장음표시 사용
341쪽
ET DE FEBRIBUS IN GEΝERE. soaratione , contrariis affectibus , varietate objectorum , anodynis , Opiatis.
6. A cibis acribus acidis; id acre di-
sundant, et in eo latent sunt efluvia varia acida , alea lina , putrida . . . nOXia , atque deleteria quae sagaciter cognoscenda , et gnaviter debellanda sunt. Ad ista efficienda hodierna chemia est absolute necessaria. Sit pro exemplo aer nosocomicus exhalationibus putridis inquinatus , et aer alicujus Basilicae e fluviis cadaverosis admodum infestus. Suffumigia , quae alias parabantur inutilia , et noxia esse demonstravit chemia recens ; Oxigenium enim in combustione consumunt , et gas acido carbonico atmosphaeras istas particulares onerant. Boerhaavius jam proposuit ad istam correctionem asequendam acida eX Sulphure , Sale marino . . deprompta. Aph. 88. num. 2. 3. . POSteriore emia demonstrat quinque unciis salis mari- iri , seu culinaris leviter madefacti, et in cap-l sula calido cinere puro se mi plena possiti et super infussae unciae duae acidi sulphurici , seu olei Vitrioli communis statim de componitur sali marinus, unitur basis hujus vitrioli acido , et
via alaalina putrida , cum quibus magnam a D
342쪽
3O4 DE MORBIS INTERNIs, luendo , demulcendo , absorbendo , immutando in salem compOSitum , aqUOSa , gelatinosa animalium , OleOSa , Cretacea , OS-tracodermata , lapideS animalium , terraepingues , sales alca lini fiXi, Volatiles , sim
plices , compositi, id efficiunt. Vid. 6α
. A cibis acribus salinis , eam acri moniam diluendo per aquOSa , tumque evacuando simul ; demulcendo per lenta, Oleosa ; corrigendo per lixiviosa sa) ex cal
8. A cibis acribus aromaticis calefacientibus ; diluendo per aquOSa ; corrigem do per acida ; resolvendo et detergendo Per SapOnacea acida ; demulcendo per blanda gelatinosa. Quum alcalescentia
acria huc spectent , et illa hinc intelliguntur. 9. A cibis animalium ex partibus al- calescentibus ; per ea , quae descripta s76.
1 O. A cibis copia peccantibus , Stonis insperso. Est sacilis admodum licet caute sa-cienda , et absdubio Medico scitu necessaria ad lustrandam Ecclesiam populi , ubi Suam e Xer cet scientiam si id luerit necessarium. Vid. quae circa hanc rem dicta sunsi III s. Inst. Med. Egregius Medicus Buller frequentissime , et in varias morbis hoc Lix adbibuit sine damno, licet non responderit Fem
343쪽
machum constringentibus ; dilutione , inedia , vomitu a) , solutione alvi. II. A potu acri fermentato , Vel fer mentante b), acido , OleOSO , aromatico, destillato vel simplici inducta acrimonia
tollitur iisdem remediis n. 5. 6. 8. hujus .
per magnificis de eodem promisis. In calidae temperiei hominibus , in morbis putridiS . . SuS- Pectus est ejus usus in pituitosis , frigidis , acido laborantibus satis profuturum videtur , et imprimis laudatur ad extricandos saleS muriaticos fixiores in sanguine haerentes ex BOerhaavio in chemia. Si forte quaedam putredinis signa in urina , quae sedulo examinanda eSt appa reant ab ulteriori ejus usu abstinendum videt M. a) Aliquando ventriculus nimis adeo repletur , ut sic claudantur sua orificia , ut nihil exire possit. Idem infortunium accidit aliquando illis qui aquas medicatas simul et semel nimia copia hauriunt. Tum larga sanguinis missione Va-εa depleantur , et dein plumula irritando fauces Vomitus movendus. Emetica , et cathartica simul prudenter administrata Valenter proderunt ; periculum enim hic in mora est. DO- i3 , qua prescribuntur vomitoria a Boerhaavio hic in Mat. Med. nimia est. Vid. Sylloge. b) Per fermentationem nascitur nOVus quidam , et mirus stimulus etiam in illis rebus, in quibus antea nulla omnino apparebat acri monia. Uvarum succus , mollissima hordei fari- 'a , dum fermentant . . . id evincunt. Ille pessimum venenum est. In alcohole ex liquidis sermentatis producto aliquid forte illius spiritus TOMO III. V
344쪽
12. A nimia vigilia ; curatur iisdem,ac num. Ι. 2. s. hUJUS). 13. Si a retentis intra corpu8 excrementis acrimonia alcatina , acida , oleosa, Saponacea putrida ; haec reddenda fluxi lia ; viae lubricandae , emiSSaria aperienda; vires expellenteS Stimulandae , aUgendae; haec facienda per eXterna , interna.
impactUm ; laxando obstructum ; id bal neo , fotu , frictu , abrassione pilorum, mundatione cutis fit. Vid. IO7. ad rq ).6or Id quod ad extrema UaSorum
Conicorum stagnat ex nimia Sanguinis c Pia , qua Vasa comprim intur , reducitur
in fluorem imminuta Sanguinis copia persectionem venae ; id docent signa plethorae. IO6 ad 1O7 .6o8 Quod ibi haeret, ad extrema capillaria , ob libras horum spasmo sa) contrac-
manet Gas olim Vocatus. Hinc apparet quam periculosum sit in ipso actu sermentationis suppressos liquores bibere , inde enim pessimae cholerae , et alia dira mala saepe sequuntur : ebrietas , febris crapularis , a pople Xia ipSa. . . a) Fibras vasorum spasmo quasi contrahi
posse certissima docent observata. Aer frigidus subito corpori calido applicatus stringit Vasaculanea aeri expossita , ut ilico palleat, dum Sanguis ruber per angustatas frigore arterias transire nequit. Metus subitus Idem essicit.
345쪽
ET DE FEBRIBUS IN GENERE. 3OItas, et hinc arctatas , Solvitur laxatis fi
bris sa. ad ss. et acri contractionis causa ablata s35. 36. sq. 66. 67. 88. IO 2. IO3. IOq. Ios. 127. 128.) , Unde peti debet, quod hic requiritur. 6o9 Quod haeret ob visciditatem et
lentorem proprium Solvetur Uariis remediis , quorum primarium vis ipsius febris ita moderata sa), Ut valeat coagulum hoc
huc requiritur , ut Sic temperetur impetus : a ne inflammationeS, SuppurationeS, a) Mirum forte videri posset , febrim coagulum facere , et coagulum factum postea resolvere ; sed haec revera locum habere possunt pro varia febris duratione , et intensitate. Quod hic requiritur est, ut sic temperetur se-bris impetus , ut nec torpeat nimi S , ne Sol Vendo coagulo impar sit ; neque tamen nimis Ualidus sit ne destruat tenerrima solida , et liquida coagulet. Istam methodum simplicem , Optimam , sapientiae Veterum consonam , utpote naturae morbos curantis vestigia praesse sequentem fastidiunt illi Ρrofessores formidandi , quibus Solemne est repetitis venae sectionibus nimium impetum sopire ; illi , qui calidissimis remediis augere motum saepe jam nimis impetuosum intendunt: illi , qui pari audacia , et aeque infeliciter ca-
tarticiS , emeticis . . . turbant omnia. Haec van
Wieteri. Signa , quibus cognoscitur febris iiD-petum essetnimium , vel nimis debilem ex texu apparent , et sunt maxime observanda.
346쪽
ao8 DE MORBIS INTERNIS, gangraenaS , SphacelOSVe queat producere
s92ὶ : cujus periculum imminere docet
vehementia Symplomat Um , maxime Calo-TiS , comparata Ciam Virtute Vasculorum:
δ neve nimio motu dissipentur liquida: id vero denunciat siccitaS narium , Ocia lorum , gutturis, linguae , raucedo , arida Cutis, Urina parcior , PUlSUS ParUUS , Celer , inaequalis: c neque ut ante coctionem torpeat nimis, ita ut materiem morbi non valeat subigere , moVere , SeCernere , excernere : id cognoscitur , Si languent ac tiones vitales omnino , necdum apparen
te signo pepasmi sa)61o Si itaque exorbitare deprehenditur si Oi) , moderamen fit abstinentia, Victu tenui , potu aquae , aere Bigidius Culo , animi affectu leni, venae sectione b , Clysmate refrigerante , medicamentis blandis , aquosis , glutinosis , refrigerantibus, anodynis , Optatis : confer 92. ad Iob . 611 Si segnior apparet, excitabitur
a) Hoc maxime notandum , si enim necdum apparente signo pepasmi minuitur febris impetus , augendus iste , cesatio enim huJus im-Petus tantum est fausta, quando materialis cau-Fa febris soluta , subacta , asimilata vel mobilis reddita , et expulsioni ex possita est , quo caεusemper coctionis signa prius apparuerunt. b) Celsus venae sectionem tantum adnibuit aciminuendam sanguinis copIam vel ad ii uiu cor ruptum educendum , et cuin non adverterit a G
347쪽
ET DE FEBRIBUS IN GENERE. 3O9 ope Cardiacorum desumtoriam ex Cibo, potuque meracioribUS , aere paul Uliam Calidiore , animi affectu sa) magis excitato, medicamentis acrioribus , Volatilibus , aromaticis, fermentatis, frictione, Calore, motu musculari, balneis , fomentis.
medium , quo visciditas tollitur , est elateris in vasis restitutio , minuto liquido per missionem largam , Citam , eX magno VUlnere , Sanguinis , aucto dein , vel simul
6ta Tertio idem viscidum fluidum redditur diluendo potu , balneo , fotu, clysmate , aquosis, tum Simul fricando.
bris impetum temperandum etiam deservire , pronuntiavit : quod si vehemens febris urget in ipso ejus impetu sanguinem mittere h0minem jugulare est. Sed hoc cum limitatione intelligendum , et si forte in intermitentibus. Vid. g. 762. Auxilium istud non precise in initio , sed quocunque morbi tempore si febris impetus nimis insurgit administrandum. In morbis inflammatoriis pro resolutione obtinenda post quartum diem vix prodest. Clysmata usum hic habent cx Celso : si Sanguinem mitti cum opus sit vires n0n patiuntur, tempusve ejus rei praeteriit. Lib. II. Cap. XI. a) Ιra hic vitanda ; laetitia moderata , Spes
suturae sanationis , desiderium . . . praecipua hie unt, et tutissima ; cum motum humorum leni-ῖςr augeant , neque interim mentem . ut illa rurbent.
348쪽
614 Agunt ea optime , Si calida , aquωSa salita , aromatica amara lactescentia
tuto Valide agant , misSio sanguinis praemissa prodest, nam parat ingreSSum , mis celam , actionem.
611. 612. 613. 6Ιq. 61s.) Solutum , iisdem continuatis , vel auctiS , pellitUr , et expellitur : sed et saepe jam emendatum eXpulsu non egebit 59s) 61 7 Symplomata ex febre acuta singulari orta inprimis haec sunt : frigus,
vomitus , debilitas , calor , aeStUS , SiccitaS,
ο) Inter salia praeserenda nitrum , Sal pru-nela , Sal polycrestus . . . Inter Sapones laudantur nativi , ut inel , sacharum , fructuum horaeo-Tum recentes succi, vel Syrupi , Sapae . . . Om Dium autem maxime , et summo quidem Jure laudari solent decocta ex herbis illis amaris lactescentibus ; quae et frigidae dicuntur , quia nunquam calorem augent , licet magna etiam copia Sumantur , et potentissima solvendi vi pollent , dum nullas in corpore turbas eXcitant. Illis videtur etiam inesse levis a nodyna Vis , sed tuta neque unquam noxia in lactuca praesertim) licet etiam majori copia usur Pentur. Hinc tanti usus sunt in acutis aeque, quam in cronicis morbis. Omnia autem haec actu calida esse debent dum asumuntur ita tamon ut Parum superent sani corporis calorum
349쪽
delirium , coma , pervigilium , COIVUlsio, sudor , diarrhoea , puῆtulae inflammatoriae.
culo vitae, singularem curationem Vix requirunt. 619 Quin saepe oriuntur ex Conatu vitae se disponentis ad crisin , vel ad materiae criticae excretionem , tunc hanc prae cedunt , comitantur , Sequuntur , nec turbari debent sa).6eto Si vero intempestiva b , nimis sa Va , quam ut ferri a vita possint, aut ab aegri patientia sc), Vel aliud gravius ma-
α) Maxime ad ista adimplenda observanda distinctio inter symptomata critica , et morbo -εa. Vid. S. 936. Inst. Med. b Ita dicuntur symptomata tali morbi tempore Orta , quando nulla adhuc coctionis signa apparuerunt, in ipso nempe morbi principio , et λdscensu , sudores , v. gr. alvi fluxus . . in febrium acutarum initiis intempestiυa sunt. c) Quantum prossit pacata mentis SerenitaSIn omnibus morbis curandis neminem latet i imo solis animi motibus validis febres , et alia mala excitari possunt. Hinc cogitur saepe Medicus lenire , vel et tollere quaedam symptomata , quae . εecundum artis regulas melius relinquerentur. Nihilominus memores omnes Medici debemus esse aegroa Omnes curandos tuto , ciι0 , et jucundo , at
350쪽
tum sa) productura sunt , tum Singula sunt lenienda suis remediis propriis , habita semper ratione causae 586 , et status 59o morbi ipsiuS.
Fomentum mucosum , ans num , blandum, leniter aperienS.
R. Seminum pomorum Cotoneorum nu
Cum aquae stillatae florum ROSarum, Sambuci singularum unciis tribus, Fiat secundum Artem emulsio , cujus puro liquori admisceque jucunditatem istam neque securitati , neque promptitudini sanationis obesse unquam POSSe. Prudentia hic severe consulenda. a) Febres ardentes aliquando felicissime solvuntur per largam narium haemorrhagiam, quam Medici non impediunt. Verum , si vi , et impetu febris soluta in pulmone arteria haemoploen faciat ilico venae sectione , aliisve succur Tendum cst, quia in ulcus , et phthisim degeierare poterit. Methastases ad subaxillas , inguina , pedes . . . lavemus ; versus hepar , pulmones , cerebrum . . . omni molimine artis Impedire conamur.