장음표시 사용
591쪽
ri Regis verba iuratum a cunctis ordinibus. nouum i l exemplum in Ara gonia erat, neque prioribus Regibus instituendis usurpatum: quoes ab hoc initio δeinceps in mores abi ir Guillelmo Monresonio Templanorum mi litum in ea piovincia Magistro legationis is ad Innocentium missae princeps fuerat Regis educandi, instituendique cura demandat Montionisque arx delecta, ubi ab omni iniuria tutum fore iudicabant dum factionum i cu-dia remitterent. Vasconibus,quoniam Aragonios motus verebantur,a Caesaraugustanis ciuibus ius commerci j latum,cum libera vltro citroque commeandi facultate. Rex eorum sanctius, non militaribus modo, sed etiam ciuilibus muneribus magna ex parie abscesserat, Iudelae in arce se cori ti- ionens,& hominum congrestum deuitans bello paceque inutilis Hec in exitu eius anni peracta, quo ait Tornacum quae ciuitas in Nerviis ad Scaldim est,
Otho Imperator & philippus Galliar Rex insigni praelio pugnarunt. Victi in eo praesto Germani: & qui ab eis steterat perdinandus Flandriae Comes
11 1 1 a Gallis captus est. Proximo salutis anno millesimo ducentesmo quintode cimo sanctio Ruscinonensi Comiti Legis Aragonii patruo,regni procura
tio demandata est ea reipublicae pacandae via excogitata auidum dominaniadi an imum, in regni spem maxime accendit: maiorumque tumultuum occasio extitit,uti euentus declarauit. Neque multo meliori conditione res Ca stellae erant. Henricus undecim tum annos natus, fratribus immatura mor- aote sublatis patri substitutus, imbecilla aetate, infirmo ingenio,Castellar re gnum obtinuerat.matre defuncta, penes quam regni procuratio erat, Berenia garia Legionis Regina pueri fratris aetatem regere, & rempublicam uniuersam ex matris testamento coepit administrare: virili animo sternina,ma tori ij quam pro sexu auctoritate. quam non tantum regni copijs,sed etiam
ampla ditione tueri solita erat, Vallis leti, Mugnoni j, Curietas, Gormatij. quae oppida, quo tempore in Castellam redierat ab Alsonso Rege Legio
nens repudiata,patris dono acceperat: vnde vitam principalem atque adeo regiam, nunc ei iam regni procurationem sustentabat. Itaque Regem ci uilibus & bellicis artibus erudiendum curabat. regni proceres non ullos scicupiditate rerum nouarum tumultuari, & reipublicae tranquillitatem tur bare satagenies, agendi desicritate atq: intentatis minis ad sanitatem perduxit. calligandis nouis Ragitijs, & pristinis moribus reuocandis operam dabat, ea animi magnitudine contantia atque prudentia, vi respublica AJ- sonsum patrem non magnopere desideraret Veriim excellentis scem in s instituta Lare familia tur auit atque peruertit,regno asueta illectaque ex eo, vi sit, dominandi dulcedine . tres fratres germani Aluarus. Ferdinandus, de
consaluus Nunnii Lara Comitis si ij, malignis artibus ad regni procurationem contendebant, Berengariae sexu despecto Regis immatura aetate alterius auctoritas fluxa erat, alterius nondum coaluerat. Impij conatus ovi proce ierent ex sententia, Roderici Primatis qui unus de fraudes detege re.& obsistere unus maxime potuit profictione iactum est Conuentus prae sulum ex toto orbe Christiano Romae tunc habebantur, Innocentio pontisce de rebus multis di maximis, incredibili patrum frequentia: prorsus ut
592쪽
quadringenti duo lecim Episcopi essent di in his Archiepiscopi unus&se
ptuaginta, patriarchae Hierosolymitanus, & Constantinopolitanus, atque Antiocheni, Alexandrinique Legati. minorum sacerdotum numerus iniri vix potuit. Belli sacri in Oriente instaurandi, atque motu Galliae co pG-nendi praecipua cura erat. In tantis nati otium aliarum stud ijs,tantaque consternatione, Loderieus Praesul occasoni iuuandae ecclesiae deesse noluit quin peregrinatione suscepta Romam abi t, & patrum: concilio,quod men se Nouembri inchoatum in templo Lateranens est,intersuit. In eo conue tu orationem ad Patres habuit, Latina quidem lingua conceptam, caeterum H, aliarum linguarum, quarum expers non erat,Italicae, Germanicae Anglicanae,Gallicae,floribus, sente n11jsque ornatam distinctam luminibus: t mira culi instar Patribus esset, tantam Hispanum hominem linguarum faculta tem asecutum esse, quantam ab Apostolorum aetate,vlli homini negabant contigisse; Actum praeterea de primatu eccclesiae Toletanae, quem agnoscere Tarraconensis, Era carensis, Compostellanus. ει Narbonensis Episcopi recusabant. productae pro ecclesia Toletana veteres Pontificum Romano rum & conciliorum tabulae. producta argumenta ab ipsa prima Hispaniae ad Christum conuersae antiquitate : quae in hominibus venerabilis in urbi bus sacra est. Roderici orationem cum Bracarensis, qui aderat, & Auseta- o nus Episcopus pro Tarraconensi refellere agressi essent: abessent ali), quo rum intererat, lite integra discessum est, neutro inclinatis sententi s. Ro
derico tantum Legati pontificii partes per Hispaniam decennio implere datum :concessumque, si quando Hispalis piorum armis cederet, quod in ea Almoliadum inclinatione & casu fore propediem sperabant, Toletano Episcopo subdita esset, quasi Primati: prouocandi, contraque si sceptandi sublata penitus facultate Adiecta potestas trecentos filios nothos iure legi timo donandi: Episcopos es sacerdotes in ijs urbibus creandi, quaecunque
Mauris in Hispania essent ablatae. Eti his rebus magnam Rodericus aucto ritatem nactus est: quam litterarum ille atque eruditionis . vi ea serebant 3o tempora, eximia opinione tuebatur. Extant de rebus N ispaniae & Arabum gente historiae, Auobus ab eo conscriptae voluminibus, non omnino inelegantes. Duo Ray mundi Tolosani Comites pater & filius, cum interessent concilio atque aduersus Monsortium Comitem disceptarent lite contestata Patrum sententia victi sunt, principatuque spoliati, quod cum impijs hominibus arma socia sent. Samoni Monsortio nauarae operae praemium sui
Tolosa,aliaque oppida & urbes bello quaesitae parisque. Is ad Regem Fran- cum prosectus se ei sanctissimi iurisiurandi religione obstrinxit,quasi benesciarius osculumque virinque delibatum est perpetuae amicitiae pignus. verum cum suscepto principatu Tolosam, Carcasonem, utq; Narbonem moe- o nibus nudasset civium diis iens ruoluntatibus, atque vectigalia grauissima
imperasset, subditos abaliena uti & est auaritia in imperio semper exitiale malum) prorsus ut Ray mundi sit j armis stulta oppi la continuo ad ho danum cesserint:& aliquanto post Tolosa ipsa princeps ciuitas venit in potestatem. Profugos, & egenos. Principes, multi tota Gallia reguli , & ex
593쪽
Catalaunia non pauci viribuq de copiis adiuvabant Amissam urbem Monsortius dum sucro bello instaurato obsidet expugnareque parat lapidis ictu,
tormento ex urbe emissi peremptus est: vir longiori vita dignissinius, consilio acer,manu strenuus, singulari pietat atque magnitudine animi. filios reliquit sortissimos forentesque iuuenes Aimericum, Simonemque Ta- meis Aimericus obsidione continuo soluta, & partae ditionis magna parte amissa, rerum gestarum magnitudine, & fima paternam gloriam haudquaquam exaequabat. atque tantam belli molem viribus suis. inuidiam
que populi ac magnae partis Principum sustinere posse dissiliis, iure suo
Regi Franco cessit, ab eoque Magister equitum creatus est, haud aequa ropermutatione. Verum haec triennio post gesta sunt: ad ordinem tempo
A R SI AS Laurentius ciuis Palentinus audaci calligo prompto ingenio, & pro ut animum incitastet, consilio bonus aut prauus,agendi dexteritate in Berengariae gratiam se in primis insinuarat:& quod facillimum factu est accommodatis officii, adulandi scientia, bonis & modestis praeserebatur. Larae reguli a o
ambitione dominandi ἡhiantes, idoneum virum rati, per quem quod cupiebant, obtinerem, eum adeunt quanto in periculo res esten exponunt.Regis aetatem Reginae sexum accusant sacturum praeclare,si pro ea auctoritate, quam obtinebat, Berengariae persuadeat,uti regni procuratione, quod necesse erat,quod res communes exigebant,vltro abscederet. Id consilium reipublicae salutare fore Reginae honestum utile ipsi cui Tablada oppidum in
quod oculos coniecerat, nauatae operae certissima merces proponebatur. Ille
promisso istus impensus etiam quam exigebatur promittit operam:nactusque opportunitatem, in Reginae incsurae aures identidem insusurrat: Impeiarandi onus graue esse s emineis praesertim humeris impar. Eae voces, tan- 3 quam syncero missae animo non ingratae Reginae erant priuatae tranquilli tatis.& oti j cupidae, neque agnarae grauiores casus e fastigio esse: stultum alieno nomine sua inuidia imperare velle. Addidit ille, Larae fratres opibus & clientelis pra ualidos prae caeteris esse, male cogitantibus obsistere in . primis poste: puerum Regem si in eorum contradat potestatem, rem con sultissimam facturam, regnoque uniuerso gratissimam. Natura nostra hoc quoque nomine praua est, quod praesentibus sutura potiora fore arbitra mur. Ita ij cum ad Garsiae sententiam praesules & proceres accederent, pars in fraudem impulsi pars s emineum imperium auersantes: Berengariae facile persuasum , ut Regis & regni se procuratione abdicaret: & in Larae sta- oti es transferret Redierat inter haec Rodericus in prouinciam, Legati Pontifici j potestate honestatus. in eius verba Larae fiatres iurare regni commoda compulsi sunt: nemini ablaturos oppida & circes eorum fidei concreditas nisi Reginet voluntate .finitimis Resibus bellum illaturos non esse:neiaque
594쪽
que notia imperaturos vectigalia. Berengariam Reginam eo loco habitu Tos,quo par erat sororem, si iam,& uxorem regiam. Recte processuras res, communes & priuatas eo icto scedere videbaturis quid sanctum ambitios, hominibus esset. Omnino Alvarus Lara accepta potestate, cuncta in ludibrium vertit. Burgis enim,ubi scedus factum est discedens quaprimum pro
ceres quosdam seu veris seu confictis caussis regno expulit: templorum reditu, inuadere:bona publica & prauata domum auertere: patronis ecclesiarum ita praesertim qui e sacrato ordine non erant veterem adimere liberta rem,quasacerdotes nominare soliti erant Diuini cultus resarciendi sttigium 4 o facto praetendebatur multis partibus labefactati omnia raptim & violenter agebantum neque legum neque temporum ac ne periculi quidem ratio habebatur. Ea res Rodericum Decanum Toletarium Roderici pro stilis vica rium compulit,ut Aluarum ex ritu Christiano anathematis ignominia irotaret. ea de nunciatione compesti tantisper potuit atque adigi vii damna ijs qui pertulerant reponeret: iniquus animus ut penitus mutaret, ingeniumq deponeret adigi non potuit Vallisoleii regni conuentus agitati,ijs conuocatis ab Aluaro proceribus qui factioni fauebant. publicae utilitatis specie vires confirmatae aduersus omnes casus: publicaque auctoritate es consensu peccandi licentia qua ita. Proeeres alii, in quibus Lupus Harus Didaci ii , , lius Gonsaluus Gironius Regiae Magistir & sta tres principem locum tenebant cum doleret rempublicam cis unius arbitrium verit, plusq; unum post se quam reliquam nobilitatem colis iis communicatis Berengariam adeunt. queruntur procurationem abdicatam. periculum docent, nisi mature succi irratur bono animo rei publicae curam abiecisse fatentur: sed quoniam p res rerum euentus non suissent ad priora consilia necessario recurrendum. ex torquendam que regni procurationem Laris fratribus hominibus immo , , dii isus sinisque. An cellatione, inquiunt,& tranquillitatis amore ludibrio,, esit rempublicam patiaris i & prius peccatum meliori consilio desines, , emendare t Quin regnum nobis insciis amentis hominis potestati permis 3 o su: a capessis ρ nosque x rempublicam imminenti malorum procella libe- , ras armis cnim tueri 3 ignitatem,nisi in te aliquid praesidii iit, hubemus. praesudicatum.Tu vide, e otii cupiditate te,nos,Regem, regnu & patriam , prodidisse videaris. Mouebatur illa procerum oratione. agnostebat erra tum . cupiebat mutare. verum ingenii imbecillitas,& impendentis mali metus retardabat, si tenentes arma de nunciatione noua irritalici, iurisiurandi admonere satis habuit, quod pessimis actionibus violasse vi ieb ntur insolenti homines ingenio seroci animo: prorsus ut Alvarus Lara peculiari Reginae ditione occupato,ipsam regno abire iusserit insignem audaciam, neq: serendam contumeliam. ea videlicet gratia meritis e Ioluebatur. Regina, io Eleon ora sorore a liuncta Otellam arcem quae in Vaccaeas non procul Palentia sita est se compegit. loci munitione freta, eo ad fratris oblium si te Duit,adiuncta magna procerum parte. Cironio regiae procuratio detracta est subrogato in eius locum Ferdinando Laru .sic eius factionis opes confirmabantur. h:ec semina magni alicuius mali in Castella iaciebamur. Rex ii pra
595쪽
pra aetatem pru/ens tutorum audaciae & temeritatis taessio euadere cupiebat,& ad sororem migrare . caeterum omnes aditus Aluari diligentia inter clusi erant:At ljquo maior gratia esset,& adolescentis leniret animum, detineretqj illecebris voluptatum:de nuptiis Regis agere coepit Maltida Alsons Lusitani soror in coniugium expetita : reqj per legatos constituta palentiam deductu est in ea urbe nuptiae celebratae. aegre id habuit Berengariam. Regis imae a turam aetatem voluptatibus debilitari necesse esse considerabat, atq; corrumpi. Ex eius litteris Innocentius Romanus potifex exceptio ne propinquitatis cognita, 31uelli coniugium,quod male cohaeserat, edicto mandauit, dira omnia nisi obtemperarent,minatus. rei perficiendae cura io
Episcopis duobus demandata , Tellio palentino , Mauritio Burgensi. Ijs agentibus Maliada mulier quamuis essem sic creditum est) in patriam
dimissa in Ruchae monasterio, quod ipsa condidit, vitam exegit ad viti mam aetatem, religionis studiis repulsae ignominiam lolerans, Aluaro inprimis irata: cuius fraude non tantum in calamitatem impulsa erat, sedes de coniugio appellare veritus non erat. selix & Regina paulo ante,mox 1 a 1 ς serui ludibri , si consensisset obnoxia Haec salutis anno millesimo ducente- .simo sextodecimo agebantur quo anno, septimodecimo Kalend. Augusti, Innocentius pontifex Romae obiit, vir ijs corporis I animi virtutibus, quantas paucis contigisse satis constat. praeter alia, ingenium suit in utro- , , que sapientiae genere diuinae utque humanae eloquentiaque praecellens Successit Honorius eo nomine tertius, domo Romanus. Quo Pontiface Maria Regis Aragonij mater Romae Gefuncta est & ad sepulcrum D. Petronillae in Vaticano templo sepulta. Is honor destinctae fuit. ea requies ossibus procul a patria viventem vari j curarum suctus exagitarunt. manibus in seriar latae regio apparatu, Christiano more. Regni Aragoni j filiique Regis tutelam a moriente eniKe testamento commendatam Pontistet libenter suscepit, gessitque per totam vitam accuratissime. Regis aetas praesidio indigebat. procerum studia in diuersum incitata , sapientissimi pontiscis prudentia fraenanda erant. multa enim indies movebuntur : totaque pro- ι uincia omnibus partibus labefactari videbatur, & in praecipiti esse. Raynundus prouinciae Comes suorum litteris solicitatus Montione, ubi cum Rege captiui instar erat, co tantum conscio clam caeteris, fuga elapsus naui longa, quae in Salonio Tarraconis portu parata erat, in patriam abij t. Eius praesentia motus grauissimi pacati: qui ex procerum ὀissidio impendere videbantur, tantum quoque sibi in republica arrogante, quantum viribus & potentia praestabat. Hic est ille Raymundus, cui Beatrix nupta est Tliomae Mauriennae unde Sabaudi Principes)Comitis filia.tres ipse Reges generos habuit annis consequentibus, quartum Caesarem inaudita felicitate. RGyaeundi prosectione vulgara, magna Monre 3omum cu- dira incessit, ne simili arte Rex eriperetur de manibus. penes alios liberati Regis laus esset, ipse inuidia sagrare t , quasi captiuum tandiu retinuisset & alioqui grauitas viri & prompta libertas iuvisa multis erat. In eam cura intentus, tantae rei cum dignitate perliciendae cogitationes non explica-- bat.
596쪽
sat. petrum Alagram pro eo studio,quo Aragonios Reges coluit , & Petrum Abonesium eae prima nobilitate in conssium aὰhibuit. ijs auctoribus atqj adiutoribus, Episcopi Aspargus Tarraconentis Praesul hic pompelonensis sue rat)Guillelmus Turia sonensis ali j que viri prine ipes Montionem aduocantur
Liberandi Regis,' in regni possessionem mittendi tametsi nouem tunc natus annos erat,consilia communicata. In eam rem, foedus interse mense Septembri sanciunt,per omnia sacra Regis incolumitatem tutelamque iurati sanctius regni moderator serox verbis,& parta per scelus potestate superbus,ac vix potens mentis,procerum molitionibus inclicatis, ut nihil esse occultum potest inaci intestina discordia, Ostro inquit,viam omnem sternam qua Regi progrediendum est hoc est,ut prudentes interpretabantur,eius & comitum sanguine. praecontemptu fastuq: nihil ausuros arbitrabatur:& cum manu tamen militari Sel-gam oppidum in ipso itinere positum accessit a s omnes casus paratus. Ea res magnum egresso Regi timorem incussit: prorsus vi in ea aetate loricam indue rei pugnandi animo sanctius qua de causta incertum, se i cum victoria esset instanibus: nam pauci Regem comitabuntur, genere tamen omnes factisque clarissimi,certamen exhorruit.Deus illi mentem eripuit Id initium ruinς fuit, qua breui priecipitauit. Rex Oscam primum , deinde Caesaraugustam abi j t. omnia tu iis & laetitia plena erant, nullusque testificandae voluntatis occasio ac ne mullam praetermittebat Rege l1berato magnae res expediendae erant,multis vis & metus intentandus. regi i peror ij inopia praeclaros conatus retardabar, latis superioribus sumptibus,& tunc regni dissitito penitus exhausti. Catalauni eximia prouinciae voluntate Bouaticum quos genus tributi per boum iuga, gregum , & armentorum capita edicebatur, unde nomen & petro Rege semel iterum & tertio exactum meminerant Regi concessum anno millesimo lucen a di i te simo septimodecimo. tantum ex eo vectigali pecuniae redactum,unde aulaesumptus tolerari possent:& bello occurri si qui de republica male cogitarent.
Henrici Regis gela mors. Cap. V
NTER Berengariae Aluarique δissidia proceres Re plebes in
Castella diuersis studijs ac contrarijs iactabantur incertus erat re rum status: omnia versabantur in tumultu. pars an partem armabatur. populationes, caedes, incensia, scelerum licentia volitabat. commotae semel voluntates noua Aluari fraude amplius exacerbatae fiant. Erat Rex ea tempestite Ma queda Carpetanorum oppido. Berengaris de fi tris incolumitate solicita hominem mittit: qui dissimulata caulla , de Rege visa & explorata nunciaret. eo comprehenso Alvarus singit a Berenga a litteras allatas, ipsius annulo impressas, quibus Resis intimis pcrsuadebat, o Vti eum veneno tollerent. quo maior commento sides, innocenti homini gulam frangit. Id nimirum agebatur, ut Regi Berengaria in suspicionem veniret, in qua prae si lium erat:& ab ea diuelleretur animo , cui maxime si dendum populus iudicabat. Ex eo tempore omnia in peius ruere,' praecipitare coeperunt: prorsus ut fraude cognita oppidani eum sinibus facio agmine
597쪽
expulerint perimere certi nisi se fuga optam Regemq. sub3uxisset. eo v alueridius quidam Regis rogatu missus a Berengaria, ut sugae consilia communicarer,re indicata captus & ad Alarconium in custodiam missus est plures deinde sed ignobiliores expeditiones sistie sunt aduersus eos qui Reginae fauebant. Suerum Gironium veteris prosapiae hominem, & multarum imaginum, primum bello peti placuit. Valli soleto ubi Quadragesimae tepore Rex suerat cum copiis Monta legrum itum est,ubi se Gironius tenebat. circunsessum oppidum Gonsaluus& Alsossus obsessi statres opem ferre opportuno rempore distulerunt. Regis id reuerentiae datum est. quin eidem per seciales arcem expetenti Sucrus ultro tradidit,quamuis integris viribus magna defensionis spe sed regia io
maiestas diuinae instar veteribus Hispan is fuit: primaq: tunc ossici j 3c regii animi promerendi cura erat. agris deinde sinitimis illata vastitas, ad Carrionem mox abs Rege stativa habita. Ex eo loco Villatham oppidu promota castra: ubi Alsensus Menesius erat baud minori quilin Gironius nobilitate modestia non
eaden .Regi enim non tantum portas clausit sed etiam obstinato animo arcem defendit. tamets improuiso Regis aduentu cum extra oppidum tenseret serme oppresso,vulnus in fictum. caeli locij.equi capti. His rebus peractis palentiam Rex redij t. Tranquillae res esse no poterant in tanta temporum perturbatione, lataq; inuidia eius penes quem rerum potestas erat. Itaq; Calagurrim urbem Cameris fratribus Roclerico &Aluaro ablatam abs regi js esse tra lunt,arcem pro- acidente Garsa sapata eius praesector an ut tempori seruiret, an quoniam Regi
pro senti quidquam denegare nefas esse cre/idit. In Lupum Harum Visca iae regulum arma sunt promota . qua ille iniuria prouocatus, post discessum Regis cum valida militum manu Mirandam usque oppidum ad Iberum situm processit. missus aduersus eum Consaluus Aluari frater castra hostium casstris opposuit: praelio ne dimicaretur viris sanctis annitentibus factum estiquorum opera aestuantia pectora ad mitiora consilia reuocata. Inde Gonsaluus ad Regem se retulit. Lupus Otellam ad Berengariam abi t. Id oppidum abs Rege obsessum
suisse memorant: non tam voluntate sua quam Aluari si audeo ex cuius arbitrio
belli pacisque consita gubernabantur. Omnino re insecta Palentiam redijsse acta iunt:actumq; de nuptius Regem inter & Sanctiam Alsons Legionensis ex priori coniuge saliam: pactasque ea lege,ut puella regni Legionis haeres esset, excluso scilicet perdinando Berengariae filio. quod non arbitror. sed non minor est historiis per haec tempora quam reipublicae perturbatio Conuenit:Regem Episcopi aedibus hospitio exceptum,dum ludit cum aequalibus in area domus, casu repentino oppresii tegulae ictu comminutum caput ex eo vulnere undecimo post die,seria tertia, ctauo Idus Iunias extinctus est,anno eius seculi septimo lecimo: magno sortunae ludibrio: quae quid sibi non licere putet in rebus humanis serox & improba, adolescente Rege sublato in ipso aetatis sore in ipso imperi j limine, vax prima vitae dulcedine deii sata A iuuene quodam oὰ Menclogia gente tegulam misso e vicina turri lapi te confractam esse eam, quae in Regis caput altisa est, haud satis idoneis auctoribus fama vulgauit. Corpus Olgas delatum , atque luata perdinandi fratris sepulcrum tumulo tectum. quo in templo quotannis annauersaria mortis die eius manibus
598쪽
cantu lugubri parentatur. Regnauit annos Auos menses nouem. Eo anno Matia thapiolis ponens praesulis virtute industriaque in Lusitania oppidum, cui Alcasari Salis nomen est,cum magna 1 aurorum strage captum suit.Templari Hospitalari jq: milites multum in eo bello iuuerunt: sed pi scipua classis laus ex Anglia, Belgio,Galliaque reliqua in ea sitiora appulse: eorum qui Innocentij opera,quasi signo in Lateranens concilio a patribus dato ad belJum sacrum insta tirandum emenso Oceano & Mediterraneo mari in Syriam nauigare pergebant Commodum id rebus nostris accidit supra sexaginta Maurorum milialia trucidata ad septimum Kalens.Octobris acie dimicatum. Ferdinundus cognomento Sianctus sex renuntari n
V AE Henrico sorores erant natu maiores: Blanca,que Ludovico principi iuuentutis in Gallia Philippi filio nupserat,& Berengaria,ex Alsons , Legionensi Rege comus ij tempore quatuor filiorum mater, Ferdinandi, Alfonti, Conliantiar, & Berengariae. Blancam aetatis pr rogatiua subleuabat,ut staterni imperi j ii res esset,legesque Hispaniae si iura regnandi leguleiorum modo tabulis cotineren-2o tur & non potius studi js populi,& Principum dexteritare, virtute seshinutione, selicitate . quod in presenti acci iii Nam maturatis comiti js Blanc a praetermis. sa, procerum &populi consensu Berengariae regnum delatum est. externum imperium exhorrebunt:&nouorum motuum materiem si Gallia Hispaniae comissa esset, subtrahendam iudicabant. paulo illa ante regnum delatum, Lupum Harum & Gonsaluum Gironium Legionem amandarat, silium Ferdinandum expetitum Aluari superbia edomandata quo Reginam teneri obsessam Aictum est. sed soluta obsidione tum quidem conatu reuocandi ad se filia Regina destitit: nunc reperita flagitatio se sit natione opus erat,qua famae de Regis morte celeri ratem praecederent: ne Alsonsus ad noui regni,quasi dotalis spem, animum 3o ad ij ceret quoA no temere de illo suspicatos esse rerum euentus aperuit. Omnino a patre est dimissus Ferdinandus,cum uterq; quid ageretur,ignoraret. iustus comitatus adiunctus. Orellar,ubi Regina mater erat, ipsa concedente continuo Castelis Rex salutatus est inaugurationis caeremonia Anagari persecta sub frondosa quidem vim ortanta sue morum ruditas erat, siue procerum & populi ses inacio Aluaro Comiti non minor cura erat regis obitus occultandi partam scelere potestatem fraudibus propagare satagebat,haud ignarus quantum praesdij rebus suis deccssisset meq diu celari rem tantam posse. mora tantum cupiebat familiae opes nouis praesidi s confirmare. Ad Tariegum destincti Regis corpus erat quem Aluarus vivere preaicabat se3 quo minus aut sui copiam faceret, o aut se daret in publicum,aliam ex alia morae simulabar caussam. Ferdinandus es
mater Palentiam lustrandi prouinciam studio progressi publica supplicatione, omniq: laetitis significatione in urbem excepti sunt paren si nouis Regibus auctor pri cipuusTellius eius urbis Episcopus. Doniae oppidum quod venientibus portas clausisset,primo impetu captu. In eo oppido a quibusdam proceribus de
599쪽
concordia sancienaa mentio facta est caeterum Aluarus regno assuetus su sub tam pacis conditionem deduci potuit, nisi Fei inando eius tutelar commisso:
quod sperare nefas erat: petere in lens & temerarium. Et erat Ferdinandus no incommoda ad imperanὰum aetate, annos natus 3ecem &octo. tametsi ex
hoc ali; numero biennium subtrahunt. pacis ergo spe abiecta, ad arma conuersi animi. Vallisoletum Reges abierunt,municipium in Vaccaeis amplum &validum in eo ex uniuersa ditione couentus generales agitati sunt: omniumq; ordinum consensu & sententia pronunciatum, Berengariam regni Castellar a morte si uiris iustissimam haeredem esse: quod patre superstite semel & iterum suerat declaratum, ut Rodericus Praesul est auctor. nam quo 1 addit inter soro iores primogenitam fuisse, magis ex partium studio , quam ex fide positum arbitramur, tametsi Ro3erici opinioni plures alij sunt agantur. Illa vitae priuatae studio assuetaque praeproperar viluitaris incommoda, in contemplatione vitae per virtutem actae solatiis honestis tolerare,regni sceptra Ferdinando silio de uanu tradidit. in suburbio,vbi rerum venalium forum erat,abdication is carremonia peracta Rex in templum D. Mariae maioris, tanto populi concursu &laetitia,quantum fuisse non meminerant,deductus Itque in eius verba iuratum. Alisensu, Legionens, Rex Berengariae artibus se delusum toleras, atque in noui regni spem ere&as,serox cup)ditate Sanctium fratrem praemisit,ut in Castellae fines inuaderet. ipse cum copsarum robore subsecutus, an eam partem hopopulabundua irruit, ubi Gotthorum campi sunt. Magnae ex eo bello impendebant Hispaniae calamirates Regina ancipiti malo permota duos Episcopos Mauritium Burget, sepj, Dominicum Abulensem ad Alson sum leg t: si
quo modo ab ea mente deduci posset: aut iniecta animo religione, aut agendi dexteritate . nihil non effecturi videbantur, pro ea quam gcrebant sacra amctoritate. Alsons tamen ira non modo non resedit,eorum legatione exposita, verum amplius accensa est. & aegroto animo faces Aluarus Lara es faetio si alij subi ciebant: regnandi spem certissimam,quoniam eorum rationibus δ1ssiflia commoda erant, pax exitiabilis. Itaque Episcopis amandatis, maiores eo tractu praedar is Et e. caedibus, incendio,rapinis homines,agri,aedificia vexa- so a. Burgos inde festinatum, urbis regiae potiundae spe . Lupus Harus, alij que proceres ex urbe egressi, Regem Legionensem maiori aliquanto velocitate quam venerat compulerunt res ire in patriam. Segobienses & Abulenses a notatio Rege studi , auersi erant Atuari Comitis artibus praeoccupati. ii missas ad Reginam, quae palentiam Uallisoleto abierat, legatis, errati veniam postularunt paratos se imperata sacere nouisque ossici j spinteritam ostensam compensare ut erant polliciti praestiterunt. nihil illis pro Rege promptius iit, nulli sortiores in bello. incitabat virtutem ignominiae demendar cupi lo: studium se Regi probandi. Duo praesules Burgens s &Palentinus Alouri voluntate Henrici corpus Tari ego ubi earenus absque honore sepulturae fuerat, palentiam sese renisum curarunt: in te Burgos Olgasque senus prosequente Berengaria. Munnonium partium stud ijs parere recusans, Rex obsisebat, munitius Oppi dum, quam ut facile capi posset. eo se Regina peracto Henrici sunere retulit. quo tempore regiorum virtute oppidum eapugnatum erat caItis militibus,
600쪽
qui in praesidio erant. Mos Rurgis regni conuentus celebrati ijs peractis Leriamam & Laram itum, quae oppida in Aluari potestite erant. eam dissicultatem, sicut omnia alia Regis felicitas superauit, oppidis pari celeritate occupatis. Burgis, quo se splendido triumpho retulerant, in Riuogiam festinatum: Bela
soradum , Atiagarum , Nauarrerum , ijs in locis redacta in potestatem. Nouo Regi omnia prona erunt. Ingenium, sortitudo, formae dignitas in solenti aetate studia hominum conciliabant: Diuos causae aequitas. Larar tamen reguli, quamuis tot cladibus castigati, non quiescebant. factionis ergo opibus fulti, & multorum studi)s subleuati, quos toto procurationis tempore sibi adia1o iunxerant, supremo adhibito conatu, validas copias contrahunt: atque cum ijs ad Ferrariolam consi stunt, qua parte Regi Palentiam contendenti iter erat. militum pars intra oppidum erat: Alvarus in villa proxima substiterat cum paucis, regiorum contemptu an ad ostentandam virtutem incertum. Id certὸ exitio illi suit regi j enim impetu facto vivum ceperunt,cum ex equo prosilijset, atque in terra iacens clypeo se protegeret Magnum opera pretium sactum erat capto Aluaro malaque finem cepi sie , qu e rempublicam tandiu exagitarant. Caeterum ex rebus laetis confidentia orta in easdem incurrit difficuliatates.redditis Aluarus oppi3is & arcibus,quae in eius 6de erat Alarcone, Amata, sarieso,Vili astanca, Belsoraclo, Anagaro,atque Pancoruo non modo libe , o tali redditus est sed etia detersa simultate ad Regis gratiam admissus. Castrum Sericium &Orceionem Aluari frater Ferdinandus obtinebat. eas arces vi Regidaret a iduci non poterat militum numero fretus,& annona in longum tempus parata .Csterum cum vim parari videret Regi ea lege arces reddidit ut ei sis nomine ipse se penes retineret, contactis aris iidem perpetuam iuratus. Id tempori datum, quamuis non sine aliqua sugillatione maiestaris. verum republica turbata ea consita maximὸ honesta, quae turis sista.pax diuturna non fuit: neq; esse poterat stabilis sexto mense ex quo sacta erat,Aluarus & Ferdinandus,ctim doleret auctoritatem imminutam, &asueti imperio vitam priuatam non se rent , . Regis auctoritate pallam descientes, nouam & validam militum ma-3o num conscribunt. Gotthorum campi omni iniuria& latrocinio vexati. Ij motus breuem & facilem exitum habuerunt. Regis occiarsu cum adMedinam cui a
Rivo scco cognomen est, processisset fratres copulsi sunt Castellae finibus abscedere,&ad Legionensem Regem commigrare , interceptum iniuria sic ipse serebat)regnum dolentem, &ad omnem occasionem intentum belli in silium Regem inliaurandi quod erat iniquum & inhumanum sed omnia pietatis iura confundit funesta imperandi ambitio. Ijs auctoribus magnos a Legionens Rege delectus haberi nunciatum quorsum res spectarent dubitabat nemo Calhelle proceres quidam hoste praeoccupando in fines Legionenses irruperunt.eos Legionensis Rex intra Castellionem pagum Medi nam Campestrem inter & Sal--o manticam situm, improuiso adueniens, dum obsidet, eius castra secutus Aliauarus morbo repentὸ tentatus est. Reges inter induciae pactae ex ea re molestia concepta animo, & ad morbi vim adiuncta , Alvarus Tauri, quam in urbem lecticariorum humeris se deserendum curarat, breui extinctus es homo immodicus,& reipublicae dum vixit fax. sub mortem scelera procurandi, nu-Oo 3 minis