Joannis Harduini Societatis Jesu presbyteri Chronologiae ex nummis antiquis restitutae prolusio de nummis Herodianum

21쪽

a mea

copiae. .

CTO. Imp. vesasiano Aug. Caput laureatum. Est

Reg. aere mediocri.

ma & corona. Vespasiano adhuc superstite confi rus. Agrippae autem nec tricesimus, nec deinceps a lius in nummis annus occurrit. Id quod argument est alium esse ab isto Agrippa illum, cujus post annos tem annus praefecturae vicesimus sextus notatur in nummo Domitiani. Jedidaeus Alexandrinus, sed falsiis testis, ut dicemus, annos X XX. nec plures huic Α-grippae tribuit, quem& postremum Agrippam, communi cum sociis errore,nuncupat. 'Titi nummus, Co L. CAESAREA. L. IB. Annus XII Alaviorum, autumno iniens. 9Fra inviorum adhuc consignatur in nummo coloniae Caesareae, anno primoElagabali,ut in ejusdem citronologradict ri sumus.. Annus primus Agrippae aerius, ut colligi posse videtur, ea nummo anni 94. PONIT. CAESAR. Capite laureato. Reg. ae mediocri. i CEB AC THNΩ Ν. Inpiter stans dextra hastam, laeva victoriolam tenet. L. OP. Mos fuit Syriae civitatum,

22쪽

: H'E R 6 D I A D u Μ. I9' . . diximus, in nummis adnotare, in quem aerae suae annum primus Augustorum annus incideret. Itaque hic an- . . nus est C IX. aerae Sebastenae incurrens in annum Domitiani primum, a verno tempore etiamnum iniens, vetusto Judaeae ac Samariae more. Nam in Galilaea annus autumno coeptus est, more Graeco,quem in uino

Sebastena quoq; receptum postea suisse verisimile est. .Fram Sebastenam videri biennio a Norisio retardati dicetur in Notis. ἐ

dicemus in Notis. quintuι .ex quo imperium rei militaris in I daea gerit, quale jam in Palaestina gerebat. Tres spicae ex uno surculo emicant,Mbertatis Judaicae symbolum. E Museo nostro,aere minimo.

IM. CA. D. VES. F. Do M. AU. GER . COS. XII. p. Caesar Diri Vesasiani Assus, Domitiamiae Augusus, Germanicus, Consi XIL '

EIILBA. AT PLET. Κοπ. S. C. Sub rege Agriapari

ainno XXVI. Senatusconsilio. Caduceus insertus gemino cornucopiae: pacis & abundantiae symboluin, .E Regia graa, aere minimo. Ex quo rex Agrippa im. . perium in Palaestina rei militaris accepitet S. C. annus hic est sextus ac vicesimus. 3I M. CA. D. VES. F. Do M. A V. GER COS. XII. SA

23쪽

2O DE NuMMIsET. Κς. Uota suscepta totoimperio pro salute Domitiani Aug. ab anno 84. quo Romae percussus alter iste nummus est ex aere mediocri, apud D. D R O N , IM P. CAES. DOMITIAN. AUG. GER M. COS. X. SALUTI. AVG. Αra. Infra, S. C. At prior ill e Cimelio est Illustrissi D. B E G o M , Caesareae Palaestinae percussus.

L. Θή-- --s. Tres spica ut supra. Apud D. DRON aere minimo.

Neapolis Samaria , anno X I. Sunt eae voces in e rona laurea, cum gemino cornucopiae. E regiata gaza , aere mediocri. Alter e Cimelio Droniano:

Cum palma. Annus XL Verius tamen ad annum Domitiani primum, quam ad istum, hi nummi pertinent,ut dicemus in Notis.

Annus est x I v. regis Agrippae: qui annus in eadem idcirco nummi area cum nomine Agrippae conjungitur, autumno iniens. Pulsos in Oriente Λrabas Parthos-

24쪽

'que a diversis Domitiani ducibus vel legati*quorum, haud pqstremus Agrippa rex fuerit, hic nummus insi-- gnis docet,qui est in Cimelio montano, ex aere medio-- eri, Caesareae pariter in Palaestina conflatus. Hoc an- no, qui Domitiani quoque X I V. est, gratulantur Cae- fari victoriam aliae similiter Palaeisin ivitates: ut Raphia , cuius aeram Norisius biennio remoratur: &Ast Io. Item Caesarea Cappadociae,in nummo ex aere me

diocri Cimelii Droniani: ΜHI PO. ΚAICA. ET

AI. cum Argaeo monte. In antlea parte caput est Domitiani Lureatum, detrita epigraphe. IMP. NERVA. CAES. AUG. P. M. TR. P. COS. II. P. P. capite laureato. FISCI IUDAICI CALUMNIA SUBLATA. S.C. Palma, Iudaeae symbolum. E. gara Regia,&tam lio Droniano,ex aere magno. Iudaea fisco Augusti addis cta,non fuit ante hunc annum Senatui Populoque Romano reddita. Unde 3c balsamum Iudaicum Principis serebat, vendebatque,teste Plinio, libro x M.fect LIRTr ani Imp. annus primus.

25쪽

NOTAE.

Ad anno Vrbis Roma D C C x v III.

L anno principatus Herodi fuerit

a gnatus. VIoτo RiAM a Sosio relatam fuisse nummus hoc

anno allatus docet, cum imperium rei militaris in Syria sub Antonio Triumviro gereret. Trium Naavit die Iudaea Romae Sosius anno sequente, ut Fasti docent, quos retulimus. Hoc igitur anno capta sunt Hierosolyma, eodemque Herodes impositus Ethnarcha Iudaeae a Sosio, Antonii & Octaviani justu. Neque enim ultra annum postrem strenue feliciterque gestam differritriumphum illo aevo mos fuit. Itaque a Iosepho , qui Herodis initium,& illud quidem, ut volunt, alterum, anno superiore statuit,non sine causa discedimus: ut & ab auctore brevis Chronologiae, Seder Holam Mis,quii regnum Proselytorum,ut appellat,i Iudaea, hoc est, Herodiadum, annis centum ac tribus usquo ad Vrbis excidium circumscribit, ejusque proinde initium conjicit in annum Vrbis Romae DCC xx I. Tamen hunc sequuntur calculum hodieque Judaei in suis Kalendariis: sed Europaei tantum, a vasto admodum genere hominum delusi, abhinc annos vix dum quingentos. Ocrisius en amem Antigonus, inquit ille, pag. 6o. anno centesmo tertio regnipo- seritatis Michabaeorum. In ejus vicem sub tutus eis Herodes filius Antipatri, Machabaoram servus, qui rebellani totam fmmitiam domni rum suorum truci vir. Regnamis utem annis duobus e nempe, opinor, ut Herodis pessimi principis typus

26쪽

HERODI ΑΠ u M. suisse Saul credatur,duo pariter duntaxat Herodis anni commemorantur. Et pag. 6I. Anno centesimo tertio regni Pr selytorum , qui en onus CCCC xx. a templo re muto, termus mus DCCC xxv III. ab orbe condito, enis Vesasianus, πsolo aequaruit aedem. Fabulam praeterea de Herode ac puella Macliabata describit ex Talmude Bartoloccius, tomo tertio

Bibliothecae Rabbinicae, pag. νs6. quam si quis conserat cum tragoedia de Mariamne apud Josephum,plus in ista sortastis concinnitatis atque artis, nihilo certe plus veritatis,quam in priore deprehendat. Agebat Herodes aetatis annum x v. si vere prodidit auctor Antiquitatum Iudaicarum, quisquis est, anno V.C.D C C v LII. Galilaeam Herodi commissam fuisse, νέω παν-- πασιν οντι ν α γαρ άυτω εγεγόνψ μωνα ετη, cum esset omnino juveniae ,annos dumtaxat quindecimnarus. Atqui, ut redie Sasianus admonuit, si Herodes circiter L xx. annum de vita

exiit, quod istius testificationi passim creditur, septimuris pra vicesimum tunc annum agebat,non quintum decimum. Sed vanus scriptor fortassis nutu alitin eo loci spectabat,quanini ex His isopriore heroismagni speciem insormaret, atque imaginem principis Cyro Xenophontis nihilo inferiorem , essingeret,ne desideraretur in egregio opere splendida quoque istiusmodi fabula. Itaque in puero generosam Indo Iem, occasionem peropportune oblatam promendae virtutis, denique jam tum in eo excelsia omnia sepsa aetatem com mentus est: idemque postea priorum quae scripsi et oblitus, senectutem illi quidem , ut erat propositum, heroe dignam impertiit: sed cum praeteris uiri annorum serie mμnime congruentem. Nam qui κέ pro choc est, x x v. proex v. reponunt, nec verum assequuntur,nec Iosephi mentem ssimiden,&-stribi oportuisse,&auctorem . revera scri

psisse alia serudite probat. da fidem atqμe auet

27쪽

1 DENuMMIsritatem conciliam operi volunt, qui sic corrigunt: quiqueis alibi similiter, ne secum pugnare videat . arciti rectus Originum bellorumque Iudaicorum,δευτ ρου pro rescribunt, rursorque er pro ταδιους η, hoc est, διους δια κοσιους pro οκ Τω, sexcentaque similia: ecquod erit, amabo, monumentum tam spurium, tam falsum, cui non demum accedat auctoritas ac veri opinio,si perperam adscripti

emendentur anni mensesque,ceteraque αντιλογια

certissima indicia expungantur

II. ino casu Principatus Herodi datus.

Anno Vrbis conditae DCXCI. Cn. Pompejus Hierosis-1yma cepit ,& Nictor ex ilis fano nihil attigu, inquit Cicero, in Oratione pro Flacco. Cetera tamen Iudaeae oppida vel castella munita non cepit, sed in ullis Hierosolymis acquievit , sive desiderio Vrbis ac triumphi revocatus, sive expugnandi dissicultate deterritus. Gamobrem & per jocum . fortassistis Hieroselymarius a Tullio, libro a. ad Atticum,epissi'. nuncupatur: & in titulo triumphorum ejus, quem Plinius describit, libro VII. sect. XXVII. non de Imara, sed de Judaeis legitur triumphasse: quos nimirum ex parte tantummodo superasset: EX ASIA. PONTO. A RMENIA ... CDLICI A. SYRI A. SCYTH IS. IVDAE IS. ALBANIS ... MITHRIDATE ATQUE TIGRANE TRIUMPHAVIT.

Itaque non potuit tunc fieri provincia Populi Romani Iudaea,sed tantum ex parte stipendiaria. At postquam Sosiusde Judaea triumphavit, potuit provincia essici: tamen factet . non est: sed Herodi data est titulo regio, hanc,uti nunc videtur, ob causam. Erat Iulius Caesar Dictator in magno atro alieno Herodis, uti conjicere est ex illa Tullii voce ad Atticum, libro VI. epist. I. scripta anno DCCIV. Sed heus m Jamme a Caesare per Herodem talenta Auisa fumquamne L.

28쪽

extorsi s r summa est iroooo librarum, ut dicimus, Gallicarum: nam singula talenta Attica essiciunt libras ainoo. Ex eo conjici potest similes Caesari pecuniae summas Herodem scenori dedisse. Itaque cum Octavianum Caesarem assinitas & successio, Antonium vetus necessitudo cum Caesare Dictatore cogerent omne illius aes alienum suscipere , &quoquo dissolvere, sic visum est ambobus hoc nomen explicare ro sorte nimirum & usuris,creditori, vel si magis ita placet, creditoris filio, Judaeae cum Samaria principatum adsignarent. QDd beneficium , pretiumve, postea Augustus Divi Iulii F. eadem de causia Archelao Herodis filio . prorogavit. At eo extineto, cum idem Augustus solutionem idoneam censeret esse factam paterni nominis, & careret liberis Archelaus, regnum Iudaeae quasi postliminio recepit,ac sibi suoque fisco adseruit. Haec probabilis una nunc quidem videtur causa fuisse tum Herodiani in Iudaea regni,

neglectis Iosephi fabulis: tum Iudaeae post Archelaum e via vis sublatum in Augusti provinciam redactae.

III. a ditis Herodi erit ad gnata.

Ethnarchiam Herodis regiamque potestatem ad D. dxam tantummodo cum Samaria pertinuisse, Hyperaspistae assentimur. Neque enim existimandum est a sacro Scriptore Luca , cap. III. tetrarchias quatuor enumerari eo consiIio, ut olim sub Herode priore in unum corpus fuisse conjunctas, tunc vero distractas atque divulsas, posteri crederent : cum nec ibi Herodem priorem spectari ullo modo a sacro Scriptore oportuerit, nec usquam sacrae litterae tantam illi potentiam adscribant : sed quod ineunte Domino Christo Servatore praedicandi munus, ad-s quasterierant

domus Istrata, aequum& par fuit consignari tempus praedic

29쪽

16 DE Nu MM Istionis illius, appellatis principibus, qui in utroque regno,

Juda nimirum&Israele, principatum, magistratumve sub Principe, obtinerent. λt Ethnarchae regisque jure ac titulo Herodem sola Judata, Samariaque potitum fuisse, non item Galilaea, certissimo argumento est, quod obsides clie telae ac fidei suae pro utraque illa ditione, Samaria scilicet ac Iudaea, atque in eo solo duntaxat, conditae lo fuere civitates duae, Caelarea & Sebaste: in Galilaea Z Trachonistide, ditione tanto ampliore, nulla, nisi postquam utraquCetbnarchia in potestatem liberorum Herodis venit. f

Deinde haec utraque sane sola ditio, Iudaeam dico &Samariam, ac ne tunc integra quidem Samaria, των Ιουδ ων in libro primo Machab c. XI.nuncupatur. Haec ergo intelligi pariter debet Herodis ethnarchia : eoque sensu rea θ' tantum appellatur, Luc. I, s. quo& Archelaus filius, Mat. I, etet. Nam & in sacris Novi Testamenti litteris,librisque Issachabarorum, ut nunc de ceteris sileam, tam intelligitur extra Iudaeam Galilaea , cum Judaea appellatur , quam est extra Normanniam Britannia minor : & Archelaum praeterea totum adiisse regnum paternum sacer scriptor indi- eat , cum ipsum ait regnasse in pro Herode patre suo: ut in libris Regum haec forma loquendi obvia,es' regna vis fidus ejus pro eo, integram haereditatem, quam moriens pater reliquisset, ad filium pertinuisse significat. Scriptoriabus sacris, quibus in loquendo nihil esse diligentius accur liusve potest, Plinius quoque adstipulatur. Nam is Joppen oppidum nunc Samariae adscribit, libro V. seel. XIV. nunc Iudaeae, sedi. XV. d libro IX. seet. IV. Quid ita qu niam utraque regio uni sive ethnarchae, sive regi, sive denique praesidi obtemperaret: cui ditioni cum a nobiliore

parte Judaeae saepissime nomen adhieresceret, sive Rex Iu

30쪽

daeae quispiam appellaretur, sive Iudaeae & Samariae, nihil im

tererat.

Argumento postremum accedat, si ita lubet, praeter nummum Herodis ethnarchae, quem exposuimus ad annum DCCXVIII. nummus Zenodori tetrarchae, qui Hero di aequalis fuit. Nam cur in Zenodori nummo insculpta vultus effgies est, Herodis e diverso nummus omnino nulis

Ius Occurrit, cum ejusdem vultus effgiet nisii quod iste in Iudaea tantum proprie dicta, hoc est in regno ac tribu Iuda regnavit: ubi subditorum fere nemo, quia Judaei plerique omnes, monetam aliquo vultu impressam admitteret: ille extra hoc regnum , Galilaeae praefuit vel Trachonitidi, ubi haud plures Iudaei, quam Graeci , forent. Quodsi angustis adeo finibus circumscriptum Herodis regnum fuit, si Iudaeae ille solum ac Samariae praefuit: annon aperte cum sacris scriptoribus pugnat Josephus, sive cum Galilaeam quoque, aliasque tetrarchias ei liberaliter donat, eoque nomine ex regulo facit Herodem Magnum λ sive cum testamento, alteri e liberis Iudaeam, Galilaeam alteri: illi Trachon, iidem, Iamniam isti cum Azoto, dividentem inducit tAt istum quidem rerum Iudaicarum scriptorem cum insigniter ob coecavit Herodiani regni amplificandi desiderium, tum parum fida , qualem plerique mendaces habent, memoria impulit, ut in illo quoque argumento secum pu gnantia de more scriberet. Nam libro XV. c. XI. p. 33l. narrat Herodem, ubi primum capessivit regni administrationem, την βασιλειαν παραλαβων, Idumaeae & Gagat dedisse Costo- baro praefecturam: hoc est, ipsius calculo , anno V.C. DCCXIU. cum tamen idem asseveret, eodem illo capite

XI. pag. 629. Gazam Herodi ipsi traditam suisse a Caesare, post decennium tantum, anno DCCXXIV. exeunte.