장음표시 사용
11쪽
Prima est conclusi , Monetae' usum admodum necessariaum esse, SI ad hominum commertia aptili imum S ob facili
rem negotiationem insi roductum.l. r. D.L utrah.e I. Ex qua
lege tria admonetae clientiam requiri colligimus , quae auramento, vel limur ulloni monetarum conserunt,4 quaepia chre explicat Gregor. d. v a. ob σύntagma. Primo ut sit perse cta in materia Secundo, ut sitius i ponderis ex quo pondere regulatur valorvi aestimatio Tertio, ut formam contineat ex qua dignoscatur cuius Principis illa fit moneta. De materiae electione lunt illa verba. Ele a materia si, Gibi Non tam exsubflautiapraebet quam ex quantitate; ubi aliqui legunt qualitate,sed a communi lection quae omnium codicum fide probatur, depraesertim morentana .no est recedendum, ut monet etiam luisne inprimapar Rubr. C. de reficindenae vendit uum. . Et quod de quati tale dicitur no eo reterendu est ut de qualitate materiae,
sed quaticate ex qua iustu podus plicitur descedat aestimatio, ita ut non exibia qualitate, iubilantia ut ps igitis .ct u gvomit. Pine . sed ex quantitate metalli pecunia aestimetur. cain substantia materiae vis non consistat, ut variis exemplis optime, diserte ostendit Rober in Doctor Parisensis rentu-d catar. lib. I. quaest. vltima, Mideo ad pondus verba illa quantititatem desiderantia conueniunt, sicut priora, ad matera am, Λ qualitatem referuntur, debent enim et se corret pectiva pon- dus te materia, ita ut tantum sit pondus m num limate qua tum in materia,& ita cuilibet numismati praefinita sit materia metalli, ex qua massa conrlatur, ut certum pondus eiusdem, materiei eoriam singulo statuatur quorum alterum si vitietur, aut mutetur de linat vera nummi aestimatio. De forma sunt
illa verba, eaque materias a publicapercusse; dil sine ista forma γ' nulla esset pecunia. l. i. C. de veteri numism potes tib rLolli
Lucrisona in Rubr. num. r. Deciam Eb. practis cramin. cap.υ.nv o. GT 7. Alc. cons. σI. n. . sub hac etenim forma, seu charactero
insignis Regiae Maiestatis splendor elucet, unde legunt apud Tacitum lib. 2. hisoriarum Vespatianum imperatorem salutatu
12쪽
hac in re prirnam curam adhibi isse ut Antiochia aurum, Z argentum impressa ipsius imagine signaretur. Sic de Antonitio, Galieno, Octauiano, luliano, alus imperatoribus Romanorum traditur magna cum solemnitate pecunia signascie, ex qua integritatem illius monetae designari re P-dortab. r. varior informul, monetarum, cuius ham verba sunt omnino monetae debet integritas quaeri, bi vultus noster imprimirum, generata lintri inuenitur. I uidnam erit tutum in nos
peccetur effigie In nummo vero non sola effigies Principis imprimi olet, sed&ab altera parte, vel insignia, vel stemmata
gentilitia,vel emblemata antiquorum seruato more figurantur, pro cuiuslibet Principis,vel cudere facientis a bitrio.Ideo Principes, ac omnes hic quibus vel ob supremam eorum potestatem, vel ob concelltim illis facultatem studedi da- Iumeli, hoc maxime curare , ut eorum monetarii optimammonetam fabricari faciant, quae ierfectae materiae, Liusti ponderas ita grauiterque in illos animaduertere debentiqui monetas Corrumpunt, tondent atque mutant, quos grauissimis poenis leges mulctarunt toto tit Cod de is Tribus autem
modis potest moneta vitiari,vel ' mutando sormam vel alte 8rando pondus, vel materiam falsificando, viper Falaecon 7 6. tib s. Gabriel Mel. de monetalot.inis .notabili.Et non sine consci tiae scrupulo ab iisdem principibus haec alterari possent cv.
quanto de turetur ubigo ct alii notant,seisium lex.adhocsingulare ibi dicit Bald, qui monetam falsificat contrauenit nomini, quia moneta dicitur a moneo , quia monet in eo metallo sis nato nullam esse fraudem, nec in pondere, ut dicit elegante culti . Orem in suo tram. de moneta Io.Aquila in eoaetra a. 3. Inter vitiantes autem' grauius puniuntur, qui aurum qua qui argentum,qui argentum quam qui aes vitiant Mars Dein
lorem certum maxime necessarium esse ostendita neque mirum, quia ex qualitate monetae pretia rerum aestimantur,
13쪽
dicit P. Grego .5s a1 ntagm. cap. I .num. nec non diuersa poena assiciuntur, qui monetam proprii Principis ab iis qui externam vitiant. Hinc solent Principes nostri hac in re vigilant illi mi, Odi facere bonas monetas, exteras prohibere, quando illae contaminatae ex nimia mixtione, seu temperaturai atque aercsa materia reperiuntur Et quamuis multi eius
o fuerint opinionis, quodligil impolitio necessaria sit propter expensas fabricationis,idque iusta conscientia fieri posse
Ca non istae tradani in aec.suanto. Ohac se communem op movemdicat Gabrie siel de monet pol nota a Mihi tamen res ista periculosa videtur,&fui temper illius sentetuliae, quod magis ex puro aere quam ex argento, auro hoc modo contaminato moneta cuderetur, ex hos enim&iliae Augmenti,ac diminutionis controuersia remouerentur, nec tam racilis via falsificandi monetas intro peretur: Quinimo si ex puro auro, re
argento pecunia fiet et ubique terrarum,& apud omnes Principes illa reciperatur,&hominum commertia obsolam. unicam aurei, vela gente nummi aestimationern c5modi ra essentales is a mens,i intentio seruaretur, quae hac de Causa pecunietvsum, ut diximus, introduxit,Nam propter illa ligam, quae eiusdem ponderis vi nominis monetis adiuersi dominii Principibus, ut plurimum plusvel minus corrimi stetur, sequitur variatio aestimati is ipsius nummi, quaestio augmenti, ac diminutionis tempore solutionis a creditorib. vel debitoribus mouetur: Quo fit ut in locis in quibus ex puro argento, auro pecunia fabricatur pretium monetae impositum permulta tempora semper ῆrmum maneat, necu riationis causa contingat sed quia multi hodiae Principes sunt qui ius cudendi habent,vi qui temperaturam illam impon re faciunt ad libitum,pretium auri, argenti expendibilis, riatur,&hoc experientia ipsa rerum magi si radocet: Qirinimo expuro argento, auro fabricatae monetae non ad rerum solam emptionem aptae sunt, sed ad usum illius metalli. ita ut
sepius pecunia ipsa in praniosa suppellectiles argenti, au
14쪽
ri.&iiisas mutetur quibus Principes viri,ac diuites hodiernis temporibus uti lent. Et huius sententiae fuit vir doctissimus Georgius AgricoAbb. a. de remetallicapagmihi asta. qui huius rei plures rationes adfert S illorum falsam opinionem demonstrat, qui dixerunt sine liga, vel temperatura monetam fabricari non posse, & hoc similiter voluid Mun.de monet.art. r.
num tr. Nec mirum videri debet quod dixi me Iius 'esse ex upuro aere , quam XContaminato metallo monetam cudere
cum &antiqui Romani solo aere confectam expenderent,vnde ars pecuniam dicebant,atque delicta aere mulctabant, MobseIam argenti,4 auri penuriam a rose monetae usus a fabricatoribus fuit introductus cum auro, S argento temperaturam adnecterent, Eaeros' pecunia dicta est quando nimis aeris cuargento commiscetur, eX quo pecunia deterior fit, ut inquit
L C in re ror. D. destat sic intellige ograecum ' verbum ιπερον ibi positum non pro collecta di syno, ut regulariter interpretatur, sed pro aere contaminata pecunia, b in pandectis Florentinis non εω , sed aerosa legitur,4 hanc mixturam merito falsam enutionem vocas m perato La. C. desp.mon. S illa separato argento ab aere purgari solet, ut legitur in Coae Theodosiano lib. p. tii. a I. lib.o. Et propterea cum propter monerarum contaminationem, ac Variationem, quae sequitur in pondere di materia aestimatio pecunia ab initio praefixa, riari olear, per edicta cestatuta, solet illa pecunia reprobariὰ quamuis in casum necessitatis pecuniam etiam stanno plumbo,i corio tabricatam fuisse legamus , ut nouiter colligit P. Cyri lib. I. de repub&V.Cnum. 23 esse a.Decian.bb.a .crimina cap. 23.num. . I . De vera autem proportione temperaturaeponit Agriceti rob.a. pag. ast 8. .
Impressio autem sex forma publica ideo inuenta fuit ne is
monetae valor in materia conrammaretur, ut una ab altera in suo genere dignoscatur, tam ratione prouinciae,quam ratione valoris, Item ut Principum imago, aut figura nummo
Prellia reuerentia radam improbos homines ab eiusdem adul
15쪽
adulteratione deterreat, ut dixis ranum. . unde illi vii falli ficatores puniuntur, qui alterius vel proprii Princi pis cuneuimitantes aliam monetam cudunt, nec illam poenam evita.
re deberent reguli quidam, qui iurecude di per inuestituram acquisito abutentes,aliorum Principum imaginem, aut caracterem imprimi taciunt, indeque alses, reprobas monetas fabricant,&expendunt, Millas in territorio illorum P cin cipum quorum monetas imitari voluerunt introducunt naisti ratione huius delicti possent ab eodem Principe in cuius dominio similem pecuniam deferunt puniri, prout vidimus a Republica Veneta mulctatos,i maximis taleis impositis correctos aliquos, qui talia perpetrare sunt ausi, nec isti etiam ab eisdem Principibus qui in eos iurisdictionem habent esset tolerandi, ut suo loco latius demonstrabitur. Denique id es5cit imago illa.vt facilius credant subcliti vel exteri expendentes in ea materia sic impressa realem substantiam, A non adulterinam contineri, iustum pondus inesse sine alio labore lancis, aut trutinae. Haec autem impressio tanti roboris est:&potentiae,ut illa moneta ' sic impres a non possit per creditorem recusari,imo talis reculatio capitaliter plectitur l. I. se . CL u.numisima potesta lib. t. AfflicZin tit . quaesiui regas per cri
men cogeretur creditor inuitus alterius Principis monetam capere licet usualem praesertim si semel fuerit bannita. Iaratis Lauden de mon numero tertio, reprobus enim denarius non e denarius,ut Meper Tiraques deretra Elin ieri primo. glao num Ir.4 in dubio nominata moneta intelligitur dev-suali.&expendibili, vipereundem num. Et quamuis Angel. in L . C. devet.num.potesta. Voluerid creditorem pos e cogi ad capiendam monetam alterius Principis, quando illa est,sualis in loco, ego tamen tenerem contrarium. si contingeret casus iudicarem contra debitorem, nisi dissicile esset habere monetam sui Principi auream, vel argenteam,&illa extera esset aeque bona ac expendibilis, naim tunc videretur respui magis
16쪽
magis per quadam aemulationem, quam pro vii Iitate creditoris, S ad malutanimum creditoris non esset per bonum iudicem respiciendum. Istius vero formi mutatio soli conuenit Principi, qui monetam cudere fecit dummodo populus peream mutationem non decipiatur, vis blanchi forma mutata,
vellet Princeps florent posita figura Album pro floreno expendi. id enim non liceret, nisi ex urgenti necessitate. tussicam conclus. Altis velo mutatio prohibita est sub poena falsi. unde improbanda, ac detestanda quorundam astutia, qui superioribus annis monetae trium solidorum Sabaudiae characterem mutantes ,ri in monetam Regis Gallorum sex solidos valen tem tram formantes, illam monetam quaestoribus submini strabant, ut stipendia militibus tale non suspicantibus erogarent, quam ob caulam multi turca suspens Ec ob similem a sum Veronae nobilis cuiusda domus tunditus euersa fuit auctore similis sceleris mortis damnato.
Secunda conclusio cst Monetae laugmentum vel diminutionem a pretio, quod ab initio pecuniae impressae datum est regulati:, ideo ad verum, iustum pecunia valore seni per recurrendum esse Propterea indefinitione nostra dicebamus pretii ab initio praefixi adiectionem augmentum efficere. Hoc autem pretium ab eo Principe. qui ius cudendi habet,imponi solet, debet,nec ab aliis postea poterit alterari:
sicuti lotis hanc facultatem habentibus licet pretium monetis tribuere, unde multi hac ratione voluerunt characterem,&publicam Principis authoritatem bonitatem nummi trili mare, Δ EQnstituere non autem ipsam materiae considerationem, illius et Tectus hanc potestatem in qualibet materialesse, ut etiam corium,carta,stanum, plumbum.&s milia charactere numismatis impressa, aestimationem recipiant, puriorum numismatum loco expendatur. Quo fit, ut aliquidixerint pecuniam quid incorporeum esse,&in imaginationeratione huius pretii consistere, quorum opinior pia falsis. sinia est Et in aestimatione monetae erit prius diligenter con- sideran-
17쪽
sderanda qualitas metalli, quantitas, quae in pecunia percussa ingreditum, S ipso auro. N argento est in aestimatione, rietas,quia unum altero purius teperitur, unde una moneta eiusdem ponderis solet plus altera aestimari propter qualitate auri,vel argenti,sic aurum,S argentum purum, perfectum, aliud impurius reperitur, quod dicitur Italice Oro, se argentoba se non exqualitate temperaturae. quae immiscetur, sed ex qualitate metalli, prout ex argenti vel aurifodinis cruitur,&aurum purum solete sede caractis vigintiquatuor,&argentudenariorum duodecim,aliud vero minus: de auro puro nabe- mus in iure nostro laurum coronarium quo aureae coronae conficiebantur. unica. Codri auro coronam de quo plura scribit VI longin Laetim comment. Reipubi Rom. lib. 2.cap.rI. qui in eo grauiter labitur dum aurum coronarium dicit genus esse tria buti; Erat S aurum obri Zatum . . Crivet. num pol. desua astimatione peritioribus monetariis id e tricitur ut iuxta debi tam proportionem argentea moneta auream valeati&aurea argenteae correspondeat, aerosae quae argento,&aere commiscentur debito modo mediam viam teneant, propterea
non videri debet conueniens, ut una per alteram aestimetur,4 una ab altera. augmentum, decrementum recipia
ant,sic enim argenteam ' monetam fuisse per aurum aestim tam reperimus ini unica Coae de argens t.lib. Io. ubi statuitur,
quod pro singulis argenti libris quinque solidi auri reponantur in Thesauro quo loci docte ab Antonio Mustino acutissL
bum quius pro decem interpretatur. Est enim haec graeca phraui pro quinque, doctonus pro octo legimus. . r. .rimet altar. lib. ιι α quinos pro quinque ponit Iulianus duo. ao. D de Iniem addicZauru etiam per argenteos solidos aestimatur, ut tempore Alexandri Imperatoris, Seueri cognominati, qui ut inillius vita historici referunt monetas auri, Nargenti reformauit, ad verum pretium reduxit factum
legimus , cum libra auri solidis septuaginta duobus argenti uetit
18쪽
fuerit aestimata. l. quotiescunque C desiusceptori tu posse arcantib. ιo. in soluendo canone metallico, seu Censu quatuordecim unciae ballicae proe singulis libris metalli se luebant. l. r. C.demetam' Et hodie una libra auri valet centum aureos,&,na uncia aure valet paulo minus libra argenti prout etiam suis temporibus valuisse testatur Eruu. de augmento iv c. nu. 7. ubi plura de hac re Libram argenti arcam dicunt monetarii, fur de Aps lib. a. in ia uncias diuidit,unciam in octo Drachmas Drachmam in scrupulos, quos in aurea moneta grana appellamus in uncia nostra nant quatuor, viginti denarii Deauri' vero.&argenti pretio plura Agricola libprimo, esidere meta ica. o Didac.cap. r.decosiat. Ner.numi post P .lib.
protesso rem pertractant quam nobis attigiis sufficiat prout materia nostri Augnienti monetalis, de qua disputamus desiderare videtur. Ex hoc enim pretio monetae prudentes calculatores antiquarum monetarum valorem cum nouis comparantes, quid in re illa agendum erit tutius deliberabunt, & ut singularum monetarum valor certus sit multi Principes protium pecuniae in illa moneta inscribi curant, ut etiam ante
autem monetae expensam fabricationis connumerari debere communiter placuit, quae tamen assertio mihi ut aliis pluriabus non placet cum illa expensi seri debeat de publico Fore decisDa .num.a.de ideo male meo iudicio Didae di Z tracta cap. 7. num. a. reprehendit illorum sententiam, qui voluerunt monetam amarsa auri,&argenti aestimationem recipere.nam illorum opinio intelligenda est, ut pro rata, iuxta debita pro portionem monetae aestimentur, non pro tota massa auri, vel argenti, prout bene l. C declarauit indictILD.deconi ah. empl.&colligitur ex verbis supra in proxima antecedenti conclusione notatis isi expensa fabricationis includeretur, vera nunquam monetae aestimatio fieret. Caeterum Priscis Romanorum temporibus uniformem in a. Pon-
19쪽
at pondere,& substantia monetam fuistest reperimus, atque ideo invariabium,in immutabilem nec de hac variatione ob id iuris auctoris circa augmentum, diminutionem loquuti sunt cum Romani totius fere mundi dominatores, ni cauterentur monetae specie iusto pondere,&reca amateria, suaque forma existens, tamen torma mutato Imperio post Augustu Cassiare mutari carpit. Sed hodie diuersimode aestimatur monetae, tere ubique, Min Italia praesertim,uniuscuius'. Principis moneta, aue argentea, siue aurea expenditur; Et visa suales fiunt Duplae quaru varia aestimatio est,aliae enim sunt duorum aliae quatuor aureor uis,allae pluris, usque ad octo decem, deviginti, inter illas plus valent duplae antiqua Aragonenses, quae vulgo dicuntur duorum capitum, quae fuerunt impressae tempore Regum Ferdinandi, Salabellae secundum locum tenet dupla Angliae, quae nobierosa dicitur, tertium Hyspaniae, ultimum vero illa italiae. Jtem aurei nummi,quorum multae sunt species; sunt enim ducat inter quos Veneti hodie expenduntur,4 Zechini vocantur, sunt de ducati Vngarici Itali, Sabaudi, qui sunt in pretio,&iaIore aequales, ut etiam Turci ci sunt Z aurei Franciae, qui dicuntur Solis, Hyspaniae,qui dicuntur Pistolori, Z prout aliorum Principumoneta aurea istis ii qualitate auri vicina est, ita S illorii pretium regulatur, unde tenuenses, qui Huspano in bonitate auri, uti ex dupla Hyspaniae fabricati comparantur, eodem fere pretio aestimantur, sunt etiam aurei Italiae, qui inter aureos purioris auri nominantur, lulgo dicuntur de quinq; stampis De duplarum valore, de pretio atque aureorum Italiae,&Solis primo Ioannes Neui Zanus Astensis;inde doctissimus o Iim collega noster Antonius Sola verba fecerunt: Sed hodie crevit, in dies creicit monetarum valor, tam in patria nostra, quam in vicinis regionibus, de causis in tradicemus; Dupla Hyspaniae communiter aestimatur florenis triginta nostrae monetae Sabaudiar, dum haec cribo, Italiae fl. 29. Dusatus Venetus quorum multi expenduntur, florenis decem
20쪽
septem prosiis tribus Ducatus Ungaricus, Germanus, Aragonensis, Sabaudiae,& Italus cum Turcho R. sexdecim Aureus Solis is quindccim,&semisse. Italiae is i cum semisse,Hyspaniae is, cum dodrante, cita variatur pretium, Unoo stantibus quibushunq; dici is in dies crescat valor, per abusum mercatorum forentium , qui omni auro nos spoliare olent, emitur dupla aureus grossis tribus,&sexvltra communem valorem,&iuxta hunc abusum postea communis a stimatio fit, unde cum maximo commertiorum damno, &im commodo nihil certi hodie circa istum valorem possumus deliberare Rhinc oriuntur lites super augmento, quae maXLma cum difficultate terminantur,in adeo creuit abusus, ut pretio rei concordato sit super monetae pretio iterum inter
Quo vero ad monetas argenteas omittendo aliorum 2 3Principum pccunias, loquendo de monetali iustata multae similiter monetae expenduntur inter quas quaedam sunt essentiales quaedam sunt fantasticae, imaginaria', imaginariae ab antiquo usu nomen receperunt, essentiales sunt Ducatoni,Testones, Librς. Crosoni,Talari: Imaginariae sunt forent, quorum duo sunt species magni ponderis, paruit florenorum magni ponderas usus erat antiquus in patria ista, ut ex instrumentis antiquis constat, pretium currebat iuxta valorem aurei italiae , parui vero ponderis usus frequentior fuit, Mideo si in antiquis instrumentis nomen florenorum sit scriptus, intelligetur deflorent parui ponderis valoris grossorum duodecim, at si de floreno maioris poderis fiet metio. calculatio Ilius erit facienda ad vaIorem aurei nummi,prout vidi declaratum per Illustrissimam Cameram Sabaudia in solutione censuum vas allis, seu Principi debitorum,&hoc casu operatur praescriptio in qualitate solutionis de uno floreno ad alterum, ut per Surae congilaao.num. ISi 2.5ce ista imaginaria moneta aliarum monetarum pretium calculatur, mosolum duplar, aurei, visupra dixi, sed etiam scuta quaedam,