장음표시 사용
21쪽
quae monetae dicuntur vulgo conficiuntur etiam in Idea Mimaginariae. chimericae unde nominantur in contractibus, aurei deis octo, de is, desp. o. huiusmodi. qui avi ei nullo modo reperiuntur, sicut nec ipsi illo reni. Mistorum etiam istorenorum diuersus est valor inter Sabaudos, Nitienses,&Pe-2 demontanos. Habuit autem floreni t nomen initium a Ciuitate Florentiae,ob florem in ea moneta impresJum, ut testatur Christophorus Lundinus in uisgosis ad Italicumpoema Dantis,ac etiam resert Pot in addit ad con Martini Lauden conssa prout multae monetae ab imagine impressa nomen receperunt, ut
earoliciabalotti, duplae rosae, Miluorum capitum, aure solis, Philippi, lulii, Pauli, similes, Sic etiam Mediolani, alibi
libra in ginaria moneta est, Mualor incertus,&in ano quis documentis nominantur librae Turonenses, &lbrae Attenses communiter autem libra to solidis aestimatur.& si essentialiter reperiretur valeret solidos 27. Sabaudiae,&quamuis librae argeteae, prout etiam florent, aliquando fuerint impres.sae nunc amplius non rep'riuntur, tamen Omne commertium super istis libris,&florenis regulatur. Sicque in multis prouinciis longo usu tuita campseribus, mercatoribus introductum, quod pretia rerum uno monetarum genere aestimentur, quod imaginarium est:alio autem solutiones fiant quod reale dici potest Huius rei haec est ratio, quia imaginaria moneta certior habebatur, quam realis,&sicuti essentialis veraque moneta plerunque mutationem, ac variationem in sua aestimatione ab initio costituta recipit, ita haec imaginaria invariabilis, immutabilis est, cum enim ab exteris, ut plurimum pecunia introducatur alii unius, alii alterius Principis causa numisimata important, propterea difficile solutiones a debitoribus fieri queunt, nisi peregrina pecunia, quae non unius etiam generis esse potest,ideis neces.sehait certum monetae genus adinvenire quo contractus regulentur, Venetiis sunt grossi, piccioli Romae habentur Iulii, di baiochi In Gallia nominantur Franchi, & solidi.In Hy-spana
22쪽
spania Reales, S sic de aliis. Sed particularis auaritia Z aurita dies, clatii nocendi studium vel frigescens charitas huic publicae commoditati multifariam obis tit cinnumeram a
la excogitauit. ac d lemmauit ni qua nuntismata, quae vero valor aura, argenti proportionata fuerant nouis cussis alterando, aut alio modo in materia vel pondere, ut supra dictum fuit vitiando. quare quis Olutionem aliquam extra ncis,aut in alieno dominio facere volunt, ibi dexteras, aut alias, o-netas puri auri, vel argenti extrahere cupiunt, coguntur illas
maiori indigenariae pecuniae quantitat comparare exempli gratia si quis congregare modo vellet duplarum Hyspaniae
quantitatem, ut iis in suo negotio,vel solutione utatui necesse
illi erit flore nos triginta,& emissem pro singula dupla persoluere cum paucis abhinc mensibus pro florenisao aut a P.
andem habuisset qui Ducatonos vel Sabaudiae, vel alterius Principis quaerit florenosia pro singulo persoluet, cum nuper florenis undecim, cum Simidio eius valori satisfecisset,
Ex iis autem aerosis monetis tria damna negotiatori extrahCre cupienti sequuntur: primum est metalli vitiatio ex nimia
aeris mixtione unde in aliis prouintiis minime moneta illa expendi potest, nisi cum magna iactura eam minum mulariis adiundendum deferendo, qui non pluris aestimant, quam puri argenti,inde igne extracti ratio postulet; secundo est eiusdem pecuniae adportandum praesertim longo itinere grauitas,q, enim pondus auri, vel argenti ipse deflere possem, eiusdem
valorem vitiatae pecuniae vix iumento conducam. Tertium est numerationis, Masseruationis incommodum, mille enim duplis auri sacculus iit sciet, monetam vero eatum valori respondentei capsa dissicile capiet. Huic malo aliqui occurril- se putarunt, tam grandia, quam minima, S popularia numis mala puro argento cudentes,quod nunc etiam alicubi obseruatur, at experientia docuit: plebem inminutis impensis aliquando necessitate paruae monetae urgeri, Δ ob paruitatCnumta.orum tractu sempori multum argenti publico depcri res
23쪽
rire; alii maiores nummos aureos, S argenteos ediderii par. uos autem,&populares e puro aere conflant, ut id spania Neapolis coniueuerunt,sed numerationi id valde est in coma
Ideo ego consulerem iuxta superius iam dicta ut Principes
pretiosiora numismata ex puro auro, argento cudi taceret, viliora vero ex argento aere mixto, ea tamen quantitate limitata, ut suis subditis vix satis esset pro minutiis comparandis,Z pretiosioribus permutandis, atque alias moneta carrosas continuo, grauissimis poenis prohiberent.&exteras ad x rum valorem reducentes non vltra pretium ab eis taxatu expendi permitterent. Nec non adtollendas omnis implegata desa harum controuersiarum dirificultates Contrahentibus etiam consulendum est, ut in suis instrumentis non tantur denominatione huius imaginariae monetae, sed reducant2 pretia ad aurum, vel monetam argenteam expendibilem,& sibi etiam pro restitutione illa cautela prouideant,ut moneta restituatur in eadem materia, valore, pondere S cursu vidicit ento-Γuir in c. u.mtonum Io .ins .de iureiarct Hostio.ac abi ibi, atque ita per cautos homines tutura respicientes fieri consuetum traditia .incon a II. bb. . . t qui . de moneta po-
resa. cap.3.in . Et in Gallia optima Henrici V. constitutione cautum est, ut nulli contractus iant ad monetam Imaginariam, ut erat libraTuronensis, solidi Viennenses, S aliae, sed omnes stipulationes de moneta currenti stantii ad aureos, medios aureos, quartum aurei. Nisi dicamus,&imaginariae monetae usum p ficu uesse, quia invariabile moneta designat ad tollendas augmuti,4 diminutionis cotrouersias, &ea quae antiqua formam habuerunt non sunt mutanda. mimmedet Ibin Alias monetarum species notant Neutrano Mun. quae conferunt ad minutam monetam, ut erant illi antiqui solidi Viennenses,denarii Turonenses, seisini, denarii Secusienses, solidi fortes, grossi hodie nostri Principis minutas monetas habemus, quae vocantur Albi valoris grossorum septem, ca
24쪽
ballorii propter essgiem equi, valoris grosorum trium, liue caroli valoris quartorum septem, grossi valoris quartorum quatuor, quarti sic nuncupati quia unus corum valet quartam partem grossi, S ad istorum exemplum vicinii a fabricant monetas importantque Mintroducunt in patria ista,magno cum foenore,& maximo cum damno subditorum quia sunt deteriores nostris, S iidem bonas inde moneta ex. trahunt illaque introductio prauarum monetarum grossioris pecuniae valorem mutat, di augmentum caula vitatius instas Diiciam.
Tertia equitur conclusio Augmentum.' ac diminutione
monetarum ex alteratione ac variatione valoris earundem descendere, quae, artatio non ex soli auri, argentique penuria, sed ex aliis prouenit causis,de quibus aliquid nobis dicendum est. Illud in primis praesupponendo moneta varIationeVniuersam, seu alterationem duabus necessario de causis co- tingere quarum altera incrementum, altera decrementum appellatur incrementum illud est cum res vltra consuetum augetur, aliquid qualitati, vel quantitati additur,velut at Cicero in Verrem cum plus res efiicitiar, quam esse Consueuit, Ideo Tribonianus Incrementum modo latens modo patens appellauit cum quid per alluvionem ultra consuetum praedii qualitati adiicitur. praeterea. sesse'. Instit.derandius. Et in iure nostro Ius accrescendi nominatur L mica. . r cunis. d. decaaetost, hoc est quod vulgo augmentum dicitur.&iOS a cessionem pretii in det initione nostra diximus Decrementucontra illud est, cum quid pristinaequantitati deducitur, vel diminuitur. Hinc Cicero lucris crescere, decrescere &lnterpretes frequeter decremetu dicunt', praediis detrahitura flumine exi. r. CLtur. - . Et utrunq; in moneta contingi
seu in illius valore cum posti publica authoritve constituta aestimationem pretium augetur , vel minuitur. Et quamuis
Ani.de in Ancharan. Barro in locu infra citandis multas reserant variationis caulas, de late ponat Lauden.de monet. num. Ia.
25쪽
H eqq. I. I. in cap. quanto num rσ.de iureiuran & quatuor m ut Milonis causas referat Gabriel stet de nonet. pol. 3. . o ab Ego tres tantum consideradas propono. Prima est quando pretio monetis praeriXO. tam auri quam argenti iuxta proportionabilem quantitatem, aurum, clargentum propter alterius penuria
crescit in pretio, ita ut libra auri, vel marcha argenti plus sint inaestimo respectivo Quaerant antea tempore fabricationis, ut quae iamdudum proportio erat argenti puri ad aurum purum, nempe undecim ad unum , nunc mutata lit,&aucta ad
duodecim, trientem, quod euenisse creditur, vel ob multiplicatum ab Indis argentum in eo Proportionis augmento, vel ob consumptum aurum in suppellectilibus, indumentis, Maliis ornatibus a nimio luxu inductis, ex hoc enim augmento crescit etiam valor monetae, tui a malsa auri, vel argenti regulari blet,&hac consideratione inspecta posset tiam pr tium minui, prout ex magna auri argentique copia metalli pretium diminutum fuit, quod legrmus contigisse Iulii Caesaris temporibus apud Romanos, cum ille deuictis Galliis maximam auri copiam Romae attulisset, ut Sueton. alii referunt,4 apud indos ubi magna copia auri est non multum a stimatur,& omne rarum pretiosum; idque vidisse suis temporibus testatur Crau in cons. 06. b. num.1.5 hoc casu licet non
mutetur bonitas, pondus nummi, nec illius rorma, tam ea augmentum in valore continget ex quadam extrinsecamu- ratione, qua valorem, .estimationem respicit; tunc ut di- Cit Abb in c.quanto. de iureiura variatur moneta respectu curtiis illius, haec variatio raro contingit cum circa qualitarcna, sit ire intrinsecam bonitatem versetur,ut ex PEnib. 3r . . se Sasua pio in Catilina legitur. Secunda causa ' variationis est quando
Peinania minuta perquam grossior aestimatur, diminuta est in
pondere vel facta deterior in liga, quod ultimum frequentius contigito praefectorum culpam, qui ordinario lucro non
Contenti, temperaturae tantum arge raro commiscent, ut eas rima solidorum, quae prius arcam argenti puri confici balin
26쪽
bat in massiam reducta nunc septem drachmas non compOnar, ita efficitur a rosa quandoque, ut aeris valorem non e cc dat S de ista moneta loquitur I. C. inlc Iori altasP--. desolutate hoc solo augmentu monetarii oriri tradui cornu
in rare de monet ca . . num. . qui dicit ita in dubio piaesumi. 5
Isio esseq. dercta creae Et hoc casu adueniente valoris ratio habenda ei siqua currebat tempore contractus iuxta ea qua mdecima coucia posui de monetari antiquae solutio recusari po- 18 terit, quando habet quidem formam antiquam, sed in substatia defectuosa reperitur. S ita accipiendum est quod de ista mutatione scribit Ia tn l. a. num. I. C. detur. phy. se quod dicit. Salis in i quis argentum Coi dedonat Erpos eum Brun de augm.a. si possuum.r. in . Fb adecis p .n .s. Hui autern qua 1 friationis experimentum esse poterit capiendo Argenti tantam quantitatem, quae constituat Ducatonum,& ex altera
parte ponantur viginti albi solidorum qui hodie constituere solent ducatonum si illi solidi non facient tantam argenti
massam, quanta est in ducatono dicetur moneta deteriorata, neque poterit de illa solutio seri sub eo praetextu,quod antiquae formam habeat, quia in nummo sola forma non requiritur sed pondus S substantia. d. l. I. de contrah. empl. Tertia est causa variationis, quando ' nimis aero famoneta cuditur, vel aliunde importatur, tuc enim semper alteratur prmum perfectioris monetae Mistam variationem dicemus creditori noctuarii si solutio fiat in ea moneta, quia etsi quantitas aero monetae respondeat iustae aestimationi aureae, vel argenteae, tamen ob fastidium numerationis, ob incommodum conse uationis,&ob imp amasportationis aliquod damnum
27쪽
ditor sequeretur quia cogitur bona monetas auri,&argemti maiori quantitate aeroiae comparare, quam iusta aestimatio requirat, S sic valor variMur ut autem euitetur ista alteratio Di bonum est, ut parum minutae ac aerosae monetae' fabricetur
cum illa soleat fabricari pro cibariis minutatim bluendis.&pro supplemento grossioris monetae noliatis facie. ocreaitoribus, ut dixi in additionibus ad Decisi mei i .. idem est,
quando externae monetae deteriores introducuntur, proueexemplum videmus in patria ista ob introductas vicinas m0 oetasMontis serrati,quorum ob caulam creuit aureus,&aIta monetae argenteae longe ultra verum valorem. Hanc autem 3 variationem.&liorem aestimationem plerunque ab in
uitis Principibus, S Magistratibus necessitas commertio tu, d infelicitas temporum extorquet, quibus concurrentibus recedi a ratione iuris communis quandoque solet, propter promiscui usus utilitatem quam subtiliter Paulus I. C. considerauit ni quis mancipiis i7 Isiimpubes D.de Insiit.act. Et abusus coae perduxit, ut pecunia cuius aestimatio debet esse certa, S invariabilis, variabilis, incerta efficiatur, nulli utque mercisininus sit certa aestimatio quam pecuniae, quae Perpetuam.& certam rationem habere debere: cum illa res omnes aestimare soleat, non ab aliis aestimari uti rerum omnium mensura nummis D de intit iur L ita a. D.desideiussor.
33 Quarta succedit hinc conclusa ora di cohibendam,&co
hercendam hanc monetarum variationem Principum opus esse vigilantia qua pecuniae valor in suo esse contineatur,&exterorum Principum nummi, nisi sint puri auri,&argenti prohibeantur, vel ad iustum precium,&valorem reducantur, nec alimremedio oportunius variationem illam cohiberi. Quare iure merito rigorosis edictis reprimitur abutus valoris xntroductus paulatim contra iustam nummi aestimationem
ab initio praefixam,quod fieri ut plurimum videmus in publicis mercatorum nundinis, cum exteri mercatores, ut Donas monetas auri, & argenti extrahant, illas maiori pretio com Parant
28쪽
parant arosas pro puris tradontes, neque curant perderes per moneta in rosa ut bonam recipiant: in patria ista id videmus fere semper contingere in nundinis Astensis Ciuitatis,quaestiunt de mense Martii, & Octob is.Sed aduertendum est ad huiusmodi edicta vinant cum temperamento, te matura deliberatione, nec permittendum paulatim augeri valorem purae monetae ad notabilem excessus differentiam, ut in pristinae alutationis legem reducatur , quia in hisce magnis, S repentinis mutationibus ' monetarum legimus ali quid noui contigisse, unde bellum Aureliani temporibus ciuile ortum a monetariis, quod cx Suida: authoritate non ab aliis quam a monetarum praefectis prouenisse scribit Adrian. Turneb. aduersar. lib. I. cap. ι .es apud Gallos hoc fuit peculi re,ut inter nnales Gai fio mihi Iolar aer refer Liaiba.de Asie, ob id P. bellua inspecu.'inrip. Rubr.yo de mutat.mon.insimon et consiliarios Principum ne consulant mutationcmonetarum cum damno Principis;&hoc est quod voluit Pontifex in aec. quanto de iureiur. Et propterea tradunt in hac materia Doctores nostri, quod tribus modis per edictum variatur
moneta Primo reprodando in totum exteram moneta, quod
optime tit, quando non est iusti ponderis, vel est deteriori,
aerosa, sed tunc unum notandum censeo, quod si de moneta
vicini Principis reDrobanda agitur, tunc difficulter' edicto 3 sobtemperari potest, propter promiscua subditorum comertia, arbitror tutius esse,ut per Dominos Camerarios quorucurae,i diligentiae ista relinquuntur primo externa moneta probetur, prout fieri solet vel coliculo, vel fornace,vel Aquaqua metalla distinguuntur,vi hoc facto habita relatione iustivatoris illius monetae,authoritate Principis edictum promit gare faciant per quod illa moneta non reprobetur in totum, sed mandetur expendi pro iusto,&taxando valore grauiss-mas poenas contrauentoribus indicendo,&Principum Ga
bellariis Thesaurariis' iniungant ne alio modo recipiant, VeleXpendant,vi cum hoc temperametuo omnibus a factum
29쪽
erit, vicinis nempe cum non in totum illorum moneta reprobetur ne commertia impediantur, subditis autem relinquendo liberam facultatem recipiendi, de hac mitiori via sine incommodo per indirecstum deterior moneta a statu eiicietur, cuia vicini forenses ne sint in damno non introducet,&Pubditi ut lucrentur super ea statim receptam in eo dominio vn de prouenit cum utilitate reportabunt; falsem vero, omnino aerosam reprobare necelle est, atque ita factum in Turingi a Misena refert Agricola, Mapud Lusiitanos, ita lege cautum fuisse ab illis regibus commemorat Pinet iurubr. C. der
scinden.vendis lar. i.num. f. de qua constitutione meminit. Ant.
Gamma, indecf. Luitana. S dum sub praelo essent scripta nostra uerunt iussu Serenissimi Ducis publicata edicta,quae cabalbitos Montis ferati, E lateros ad verum valorem reduxerunt quorum edictorum ratio a superioribus peti po-3 si Secundo i modo Ptinet pes dicere solent reprobando propriam monetam vel illam minuendo invalutatione prout requirit aeris in ea nixti detractio, de qua re an iusta sit tradunt communiter canoni sta iud. cap. quanto,per quem tex. nec etiam iuramentum in contrarium praestitum Princeps serua
.ageni stab C vecuum Vesta. I den demon. Num S 5 π.mprinc.tium . . hoc tam erat uilc tacere possient si culi' a praefe- cti monetae, aut aliorum ossicialium deterior reperitur,vel si per sum, d attrectationei continuam, ita deteriorata fuit
1blita moneta multo Uinus valeat, quam in exituo ilicinar fuerit aestimata, prout Alexandri Seueri Imperatoris edicto reprobatas 1 seliogabali sui antecessoris monetas in pondero, pretio variatas reperimus teste Lampridio in Seuero Aliquado vero no minuit Princeps, sed auget pretit Syriae mon et lut tepore suo sic factu tuisse testatur Brun.in privi iosui tracta num. xlegimus hoc secisse Romanos tempore besti Punici,
30쪽
Punici, S cum hac in re nullum sentiant damnum subditi licite illos facere hoc posse crediderim, sed prouidendum erit proforentium commertio Tertio sit edictum quo monetae ad verum S iustum valorem reducuntur,tam forenses,quam ii propriae. prout factum fuit de anno 1 87. ii Iunii.& videmus, quotidie similia edicta fieri . facta reiterari propter disticii lem obseruantiam S ista edicta sancta, Z iusta sunt,nec de il-i lis iuste populi conqueri possunt. Sost ut quamuis dura i liquibus 'videretur lex Principis nostri sub illo anno is 87 3 si quatenus propriam monetam ad verum valorem taxauit prς-μ sertim aerosam iusta magis dicenda sit, quia cum antiqua moneta in ipsius monetaria officina impressa fuisset vetus latea peiorata,atque in substantia,& pondere imminuta per contiar nuam attrectationem, licita fuit mutatio, ac taxatio, ut pul-: chre notat Gabriel. Melintra L. de moneta potesta.comis. a.num.a.
- sed, ut dicebamus, in eo debent oculatissimi essePrincipes ne abusus culpa monetariorum , de campsorum irrepat, a tam, ultra procedat, ut violenta prouisione opus sit ad rem in pristinum restituendam. De veterum Principum cilictis hac in, re apud historicos curiosus lector reperiet, nempe apud Plin. bb.II. o. I. Zonaram Gm Issag Ista crur. Viam in visa Iederici a Imperat. Vopificum in Iureliano Zossimum ib. .historiar Dei casibus autem propter edicta ista contingent: bus circa a gmentum dicemus infra. ,. Quinta cadit concluso quae liquidationem, atque calcu-
lationem augmenti respicit, quod in casu quo Augmentum si deberi per iudicem declaratum est:ab expertis liquidatio illi
us facienda erit habita ratione ad pretium antiquae, a nouae να monetae, prout Senatus noster facere solitus est,et eo de iureo uti Senatum Sabaudiae testatu i lonius Faber ingeniosi imio, doctissimus Senatori uocodice Fabriano Lb. y tit. .D fuit.ar. . Id autem fieri debet non reducta aurea, vel argentea moneta in massa,viquidushint arbitrati, sed ut videamus ex arithmeti-