Roberti Welsted De Adulta Aetate liber ad Richardum West Armigerum

131쪽

De AEtate Adulta. I 23 CAP. XIII. De Tabe medenda.

N E U N T E tabe, quando tussis

cum febri oboriatur, sanguine mox detracto, ulceribus omnino convenientia adhibere oportet: Nec non & ardorem restinguentia comm da ; quaeque contra tussim pugnant, ac pra terea inflammationibus subveniunt. Ulcera autem dissiculter sanari consuevere dum acria sanguini immista, vellica tia sensus organa rodenti ave, in eadem j giter deferantur. Quare, latices praeciapuos bene & leniter habere oportet, antequam in spem ulcera sanandi medicus i

ducatur.

Communia quidem haec frequenter sunt ulceribus pulmonis cum ijs, quae in alio aliquo

132쪽

aliquo viscere nobiliore sita sunt; modo saltem tam gravibus esse contingat, ut eo usque sanguinem assiciant. Verum id quoque ex parte pulmonis hisce supervenit, ut ulcera ejusdem non tam commode agglutinari posse videantiu , propterea quod perpetuo ipse per respirationem huc atque illuc diducatur. Peculiaria, vero, maxime videntur eadem, quae facultates naturales, jam nimis exustitatas, minime exagitant. Hinc, regimen calidum prorsus fugiendum, ut &ea omnia, quae mentem commoveant;

quales quidem sunt animi perturbationes; hinc, amor iraque, & nimia fiducia: illinc, moestitia, animique dejectio & desperatio :Illis, sane, fraenum injiciendum i dum hae, futuri successus, seliciumque inde enascentium spe, non sine ratione praealantur. At, nec his, neque illis deneganda est quies; qui ideo nec insomnes transigant noctes, neque negotijs diurnis sese dedant ; neve curis inanibus, nedum mordacibus, torque

antur.

- Denique,

133쪽

De istare Adulta. I 2s

Denique, quae robur gradatim, & qu tenus natura cujusque placide ferat, comciliant, eadem omnia adhibere aequum est ι sicuti, quaecunque ad aevum leniter traducendum conducunt, ea sane tabis, de qua hic loci disseritur, remedia generatim eff-cacia esse solent. Ut, autem, specialia etiam non omittantur, tussim lenire, uti & sebrilem ardorem restinguere, ac inflammationem arcere expedit sorbitionibus, quae ex succis ' in bilorum, amygdalarum, ac lini semine e-muIgeantur. Lac, itidem, asininum in usum ducere ea copia haud alienum est, qua aeger facile

ferat.

Nec non, modo nihil prohibeat, quae sputum modo naturae morbi convenienti moveant, id genus medicaminibus, quae tussi delendae sunt, conjuncta, ad ulcera ista consolidanda, ac fundamenta dehinc jacienda, quibus positis sanus corporis totius habitus revertatur, utilissima videntur.

Cael. Morb. Chron. L. II. c. 14.

134쪽

126 De Psitate Adulta. C A P. XIV. Febribus acutis medendis.

E B RIS acuta fieri potest quando alimenta boni lacci supra modum ingerantur ; quibus, ut in chylum rite elaboratum abeant, haud satis temporis detur, quo confici queat, atque in sanguinem purus transmittatur :Unde quidem minus subactus, pleniore rivo in sanguinea vasa defertur ; ibique coelo favente) effervescere aptus videtur ;sii quidem talis effervescentia non aboleatur laboribus, aut exercitatione commoda, ullove alio modo, quo utitur natura ad superflua ejusmodi excernenda, ardoremque

restinguendum ; idque, dum ipse sanguis

per aetatem facile flammas concipit. Interdum, autem, quae malo abundant succo admiscentur, quaeque impediunt , quo

135쪽

De istate multa. 127

quo minus conficiatur chylus, ac, dein, in sanguinem sincerum convertatur. Praeterea, addi possunt &, quae chyli conficiendi facultates evertant, faciantque, ut ex lacteo succo in serum coagulumque transmutetur ; atque ex dulci, in acidum,

acrem, ardentemve laticem corrumpatur.

Coagulum, autem, istud interdum plura rerum genera complectitur, quae in viscosae coetant, haerentque canaliculis, ita ut massa ejusmodi aegre dimoveatur; ac in causa sit, cur sanguis circulum dissiculter per haec loca absolvat.

Interea, chylus jam vitiosus, in sanguinea vasa dilapsus, laticibus antea puris id viiij tradit: Ad quae si illud accedat, ut meatus culanei, propter aeris inclementiam,

munia sua obire nequeant ; id operis, solvendi scilicet hanc insensam motui sanguinis massam, aggreditur natura, eo sane modo, quo commodissime fieri licet. Aliquando, autem, oneri statim succumbit, virEsque in principio morbi hujus acutissimi deficiunt. Aliquando, etiam, superior,

136쪽

118 De AEtate Adulta.

perior unico fit conamine, quum tam levis rarusque sit fomes, ut cito dispellatur.

Qualis quidem febris populariter grassata

est, quae a Dunlarha nomen accepit. Aliquando, vero, unica paucarum horatum Iebrilis accesso sincit ad tantum fomitis absumEndum, quantum naturam impraesens levat : Atque ita, per diem unum vel etiam alterum, ab Opera hacce requiescit. At postea recens ad eandem accedit ; unde per exacerbationes eas totam hanc materiam se item excernere valeat. Interim, hoc febris genus, quum intemmittat, tutissimum est ι & certo arceri potest, nisi sanguis semites eatenus in se complectatur, ut secernere prius, Mae ali- , ena sunt, trecesse habeat, quam sanitas ressi

integrari possit ; aut, nisi visceribus, quae alimenta distribuunt, aliquid oneris incumbat, cui solvendo imparia evaserint. Medenti, ergo, hisce febribus dispiciendum, quaenam ea Viscera sunt, quae onerantur : ac de ventriculi intestinorumque --becillitate, & quousque asciantur, quaerendum

137쪽

De AEtate Adiatur. I 29

rendum. Hinc, enim, patebit, qua ratione primae hae viae exonerandae sint; atque, an eaedem exinaniri queant abstinendo a cibo, vel saltem usu illius, qui ' humidus es, aut humori certe quam prox, I, o materia

quam laetissim4 maximeque sorbitio, eaeque quam tenuissima. a ratione et minui materiam superantem oportet ; qua naturaliter digerisur, ubi nihil

Ci accedit. Ubi, autem, bilis aegrum, aut cruditas malae halet, expedire quoque per modiacas potiones misceri noTam materiam corruptae, ab Heraclide t Tarentino non inepte o

servatur.

Id, interim, medici cicium est, ut Mnum, neque super Vacud materia oneret, neque imbecilliorem famsi perdat. Frequenter, autem, accidit, ut in sero inflammato hospitetur nonnihil fomitis se-brilis . unde & illud detrahere, cuti ainplicatis vacuantibus, expedit. Quo, san8,

Cels L. m. c. 6. t Idem L. III. c. q. 4: Apud Celsum L. m. c. 6. Cels L. III. c. q.

detracto

138쪽

i3o De AEtate Adulta.

detracto, febris nonnunquam ipsa tollitur ;imo & via patefieri consuevit, quae ad kbrium acutarum causas submovendas commodissima est ; scilicet, per glandes renales, aut etiam curaneas.

Ubi, itidem, illud advertere fas sit;

istiusmodi febres raro feliciter cedere, nisi de eo constet naturae levamine, quod per glandium, quarum meminimus, secreti nem evenire solet. Secus, morbi semes delitescere consuevit, altimque atque ali am faciem induere; imo, sub mali habitus, diuturnique cujusdam assectus specie semet patefacere ; qui nullam admittit d hinc curationem, usque dum ex visceribus vasisque sanguineis id viiij per emunctorium aliquod commodum rejectum fuerit.

Istud, vero, stequenter per pustulas munutas tandem emittit natura ; quo opere peracto, sanitatem posthac stabilem evadere non inusitatum est. Quin-

139쪽

minimo, & ea de re factum est, ut, licet nec febres continuae, nec remittentes in totum arceantur ; attamen, postquam restinguatur earum ardor, somesque imminuatur, lapisiime ijsdem contingat, intermittentium demum typum imitari: Unde, similiter ac illae, facile perdomari queant. K C A P.

140쪽

i32 De istate Adulta.

C A P. XV. De morbis comitialibus, cuerisque

id genus Ostema nervosum assis

entibus, medendis.

Rogrediendum jam ad affectus prioris hujusce stadij, qui fi quentius diuturni sunt ; qui vel

comitiales, ut & majore appellantur ι vel minores, quos nerveos simpliciter nominare liceat. Ideo vero comitiales hic praesertim tractandi, quoniam, nisi tunc temporis radicitus divellantur, vix, eosdem postea sanari, contingit. Neque isere corripi solent hoc morbo, postquam corpus maturuerit, omniumque partium tramites tubulique explicentur aperiantu que, quibus in vita opus est naturae ; nisi,