Aphorismi de cognoscendis, et curandis morbis, et materies medica ejusdem suis locis interposita ...

481쪽

fectae , SuppreSSae , per loca incongrua, metastaticae , periculosae ; COAValescentia tarda, dissicilis ; relapsus , nerUOT Um mala. Igitur cito , et efficaciter medendum, remediorum princeps est ipsius febris curatio apta. Caeterum prosunt Virosa , blanda narcotica , eXhilarantia , tonica , CaStoreUm,mOSChUS , camphora , CorteX perUVianUS, Valeriana sylvestris , Opium Priadenter ex hibitum , &c. Si ea simul p0Scat, aut ad mittat natura febris. Spes Salutis , et confidentia in Medi cum hic saepe optimum cardiacum ner

Ex his liquet quae sit idea febris nervo-γad Verior , in praxi utilior φCur febris nervosa non sit Specifica, suiqUe generis , sed revocanda ad alias febres, et ex earum praeceptis sananda φ Num ital Dubito. Vid. infra Febris nervoSa.)Quanam ratione conciliandi observat tores , hie tam diversa sentientesἶQuae sit differentia inter malignitatem,

nubium pessimum Cur frigido humidoque coelo , Cur in Sexu sequiore , in urbibus frequentior Item quanti momenti sit tum hic , cum in aliis nervorum malis, exacte distingue re inter emetablesian mobilitatem exceden-

482쪽

STATUS NERVOSUs. tem) cum atoma fibrariam; et eam cum harum nimia elasticitate , rigiditate ἰ et cur ibi virosa , blanda narcotica . .) Ut prius nominata, hic vero blanda farinosa, emulsa , tepida , potu, fotu, enemate applicata, nervina sint ἐ

FEBRIS STATIONARIA.

tationaria certo annorum Curricu- Io Continetur, sensim increscit, Viget, a que iterum decressit : alteri alterius indolis subnascenti locum Concedens. An eoedem stationariae post aliquot

bili quodam ordine recurrant; n Um en rum definitus quidam Sit nil merUS , an Vero nOUae subinde nascantur , determinari non potest ob desectum Observationum multis annis continuis , per industrios medicos, eodem in loco capiendarum , et cum aliis, alibi institutis, comparandarum. Hinc ignoratur hucusque indoleS , numerUS , extensio , periodus febrium statio

nariam.

Id solum constat per ObServationeS Syden hamianas , et nostras febrim stationariam omnibus omnino febribus , et febri libus morbis, Seu sint ab annua mutatione, Seu a causa quadam singulari productae,

483쪽

FEBRIs STATIONARIA. sdominari, eosque in Suam poteStatem re digere.

In Chronicos quoque , seu febriles illi

sint , seu febris eXperteῆ , magnum imperium esse stationariae febris. Febris stationaria Varios saepe lusus habet , variosque morbos mentitur, ut Ut eadem ubique sit et indoles morbi , atque eadem ubique medendi ratio. Cognosci autem Stationariae natura poteSt, I. ex Spontanea morbi sibi relicti solutione Solius naturae viribus peracta ejusdemque eVentu Vario, Spontaneo , 2. ex juvantibus et nocentibus forte adhibitis 3. ex analogia cum aliis febribus, aliunde cognitiS.

Hinc intelligitur, quid agendum sit,

in novae febris ingressu.

Cum sub iisdem aeris qualitatibus sensibilibus diversae nihilominus subinde Stationariae febres sint Observatae, patet, alias quoque dari, atque hUCUsque ignotas causas sebrium popularium.

FEBRES ANNUM

QI ianuae febres dicuntur , quae Singulis annis constanti quadam lege recur runt , Seseque excipiunt, nisi quaedam temporum anomalia, coelique mutationes ab

484쪽

446 FEBRES ANNUAR.normes inter Urrant, et hanc annuarum SUCCessionem turbent.

Stant autem hae annuae : febris inflam- matoria , biliOSa , pituitOSa , quae quasi principes et febreS Cardinales conSiderantur, itemque intermittenS. Q Garum. Singulae tam late patent, ut innumerae aliae febres ad aliquam ex hisce reduci possint, ad eam Videlicet, quacum major amnitas , et analogia intercedit.

Quaelibet harum cardinalium definitar anni parti respondet: inflammatoria adul- tete hyemi , et veri primo : biliosa aestati vigenti , atque inchoanti autumno . pitui

tosa vero istius fini, et initio byemis,

item veri in aestatem Vergenti. Intermit tens in ver at liae autumnUm Cadit. Quod si tempora anni COnSuetUm Statim tenorem non ObSerVent , alius quoque erit

febrium habitus ad anni partes. Varia erit cardinalium harum dura tio , intensio , modificatio , luStas , sUccessio , degeneratio , complicatio , et inter

sese, et cum aliis morbis , quae Omnia Summam medentis attentionem petunt. Ex quoque , qUemadmodum statio nariae , sensim increSbreSCUnt, Vlgent itae, ac sensim itertim decedunt , Seu militi tudinem aegrorum spectes , Seu mos di Tum vero circa constitutionum an

nuarum initia , exitusque medium quoa

485쪽

Quaelibet laurum cardinalium morbos suos subalternos habet. Sic cephalalgiae, lippitudines, anginae, tUSses, ilia XUS at Uini , &c. tanquam aegritudines subalternae febrim principem seu Cardinalem Sequian tur , eadem , ac febris dominanS , ratione

sanandae.

Morbi quoque alii sub annua dominante observati aut ejusdem indolis sunt Cum febre annUR ; aut, Ut ut a CatasiS Singularibus producti, ab eadem nihilominus reguntur. Exemplo appoplexiarum, abortuum , arthritidis , hypochondriaseos, hydropis, pthiseos, multorumque aliorum. Unde maximi momenti lex sequitur ut eidem ad speciem morbo sub disserentis febris annuae dominio non eandem medicinam faciaS. Febres annuae suam denominationem saepe a quodam praedominante Symploma te trahunt, Unde pleuritica , periplae umonica, rheumatica, miliaris, petechialis, Variolosa , morbillosa , scarlatin OSa , erySi elatosa, tussis Convulsivae, dySenteriCa , Sc. constitutio audit. Nihilominus notio praetica , et direc

triae morbi, non tam ex ejusmodi Symnomate praevalente , qUam ex annuae se

486쪽

448 FEBRES ANNUAE. Atque universim, qui febri medetur, et annuae simul , et Stationariae rationem habere debet: cum eadem licet Stationaria , diversis anni partibus , diversa annua , diversimode alteretur. An febres annVae nonnUnqUam SVos limites egrediuntur, Vice temporiam non suppressae an tunc in alias anni partes, aliis febribus dicatas proferiantur , at que ita stationem diutius obtinent, Stationariae effectae ἰ

FEBRES SPO RADICT, ET SINGULARES.

ian eo res annuae, et Sintionariae nonnumquam solitariae comparent, eXtra tem

pora sui principatus , Ob catlsas peculiates iisdem gignendis aptaS : Sporadi E UOcan Oui vero annuas , et stationarias populariter grassantes exacte didicerit, easdem ipsas non praetervidebit, Uttat solitarie viis

horarum omnium ; Aulli certa: teri Uru

constitutioni unquam alliga , tica , singuIari origine natae, idcirco Sin lactea , PuerPerarum , UUlneraria, &C.

487쪽

FEBR. SPORA D. ET SINGUL, qq9Ηae vero propriam licet, et originem et naturam nactae , nihilominus Vim epi-demici experiuntur , in eUndem Commutandae , eidem Sociandae. Inde ingens nonnunqUam in eadem ad speciem febre curationis diversitas. Idcirco in singularium Curatione est inquirendum, Ι. qua Cum cardinalium major intercedat analogia ; et 2. quae sit PO- testas epidemici in singularem. Ex hac comparatione Singularis cum quadam cardinali, atque ex morbi simul

popularis indole perspecta , Veliat ex duplici fonte eruitur notio practica proposita febris singularis : unde indicationes et indicata. Exemplo Sit febris lactea, puerperariam.

FEBRIS LACTEA.

L oetu excluso, et utero Contracto mutatur humorum circulantium dispen-Satio , Uteroque exclusi mammas petunt impetUOSiUS.

Inde febris , minor, major ve intra paucas Subinde horas Conclusa , nychthemeron vix egrediens , lacte ad mammas Conjecto veluti crisi terminata , ephemera lactea. Non reditura , nisi metastasi facta imperfecta ob excipientis ineptitudinem 4 vel molem excipiendi.

488쪽

qso FEBRIS LACΤEA.cias, thoracaeos angustioreS, pinguedinem multam , tumoreS , Cicatriees , gentilitiam, nativam structuram, humoris velocius allati vim nimiam , ineptis Suscipiendo toti lacti , fit turgor , plet hora lactea , lacteo- inflammatoria , et effectUS ejusdem Varii, quorum princeps febris lactea protracta,

Seu Secundaria.

Estque acuta in non lactantibus , vel non susticienter , Continua remittenS , CUm accessione quotidiana , horrore longo , calore insequente , et sudoribus largis diu protractis. PericuloSa eSt inepte curata, aut in consortio alterius, tum forte epidemicae graSSantiS. Terminatur , I. sudoribus sub finem a CeSion Um , 2. Spontaneo vel artificiali

lactis fluxu e mammis, 3. lochiis profusioribus , lactisormibus , q. UriniS, s. alvo, 6. miliaribus , crisi ambigua, 7. metaStasi lactea , inflammatoria , ad enceph IUm, thoracem , abdomen ; supremum fe

Inde deliria , convulsiones , apople' xire , peripneumoniae , aSthmata , hydropes lactei, purulenti, et abscessus in locis

variis. .

Subinde in morbos chronicos abit, mamniam ; sebrim hecticam , arthritIdem; BUorem album; concipiendi impotentiam utero laxato ; concepti emissionem , abor

liendi proclivitatem.

489쪽

FEBRIS LACTEA. IComparatur protracta laCtea Cum febre plethoricorum , inflammatoria ; Syno cho imputri; atque ad hanc , tanquam ad febrim illam cardinalem quacum est major similitudo reducitur ; hinc ergo indicationes , et tota medendi ratio petenda. Prior medelam non petit; posterior

Sanatur1. Vitando frigida , aromatica , Vino sa , calorem nimium mei, lectique ; medicamenta calida , utut specioso aristolochicorum titulo superbientia ; animi a fectus validos , iram , terrorem praeprimis, quiete corporis, animique conciliata. a. Minuendo ple thoram: a Diaeta tenui, antilabrili; b Excretiones sollicitando Varias, Sei licet : a lactis efluxum e mammis Suctu tempestivo , indolente ; eartim tu , epi themate laxante. b perspirabilis materiae tepore lecti, potusque emollientiS, Sambuci ni , copiosi. o alvi ope eraematum salium mediorum , magneSiae mesriae, Scc.d lochiorum non aristolochicis ; sed fo- tu emolliente hypogastrii , piadendi , vaginae , uteri; injectione eae emollientibus. Quo a Utem natura Vergit , eo praeprimis

ducendum.

o Mittendo sanguinem , fovendo partem dolentem , in motu sebrili nimio nimium diuturno , initammatorio ; dolore alicubi fixo atque initammatorio, FF a

490쪽

qsa FEBRIs LACTEA. Medendum et mammis nimium repletis, turgidis , tensis, dolentibus, inflammatis , tempeStiUO SUCtia , non Violento, priusquam inflammatio acceSSerit ; Omis So , si doleant: tUm Vero fotu , aut cataplasmate emolliente applicato : tandem, inflammatione remissiore, emolliendo uiscutientibUS.

Est autem squod maximi faciendum)in tota curatione inquirendum Simul, an aliquid , et quantum accesserit huic labri

ex morbo populari, annUO aeque ac Stationario , atque inde quoque agendorum rationes capiendae.

FEBRIS PUERPERALIS.

I τί Si ulla febris est, quae non aliqt an

do in puerperam cadat ό ea Vero Praeprimis quae constitutioni praeest. Hanc autem excitant in debiliore, quo- Cumque puerperii tempore , subinde ultimis diebus graviditatis, prae Ceteris partus ipse laboriosus , manu rudiore , DI IO absolutus ; forces antiquae tempore gravidi tatis collectae, acres , Commotae ; abUSUS UleOSOrUm, Optatorum , abSOrventium, at iStolochicorum , stragulorum ; errores diae-tetici ; aer non renovatus ; labiis lactea validior , diuturnior , male Curata. Hinc patet, male semper ut i, ejus