장음표시 사용
71쪽
leg. I. h. r. vel si ex asse heres sit, confusione perimitur obligatio , l. s. & 6. h. t. l. si ab eo 7. C. de nego t. gest.
Ex clelictis defunctarum in quantum
ET rursus hereditariae actiones sunt quae ex
contractibiis vcl quasi ex contractibus defuncti nascuntur. Nam ex delictis in heredes actiones non tra sinittuntur , nisi Iis fuerit contestata , vel res iudicata adversus defunctum, quo casu heres ex asse tenetur in solidiun, heres pro parte, pro ea tantum parte pro qua heres est, l. 9. D. de cond. furt.l. a. in fi. D. de praetosti p. Quod si neque condemnatus fuerit dLfunctus, nequc lis contestata cum eo , non tenetur
ex maleficiis defuncti heres, nisi quatenus ex ea re locupletior ad eum hereditas pervenit, dolove malo ejus factum est quo minus perveniret , R in id tenetur calculi potius quam delicti ratione, ne ex alieno damno alienoquci scelere locupletior fiat, I. in heredem, I. Sabinus , D. de dolo. Delictorum appellatione non publica crimina intelligimus, quae, exceptis quibusdam , in heredem non transeunt;etiam si ex eis cum defuncto lis contestata sit, modo secuta etiam condemnatio non fuerit, i. ex judiciorum, D. de accus. sed privata delicta ex quibus forentes seu civiles actiones dantur, velati surti injuriarum , vi bonorum raptorum, damni injuria , de dolo malo, quod metuS caula, ad quam proprie pertinet constitutio hujus
72쪽
.ritu Ii, condictio furtiva, in factum ex edicto de calumniatoribus, veb ex edicto de alienatione judicii mutandi cauta facta, vel de edeno do , servi corrupti, arborum furtim caesarum, S de incendio , ruina naufragio, & de eo qui sciens pro libero vaeniit, & alia quaedam. Item quae quasi ex delictis dantur, l. Iulianus, D. de jud. l. ult. g. haec judicia, D . nau. caup l. s. s. haec autem , D. de his qui deiec. vcl eff. & aliquando quae ex contra tibus cum in eis delictum quoque versatur , fi . aliquando, Inst. de perp. S temp. act.
Ex delictis def. inq. h. c. I Hoc eo non pet
tinet, ut poena in heredes transmittatur: nam defuncto reo, & poena eminsuitur, l. 6. D.
de public. judic. quod autem dicitur, publice intercsse admissa vindicari, ut deterreantur alii ab iisdem facinoribus: Sallustius de Diis &
νον νο Leges O Reipublicae instituta sunt, judicia O suplicia constituta ad cohibendos animos ne
delinquant: Id ad reos criminum petinet prius. quam fato functi sint. Caeterum perquam duis re 6 απιτν9--ς constituerer , ut alium, quam nocentem poena sequatur. Euripides Iphigenia in Aulide: εγω λκωυ Am η κων , aμησφαλεις. Ego insons crimen alienum tuam 'olympiodorus apud auctorem Catenae in Iob. cap. 6. .me'ς ετ ρο υκ α συλωπε : Alius
73쪽
pro alio plectendus non est. Heredes igitur civilibus adtionibus tenentur , si lis contestata sit, .ut inf. dicetur. Nam ex delictis ) Contractus & σμαΜάν- verbum generale est , S delicta quoque continet. Hinc illa apud Aristotclem s. Et hic. Nicomachior c. 2. Contra diuuin diviso in v Juntarios & involuntarios. Voluntarii consensu perficiuntur , quales sunt contractus juris gentium , in voluntarios vocat, quorum causa ct origo est delictum Et in voluntarios , quia citra consensum nostrum damnum quis nobis - infert. Hic autem delicta separantur a contra ctibus , ut in foedere Smyrnaeorum S Magneis tum :- οἰ απλΤογροφηθεντες c. Μα
προς- Utantur autem postquam civium
numero adscripti fuerint, etiam in Magnesia in contractibus O delictis, qMe ad Swrnaeos vec-raxi, legibus Smyrnaeorum. Non transmittuntur J Poenales actiones, quae poenae nomine concipiuntur , l. praetor ait s. F. ult. ff.de rebus auctor, judic. postid. A1μ ιπομαλί- : καθαροὶ Σπινα λί- , τὐἱσι πιινί- μονίμἀταιτοῦς - , mere pgnales , ut aiunt graeci, in . heredem rei non competunt, nisi lis contestata fuerit cum defuncto , l. 1, is de privat. del. &l. sciendum 18. ff. de oblig. N acti l. nemo 87. S l. poenalia I 64. ff. de regul. jur. g. non. Gmnes , S g. poenales, Inst. de perpet. & tena por. S aet. άΩ-11 ia ἀμειεα τω φυ- τ α - γ e Semper enim litis contepatio naturam
74쪽
3. g. idem scribit, is de pecul. & actiones ex contractu transeunt in heredes, Ι. ex constitu
l. 9. luem contestatam fuisse. v. suP. ad tit. de condict. suri. Locupletior ad eum hered. perv. I. Si sintactiones mixtae r vel rei persecutoriae 2 τaereres
ειαν--Ηoc est, rem restituere debet, υel totam, vel partem ejus, prout ad eum perυenit, L. sicuti 38. l. toties 44. ff. de reg. jur. l. 4. ff. de vi & vi arm. Linde Neratius 23. s. hanc a ctionem D. ad leg. Aquil. in Dolove malo ) L. I. ff. de privat. del. l. dolove 1 . ff. de dol. l. 2. ff. de vi & vi arm. Calculi potius ) L. Sabinus , quam C a- eius adfert, ut scilicet subducatur ratio ejus, quod turpiter, veI scelere quaesivit. Ne ex alieno J L .un. hoc tit. l. un. C. Her
Exceptis quibusdam Excepto peculatus, de residuis, repetundarum, S majestatis judicio,
quae etiam mortuis reis lite quoque non conis testata exerceri possunt: ut bona eorum fisco vindicentur, i. ex judiciorum 2 o. D. de accus. l. uir. D. ad leg. Jul. majest. Idem juris esse in Manichaeis S Donatistis notant Graeci lib. 6o. Basl. tit. 34. in si, ex l. 4. C. de her. &l. 4. C. de Apost. Forenses Sic appellantur civiles actiones in LI. s. I. D. de incend. rui, & naufV eluti furti ) Actio furti non datur in here dem , I. I. D . de privat. del. nec injuriarum, L
75쪽
injuriarum I 3. st . dein jur. nec vi bonorum raptorum , I. a. s. ult. Is vi bonor. rapi. nec damni injuria , I. inde Neratius 23. hanc actionem, E ad leg. Aq. nec de dolo malo , nec denique actio quod metus causa, l. quod diximus 16. I. haec cautio , ff. quod meo caus. Constitutio hujus tit. J Vis in l. un. hoc tit, ex Cujacii sententia hic & ad d. I. I 6. est coactio , ut tit de his quae vi mei. caus. Sic etiam closia interlin. ad da l. un. h. t. in basilic. vim interpretatur , βιαν , & concussime',-αγισαμον non erepetio, seu rapina, ut glossa accipit, concussio vero est metus, terror. qui definitur a Cicer. lib. 4. Tusculanar. Q. metus concutiens : ve I calumniosa vexatio a. I. g. r. ff. de calum. sic. accipitur in I. illicitas 3. illicita , ff. de offic. pra L & t1t. I 3. lib. 4 . ff. Tertullian. de Fuga c. I 2. Miles me vel delator, vel inimicus concutit, O concusura, ibid. cap. 13. pro concussione. Arnob. Iv. advers. G. cujus vosnhmen effari non sine metu decuit, o totius corporis concussione. Condictio furt. J Condictio , ut Cuj. placer, non datur in heredem. v. su p. de condict. furt. In factum ex edicto J l. in heredem s. ff. de
calumn. actione in factum de calumniatoxibus intra annum in quadruplum tenetur, qui ut per calumniam alteri negotium faceret, vel non faceret, pecuniam accepit. Ex edicto de alien . I. 4. g. haec actio , ff. de alienat. judic. mul. caus. actione in factum tenetur in id quod interest , qui judicii futuri
mutandi causam rem alienavit λ ut duriorem adversarium nobis objiceret.
76쪽
tarium, qui rationes mensae argentariae non e
diderit, datur actio in factum in id , quod i terest a sentis rationes sibi editas esse. Servi corrupti i. haec actio I3. ff. de seri
De eo qui sciens I. utique xl. ae de liber. causi Et aliquando I Non solum actiones ex delictis , vel quasi delictis, contra heredes non competunt, sed etiam interdum ex contractibus , A. aliquando, Inst. de perpet. S tempor .act. U. Cuj. ibid. & ad i.iii. ae de v. ob. lib. I3. Obsc. pen. & lib. 2. c. a. & sit. C. dein lit. jur.
De constituta pecunia. ΤIT. XVIII.
V. tit. lib. 13 D. AΤiruto x. animus conditori Codicis lis jus fuit generalia praecepta tradere de obligationibus S actionibus , & posteaquam egit specialiter de hereditariis actionibus , qui
bus incΙuditur omne geni,s actionum in personam , voluit de constituta pecunia speciale in titulum ponere, tum quod eo continetur etiam omne genus debitarum pecuniarum , tum eistiain quod dubitabatur an actio constiturae pecuniae quasi poenalis secundum superiorem titulum non esset danda in heredem, nisi yost li- Cod. Tom. II. D
77쪽
tem contestatam , quod definitur l. i. & 2. hujus tit. & l. I 8. g. ere, D. Cod. Est autem constituta pecunia; pecunia debita a se vel ab alio, quam certo die ut solvatur curaturum se quis recipit citra stipiationem , idque genus conventionis olim receptum dicebatur apud mensarios, & actio quae ex ea re competebat actio receptitia, quoties ad mensam argentarii a con trahentibus, ut adfieri plerumque solebat, ar-
sentarius recipiebat soluturum se quod hic vel Ille cavisset, & erat negotium civile & actio ciuilis. Hodie constitutum appellatur , & est juris praetorii obligatio , quae contrahitur etiam per epistolam , ut in l. quidam , ae eod. hoc
inodo : Quae L. Titius mutua accepit a te , ea
penes me habeo: vel, ut in epistola D. Pauli ad Philemonem , Qua re laesit te , Philemo , aut quod is tibi debet, mihi imputato, ego Paulus manu mea scripsi, ego reddam. Deniqne fit
nudo consensu, & secundum jus vetus earum tantum rerum nomine quae in mutui causam veniunt,& actio erat annalis , qua de causa dari aegre videbatu I a Praetore & magis coercendae improbitatis ejus , qui ad diem condi
tum fefellisset quasi ex delicto ejus f omni e-
niin constituto dies adjicitur vel inesse intelligitur quam quod nudus consciasus videretur sufficere obligationi: ac proinde quasi poenalis
ex parte rei haec addo videbatur non esse danda in haeredem rei, quod non obtinuit : & merito igitur proximis superioribus titulis XVI.&XVII. de hereditariis actionibus adjunctus hic est, ut δέ hanc actionem scitemus heredita- ἡriam esse.
78쪽
yyy OMne genus actionum in persenam 9 Aetiones enim in rem non sunt hereditariae , videsu p. tit. 16. Omne genus debitarum pecvn. 9 Constitutum sit de pecunia debita ex quacumque causa, vel contractu, vel maleficio , licet natura ran tum debeatur, vel jure praetorio, non civili, l. I. g. debitum, & duob. seqq. l. 29. E cod. Denique qualecumque debitum. in constitutum deducitur. Quasi poenalis Praetor cuim videbatur e dicto suo poenam comminari .' Si appareat eum,
qtu constitiii ι, neque solvisse, neque fecisse , t. si
duo i6. g. ait Praetor , cod. his inquam , verbis videbatur poenam proponere adversus eum iqui fidem rei constitutae fregisset, & pacta ac constituta die non solvisser, quod quidem grave est, l. I. & l. iΙlud 2s. eod. ac per hoc non videbatur in heredem constituentis danda: poenales enim actiones in heredem rei non com- retunr, 6. I. Instit. de perpet. dc tempor. act .sed magis placuit, rei persecutionem esse , l. 18. S.
λια. Haec aetiro poenalis non est. Et merito igitur in hercilem datur: actiones cnina quae rei persccutionem . habent adversus heredes dantur , l. 3. g. r. is de vi & vi arm. Post litem contest. Ex delictis enim actiones post Iirem contestatam in heredes transiuit tuntur, Ut docet tit. superior.
79쪽
Pecunia debita I Id enim tantum constitui. tui quod debitum est , l. s. f. d. l. I. l. h. t. R ideo constitui non potest id cujus petitio exceptione excludi potest, i. 3, 6
quod indebitum es , sidejussor dari potes. ut est
in glocis Nomicis , hoc igitur constitutum a fideiussione inhal. A se vel ab alio s. de constituta, Inst. de
ichion. d. l. s. g. 2. d. l. 2. Nov. II s.c. ult. &haec est prima inter eum qui constituit & fideiussorem differentia , quam Graeci adserunt: nemo enim pro se udejubet, l. heres eti. g. ser vo , is de si dejuis. at quod quisque debet soluturum se recte constituit. Quam certo die9 Non modo rem ipsam quae . debetur quis soluturum se constituit, sed & aliud pro debito constitui potest, d. l. I. g. s. ε που cis ἐμαl-: In aliam rem quam quae in obligatione di , sidejussor non interponitur , ut aiunt Graeci, secundam inter constitutum & fidejussionem differentiam adfercntes : sive ut aiunt Ic. In aliam rem, quam quae
ira i. ff. de fidejuls. Certo die J Constituto dies certus adjicitur l. I'. ff. eod. Nam haec huius negotii natura est , ut conferatur in diem , haec est vis & potestas verbi , constituere. Quid si constitutum fiat nulla praestituta die, id est, μα Θεσμως , non praes nito solutionis dic, ut vertunt Basilica, valetne constitutum 3 Audiamus Paulum Juriscons in l. 2I. eod. Si sine die constituas, inquit, potest quidem dici, te non teneri. quasi diceret , Videtur quidem non valere constitutum
80쪽
quasi imperfectum sit : alioquin o confestim agi recum poterit , si statim , ut consiluisti non
'mas, quod a natura hujusce negotii alienum est, quouiam in diem certum constitui solet. Sed modicum tempus , inquit , statuendum est, non m us decem dierum , ut exactio celebretur. Et valet igitur constitutum etiamsi dies nominatilia adpositus non sir. Sed quamvis sine die constitutum sit , non tamen confestim agi poterit, sicut ex pura stipulatione statim agitur, sed ei constituto ex prudentium interpretatione decemdium inerit. Haec est Pauli sententia; nec alia mente scripsi, videri non valere conia titulum , si sine die constituas , quam ut dubi-- tandi rationem , qua Paulus movetur tangerem. Idem tainen cum Paulo sentio : absit enim ut vel Paulus cogitarit, vel etiam Paulum ego sic accipiendum putarim, quasi diem saltem integrum adjici constituo necesse si, ut Valeat, quamquam vix est, ut auctores nostri, qui in diem constitui scribunt, in tempus .angustius constitui posse crediderint, quam ut laxantentum unius diei habeat, ς .i daturum , facturumne constituit; alioquin noc utilitatem haberet constitutum, nec a praesentaria solutione prope differret. Itaque S cum pure mutua pecunia datur non adjecto die solutionis , confestim agi non potest, sed post triduum, ea Graecoxum sententia adi. I9. ff. de reb. credit. quouim verba haec sunt: εἰ si Dis
το ν. Si cui simpliciter credidero, flatim id
o, post tres dies reditum petere possum. Vide
locum Plauti e Mostellaria quem observavit summus juris interpres in recitatione ad L 4.