Aphorismi de cognoscendis, et curandis morbis, et materies medica ejusdem suis locis interposita ...

31쪽

num utilitate edocentur hujus summi Viri PrognostiCorum , atqUe Aphorismorum libri. In Caesaraugustano LiCeo praeter ista, Coaca , et Epidemica adjunguntur. Estatui. R. tit. 36. pag. 86.) In Commodum tironum apponitur hoc Volumine Prognosticorum liber , in qUarto , et ultimo Aphorismorum Coordinatorum liber alius collocandus. Tironibus sum Ciet ad horum oraculorum intelligentiam Andreas Pasta , cujus Editio, quae Edetanorum Valentiae nitida , aC exacta Ty-pis nuper edita fuit sann. 1773.) maxime praeserenda. Iisdem provectioribus Commentaria , quae duum viri hispani Christophorus Vega , et Andreas Ρiquerius in Ρrognosticon librum eVulga-

Vertant Commendanda. Sed ut Cum Vero fructu legatur Hippocrates totus praele Renda Ars Hippocratica , quam nuper Practicus celtiber celeberrimus D. D. D. Franciscus Ρuente Caesarata gustae

cratico utilissime Tirones in tantum Virum exCitare poterit : ideo legendam, et memoriae mandandam apponimus , et

CommendamUS.

32쪽

xxvi Post istam Praefationem meam abs- dubio vilem , et inconditam fortasse laSSatus, et morosUS eVadet lector. Ad ip-SUm recreandum, et utiliter instruendum

apponendas judicavi celebris Boerhaa vii Praefationes, quas Libello saptius verse Medicinae Thesauro) Aphorismorum de Cognoscendis et Curandis morbis , et Libello etiam de Materie me dica , et remediorum formulis illis inservientibus apposuit , qUae merito , et magna cura a Tironibus legendae , atque meditandae sunt. En illas.

LECTORI AUCTOR. En libellum , mole parVUm , gra

Vem materie , neC sine labore natum.

Auctior ille quinto prodit , et locis quibusdam paulo explicatior. Regulas

Vero promittit , quae Causas morborum expedire , atque eventUS Secundare possint. Experimenta huic quidem ne Cessaria operae Graecorum industria, diligentia Arabum, et paucorum inter Recentes accuratio suppeditavit. Anatome Vero , et Mechanice , nostris CVltior , ratiocinio filum , et fundamenta

33쪽

dedit. Utraque fidat quidquid ignari

clament , aut invidiosi obstrepant. Oderunt quippe, et calumniantur isti , quae neC attingere Valent non ergo nisi si bimet vocali ignorantia nocent. Ubi autem , dum affectibus indulgent , ina nia Paradoxorum , et damnoSae noVitatis crimina obtentui sumUnt, riStam me hercle rerum gnaris exCitanti Qui antiqua scrutati, noVa non ignorant Videbunt quid praestitum sit , et hos ego solos idoneos operis judices agnosCo. Sciant autem Hi, quos equidem Veneror in privatos haec eXarata USUS : aS sequentur ita et ordinis simul, et bre Vitatis causas. Auctores non CitaVi, qUUm nimii, vel nulli nominandi essent. Nec

speciosos medicamentorum titulos morbis addidi. Cur nihil Arti exitiale magis novi , neque Vero ipse Ullum Cog- HOSCO , quin Solo tempestivo usu talefat : hunc vero ubique indicare anni SUS Sum non perfunctorie. Ρostremo omnia haec stilo scripta in Arte reCepto magis , quam ad puritatem Augustaei seculi expolito; facilius enim ille capitur, huic forte interprete foret opus : Saltemplu3 exegisset, quam quo fruor otii. Valet

34쪽

AUDITORIBUS SUIS.

Ego , postquam animum Medici

nae ex Auctoritate Ρrocerum Academi- Corum docendae applicui , id in primis credidi mei esse muneris , Candide ut Vobis exponerem simpliciterque illa,

que eventis firma in Arte CognOSCUntur. Sane , eo quidem proposito , preScrutabar relicta nobis hodie ex iis , quae sapienti industria , explorata sibi satis que speCtata tradidere Veteres. Illa Vero, ubi Composui rebus , quas Medicinam faciendo deprehendebam , inveni obser-Vatae sollicite naturae vestigia ubique pressa: neque adeo Certius quid spectari posse , neque aliunde Colligi meliora. Ferebat interim animus, et illa Ut- Cumque perlustrare , quae dominante per Europam barbarie, Arabes , Priscorum naCti monumenta , eorum inventis addiderunt , quaeque in latinum Versa sermonem nostrae intelligentiae patebant.

Sed dolui gentem solertissimam, licet

35쪽

xxix stanniXa eSSet tam utilibus adminiculis ejus subtilitas, parum boni , mali plurimum Medicae attullisse disciplinael

Neque perfunctorie dein excussi Recentiorum placita , pulcherrima pro secto Commendata Specie , Sive Physi ces excultae fructUS , Sive SpectaVeris artium liberalium Medicinae promovendae adhibitarum effectus. Gaudebat utique his intentus animust Interea tamen licentia fingendi, assumendi audacia , festinanimis , et ambitiosa ad Consummandam Medicinam propera bne , primorum vero Auctorum Contemptu , negleCtU,

vel ignoratione ipsa quidem Scientia Medica damni plus quam emolumenti omni hoc molimine accepiSse Videbatur i materiem Certe , unde instrui felicius queat illa , liberalissime aggestam a nostris , ut gratulamur Arti , ita de ploramus ejus fata , quod tumultuaria

opum collectione obruta VeriUS , quam adjuta siet. Instituto itaque hoc rerum eXamino , quid, quaeso , rationi Con Sentaneum 'gis , quam Ut Conjicerentur in ad VerSaria , quaeCumque in omnibus hisce

adeo Saria ut peritus nemo de fide ho-

36쪽

opera prius dein Conandum fuit, ut ex sparsis his Conficeretur corpusculum

quoddam , ad leges disciplinae Concinatum in quod et ipse intueri possem

sedulo , quoties in Artis eXercitatione VerSarer , Simulque eo referre , si quid novi forte , aut insoliti appareret postremo ut hac agendi ratione , Veri quid, et digesti animo impressum meo Vestros in usus fideliter effundere liceret. His demum causis natum vidistis Libellum , quo alisus fui Scripta aggra

vare Medica DE COGNOSCENDIS, ET CURANDIS MORBIS. Cujus pro

fecto toties me puduit , quoties desectus ejus mihi nimis notos ipsi putare aggredior , Veterumve Componere OperibUS. Hoc scili Cet me metiens pede impar de prehendor , qui legitime Auctoris boni titulum ambire sustineam. Neque tamen abesse poteram ab audacia evulgandi hosce Aphorismos, nisi deesse Voluissem muneri, quod mihi dederat publica Auctoritas , Cui obsequia debeo. Opus igitur aggreSStas quUm Cogi

deri , atque caVere quam religiosissime,

37쪽

necessarium duxi in toto opusculo nullum Commemorare Medicamentum.

Nec injuria ; namque id in primis

arbitrabar nocere , dum audito remedii nomine, et morbi, eXercendae Se pares Arti jactant Empirici, impune in hominum

perniciem grassantes , doneC sero Solo tandem cadaverum eXperimento Sapiunt.

Quum interim Discipulis deberem exempla , praescripseram ideo in privatos horum usus pauca de Materie Medica , hujusque ordinandae legibus , tan

i tum ut servirent his , qui intento me animo audiverant disserentem in Scholis domesticis de occasione , qua Sola utilia evaderent. Estis vero idonei Vos teSteS , quanta Circunspectione utar , quam Saepe tae-ldiose fere ad fastidium usque minuti R-l rum Consideratione odiosuS Sim , priUSi quam vobis titulo Medicamenti vel mi nimum quid laudare ausim : pulchre ignarus, nihil dari, quod ubique bonum; contra Vero id , quod hae rerum facie salutare fuerat, mutata Conditione Perniciosum saepe deprehendi.

38쪽

num nomine haeC ipsa evulgare, sed Cum admonitione SeVera modo describenda dare his, qui operam mihi sedulo de derant pro tenuitate mea idoneas Cau telas inculcare conanti. Sed , quod do leo , longe aliter eVenit, me qUippe nec ConSUlto , nec Volente , in usus publicos extundenda curaVit haec Londini vir eruditus , alte nimis de Vili hoc OpusCulo, ejusque Auctore , sentiens , et Scribens, neque tamen ita res gesta , quin errores simul bene multi , et noxii in edendo

Contigerint. Coactus ita recensui, correXi , amplificavi nonnulla , unde describendi labore levati iis utamini. Audacter interim, et moneo fideliter, morbi historiam deliter edocti scrutari MATERIM

MEDIC E noxios seque aC eise CtUS Salubres, ita demum auxilii utilis bonitatem affectetis assequi; Caeteris nocebit magis

quam proderit, quidquid hoc opellae est.

39쪽

DE COGNOSCENDIS , ET CURANDIS ΜORBIS.

PRO LEGO MENA., Omni; humani corporis Conditio,

quae Actiones vitales, naturales , Vel et animales laedit MORBUS UOCntUr. 2 Quae vero Disciplinae medicae pars docet Morbum in ipso aegroto praesentem detegere , et curare , PRAXIS appellatur MEDICA. Sanitatem aegris MEDICINA promittit. CelS. I. a Qui ergo Actionum Vitali tam , naturalium , atque animalium eXercendarum Requisita ignorat , adeoque Vitae causas nescit, et Sanitatis a , ille desectum illa

a) uippocnΛΥΕs ad omnia ista sagaciter attentus , et debitis praeparationibus institutus salutarem Arte.n ad tantam persectionem evexit. Geometriam enim, et Aruhmeticem possidebat ut ex Dus epistola ad Thessalum filium suum evinci-TOMO III. A

40쪽

rum , id est MORBOS, cognoscere a

non poterit.

4 Sanatio porro est morbi si in sa

tur. Physicem coluit, ut Ant. Porice de Santa Cruet demonstrat in Commentario de Hippocratica poll0s0pma , sive de his, quae pυsire scribuntur tu Hippocrate. Ana tomen exercuit ut assurelia , et Haltero declaratur. In Chirurgia praesertim eminuit, ut ex ejus operibus chirurgicis apparet . . ISIIS Igitur Scientiis praecipuis Medicinae auxiliatricibus imbutus , et Observatione constantissima innixus quin , et quanta circa Vitam , sanitatem , functiones , morbos , horum ea uSaS , eventUS . . pronun tiaviti i An si Hippocrates Mathesim ulteriorem, physicem exactiorem, anatoa m subtiliore Π, si hoaternam botanicem , recentem chemiam fuisset assequutus , ulterius profecisset φ Major fuisset ut hic asserit van-Swietentus At si multum temporis in hisce omnibus insumpsisset, VIR iste , atque observatio aluus laboriosis equidem detraxisset , istisque illa praetulisset minus abs- dubio praedicaretur φ . . Sub Judice lis est. a) Morbus est : Functio laesu. Ad istam dignoscendam considerandae partes , harum conditiones physicae , et functiones , quae ab his pendent.. Cognoscenda igitur in oculo V. gr. vasa, nervi, membranae , musculi . . hamore S , illorum natura, ct conformatio, etiamque densi cas , pelluciditas, nigritudo , tenuitas , opacitas , lucis rellexio , refra clio . . ex quorum Omnium exacta dignotione distincta cecitatis v. gr. in particulari habebitur idaea , et prCpria applicabitur medela. Doctrina optimat utilissimal nece sarial Haec omnia Medicum csseiunt: horum ignorantia Empiri eum, Audabat an . Sedulo igitur incumbendum cognoscendis partibus , quae functiones producunt , et con