장음표시 사용
561쪽
iis prerogatu a, & regni haereditate priecessit, Sanctium Vasconum Regem,eo nomine omuum, cui Fortis cognomen animi magnitudo fecit, &multa in bello praeclare gesta. Inclus appellationem inde peperit, quod sub
vitae linem cancri saeuo carcinomate foedatus, Tu telae in arce se tenuit: ho minum congressus deuitans, sublataque se adeundi conueniendique facultate. Muniscentiae eius, ac liberalitatis multa monimenta extant. corriuatum iberum mutato veteri alueo, Tudelam alluere compulit, ponteque eo
loci iun1it ad incolarum commoditatem. Fiteri j dc Olivi Cis erciensia monasteria de suo constituit. praeterea ad Rotadam vallem, templum sanctae Mariae nomine, suae & posterorum sepulturae destinatum. Clementiam io Raymundi Comitis Tolosani eo nomine quarti filiam vetorem habuit. ex ea Ferdinandum genuit, quem superstite patre in venatione equi casus affixit ad terram, peremitque. Corpus rudelia in D. Mariae tumulum habuit. Omnino quo tempore sanctius regnum auspicatus est, ingentis belli expectatione sulpensi erat Hispania.Martinus Toletanus Praesul, ut iussum erat,in Baeticae agros inuectus longe lateque obuia cuncta vastauit. Multi mortales cum pecore, atque alia prae la capti. aediscia incensa oppida atque
agri desermata. nulla Maurorum numero aut virtute iusta manus occurrit.
incolumi exercitu in patriam sese retulit. Mauri dolore iniuriae prouocati, magnos tota prouincia delectus habent. Ipse Mira amolinus Aben iuge- aophus Maete mutus, ex Africa recognita cum validis copijs in vindictam praeceps transmittit in Hispaniam. non Almohades modo, sia etiam AEthiopes, ' Arabes spe praedae Hispaniensis eius signa sequebantur. Cum ea multitudine Mariam montes superati sunt. Alarcus oppidum , non ita pridem nostrorum opera extructum, peruenium. Alsensus Castellia Rex ho stium apparatu,& suorum periculo renunciato, haudquaquam Aemittit animum: verum re cum Nauarrae & Legionis Regibus, cum quibus paulo ante gratiam conciliarat, communicata prior ipse cum peculiaribus copijsAJarcum accurrit, castraque hostium castris opposuit. Quorum multitudine peripecta omnem circa regionem tabernaculis occupantium, alij substi- 3 onendum iudicabant, vari)sque artibus lolii scandum hostem, donec Reges aduenirent, qui prope item astare nunciabantur. alij extemplo consigenidum censebant, ne victoriae quam praecipiti temeritate exploratam tibi ha bere videbantur, riscones & Legionenses participes, gloriosque ex ea re euaderent. Vicit ea sententia tametsi Rex non ignorabat in bello ea consalia saluberrima esse, quae tutissima sunt. Hostis contemptum,consigentiam sui aeque esitiale malum magnis Regibus esse, huius praes ij euentus declarauit. Commissa pugna ad Alcircum ad quartum decimum Kalend. Augusti, 119 s die Mercurij,anno millesimo cetesimo nonagesimo quinto,magno v trinq;
animorum ardore concursum: nostrorum virtus hostium multitudine vi- octa est: cum steterum poenis agentibus, diuinitusque timore nostris incustoptastinus animorum ardor pugnantes deseruiset. Multi in pugna, & in suga des gerati. in his Martinus Martinius quartus Calatraua Magister Die-glius Harus belli praecipuus incitator ab ignauia accusabatur: quod se in i
562쪽
tio pristi a pugna subJulisset Alarcumque retuli se sue rerum despestitio
ne siue ut fama tenuit)Regi iratus Baeticos equites Castellae nobilibus ex aequanti aliquando virtute militarique scientia. Mauri tanta victoria larii, non modo Alarcum oppidum continuis ex deditione ceperunt, sed in veteris regni fines serro senetrarunt: leuenesq; usque, quod oppidum vigεsmo quarto ab urbeToleto lapide situm est peruenerunt. Alarci noe tempore parietinae latum extant,& B.Mariae nomine templum seruetustum praecipua finitimorum religione cultum.nimirum Rex barbarus solo id oppidum enaequandum curauiti Opinio filii ea clade regitim scelus vindicatum . cumro Toleti viore contempta Reminae cultitiam Iudaeae quam nihil phaeter pulchritudinem commendabat, amoribus diu indulsisset. quod non modo in honestum erat sed etiani cum religionis probro coniunctum. neque prius destitit quam proceres rei indignitate pe moti pellicem perimendam cura- runt. Libidinis impatientia serentem Regem, genius illescis per nocteni
apparens,ad sanitatem reuocauit cum ea forma se videndum praebuisset qua ex imagine notus erat, uuenis graui atque praeclara specie,mmas intentans nisi resipisceret castimoniae vel cultae praemium expectare , vel spretae poenam vereri iubens. Prorsus ea clade nunciata Reges Legionis es Vasconum conatu destiterunt Legionis quidem RexAlsensum salutaturus accurrit sue
o syncero animo, siue simulata gratia sanctius Rex Vasconum,Rege insalutato in patriam abi j t. officia prsetermissi iniuria in Castellae Regis pectus altius inhaest quam quiuis existimare potuisetiatq;ex eo tempore, ira 3c metu anxius animus, non magis in Mauros, quam in Vascones ea moliri, atque parare coepit, quibus iniuriam vindicaret, dolorem ulcisceretur.
it mi O N s p QV ENs annus millesimus centes mus nonagesi
mo sextus tristis suit Hispaniae,Alsons Regis Aragbni mor 30 te: quoniam inter Reges Hispaniae proximum auctoritatis de potentiae locum occupabat, virtute nulli cedebat. Perpiniani ad septimum Kalen.Maij estinctus est. quo temsore ditione uniuersa altissima pax erat: Aragoniae regnum viris opibus, & sama sorebat petrtim e filijs natu maximum haeredem scri sit: Alsonso prouincia icomitatum,& contributos principatus testimento legauit. Ferdinandum
natu minimum,veste mutata maiorum manibus parentare iussit in popu-
leti monasterio Cisteretensi quo3 a patre inchoatum, & ab ipso persectiam Tarraconem inter & Ilerdam ipsius es posterorum sepulturis destinabatur.
Filias tres Contantiam,Eleon oram,&Dulcem fratribus 14qui3em sine pro- o te decederent testamento imperi j haeredes substituit mutata ea in parte Petronillae matris, arque correcta voluntate sceminas ab imperi; haereditate arcentis ut est superius indicatum. Fuit hic annus non modo Aragonii Regis morte nobilis, sed etiam sume pesteque scedus: quae mala Catalaunos praesertim verarunt. praeterea noua barbari Regis ira tione Castra Iulias
563쪽
lia,Placentiaque captae Talauerae tiger vastatus.Oliveta priecipua nobilitate combusta oppidum expugnari non potui propter murorum firmitatem, incolarumque virtutem. Fulali:e & Escalonae oppida eversa. Toletum ipsa dies decem obsessaIn ulteriori castella, pontificia cathedra Anagaro ubi eatenus haeserat in D. Dominici Calgadi; templum transata. quod magnis molibus &caementis ante sedecim annos inchoatum , ad culmen peruenerat ea amplitudine &maiestate, qua cum praecipuis Hispaniae conten3it. utrunq; Roderici Praesulis Calagurritani opera persectum Consequenti ana a s 7 no millesimo centesimo nonagesimo septimo,noui morus in Catalaunis ex titere prouincia in partes AEducta. Quidam Armengaudum Vrge litanum io
Comitem sequebantur: alij fauebant Raymundo Romio Fuxensi Comiti Ab ea suctione Urgelia ciuitas obsessa vis, expugnata. In diuersa Hispaniae
parte Abentu ephus Maurus superiori victoria exultans, vires suas fortunamq; e pertus animos tollere: animoque & pra alcatione uniuersam His paniam complecti. ergo reparatis viribus, auctisque copijs Toletum usque peruenit.Vrbem propter loci naturam obtinere non sperabat. oppida agriq; vastati praeda ingens abacta Mad ritum &Complutum eadem belli iniuria vexatae . ad laeuam Ocania,Vrcesa pia, Concha que. Nostri luctu ingenti cx praeterito,& metu prissenti occupati , consilia defendendae patriae non explicabant. veneratque in extremum periculum summa Christianae rei in a, Hispania.Nam Maurus tantis rebus peractis incolumem exercitum in pariaticum reduxit, maiori mole parans bellum in sequentem annum. At sensus Castellae Rex tantis circumuentus malis,quoniam viribus impar erat,exteriana praes lia conquirenda iudicabat Parum spei erat Legionenses & Vasco nes quidquam pro sano facturos: qui iniquissimo reipublicae tempore Castellae fines cliuersi in asissent, nulla religionis cura,neque quid de ipsis sama locutura esset, considerantes. Rees quidem Vasconum soriae & Alma sani agros, cum prie latoria manu inuectus vexavit Legionensis autem Rex
scedus etiam cum barbaris ini jt,qui a 4 extremos Castellae fines Anam inter& Tagum habatabant: irruensque in Campaniam obuia cuncta de poplalaia solus erat. PetrusAragoniae Rex cognomento Catholicus, ad sanciendum sce dus inuitatur, viresq. sociandas aduersus communes hostes. scedere consti tuto, Legionensis Regis iniurias primum vindieare visiim est: deinde Vasa conum contumelias. Bolagnius M,Castrum viride,Valentia,& Carpium Legionens primo belli impetu sunt ablata. In Vascones ne verterentur arma
vi erat destinatum nouus Aben iugephi belli apparatus essecit, nostris s-
nisus nimium assueti imminetisq: praeterea nostri quas copias in barbaros inserre deberent: quoniam viribus impares erant nulla rei Christianae cura in Legionensem Regem omnium malorum auctorem sic illi serebant)119s conuertentes,in eius sines Asturicam usq; penetrarunt anno millesimo cen- otesimo nonagesimo octo uo salmanticensis ager deformatus: utraque Alba, Mons regius, aliaque oppida occupata. Secundum haec de Rege Vasconum vindicando unde non minores iniuriae extabant,deliberatum,tanta Regum
Castellae,& Aragoniae cupiditate, t obliti dignitatis, neque rei Christianae periculo
564쪽
periculo permoti cum communi Christiani nominis hoste Abeniugepho
pascisci barbaroso; de sce tere vitro appellare turpe non iudicarent.neq; Ille auersis aures a sedere exhibuir,cum in Lusitanum Regem qui magnas clades barbaris intulerat toto pectore ferretur:praeterea Ae rebus Africae cogitaret induciae pactae cum Mauris in decem annos sanctius qui de Lusitania Rex oppidis instaurandis extruendisqj, unde populorum constructoria nomen tulit,curae & cogitationis partem consumebat, Valentia ad Minium, Mote maiori cui Nouo cognomen est, Ballelis,Pena macorio,Sortella, Penebla,alijsq;.quorum pars D. Iacobi,pars Auisii militibus qui ea tempestate in
Io Lusitania celebrari coeperunt Regis dono cetieroni. Maior cura erat barbaros tota prouincia exagitandi pellendiqj. itaq; urbem Sylvensem ad promotorium sacrum in potestitem redegit classe valida adiutus ex Gallia Angliaque:ac nominatim philippus Regis sororius viginti septem naues, & m ijs lectissimos milites ex Flantiria auxilio misit de tempore scriptores variant. quidam hunc salutis a num M. C. nonagesimum nonum adscrabunt, alij
decem ante. quo tempore Reges Hemicus Angliae, philippus Galliae, rei Christianae quar in praecipiti erat sustentandae promouendaeq; studio in Syriam nauigare colloquio in Veliocassibus habito decreuerunt. Anglus mutata volutate substitii Richardo filio vicario. Regibus adiunctus Henricus, dio thac Campani re in Gallia Comes deinde ducta Elisabetha Amalarici Regis sita, ex Hierosolymitanos huius Henrici es priori coniugioTheobaldus filitis suit Campaniae Comes:cui per haec tempora Blanca Sancti j Vasconum Regi; soror connubio iuncta est eiusTheobaldi mater,qui posteriori tepores suas conum regnum peruenit Mortalium animos malis oppressos,metu solicitos, prodig1a multa suspes os habebant. peste,sameqj grauissima in Lusitania laboratu alia in celo signa visa. vulgus in deteriora pronum religioneq; obsstrictum caelestem vindictam interpretabatur, iramque Dei quhd nuptiae Alsons Legionesis,acTherasiae Lusitanae, vitio cohaerentes, haudquaquam dissoluerentur,quauis Innocentio Pontis eius nominis III.qui Celei lino sub
3o stitutus omanam ecclesiam obtinere csperat,enixe curante:prorsus ut Lusitaniam uniuersam anathemati subi)ceret parere q. recusantes a fidelium societate amoueret auxerat terrorem urbs Sylvensis amissa oppidis & agris eo
tractu illata vastitas, Abeniugephi utrunq; armis acceptas a Rege Lusitano iniurias vindicantis.
Restim in priscones Cat . X a.
1 REM p TVM id coniugium lege propinquitatis est,aegre
quido ac sero, sed diremptum tandem salutis anno millesimo i , o 6 ducentesimo continuoque agi coeptum de Berengaria Alson si Castellia Regi, filia in Therusiae locum ascisceda quam Conrado sueuiae Duci pactam sui se paulo ante dictum est mores Germanorum, & longinquam illa prosectionem excusabat: tametsi non mi nus a Legionens coniugio auersa erat,propinquitatis lege vitioso uti quod diremptum erat,suturo.sed nimirum Reges priuatis commodis honestatemram &re
565쪽
& religionem plerunque posthabent.Matris blandiei jς puellae animus his
Diebatur.patrem cogitatio subijt diuersarum gentium matrimonici infeliciter plerunque infausteq; cadere : neque praetermittendam esse opportunita, tem Regis Legionensis,unde tanta mala extiterant,cociliandi subducendiq, ab amicitia Regi Nasconum,cuius potissimum vindicandi cura solicitabat: ct distracto Legionens iniuriae opportunus fore credebatur Ergo dum ii aguntur Castellae RexAlsensus in vindictam praeceps bellum omni conatu
comparabat perrum Aragonice Regem ne continuo adesset ut erat in ta de
re cautumidissidium cum matre sanctia tenuit: quam dum suspectam habet & de reditu in Gastellam cogitare credit dotalia oppida auferre satagit io verum Castellae Rege curante inter matrem & filium cocordia sancita est, Harisam in utriusqj regni finibus situm oppidum,colloqui j causa ventum: Alsonsoq. Rege disceptatore S arbitro constitutum,ut Dertusae atq; Asco-nae,aliorumq; oppidorum permutatione,Harisa, Eoi la,atqjEmbitis dotalia Regini oppida, Regi Aragonio red3erentur:prout lati,ne ea parte Castellae Regi aliquando Aragoniae fines inuadendi facultas esset, variusq;& commutabiles hominum,ac praesertim Regum esse voluntates consideranti mec
llo propinquitatis respectu teneri ubi amplificangar ditionis spes assulsit. Petrus Asagra Albarracini regulus colloquio Regum intersuit, cum utroq; gratia eonciliata scilicet foedus pridie Kal Octobris factum est. Ipso anno cio Berengaria altera sancti j Vasconum Regis soror, Richardo Anglia, Regi nupsit. M veteres Hispaniae tabulae 8ocent. scriptores Anglicani priori an-Do id contigisse aiunt: hoc ipso Richardum destinctum affirmant. Castellae
Rex Alsensus induciarum quae cum Mauris erant benescio,cupiens ea damna sanare,quae superiori tempore accepta erant placentiam & ΒΘgiarem instauranda curabat:Mira bellum atque seguram in monte Argentario: 1onfredum & Moiam in Aragoniae Marea: in Campania Aquilariam. Ha uagebatmeq. belli tamen quod in Vascones meditabatur, curam remittebat. neq; desistebat Aragonium Regem monere,ut arma sociaret.Vno tempore Aragoniae es Castella arma contra Vascones mota sunt. sanctius Rex tempe εο
pestate prouisa,viribus impar,cum parum praesidi) esset J Christiani, principibus,quos Castellar Regis artibus alienatos sentiebat & de nuptiis Ludovicum inter Philippi Galli P Regis filum & Blancum Hlsons Castellae Re
sis filiam agi coeperat)in Africam nauigare consti tuite atqja Miram amoli no Abeniugepho,ingens facinus & probrum auxilia postulare. neq; enim illum, ut erat vasto animo,Hispaniae rursus inuadendae occasionem , quae ex nostrorum dissidio offerebatur,neglecturum existimabat. Vascones scriptores haudquaquam ex fide sed eius dedecoris amouendi causa sanctium tingunt in Africam nauigase reme senio Regi Mauro opitulandi studio ad
versus Tunetanum. commentum quia se prodit, nullis tunc earum urbium o
Regibus in Africa,pluribus refellere superuacaneum fore arbitratus sum. constat sanctio Rege in Africam digresso, Reges Castellar & Aragoni etanquam in vacuam possessionem irruisse in Vascones. Atuarium & Vallifroncalia ab Aragonio Rege occupata : Miranda & Iaetula Castellae
566쪽
Regi data sunt. a quo praeterea Victoria Alauae caput est circunsesa:& quoniam virtute ciuium defensa urbe obsidio ducebatur, Didaco Haro eius uriabis expugnandae cura demandata Rex in Guipuscoam, quae e tribus Cantabriae prouinci js una est, & Vasconum iniurijs prouocata se Jedere parata erat,abi jt. arces tota prouincia continuo Regi traditae.Victoria tandem de sensionis spe abiecta deditionem fecit atq; eius auctoritatem v uiuersa Alaua secuta est. illud modo cauerunt,ne leges aut magistratus abs Rege accipere cogerentur, Victoria tantum &Treuigno exceptis, quibus ut Rex daret Praesectos permittebatur Castellae &Aragoniae Regibus omnia prona erat, . o quod praesidio omni destituta prouincia. esset:& recens fama vulgarat Sanctium Regem ex cancri morbo in crure altero enati,laborare coepisse nulla spe recipiendae sanitatis atra bilis ex rerum desperatione cocepta eum moria hum conciliauit. Cantabriae littora, quod a i retinendum prouinciae imperium magni reserebat munita s Sebastiani, Fontis Rabiis Guetariae,& Mo-
trici oppida instaurata Laredi S. Emereri ,& S.Vinceti) appellatione oppida in ipso littore constituta. his rebus perficiensis Alsensus Castellae Rex districtus erat Sanctius Rex asconum nullo opera pretiosacto inglorius re- dijt in patriam & regnum multis deforme atq; imminutum partibus. misside iniurijs ad utrunque Regem legati prope supplices: nihil tamen praeter, o speciose verba retulerunt:cum iure belli vi paria rest1tuerent, non inducerent in animos neque rationes deeste poterant,quas cupiditati obtenderent.
Rex Aragonius Romism Λιθt. Gp a a I. 'AE C in Hispania quo tempore HenricusAngliae Rex in Gallia eo bello inchoato quod diu eam prouinciam exercuit, clum Lemovices urbem prevalidam obsidet fugitis vulnere ex muro emissae extinctus est. successit in regno Ioannes frater germa-Dus Philippus cognomento Augustus Galliae Rex Douum Regem priusqua3o se cofirmaret euertere parans,quam maximas potest copias armat. N rimannos, Britannos, Andes,qui Anglorum imperio parebant,urmatus invadit.vrbes partim vi,alias voluntate imperio suo adiungit. aduersias eius potentiam
nusquam nouus Rex spem habet viribus impar,ne , belli defendendi cogitationes explicans. missi de pace legari. Butauetum in finibus Nortae anniae utriusq; Regis colloquio designatum .s xlus ibi magis necessarium, quam honestum Angli; factum est ex quo a Francis captae paulo ante urbes,eis relictae ea tantum lege vi Blanca Alsonsi Castellae Regis silici Ludovico Philippi Regis Galliae filio nuberet nulla alia dote . ea scilicet honestatis species obtendebatur quod Ioannis sorore genita esset. Andes ex foedere Anglis cla- Ο ti Missi ad Regem Castellae de re tota legati.is nuncio laetus,quo cum Diu te reipublicae priuata utilitas coniuncta erat,postulatis annuit. Burgis sponsalia celabrata:patreq: deducente puella in Aquitaniam, quoniam in Angli Regis ditione erat deducta est. inde ad sponsum abiit Galliae proceribus comitantibus Imperij Anglicani maiestatem eo foedere imminutam non M m α obscure - a
567쪽
obscure dolebant Angli:prorsus ut Regem in Angliam traiiciente malign soculis intuerentur,ne ij vrbes ineunti faustis vocibus ut seri solet, acclama raor rent.Anno haec millesimo ducentesimo primo gerebantur,quo annoTheobaldus Campaniae Comes desinctu; est,utioris Blancar utero haerede: unde
filius posthumus natus es: patri cognominis Berengaria Aisons Regis Castellae filia Alsonso Legionens Regi connubio tandem iuncta est. Gloriosum id Alfonso Gastellae Regi erat duas filias coniunctis firme nuptijs,duobus Regibus sine ulla iote copulatas nam Berengariae ea oppida data sunt, quae Castellae armis viro ipsius non ita pridem erant Itracta. Valli soleti, quo Reges conuenerunt omni significatione laetitiae nuptiae celebrat sunt t o Alsensum inter Prouinciae Comitem in Gallia,&Guillelmum Comitem Focatqueri j,ta meis Garsenda Alsonis uxoris patruus erat,bellum natum:quod Petrum Aragoniae Regem vidissidentes in pace poneret,in Galliam maturare compulit. Ad Aquas mortuas in Galliae Narbonensi, ora se Marianae apud veteres sunt)Rege arbitro de controuersia disceptatum est,& scdere constituto ab armis δiscessum. gem cura solicitabat Baleares insulas, quoniam in Maurorum ditione erant,oppugnandi. in eam rem Genuenses re Pisani mari ea tempestate potente conciliandi erant. Innocentii terti pontificis Maximi praecipua auctoritas, studiumqj de Aragoni js bene me rendi quod multis argumentis testatus erat. Frgo Rex ex prouincia cum dici classe soluens Romam ad pontiscem abijdivbi splendido apparatu exceptus est:&ut maior honor esset in D pancrati j quod templum ultra Tiberima a o 4 situm est salutis anno millesimo ducentesimo quarto,Nouembris die vigesimo primo,a petro Episcopo Portuens inunctus,& pontificis manu coronatus, insulas & caetera regni insignia solenni caeremonia accepit: Θatumq: Aragoni js Regibus ut deinceps in prouincia coronam accipiengi aus ester, Tarraconens Metropolitano totius caeremoniae antistite,quasi Romani p5tiscis vicario. Extat uere tota publicae tabuis,quas ut hoc loco insereremus visum non est. Nondum in mores susceptum erat,vi Reges Aragoni j continuo a morte patris regni insigne acciperent : sed cum milites creabantur, 3 o more Hispals usitato aut uxores ducebant,tum demum regium nomen, in-sgncq:usurpabant. pro eo merito Rex,Αragoniam Pontificibus vectigalem ieile constituit certum auri pondus pendere quotannis pollicitus pactusqj, haud obscure dolentibus vulgo prouincialibus tib eo initio immunitatis itis imminui: latamq; pontificibus potestatem occasonemque rempublicam mAragonia turbandi Iustum g olorem,vectigal quod consequenti anno impositum regno abs Rege est grauissimu magis ea ulcerauit,quod Monetale vulgo dicitur Oscae Nouembri mense extremo edicta promulgata, quibus non plebei modὁ sed etia immuni conditione homines,quicunq, essent,comprenendebantur Accusabant Regem,quas priuatim prodigus esset,publicὸ aui- 4odus unde essus a copensaret Nondum Rex uxorem duxerat prolis procreandae in spem regni cura solicitabat agente Rom.Pont. Innocentio cinatum,
ut Maria Isabellar ReginaeHierosolymitanae sita,ad quam regnum suces,
ne deuoluebatur,Aragonio Regi colungeretur prope Iea confecta erat,cum Rex
568쪽
Rex suadentibus proceribus, Marium Mompelleri j principem Guillelaeisliam propter principatus opportunitatem, uxorem duxit:eoq; facto p ij Pontilicis vota delusa commo/issimo coniugio prouidentis Aragonia arma ad bellum sacrum conuertere. Vrraca tertia Alsons Castellae Regis filia. Ara
soni j & ipsa coiugij spe depulsa, Alsonso nupsit,anno eius seculi sexto,sano acti j Lusitani Regis filio primogenito. Quo anno pridie Kalend. Martii insignis Solis desectio extitit: sex horis dies nocte mutatus continuis imbribus insuri amnes. Tagus Almos alae portam Toleti sexto Kalend. Ianuar ij ineunte anno proximo,superauit hominis mensura. Rex Vasconum Carata cana ad Castellae Regem rebus desperatis venit inducta' quinquennes factae. obsidum loco oppida utrinque data:cautumq; nominatim,vi Alsons Opera Aragonius in i lem foedus induceretur. Consequens annus millesimus esu centesimus octauus multorum principum funeribus nobilis suit mensis Augusti 3ie vigesimo octauo Martinus P esset Toletanus obi jt successit Rode
ricus Semenus domo vasco. hominem externum; spectatae vitae probitas eru itioq;.vt ea erunt tempora, singularis ad eum honoris gradum proue xit. & quoniam induciae abs Regibus eo auspice pactae potissimum erant,
Principum gratiam,& v triusque gentis studia promeruit. Mense Nouembri sanctiaAragoni Regis mater Xixenae decessit:quod ipsa monasterium vi zo ginum,sub D Ioanni; Hierosolymitani militum disciplina extruxerat: & in
eo rerum humanarum taecho melioris vit e studio vestem mutarat. Toleti
ipso Martini festo die stephanus Elianus vir omni virtutum genere clari L simus, iuri licundo arcibusque in ea urbe Praesectus nauatae Regi operae ea merces fuit in D. Romani compostus, pius munificosque animo, par opibus. Urgetiar prie terea Comes defunctus est, filia unica Aurem bicissi ex uxore Eluira relicta : quam cum Gerardus Cabrera Pontij ssio, , veteribos controuersi s suscitatis,propter sexus imbecillitatem,exagitandam spolia - .iamque sumps sedi Eluira matre concedente urgetiae principatus sub Re gis imperium subiunctus est. Ira magni Borelli quondam Barcinonis, de 3o Vrgeliae Comitis progenies, eius urbis imperio decidit. tametsi Innocentio pontifici ut filiae praesidio e se &iestamentum curaret Vallisoleti pars
media erat a patre moriente legata. possedisse non arbitror.
Pax inter Reges facta. CV . XXII. NDUC 'ARVM quae cum Mauris crant tempus exibat: &
belli sacri reparadi cura omnium animos sed prie sertim Castellae Regis,qui proximus periculo erat,solicitos habebat. lntctrini inter Christianos motus componendi erant, Regesque inter se ho conciliandi:vt aduersus communem Chriitiani nominis hostem tot regno rum accessione potentem,tantis victoriss serocem,nostrisq; inibus imminetem libenter vires conferrent sinitima regna serocibus Regibus pacata diuelle Do possunt,cum nouae ex alijs nexae bellorum causae indies existant. PrimusAlfonsus Legionensis Rex in dotalia nouercae oppida inuectus, reipub. M in a tran-
569쪽
tranquillitatem turbaui patrem incusans quus uxoribus multa inauigengo regni maiestatem imminuisset vires debilitasset.Dieghus Harsi viduae Reginae frater dum Regis conatibus obsistit, Legionis & Castellae arma iis se
prouocauit:prorsis ut neque operaepretium faceret sororis ditione iureque tuenὰo & ipse utriusque Regis voluntate alienata ad Vascones c onfugerit.
unde quoniam in Castellae agros identidem incursiones faciebus, Regum superuentia, ad stellam oppidum victus acie, di intra oppidi moenia comptii sus est operibus & munitione sarmissimi. quare ab oppugnatione cessa tum. quatuor tamen Reses Castellae Legionis,Vasconum,atque Aragoniae, fide accepta dataque, Alfarum ad colloquium conuenerunt: ubi pace inter se i os acta, Dieghus Harus ab omnibus desertus, viribus distisius Valeni iam ad Mauros ab ij t. Aragonius Rer belli Maurici cura, & quoniam ita erat in sordere cautum, in Valentiae sines incurrit pugnanti conssisus equus, enisset a haud subium in potestatern Maurorum, ni Dieghus Harus, qui a Mauris stabat,humanitatis memor,oblitus iniuriarum periculo eripuisset,e quo pra buo quae illi res magnam apud barbaros inuidiam consauit: cuius depelialendae necessitate, in Africam ad Mirama molinum nauigauit: iure & legibus innocentiam defensurus Unde lite tit iudicata placatis . Regibus Chri s stianis in Castellam redijt anno ut arbitror millelamo ducentesimo nono. liceat enim in ratione temporum aliquando hallucinari: nam alij Regum hoscedus ad Alsarum,unte biennium coluisse aiunt, Aragoni j Regis matre Sanctia,ciam nondum defuncta esset annitente disceptanteque. Omnino aὰuobus Regibus satimo Vasconum,& petro Aragonio, quos inter prGrcitipua simultas erat in colloquium descensiam hoc ipso anno. Eo congressit,
cui planicies prope Mallenum oppi tum defignata est, Iunii mensis quarto
die pas ficta est. conciliatae beneuolentiae argumento, sanctius Aragon io Regi viginti millia aureos mutua dedit. oppida quatuor pignoris loco semeno Radae quem Ro/erici praesulis Tolerant i em cognomen praeserentis sentilem ac propinquum esse suspicor quasi sequestro ab Aragonio sunt tradita ea lege ut nisi tempore summa reddita esset, ea ipse oppida in pote- 3 ouatem Regis Vasconum contraderet. Alfonsus Castellae Reti pacis inter Reges praecipuus audior extitit:nam timor externus impendebat, cocordiae in ter ciucs es necessarios conciliator maximus. Gallica praeterea auxilia euocare in Hispaniam conabatur. bellum maiori mole coortum inter Anglos& Francos,conatus eius turbauit tametsi in unam curam pacandi Reges 1ntentus armatus in Aquitaniam penetrauit vim inferre paratus ei genti quae
se potissmuim a paci 1 confli 3s alienam praebuisset. Nullum operaepretium fictum cum discordiae samma Gallis uniuersa aestuaret nulla pacis spe belli Maurici metus apparatusq; Regem in Hispaniam reuocasset. Induciarum sane tempore publicum lapientiae gymnasium Regis opera Roderici Prae- osulis hortatu palentiae constitutum,iuuentute litteras & humanitate insor- manda: quo uno ornameto Hispania bellas impJicita eatenus destituta erat. artium professores ex Gallia atq; Italia magnis propol)ris praemijs euocati. Olgis etiam octauo ab urbe Burgis lapide, virginum monasterium B. Maia
570쪽
riae nomine aedificatum Regi; sumptu amplissimum, xenodochio coniuncto, quod Regum sepulcris olim des inatum fuit. Constantia Aragoni j Regis soror, ex priori viro Emerico Hungariae Rege, cui Ladisia iam puerum pepererat vidua Innocentio Pontifice curante, Friderico Regi Siciliae con nubio iuncta est, atque hoc ipso anno ad virum classe deducta. Tristes eae nuptiae suerunt, Prouinciae Comitis aliorumque procerum obitu: qui sponsam honoris caussi in siciliam prosecuri Panormi extincti sunt,ioAs natura grauibus saluberrimo Hispan1ar Galliaeque caelo mutato.
io Altam Mauricum inchoatur. Cap. a ZIII.
IC erat rerum status in Hispania pax inter Christianos Prin cipes ex tantis dissidijs facta piorum animos spe optima laetitiaque compleuerat , quantum in mutua societate praesidii esset considerantes.tametsi Alsensus Legionensis Rex, in com modo sise tempore Berengariam vaeorem, lege propinquitatis iussuque Innocenti; Pontificis repudiarat, ad patremque dimiserat Ex tant ipsius Innocenti j de ea re litterae ad Alson sum Castellae Regem diuo
tio repugnantem,graues atq; minaces. Barbari Rege Mahomade, qui super o rioribus annis in Abentu ephi fratris locum succesierat,magnam occupandae Hispaniar spem in quam erant ingressi persequi usque ad extremum, delereque piorum nomen secreuerant. nostris partum imperium tueri, quin barbaros Hispaniar sinibus pellere, animus erat. Obstinato utrique consilio, spe pari in id certamen ingressi.Christiani virtute Ducisque prudentia
potiores erant barbari vincebant numero,Africa que & Hispaniae vires su
perbissimo delectu in unum bellum conferebant: Vno tempore Castellae &Aragoniae arma mota in Mauros sunt. in Valentinis A iamutium, aliaque oppida a Petro Aragonio Rege occupata Dertusa nauatae superioribus bellis operae merces Templarijs fuit, abs Rege dono δata eius militiae Magi
3o stro Petro Montaculo. Ferdinandus Alsonsi Castellae Regis situs, patris iussu in Baeticae fines irruens Biatiam , Illiturgim , Giennii agros latissime depopulatus est.praedae hominum pecorumqj abactae. ipso tempore, quo a Mahomade Maurorum Rege, cui Viridi, a pileo quem gestare consueuerar, cognomen fuit, salua terra oppidum vi expugnatum est. incolae pars se-rro trucidata,pars in seruitutem abacta Iunio mense,anno millesimo ducen trietesimo decimo oppidum obsessum & septembri captum est. nam Alsonium Castellae Regem qui cum delecta suorum manu auxilio accurrebat,& Elboram usq; peruenerat, Ferdinandus filius rebus in Baetica patratis obuiam in dius ab itinere reuocauit, periculo indicato, & maioribus viribus opus elle o disputans barbaris impugnandis Regis pro pietate conatus,non parum turbauit consecuta proximo anno, Ferdinandi ipsius mors die veneris pridie Idus Octobris eo maiori patris dolore. & prouinciae totius luctu,quod magni iam &iusti principis specime pr buerat. Corpus Madrato,ubi extinctus est Olgas delatum Roderico praesule Toletano,& Berengaria sorore sunusMm honoris