Aphorismi de cognoscendis, et curandis morbis, et materies medica ejusdem suis locis interposita ...

541쪽

INTERMITTENTES PERNICIOSAE. sO3 fugieti In eo acquiesceti Minime gentium. Symplomati etiam UrgentiSSimo prospiciendum esse suadet gana , tutaque Medicina. Hinc si deliria , convulsioneS, do lores aperbi capitis , aurium, cardialgia, cholera morbus , tot mina dySenterjCR . . . pare gorica cortici adjungantur. Anxietas, debilitas , syncops , sudor Colli VatiUUS . . cardiaca, Vina, alexipharmaca, acida , elixi-ria, SubadStringentia. .eXigunt, Socient Ur ei. Coma , lethargiis , apopleXia . . Symp- tomata Sunt , quae alia etiam remedia prae ter Corticem expostulant; ita enim affecti corticem Ore non, vel ViX admittunt, et

cortex ille, qui , alia Via exhibetur , et exhiberi debet per clysteres , per pedum balnea , per apposita Ventri, Carpis , inguinibus . . ViX Valet , insufficiens prorsus est.

Juvandi igitur aliunde etiam aegri isti prae aliis aliter quomodocunque assectis hinam

Ore affatim admittentibus : remedis aliis a Veterno etiam excitandi V. gr. Cucurbitis sinapismis, VenaesectionibUS , sanguisugis retro attres . . . CX pergiscendi , praesertim Juvenes bene pasti , eXercitati , tempestate Uernn . . . aliter enim parVa corticis pe-ruviani dosi ob impotentiam admissa tantum , si aliter non succurrantur aegri in

orci fauces deturbabuntur , in silicernia ignaVe , inerte , imo criminaliter derelicti

Placet in confirmationem hujus certis-

542쪽

simae , et utilissimae doctrinae de sociandis cortici peruviano aliis remediis symptomati urgentiori mitigando, Sanandoque reSpondentibus Lodoici Pereyra testimonium S. 558. sui s Traiado completo de calentur as)positum adducere quod sic latine reddi tum se habet. In tertiana perniciosa doloribus , convulsionibus, deliriis comitata tinctura aquosa corticis san praestat ipse cor- rex ἐ) administranda acidis , Opio , nitroque Sociata : in soporibus Sales alcatini volati-DS Socientur et , et emplaStra ex cantha ridibus applicentur : quando femorrhagiae suxusque colliquativi adsunt corticis ipsius pulvis terris lemniis , alumine , et vitriolo: quando sucopi dandus iste ipse cum Rheo, luto obliniendus aeger , sa Dello exteriuS Uen-rilandus , Dento e 9nenduS.

Quid plura ἰ

Pro coronide hujus de febribus Tractatus dicendum febres diurnas, et noctUr-HaS , quarum divisio alibi notata spag. 436 ad pituitosas esse reserendas juxta Herediam , seu ad biliosas nothas juxta Gome-cium. Rationes majoris periculi in nocturnis prae diariis Vid. apud eosdem. An Uerum est esse iri rerum natura principium quoddam incognitum versus noctem Se CXerens , Ut Senaco ex Variis patuit experimentis Tract. De recondita &c. pag. I 82. Vidisse asserit iste vir machinam ita compara-

543쪽

INTERMITTENTEs PERNI IOSAE. sostam Ut non quadam artificis industria , sed Uodam naturae motu, cui excipiendo apta erat Vim arcanam decedente die reciperet aeque enim in cavo minerarum profundissimo, et summis montibus excitari Solere vim istam. Trillerus eruditissimas

Exercitationes duas. Ι. de vespertina morborum exacerbatione. II. de vespertina mor-

horum curatione divino CHRISTI miraculo peracta , lectu dignissimas sopus . Me- dic. Tom. III. pag. 177. et 232. eVul

gavit. Dicendum etiam praeter febres hic memoratas Observari alias ad praedictas tamen facile referendas , v. gr. febriS alba, quae in virginibus obstructis, non menS truantibus apparet. Febris menstrua VUlneraria ; inflammatoria uterina NietZhi; revertens Hipp. I. Epid. Seci. III. Acad. de Barc. pag. 432 Febris quae etiam exigit attentionem est febris haemorroidalis ab Haeno pri mum observata , et a Maximiliano Stol.

Part. V. Rationis medendi pag. 359 Historiis confirmata. Ex rheumaticarum , et artriticarum familia esse asseritur. Ad podagram sanandam conferre istam Contendit Stollius. Quando de isto dirissimo morbo sermo fiet Aph. I 2sq.) de febre ista

tanquam remedio agetur. HIC EXPLICIT

544쪽

so6 INTERMITTENT EI PERNICIosae. Specimen febrium ex Boerhaavio, Stollio , Sellio, Homio . . concinatum. Res ista febrilis ita est impervia , lubrica , et fere incomprehensibilis ut celeberrimus , et laude incomparabili dignissimus Sidentiamus postquam maximam vitae suae partem in hisce dignoscendis insumpsiSset, et quam do medendi methodum ceu gladium del- ficum se invenisse gloriari posse a se ipso credebatur , statim didici ait, me ideo tantum aperuisSe oculos ut pulvere haud qua quam vero Obmpico sedem complerentur.

Epistola dedicatoria Joanni Mapletost

Med. Doct. Hinc necesse est ut praeter ista horum

virorum celebrium Opera, exteri, et noStrates alii Auctores ulterius Consulantiar. Inter exteros caput extollat Illustris iste

idem Thomas Siden hamus , qui Omnino Consulendus. MOrtonus , TOrti , Senae, Huxham, wverthosius, Ellertis, Granicitas. Sau vagestus , et Cullenius Nosologorum

antistites etiam consulendi. Inter nostrates praeter viros tres eximios in Praefatione memoratos adeundi

Antonius Gomecius Pereyra Tractatu de Febribus An. Isss. Ludovicus Mercatus Is7O.) Lazarus Soto Is9 .) Petrus Garcia Carrero 16Os.) Matthias Llera Caesaraugustanus sI67 . Petrus Michael de Heredi a Complutensis 1683. . . Ingentia certe Nomina , atque Volumina ; sed in

545쪽

INTERMITTtNTEs PERNICIosae. sorgentis etiam Utilitatis , atque doctrinae Practicae Optimae , et hispanae lPostremus is re Heredia an omnibus istis aequiparandus' An praeponendus ἶ Iste

eximius vir hispaniae nostrae decuS , et ornamentum inter eXteros notus , celebra tus , et majori Usu inter eosdem desideratus. Fotaque tus in Commentatione Observationum febrilium Lindii pag. 2o9. Le burus Zimmermannum de D 'senteria in idioma gallicum convertens Herediam nostrum impense laudant, majoremque hujus

Viri hispani sapientissimi noticiam inter

Gallos suos conterraneos desiderant. Lese-burus iste de Heredia Sidenhamo Coetaneo loqUens , praxim ejus ut sanam frequenter laudans , ait : il est elotinant que ce S avant neue in , qui examine si Sensement les erreus de Galien, V allesius, Mercatus , Sen nertus , Sc. en leur rendant justice , et quia presque dit tout ce qu on a Cru de otiDert

Inter nostrates unicum eXemplum adferam studii , et existimationis isti magno viro hispano debiti atque exhibiti a

venerando , longaevo , famigeratiSSimo ... Medicinae Prosessore quem honoris, at qtae reverentiae causa nominabo. Hic fuit

D. D. D. PHILIPUS MICHAEL SOL DE

546쪽

VILLA ET ROMEO , Ergavicensis Pater

meus amantissimus , Colendissimus. Per

totoS qUinquaginta annos , quibus Medicinam feliciter exercuit in oppido hispanice dicto FOT CALANDA Patria mea

dulcissima , charissima , spectatissima incipiens , tandemque amoenitate , atqUe salubritate loci, amore , Obsequio , atque reverentia hujus populi totius , allectus, inter alios Auctores , quibus impallescebat , Herediam nocturna , atque diurna VerSabat manu , cujus studium improbum tantam absdubio felicitatem , celebritatem tantam ipsi conciliabat. Ego omnia ista videbam , reverebarque , hujusque exempli , et educationis paternae finitae quando memor uberrimas effundo lachri mas. Tandem octogenario major e vivis excesit, et in Ecclesia illius ejusdem Populi sepultus heui jacet a me pie inter coelicolas suspiciendUS. Hoc igitur testimonio tanti Viri praesertim fretus hunc Auctorem magni facio , ac aliis cum AA. hispanis i adessessus

547쪽

PROGNOSTICORUM

HIPPOCRATIS COI LIBERE GRJECO IN LATINUM SERMONEM

PRAEFATIO. i. Agedieum mihi videtur Opti

mum esse praevidentiae operam dare. 2. Praenoscens enim , atqUe praedicens apud aegros praesentia , praeterita , et futura , et qua eUmqtie praetermittunt aegrotantes exponens credetur magiS CognOSCere quae ad aegrotantes attinent quare audebunt homines seipsos Medico Committere. 3. Curationem autem optime molietur praevidens futura ex praesentibuS PASSioni bus : Omnes namque languidos Sanare impossibile est, hoc enim melius esset quam

q. Quum autem homines moriantur ex vi morbi, alii antequam Medicum VO cent ; alii vero adhuc accito , Statim defficiant , hi quidem diem unum viventes

548쪽

s Io PRAEFATIO. illi vero paulo plus temporis : antequam Medicus arte repugnet adverSUS Unumquemque morbum Oportet quidem cognoscere talium paSSionUm natUraS , qUantum Superent CorporUm DCUltatem , pariter etiam , et si quid divinum in morbis inest, ejus etiam addiscere providentiam. Sic enim merito admirabilis , ac bonus Medicus erit. Etenim quOS SerVare possibile fuerit , hos poterit rectius CUS-todire , ex longiori tempore praemedita tus circa Singula. Et morituros , ac Sal-Vand OS praecognOSCens , atque praenuntians vacabit crimine.

SECTIO L. NOTE EX FACIE, ET OCULIS.

s. Considerare autem oportet hoc

modo per morbos acutos: primum qUidem aegri vultum , si sanorum similis sit, maxime vero stat ipsius: sic enim Optimus erit. Summe autem contrariuS Simili, P

6. Erit autem talis nasus gracilis in extremis: Oculi cavi , tempora collat Sa, aures frigidae , et contractae , et lobi eartameVerSi, et cutis circa frontem dUra , CIrcumtensa, et arida eXiStenS , et color to-

549쪽

NOTAE EX FACIE , ET OCULIS . s IItius faciei chlorus , vel niger , et lividus, aut plumbeUS. 7. Si igitur in principio morbi talis fuerit facies, et nullo modo possibile fuerit aliis signis conjectari; interrogare oportet , vigilaveritne homo, aut Venter Vehementer solutus fuerit, aut fames ipsum Oppresserit , et si quid aliquid horum

confessus fuerit , minus malum esse eXL-timabit : judicantur autem haec per diem, et noctem, Si ob has manifestas causas facies talis fuerit. Si tamen nihil horum esse dixerit, neque in praedicto tempore ConStiterit , nosSe Oportet hoc signum letale eSSe. 8. Si tamen morbo antiquiore triduano existente , talis fuerit facies, interro a re oportet de his , de quibus antea prae cepi, et alla Signa Considerare quae in tota facie , et in Corpore Stant. 9. Et ea quae in oculis Sunt, Si lucem effugiant, Vel nollentes illacryment

ira , vel albas partes rubidas habuerint, et lividas, aut nigras Venulas in ipsis ha-

pφ. , Vel instabiles, vel eminentes vel

admodum cavi facti, vel pupillae squal da'. , de SiDe Splendore , vel totius facieii, ' ' f ζrit , lixe omnia rure

, JU e itiosa esse existimandum est rasiderare autem oportet SUSpe -

550쪽

era NOTAE EX FACIE , ET OCULIs. tiones Oculorum per Somnum. Si namque aliquid ex albo subapparUerit non commi sis palpebris , non Ob Ventris fluxum , aut medicamenti potionem , Vel non sic dor mire assueto malum Signum eSt , et letale valde. 111 Si tamen retorta fiat, Vel l1vida, vel pallida palpebra , vel labrum, vel n sus cum aliquo eX aliis SigniS: nosse oportet morti proximUm eSSe. Letale etiam est, si labia subsoliata , et SUSpenin , et frigida , et albicantia fuerin .

NOT T EX DECUBITU , STRIDORE DENTIUM, ULCERE , GESTICULATIONE MANUUM.

12. Cubantem autem oportet inveniri aegrum a Medico Super latris dextrum,

aut sinistrum manibUS , CerVICe , IC CIUribus parum inflexis, et UnIVerStam Corpus molliter jacens. Sic enim SAnorum plurimi decumbunt : optimi vero Sunt de cubitus sanorum similes. I et Supinum Vero Ciabare manibus,ce ice , et cruribus extentis minus bonum

a lecto in pedes gravius eSt.