장음표시 사용
51쪽
bona sisse facta cossumptio condictionem parit. Ad
imitationem civilis condictionis ex mutuor nam qui cis tenentur, perinde obliga ntur,atque ii qui mutuum acceperunt, sunt igitur velut ex promutuo , ergo civiles, non praetoriae.
In odium furum V. su p. tit. 8.Sine causa est chirogr. 9 Chirographum incerti condictione condicitur is sine causa κονδικLeiου , ἰνκερτου , G lolia interlin. ad i. a. in Basil. v. gloss. ad i. 3. is de cond. indeb. creditor enim dominus fit chirographi. Fructus rei al. Fructus consumpti malae fidei possessori condicuntur, quasi sine causa percepti , l.3. h. t. Proprie locus est. J His casibus non concurrit condictio sine causa cum condictione inde biti. I ii casule g. 2.2 vi. Cujac. ad i. ai. U. Comin
Quod indebitum ) L. pen. ff. de cond. ind.
l. I. st'. de cond. si cau. Vel quod ob turp. cau. 2 Quod ob turpem causam accepisti, etiam sine causa apud te est , l. ult. ff. de cond. sine caus. & ex injusta causa. Graeci ad l. 6. ff. de condcob turp. caus. το I ex injusta causa ,-ἀν-αψὰχι e condictio ex injusta causa condictionem etiam ob turpem causam in se continet. Causa non secuta P Condictio sine causa concurrit cum condictione causa data , causa non secuta , l. l. g. i. & l. pen. ili. cod. Furio abstulilli Sine causa enim apud re est, quod ex non justa causa ad te pervenit, d. l. I.
Proiniscuum esse usum ) Graeci ad di l. q.
52쪽
V. rit. Ig. lib. r. littit. γ'
Post condictiones transtum facit ad alias
actiones in personam , quae nascuntur H contractibus & obligationibus civilibus. Ex earum numero primam posuit jam anitio condictionum ex mutuo : actioni enim ex mutuo proprie cohaerςt condictionis nomen, S ab illa perductus est ad alias condictiones quae descen- cunt ex bono S aequo , S quasi ex tacitis ob ligationibus , vel quae descendunt ex obligationibus nova Iege introductis nν expressis nomine actionis is quaeve dominis in fures dantur quasi puenae c uis constituto.iure. Nunc alias omnes cxccinurus actiones in personam ,
quae ex negotiis vi obIigationibus civilibus dantur , S suum habent degitimum nomen longe alio ordine quam in Difestis , ut supra Praeposuic generalem condictisnem indebiu Od. dom. II. C
53쪽
speciebus condictionum , Ob rem dati re non secuta, ob turpem causam, Ob injustam, sinc causa: ita priusquam veniat ad species earum actionum, quae ex contractu & obligatione civili nascuntur, dat titulum generalem de obligationibus & actionibus. Ex contractu est obligatio ex obligatione actio in personam. Obligatio est juris necessitas. Actio executio obligationis , vel intentio ejus qui alium ad judicium quo actor consistit adversus reum. contractus est conventio , quae proprium M legitimum nomen habet, vel quae nomine vacat , datione tamen aut facto aliquo sumpsit e fectum.
ma eorum , de quibus sueeriore tit. actum est et nec potest quisquam hic haerere , si quae Cujae. scribit, & notas ad eum nostras perte
Iuris necessitas Ex ei vili obligatione ne-eessario obligamur. , l. obligamur set. g. 2. T de obligat. & nulla obligatio est, quae non adstringit necessitate, Ι. in vendentis I 3. inf. de contriempl. Haec est civilis obIigationis definitio: naturalis enim obligatio non est juris , sed aequitatis vincuIum , I. 9s . f. naturalis, is de solui. AEquitas est quod naturalis ratio persuasit, Boet. inTop .est naturali obligatione nec debiti petitio est, nec soluti repetitio. Graeci: ἰσι, ἐξ δαγωγη προ- κατααχο νον Naturalis obligatio est ex qua ac-
54쪽
ιio non competit, solutum autem nom repetitur. v. l. io. ff. de Oblig. .
Ut actiones ab heredibus & contra lidi redes incipiant
ς Equentes tituli usque ad X X I. partes sunt osuperioris, & omnibus id agitur ut generales definitiones ponantur de obligationibus &actionibus , & has quidem jam habuimus titulo superiore , Ex alterius contractu neminem obligati, Non nasci efficacem obligationem ex negotio contracto dolo malo, Voluntatis esse contrahere , necessitatis implere contractum , Procuratori in rem suam ad agendum constituto , mandatis actionibus nomine domini directam actionem dari, etiam mortuo domino relictis heredibus, & suo nomine semper utilem, Non mandatis actionibus, neque debitore delegato, mortuo domino procuratori in rem suam constituto ad accipiendam pecuniam a debitore domini, adversus eum debi torem nullam superesse actionem , Cui mandata est actio piincipalis & Servianam manis datam vidcri, In arbItrio esto creditoris utra prius experiri malit, principali an Serviana, nec alia aliam consumi , Legibus & judiciis compellendos esse debitores, non aruux, non servitio corporis. His additur alia hoc proprio& singulari titulo , quod si nova regula , DI -bligatio quae non coepit a defuncto vel contra deliinctum , a persona heredis vel contra here
55쪽
dem incipere possit, quae contraria est veteri regulae, de qua l. dubium . Th. de diu. res. &Theophilus in g. post mortem , de leg. tollitque veterem differentiam verborum,Ctim mo riar, Cum mortuus fuero , Post mortem meam
dari, vel pridie quam moriar , ut Ι. Ii. ins de coni. stip. quam triennio post haec 'constitutio sustulit, & regulam , quae non erat sublata nominatim , per illam, sed per consequentias tantum,quae nihil valent in novo jure conse
Enarratio. I. TIT. XI. EX alterius eontr. l. 3. & l .eum qui I3. sup.
t. pr. l. pen. ins ne ux. pro mar. Theoph. g. 3. de aequisiti per adrog. Dolo malo I l. q. su p. tit. prox. cujus ea sententia est ; malam fidem & dolum malum ab omnibus contractibus abesse debere. Videamus autem quatenus dolus obsit. Hoc igi--tur ita distinguendum est: si dolus causam dederit contractui bonae fidei, vitiatur contractus ipso jure, i. . D. de dol. mal. Non idem juris est in contractu stricti juris : doli enim exceptio mecessaria est,t. pen. C. de inutil.stipulat. Thahelae quoque add. l. 4. scribit, seneralem regulam ibi proponi: hoc est pertInere eam tam ad contractus bonae fidei quam strictos: & in his si sorte dolus intervenerit, remedio exceptionis ei subveniri, qui dolum passus est : ση-
56쪽
ἐκου-ς, Aristotel. Ethicor. Nicomach. lib. s. c. . Suoniam inceptio eorum volutaria est. Implere contractum Complere , consummare , l. s. nifi utriusque consensu discedatur a contractu. quo casu uterque ipse jure liberatur , si bonae fidei contractus sit : vel si sti icti juris sit , agenti pacti exceptio obstat , quod Graeci his verbis exponunt ad d. l. s.
Procuratori in rem suam Procuratorem in
rem suam constituere , cedere, vel mandare actiones alicui , idem significant V aleria igitur cui rescribit Imp. in I. 1 eod. creditori pro debitore pecuniam numeraverat quasi pretii loco, & creditor actionem ei suam mandaverat. Plane creditor re integra , id est , lite non contestata decesserar. Quaeritur ergo an mandatum morte domini finitum sit : & placet finitum non esse, si heredes reliquerit, quia fidem venditionis ab herede impleri oportet , debetque heres in eo mandato perseverare. Si vero heredem non reliquerit, finitur mandatum : &ideo Valeriae utilis actio proprio nomine competit , quae vivo etiam domino , & non mandatis actionibus competeret: nam ubi mandatis actionibus actio directa competit, utilis actio datur sine cessione, i. i. s.&n forte,D. de tui.
57쪽
&rat. dist. & hoc est , quod hic ait Cujacius,
procuratori suo nomine semper utilem dari, &in exponenda d. I. t. Graecos fere sequitur, quo mira verba haec tunt: ο εξ e
tionis adversus aliquem mandata est actio, licet ante mortem mandatoris litem contestatus non sit, tamen utilem actionrm intendere non prohibetur. Non nondatis l. 8. eod. in cujus specie d minus non cessit actiones suas cuiquam, sed mandavit tantum debitori suo , ut solveret Titio , quem negat habere actionem adversus debitorem , quia cessa ei fuisse non ponitur. Cuj. in recitat. ad tit. de donati itas. Neque deb. deI. id. l. 8. Ners quod si. Et servianam 2 l. 6. & 7. su p. tit. ProX. Jtra prius y L Io. O . Non armis l. 9. Cassiodor. Var. lib. IV. I
Eine est quod legum reperta es sacra reverentia, si nihil manu , nihil proprio ageretur impulsu rquid enim a bellica confusione pax tranquilla diu
stabit , F per litigia terminenturp
Non servit. core. I. in . cujus sententia haec est , liberae conditionis homines debitis obno-. xios creditoribus servire non c*gi atquθ ita Graeci verterunt: ουκ ἀναγκάOAM ai ειποροι δουλώειν τολ ιδιοις λανε σαῖς, Debitores qui solυendo non sunt, creditoribus suis servire nou compelluntur, libro et . Basilic. tit. 3. Grugorius M epist. 43. lib. 3. Lex habet, ut homo liber pro debito nullatenus teneatur si res defuerint
suae pollini debito addici. Sed neque liberi de-
58쪽
bitorum ob aes alienum patiis a creditoribus retineri possunt , aut ser, ire coguntur , Nov. 734. cap. 7. Cum enim anteriores principes le-
gem illam abolescere forte passi essent, Iustinianus coercendae creditorum duritiae rcduxit, aut celte confirmavit: ut saepe accidit leges
priores posterioribus stabistri. Idem Gregorius d. epist. Suia silium ejus, quem tenere dicuntur, sectηdum leges tenere non possunt. Adde epist. 6. l. 2. Jure etiam vetustissimo liberi quoque e0rum , qui nexi dicebamur, in serv itutem abducebantur. Dionys Halicam. 6. Θν ἀα-
νανειτῶ σακι υἱοῖς δυσίν. Unde cum aes alienum e
Risere non possem, ductus sum a creditore in servitium , una cum duobus filiis. Denique lege Longobardica , qui poenam pecuniariam
Ecclesiae solvere non poterat, tradebat se in seris vitio Ecclesiae usque dum totum debitum persolveret, leos Longobard. lib. 2. tit, Ao. g. pen. apud Sinenses etiam ut ferunt , debitor qui creditorem suum implere non potest, servire ei compellitur, vel eadem condictione liberos suos ei tradere. Cum moriar. 9 Post mortem suam dari sibi inemo recte stipulabatur , neque post mortem promissoris. Sed & inutilis erat stipulatio hocm0do concepta: pridie quam moriar, vel cum morieris. Utiliter autem concipiebatur stipulatio, cum moriar , vel cum moricris, F. post mortem, & seq. Inst. de iniit. stip. Legatum quoque inutiliter relinquebatur post mortem heredis , aut te Satarii. Item pridie , quam heres, aut legatariuS morietur , g. post mortem,
Instit. dele sat. Rectu autem leSarur , cum Mia.
59쪽
rtetur sesek, uip. tit. de leg. g. post mortem. Sed Vetus Exc verborum differentia sublata est. re eonsequenter vidcbatur *mque sublata vetus definitio. sed quia ticiva jura strictius interpretantur , placuit, eam nominatim constitutione postea edita abrogare.
Ne uxor pro marito, vel maritus pro uxore, vel maior pro filio
TMrum abest ut alius pro aIio conveniri possit , ut nee pro colono dominus, vel contra, l. 3. & o. sup. tit. Io. nec pro debit xe is ad quem pecunia pervenit, i. pen. eod. nec coniux pro conjuge , noc mater pro filio , nec quisquam pro necessariis sibi personis, ut hoc tit & lcet. ut vix sit ullus excipiendus ab illa certissima regula ex alterius contractu neminem obligari , l. pen. hoc tit. id est , ex tuo quemque contractu obligari, non ex alieno. Nam S pater pro filios. & dominus pro servo ci ilitet non obligatur,t nec jure praetorio in solidum , sed in peculium dnntaxat , & quia in peeultum tanten, ideo matri iti hol tit. non 1unxiet etiam patiem nec tit. seq. filio emincipato filium familiae: i . Enarratio.
60쪽
dorus Variar. 4. Io. Uxor maritalilans debitis, risi per stuccessionis viηcula , non tenetur Dotem teneri ob civilem munus vel honorem mariti , non etiam parapherna putat Cuj. ex l. 3. hoc tir. Graeco interpreti aliud judicium est r
- -λκῆ, . ait, ex eo quod para pherna non teneantur . continuo dicendum non esse argumento a contrario ducto dotem teneri, quae
sententia benignior est. Certe si debitor ex causa primipili solvendo non sit, dos uxoris fiDeo vindicatur l. 4. C. in quib. causi pign. vel hypoth. Nec mater pro filio) Tametsi mater partem pro filio sponte solverit: nam si pro filio intercesserit, vel errans solverit , condicere potest, d. l. 3. R 1 ult. Solvit igitur donandi animo , διρουμέm, Graeci.
Civiliter non oblig.) L. 8. I. Filiussem. Hde acceptilat. Theopn. ad F. actiones autem, de action. Nee jure praei. J Actione de pepulto, quae praetoria est, pater & dominus tenentur pecu- ii fini, d. g filiusf. & d. l. actiones, l. I. infrit. prox. & I. Pen. ins quod cum eo.