 21 cima lacunoe , Ibid. 8, 335 cima fontis , 14, 793), sed K ad imam quercum s 2 4 3. Non perinde atquo Velirius dicit intima sontis 2, 40 aut Vitruvius x interius ventrisy 0, T. p. 231),

Sed et speluncam intimam A. 20, 3. - Quid de adjectivo nomine et medius memorem, quod pro SubStantivo nomine Ovidius, Vellejus, Vitruvius

Ovid. M. 5, 644 medium coeli 10, 233 medium mortis. 9St. 3, is medium campi 5 493 mediis motum Veliri. 2, 107 medium fluminis. Vitr. 10, 17 p. 270 medium linem. 6. 1 9. 136 septentrionalis aeis medio. 6. 11, p. 152 inferiorum medis,

Phaedrus autem, bonorum Scriptorum Xemplum Secutus, pro adjectivo nomine adhibuit l2 4, 2 in medici quercui 3 14 5 in medi viα. 4 5, 29 inedia in turba. 4 22, 10 medio mari.

Quid de luctivo nomine et reliquus y quod apud Livium, Vel trium Vitruvium cum genitivo casu vitiose constructum

Τit Liv. 24 14, 10 diei reliquum. Cf. 25, 38. Vell4 2, 123 reliquα belli Vitr. 6. . p. 141 reliquo ιαcuniniorum 13.

apud haedrum autem secundum latini sermonis leges adhibitum videmus l

3. 4, 2Inter reliquas merces atque OPSOnia.

Quae cum ita sint, facito intelligi potost PhaedrumcRVere ne plurimorum aequalium Xemplo adjectiVa, quae neque quantitatem eXprimant neque neu- 1 multa alia exempla Di aeger indicatri. P. 454, Sq.

76쪽

trius sint generis, cum genitivo partitivo construat quae vitiosa locutio, ut jam apud Virgi

lium 1), Horatium 23, Livium 3 interdum apparet,

ita apud Ovidium 4 et vel prosae orationis scriptores, Vel trium 5 scilicet aloriumque Maximum 6 frequentius animad VertaS.ν Ubi ablativum casum cum adjectivis nonnuliis

Optimus quisque scriptor efferre solet, ibi nonnunquam genitivum objectivum aequales Phaedro scriptore vitiose usurpant quin frustra apud Phaedrum inquiras. Namque non ut Ovidius copum dives ,

dicit, sed, quod bonae latinitati magis consentaneum St, conere dives , . , . Non ut Ovidius adjectivo et orbus , genitivum casum K luminiso1'bus i. 3. 517 14, 189, ε Memnonis orba , 13, 505, sed, ut boni scriptores 8), ablativum adjungit: orbum nato I. 10 45. γ Tum quoque purior squalibus Noster videtur,

i G. 2, 10 nullis hominum cogentibus. Ih. 26 sylvarumquθntiae, XSpectant. En 1. 1 Teucrorum I I alios. 2 Od. 4. 10 l superis deorum. Sat. 2. 2 60 aliosve dierum feStOS. 3 ΙΙiaec exempla Draeger excepit cuit militum, delecti patrum, circumfusi militum, Macedonum omnibus, omnes Tarquinios sentis, etc Ι. . 4573. 43 et 4, 63 hominum cunctos ingenti Corpore 9 2StanS. 5 2 90 veteribus Omanorum ducum. 6 2. 16, ' nulli mortalium. - . 6, 9 eorum nulli. 7 CL Virg. G. 2, 136 sylvae ditissim terra. 468 dives opum. En 2, 22 dives opum. 8 Cic. Leg. 3, 3 plebem orbam tribunis. - Fum 4, 13ο hus ita rebuΛ Η0r. d. 4 2, 43 sorum-litibus orbum, et . et '.

77쪽

cum non, ut poetae atque ipsi prosmirationis Scriptores 1) adjectiva nonnulla cum eo genitiVO, qui geniti via graecus vocatur, insolentius construit: quippe non, sicut Ovidius Virgiliusque adjectivis timidus, trepidus y genitivum casum adjungit

Sed Verba, quibus eadem inestiniquo adjectivis illis Significatio, cum accusativo casu mavult adhibere:

α sincora latinitato haedrus donoctii cum in quaestione cubiis, id est ad locos ubi sit aliqua ros

designandos, ablativo sol sine cim praeposition o frequentius et audacius utitur nempe non Semper ejusmodi ablativo pronomen aut adjectivum apponit, sed etiam, quod multo insolentius est, ablatiVum Solum proferre non dubitat

1. 3 7 quantum docoris corpore ut vultu oris 27, 11 tDivio concepte et educate stercore. 28, 4 nido posuit pullis. 2. 4, 2 aquila ramis desidet. 7, 5 claruin collo jactat tintinnabulum. 3. 10, 30 uxorem dormientem cubiculo. 7 6 nec unquam pelli nemoriSju90. 1 Veliri. I. 3 acer belli juveni S. 12, 3 inuenit ac studiorum eminentissimi modicus virium. I. 18 urbes liberalium studiorum steriles. - 2, 2 vir animi domi bellique fortissimus. - . 63 irritus consilii Vul. Μ. 9, 1 ext. 1 inrit nefarii propo8it ahiit. 5. 6, 2 et αλιimi ueneris nobilissimus.

78쪽

Illa quidem puro sermoni repugnant; sed quam multa ejusdem generis nec minus Vitiosa apud aequales, imo vel apud priores inveneris Nempe, ut poetas omittam, quos illa liconii frequentius usos esSe constat, ipsi prosae orationi Scriptores, atque in primis Livius 13, idem admiserunt. ν Ubi ablativum casum cum et ab eae, praepositionibus optimus quisque scriptor efferre solet 2), ibi nonnunquam, ad locos unde quis discedit designandos, ablatiVum solum usurpat

Ι. 19, 10 cedam loco. 2. 8, 1 cervus memorosi eaecitatus latibulis. 3. r. 2 curam penitu corde eraserimM 9, 11 evasit petiteo. 25, 28 promorat vix pedem triclinio.

Ideo vero excusatione dignus est Phaedrus, quod ex iis quae enumeravimus Verbis unum si cedere scita

cum ablativo Cicero ipso 33 conjunxit atque his tribus Verbi ς citare, eradere, evadere s praepOSiii οε ea: s apponitur unde sit ut e quinquo verbis Unum, promovereo Scilicet, cum ablativo casu insolentius construatur. Verum enim Vero quot

verba simplicia sic cum ablativo solo adhibita non modo apud poetas, sed etiam apud prosae orationis

1 Haec exempla raeger excepit Q. 34, 8 carpento Sedenti. 40 9 plaustro conjugem ac libero habenS. 22 4 6 nebula campo quam montibus denSior Sederat.

79쪽

scriptores, Livium 13 Vellejum 23, Valerium Maximum 3 reperias t

r Haec est bonorum scriptorum, praecipue Ciceroni ac Caesaris, consuetudo, ut modi ablativo, cum solus sine pronomine aut adjectiVo efferatur, praepositionem et cum s adjungant. Cui legi non in se viunt nonnulla Vocabula, maximeque ea quae in arte grammatica advii 4 enumerat, ordine ratione, Ore jure injuria, Consensu, clamore Silentio, dolo, fraude, vi vitis, cursu, semine . Itaque in ea re parum latinus est Phaedrus, quod alias atque eas quas advig enumerat voces pro ablativo modi usurpat, neque conjunctione eis neque adjectivo aut pronomine apposito

I. 25, 6 quamlibet lambe oti otiose l. 2. p. 13 arte fictas fabulas. 4. 5, 37 vitam quae tuaru trahit. 5. 3, 12 qui

consilio Si nocenS.

Quod in Phaedro reprehendimus minus Vitiosum vidobitur, si et duo e quatuor illis ablativis casibus apud Virgilium H occurrere observaverimu et multos alio. 6 apud aequales prioresque inveniri, quorum ne unus quidem apud Phaedrum appareat.

li I. 31, 2 cecidere coelo lapides 27 41, 8 eques pedeSquo

portis ruere. 9. 3, 3 monte moliri sede Sua etin, etC. 2 I. 16, 2 animalia nihilo minus separat alienis. 2. 32, 5 remoto mari loco.

3 2 7 6 praesidio prooressus hostis. 8. 10, 2 foro petitos gestus. 9. 2 4 jugulatos muris praecipitavit. 4 A. 258, 2. Cf. Draegera. 225. b G. 4. 56 ris recente Excudunt ceras. - Εn. 4 193hiomem inter se luaeu fovere. 6 Virg. G. 3. 379 noctem ludo ducunt. En 2 323 uomitu

80쪽

33Νοn conjunctivas quidem particula εας atque , sed ablativum casum pronomini et aliust Phaedrus

adjungit

3. r. 4 Si accusator alius V jano foret;

sed illa dicendi ratio, ut non incors latinitati prorSus consentanea est, ita Vel apud Ciceronem, corto in familiaribus epistolis, Varronem Oratiumque 1 reperitur. ε Ita domum adhiberi scimus, qui absolutus O- cetur, ablatiVum, si ad nullum orationis vocabulum reseratur. Quam contra legem etsi vel optimi scriptores saepius deliquerunt quod quidem sit cum Verborum comprehensionem, in qua est partici pium, meliore in luce Volunt collocaroh 2ὶ attamen haud dubium est quin absolutus ablativus in hisco locis parum latinus esse videatur

Ovid. M. 3. 450 lacrymasquo notavi, me lao'ymante, tuRS. Fusi. 2.13 CaStas, duce se, jubet eSSe maritaS. m. 2. 12, 13 me chιce ad hanc Oti finem, me milito veni. - Vellei. 2. 44 hoc igitur consule inter eum et Cn. Pompeium cinita potentiae SocietaS. - Val. ax. 1. 8 6 non αὐlentibus Romanis praelio congredi eos hortari coepit.

Idcirco igitur laudandus est oster, quia praVitates illas orationis diligontissime evitavit.

talia reddit. Veliri. 1. 1 mce Crassi mixerim. Cf. 2.129 Val. ax. 5. 2-Xt. Praes. 1 Cic. Fam. 11. 2, 2 nec luidquam aliud libertate communi. - Varro R. R. 3. 16, 23 aliud melle. - ΗOr. 3t 2 3, 208 species lias ve='s. p. a. 16, 20 lium replente; 2. 1,