장음표시 사용
21쪽
agunt frustra: quod certe non diceret, si plures Deos esse censeret . Quod si dubia Ciceronis, Otigenis, Theodoteti , Thenaist ij ; certa vero, di luculenta Stobei, Demetrii, Ap lei, Justini m. Joh. Philoponi, & recentior una non paucorum suilragia sequutus Aristoteli adjudicas Librum, seu Epistolam de Mundo ad Alexandrum; non est, quod super hac re de ipsius mente dubitare possis : nam cum multa de hoc habet ibi clara , di perspicua , tum illud est apertimimum , quo i,hrum concludit. Unus inquit, Deus eum sit, pluribus nomin bus appellatus est: ab iis alique suis omnibus lectitas denominat s , quorum specimen edere ipse solet. Tum per complura de rum nomina excurrit, iisque omnibus unius, ejusdemque Dei enectus varios, atque multiplices significari ollendit. Sed rein Moralibus unum Deum consessus est Aristoteles, rerum humanarum gubernatorem: quaeque ibi scribit de nectare de rum , iisdem probari contendimus unius summi Dei divinitatem , qui felicitatis sibi, aliisque omnibus causa sit. Nec minus ex iis, quae scribit de beatitudine , quam in contemplatione positam docet. Item in Politicis, ubi Deum, velut humani generis regem constituit, Cui omnia obtemperare oporteat e Tum ubi Deum legem esse amrmat, ct imperium legis esse imperium Dei. Itemque, ubi dium illimum reipub. genus docet esse Monarchiam. Tandem in libris de repub. in quibus , cum de his ageret, quae sint in repub. necessaria , primumque alimentum numerasset, tum artes , tertio arma , quarto copiam aliquam pecuniarum ; haec statim subjecit, quintum , O primum cultus Dei , quem religionem appellant.
Xll. Dei unitatem alii etiam ethnicorum philosophi, post Platonem , ct Aristotelem agnovere . Theophrasus in libris de Metaph. Id quod est, inquit, primum,indi inissimum , omnia
optima et ait esse : fortasseque id est exuperans omnem Dientiam, edii erutabile. Et rursus in eodein libror Divinum, inquit, Prime tum, per quod omnia sunt, ter permanent. Quae plane Mosaica sunt, atque e sacris libris expressa. Alexander Aphrodis. i.
quaest. natur. c. i. Aristotelem praeceptorem sequutuS, ex motu primam unam Venatur Substantiam, aeternam,simplicem,inimmobilem , aliamque exisentem eorporis circulo versetilis, moventem Disit lZ I by Corale
22쪽
temque tanquam amatum, O desideratum , cum maxi πὰ sit tutelligibilis, o maximὸ appetibilis. Epitectus in Enchyr. , inquit, est utilis : sed ct bonum es utile. Veri igitur simile, αιi sit substantia Dei; illic O esse substantiam honitatis. igitur
substantia Dei Z Caro Z absit. Fama Z absit . Mens , Scieutia , Re- Ela ratio . Hic igitur simpliciter quaere substantiam boni. Et inii arhoc primum discere oportet , qu)d Deus sit, O prospiciat universes:
non est, qui lutere possit eum non modo operans ; sed ne cogitans quidem , mente revolvens . Simplicius super Epitest. Enchir.
ethnicus & ipse philosophus . Omnium rerum fons, inquit , principium es ipsum Bonum . Nam quod omnia coneupiscunt , ides omnium principium ,ΦAnis A se ipso quoque Bonum euncta
producit , prima , e, extrema O e. una honitas multas bonitates suna simplicitρs., edi unitas , quae super omnes , multas unitates , di unum Principium multa principia . Idem es Unitas , cdi Principium, er Bonitas , es Deus : Item et a prima , Divina Veritate veritas omnis: necessari)que omnia principia ad unum Principium,
quod quidem non fit aliquod particulare principium , quemadmo dum reliqua omnia : sed principium cuncta principia supergrediens, seseque superattollens , edi omnia principia ad se colligens , omni-hoque principiis a se ipso praebens principalem dignitatem , ut cuiusque natura congruit . Hinc igitur absurdum est duo , vel plura omnino , quὰm Unum prima principia dicere cyc. Idem ex similibus ipsorum testificationibus assirmamus de Jamblicho, Porphyrio , ct Proclo . Idem quoque de Romanis philosophis ex Tullio , seneca, Plutarcho , & Plinio. Tum prorsus Vanam , ct fabulosain deorum multitudinem habitam sapientioribus , ab iisque merito irrisain, defendimus, testimonio quidem Varronis , ac Senecae; exemplis autem Hilponis Megarensis, Byonis Borysthenis, Chrysippi, Pytbagorae, Xenophanis, Heracliti, Metilli, Theodori Cyreniaci, Evemeri Tla egeatae, Euripidis, Socratis, Aristotelis , ct aliorum .XlID Jam vero de Dei perfectionibus, atque excellentiis multa apud Ethnicos esse contendimus desumpta ex Ebreorum codicibus, aliisque Scholae Zeteticς monumentis. Dodspectat ad aeternitatem , ejusmodi esse asserimus , quo aestin Asclepio: Deus aeternus: Deas sempiternus, nec Nasei potes ,
23쪽
uosum Tum celebre Thalatis responsum apud Plutarch. in conviri qui , quid esset antiqaissimam interroganti, mum esse dixit: ortuerim carrae. Et apud Amnonuim tu lib. de interpret.Parmenides ; nihil esse penes deum affirmans , -quae praeωritum, neque suturum: qu)d utrumque sit non ens; quoriam alteram non es amplius ; alterum nondum est: ac prius masMam est ἔ pserius --
νανά mutabile est. Gusmodi ιistem ei, qui υπὸ es , - mutationem ne cogitativire quidem tenus admissis, impossibile est a gere. Quorum simillima sunt , quς Plato in Timaeo et arrore quodam
duri Bomiser m --πdo , μιpartes tuas temporis , reat, ct erito aeteream substantiam imprudentes transferunt. Diiamat enim Gilla, erat, es, erit. Sed ilis revera solum v competit: at erat ,sterit odienerarao - , qua is tempore procedit referri commerit A Motata enim sunt. Eadem serme ex Graico mut simili. terexpressa apud Plotinum Enn.3.l. .c. . S En Gl.γαε IaXlV. Quod attinet ad Immensitatem ; Ebraicum illud, aeuo ibo as ritu tuo es c.si ascendere in Caelum , tu illis es , si Ascendero in isseratim , ades; Psalm. 138. 7. s. ita reddisum a Trismegistia ru par. Pemand. c. t. a te ipso incipiens meditare, utque animae tuae praecipito , quae eitius, quam praeeipias evolabit. ubeto , isquam , - transeat in Oee-um, ina, priusqua-j seris , ibi aderit , inde , uia nune est , nequaq; - disceπώπι- heto herum, ut is centyum volet Oe. Ibis etiam , si volueris glo- hos omnes transire Oe. Hoc igitur pacto contemplare Deum , at in se ipso intelligentias omnes habentem , habentemque se inum , eo mandum penitas misersum . Extant hac de re apud rillam l. i. coni. Jul. Orphei, sive, ut apud Clementem Alax. aliquisispicantur , Onomacriti versus; in quibus Immensitas Dei iisdem lare, quibus in Scriptura praedicatur, sententus est
se in Caelo aheneo flatilis sedet Aureo insulis 3 terra aAtem pedibus is it.
24쪽
- Et manum dexteram adfines oceani Undique extendit. Circum tremunt altἰ montes , ι iEt sumina , ct profunditas cani, ac caerulei maris is Thales quoque apud Aristot. l. i. de Anim .C. f. teXt.s s. dijs plena ese omnia docuit. Pylingolas apud Clementem Al.Mirum esse Deum , ait, eumque non extra hanc universitatem positum ;sed totum in ipsa, ct in toto circulo. Idem apud Minucium Felic. & Salvianum in lib.de gubern. Dei ait, eum peromnes mum di partes , universamque naturam distusum . Aratus Iovis omnia plena esse dicit: itemque Virgilius Ecl. iii . 6o. R
Deum namque ire per omnet Terrasque , tractusque maris , caelumque profundum . Plotinus autem Enn. 6. l. s. c. I. Id omni humanae insitum esse naturae dicit, ut, simul esse Deum exsimat, etiam ubique se totum arbitretur. Et Enι6. l. 8. c. i6. Deum esse OUbique, . Nusquam:
quod plane Zeteticum est. tum c. 18. Nihil extra illum quaeri oporterer sed intra ipsum omxia esse , qua sunt post i sum . enim extra est , ipse Deus exsit, comprehensio omniam, O mensura. Seneca etiam l. . de Benef. c. 8. aeuocunque te flexeris, ibi illum etidebis Oeeurrentem tibi . Nihil a eo vaeat, opus suum ipse implet. Quod est ea Psalmo centesimo tricesimo octavo
XV. Quod vero spectat ad Uei Scientiam , & Voluntatem , quae Prop. 7. S 8. profert ex Schola Zetetica Systematis Ebraici Interpres, ea stre omnia e sacris libris excerpta in rem suam transtulerunt antiqui Philosophi. Sic quod ibi Scriptor ille disserit de ea Veritate, atque Esse exempto, quod res creatae omnes habent in Deo , tanquam in Centro , atque Unitate; si adumbrarunt, qui duplicem Mundum posuere, primum intelligibilem in ipsa summi Artificis mente; alterum subiectum sensibus, extraque Artificis mentem. Hi praecipue fuerunt, sententia nostra , Trismegistus Serm. i. Poemand. & in Asclep. Orpheus, aut quisquis est eorum carminum auctor, quae refert Chisamus l. . de peren. philosoph. c. io. Plato in Parmenide, in Timaeo, & ubicunque loquitur
25쪽
'de Ideis , quas ab ipso non primit m excogitatas, sed e Schola Pythagoret , seu verius e Schola Molis , ejusque libris expressas, ct intra opificis mentem collocatas, contra eius calumniatores defendimus . Auctor preterea quatuordecim libro rum de Mystica AEgyptiorum philosophia, quos Franc.Patri cius , in Proleg. ac suam edit. ct Athanas. Κircherus in Pr L paran.ad Obelisc.Pamphil. mmo , ut videtur, etiam D.Th mas in lib.de Unit. intellec .cont.Averro. Aristoteli tribuunt. Tandem Platonici omnes. XVI. Consentanea quoque sunt, si recte intelligantur, Scholς Zeteticς placitis incitato *pe Systemate expositis, que de Divina providentia , atque eterna rerum dispositione, α ordine, allegorice scripit Plato decimo de Repub.in suis trulis annui is invicem co nisi icatis et & ante eum Homerus in aurea illa catena , quam Coelo suspensam finxit Iliad. 8. & iqua status Veritatis cum statu adumbrationis consensum signiscari Macrobius , ct Lucianus testantur. Illud vero hae in re Ebrςorum doctrinς maxime consonum , quod ea cat na , iisque annulis nequaquam constringi liberam hominum facultatem putant , aut uni contrariorum assigi: sed in eorum positum electione , S arbitrio , quo se vertant ; ipsisque tribui debere Munt , quς quisque peccat , non in Deum referri . lnquam Sententiam est, quod scripst Homerus Odys. i.
Ipsorum enim propriis stultistis perierunt
Tum quod circumsertur ex Zoroastro Pater nos incutit metum , sed persuasissem Adaeis et Et ex Hierocle.
Si malus quisque sit , malitia sua eausa ipse exsit . Tum ex Chrisippo. am falsό aeeusant superos , stultἰque queruntur
Mortales: etenim ostrorum ea a masi m
oris sumus: sua quemque magis vecordia laedit . Plato vero disertissime in Epinomidet si quid mali in bis aer dit , non divina eulpanda natura est sed humana , quae injUὸωitam suam distribuit. De im vero hominis libera facultate su
tilius , atque dicinctius Aristoteles et ejus enim actionem x
26쪽
motum, stinctionemque duplicem statuit lib. MoraI.c. 4.
Voluntatem scilicet , & Electionemr eam circa finem, seu , ut ipse loquitur , magis eirca finem; hanc vero circa ea, quae re- Ieruntur ad finem , versari docet. Primam eximit ab omni violentia, & coactu ; secundam vero etiam a necessitate. Ita
eius Interpres Ammonius t ita Aphrosidiensis ipsi addictilii-mus in eo libro , quem sci ipsit ad Severum , & Antoninum Imperat. de fato , ct liberi. Consentit Euryphamus Pythagoricus in lib.de Vita in calce Diog.Laertii ab Henr. Steph. editi pag.814. Plotiniis Platonicus, qui Enn.6. I.8. C. I. neum id esse dicit, quodsi non violenter , ct cum noritia : iv πο-sro verὸ arbitrio situm , cujus agendi domini sumus. Ac deinceps necellitatem libertati plane adversari confirmat: aitque Cap. p. eos , qui necessitatem Cum libertate cohaerere putant .
revera liberi arbItrii naturais , ac notionem ejus , q'od in vobis Dum dicitur, evertere , ae voces usurpare rerum inanium, minimὸque consistentium . Denique Simplicius, qui in Comment. ad Enchir.Epitecti de beatis Mentibus loquens,negat illis esse
revera eleelionem , idest , arbitrii libertatem circa summum bonum , quo fruuntur : quoniam et oluntatem uno Mudo,
De eontrarii potesate , is illud bonum defixam labent. Et, qui busdam interpositis , contra fatum disputans, probat, non posse, illo posito, constare libertatem, tametsi vim nullam asserre dicatur e quod scilicet contrariorum nobis eripit Potestatem, sic, ut omnino necesse sit nobis una , de ita ratione tu hoc, veI hoc expetendum inteudere. Quae doctrina iis maxime congruit, quae scripsit Moses Deut. XXX. IS. 39ι Considera, quod hodie propoquerim in eo pectu tuo vitam, O h
aeum , ct e contrario mortem , O malum : ut diligas Dominum Deum tuum , ambules in viis ejus , ct eustodias mandata ἰ itus ore. Teses invoco hodie Caelum, terram , qu)d proposuerim vobis vitam, O mortem, benediimonem, maledictionem . Elige ergo vitam, ut EP tu .ivas,'semen tuum. Et quod Jesus filius Sirach scripsit Ecelici. XV. i . &c. Deus ab initio e-- siluit hominem , er reliquit illum is manu consilii sui . Adjecit mandata, ae praecepta sua et si volueris mandata conservare , eoπ- servabuπι te ere. Apposuit tibi aquam, ignem: ad quod volue-C a ris
27쪽
- ροrelae manum tuam. Aute homἰnem ulas, O mors , bou , . malum et quod placuerit ei, dabitur illi .
XVII. Aliquid etiam de aeterna Divini Uerbi generatione a sapientioribus Ebraeis accepisse philosophos Ethnicos iud,
cana is r Trismegistum primo ex iis, quae de Mente, & Prole Divina disserit in Poemandro: ubi Verbum ex Patre nasci docet r ipsiunque & lumes de lumine, ct Mundi in rem το- eat . Oipheum si tamen Orpheus auctor est eorum carminum , quae hoc nomine inscripta circumseruntiu , atque eX-tant, apud antiquos Patres qui Verbum Divinum , 'eem Patνὶs nuncupat, ab eoque Mundum essectum esse dicit. Heraclitum, qui apud Amelium, atque boe eertὸ , inquit, erat Verbum , per quod semper exsens, ea, quaesunt, facta fuerant . Huc pertinere dicimus, quae de Mente, Progenie , Sapientiaque Divina tradidit Plato in Phaedone , in Cratylo,. in Philebo , aliisque in locis , ubi eam ImperatrDem, Reginam is , creatrieemque rerum appellat, eique rerum omnium imperium , atque eflectionem attribuit. Huc quae de eadem ipsa Mente ., ejusque Genitore , Mentisque ipsius cum Patre ecfun-moxe docet Platon cotum Coryphaeus Plotinus: qui etiam explicat , ut Meno sit post summum Boxum ; ut per ebm ad sum mam bonum perveniatur ἔ ut sit Idea omnis pulchritudinis ; ut creaverit Mundum ; ut Mundi essectis fiet Mentis, Genitoria quidem jubente , Ipsa etero operaute: de quibus omnibus con sale Marsilium Ficinum interpretem . Horum simillima sunt, quae de. Patre , ct Filio docet Numenius in lib. de Do no et Patrem scilicet, qui est summum bonum , sie primum p H lium verὸ , i dess, Mente , esse secundum : Pilium arere omnia , Patrem jubere. Eadem Proclus de Summo dono, Genitorest Mente, Progenie divina . Exprellius , atque , ut ipse tAEDtur , de Platonis sementia , Porphyrius. Sic enim 4: de hi sti Phil. Ab hoe autem summo Γο o, ratione quadam hominibus incognita , genitam Mentom tradit Plato, qua prorsus per se 'fandi exsat : inqua videlicet sint verae res , omnis rerum substerv ria r quod , primὸ Pulcbrum, e per se Pa&hram sit: ' babe tque speeiem purebritudinis . Praeest autem ante secula , vel aeterni ratem , ab auffore Deρ promatiavr, per se geniis existiens per
28쪽
se Pater. Neque enim illa movente se ad generationem hujut ,
proressus fuit: sed isto progrediente per se generabiliter , vel ex
sua generatione a Mo et progrediente non a principio aliquo temporali: nec dum enim tempus erat: Ied neque, creato tempore,
prae illa est aliquid tempust semper enim es earens tempore , , Iola aeterna Mens. Sicut autem Deus ille primus , unas , ct -- gularis semper est , lie)t ah ins facta fuerint Omnia, eo quod eum hir connumerari, in eodem loco , quem habet substantia fra tea poni non possunt a sic or Mens sempiterea sola , orsine tempore , or creatis bis , quae junt in tempore , imum tempus es, perma nos in unitate sua jubstantia. Haec Platonem sentisse, test tur Porphyrius.
XVIII. Sunilia de Spiritu Sancto, seu de Amore ipsb. D,
vino ex Graeorum Schola Ethnici didicerunt: quae tamen multis deinde fabulis ita infuscarunt , inquinaruntque; ut agnosci vix possent. Trismegis Poemand. C. I. n.9. Meriautem Deus ... Vita , lux , eum Verbo suo , memem alteram viscem peperit, qui quidem ignis , atque Spiritus numes . Idem 5erm.I. ad Asclep. Ψηur Spiritus , da quo saepenumero dix , omnia indigent: omnia portat , secundam dignitatem , omnia vivificati, es nutrit , a Jancto fonte dependat , omnibus spiritibus , ,e ' Qiventibus semper es auxiliator. Orpheus in carm.
quibus titulus est , Dymnus Amoris apud Stobaeum Ser.
Ahoeo magnum , sanctum , amabuem , suavem Amorem , A eipotentem , alatum , igneo caresa velocem , . Impetu agilem, coliadestem diis , mortalibus hominibat
Idem Orpheus in Argonaut. cum de rerum principiis coram Chyrone, heroibusque cantaret , Calios ante Mundum posuit , ct ante omnes Deos Amorem in ipsius Cisos sinu loc Nit , laudavitque his verbis . . intiquiomumse ipso perfectum,eonsulti mumque Amorem, Eadem metaphora usus Aristophanes in carmin. cum Amoris ortum descripsit, non qualem describit Socrates apud Platonem in Symposio orat. s. ex Poro , & Poenia in hortis Iovis, neque qualem Pausanias retulit orat. a. de duplici Venere Ised ut eius verbis aliquid longe maius, atque altius subesso
videatur: ar Ne id ipsum, quod erudite edisserit Mutius Pa
29쪽
sa lib. i. c. 83. apud qtiem ea legi possunt: sed & illa etiam , quae de Amore nostris consona 1cripserunt Hesiodus , Phere-cides, Empedocles , Parmenides, Plator qui Plato, ut ait Chalcidius in Timatavocat Animam mundi Spiritum Sanctum; quo vegetarur, ac regitur mundus , Spiritus enim est Lati-ue quod Grece est anima , idest, auemos.
XlX. Ipsum Trinitatis Mysterium , Ebraris iisdem doctoribus, edidicit, ac metapl orice exprellit Trismegistus, Cui tribuitur celeberrimum illius: stiuas gignit Monadem , suametque in se res emi Amorem: eumque putat Suidas Termaximum
appellatum , quod divini Spititus instinctu de Trinitate loquutus sit, dicens in Trinitate unam esse Divinitatem et locum linunc autem ex ipst refert: Erat tamen inteluctuale , cIte is Meu inteluctuale . Erat semper Mens Mentis luminosa. Et nihil
aliuderat, γὰm horum Unitas , Spiritus omnia ccntinens. Extra hunc non Deus , non Angelus , non subsantia ulla alia .
Omnium enim Dominus , O Pater ,-Deus, e - omnia sub ipso, O in ipsosant. Nam Verbum ejus perfectum exissens, er*cuN dum, or opifex , lapsam in faeeunda natura s aqua μcanda , prolificam secit aquam. Haec ait eri ex Trisi negisto Suidas . AEgyptii vero a Tritaegisto, seu verius ab Ebraris edocti, primo rerum Principio , ut restri Damascius Platonicus, ter acclamitabant : quod & seraphim faciunt lis. Ul. 3. dicentes , Mπctas , Sanctas, Sanctus tac. Atque, in veteri Theologia Egyptiorum, Chaldeorum , Graecorum , quod docte probat Eugubinus lib. r. de perenni philosoph.constat, Patrem appel-ὲatum , summum Bonum i Filium , Mentem , & Opiscem et Spiritum, Animam Mundi. Ad hujusce Nysterii notitiam ab Ebraeis acceptam referimus, quae de tribus Numinibus , aut Hypostasibus , circa quas sint omnia , scripsit Plato in Epist. ad Dionysum , obsture, ac per aenigmata , ut ipse fatetur , ut ,si quidvissola ponto, vel terra perpessa fuerit, qui legerit, ocuintelligat. Probamus autem interpretationem Porphyrii, qui
eius epistolae sensum his verbis edisierit: Usque ad tres sub sentior, sine ει ostases, seu Personas progredi Divinam subsan-ιiam : idest , habere tres descensus , et ei in triplicem namerum se propog.re- Esse enim supremum, altissimumque Deum, Usum per
30쪽
se Boxam : post eum, , seeundum in Neem : deineeps Animam mundi: usque enim ad Anin m hoc est Spiritum procedere De ratem. Eandem doctrinam , ut poterant , complexos dicimus et Numenium primo, qui apud Proclum celebrat, ct la u- dat tres Deos: primumque vocat Patrem, secundum Op iocem , tertium Animam mundi, de tribus autem iis diis
ait: Deus primus quidem in se ipse existens est simplex, quod iursibi ubique eonjunctus est, nee usquam dimiduus. At c, secundus Deus, O tertius est unus. Secundo Amelium, de quo Proclus idem ait: Amelias triplicem Deit Opificem, oe Menter tres, est Reges tres, eum, qui es, eum qui habet, eum qui aspicit. Difforunt autem hi, quoniam prima mens et erὸ est Secunda es quidem intellectuale , quod es in ipset, habet autem ante se , in par ticipat omnino iuum, edi propter hoe est secunda . Teutia vero es quidem , c, ipsa quod in eo intellectuale ... habet autem quod es in Seeundo. idet Primum se. Tertio Theodorum, qui apud eundem Proclum, tres dicit esse opifices : aliumque vocat mentem substantialem , alium substantiam mentalem, tertium Fontem animarum . in arto Plotinum, qui mira plane, Sc Fidei nostrae , maxime consentanea docuit de tribus
Subsistentiis, sive Principiis a Platone positis: de quibus librum integrum scripsit, in quo summum Bonum , ipsamque excellent illimam Unitatem facit primam Hypostas ira: secundam ipsam Mentem : tertiam Animam mundi λ quam vivi
catricem, amatricemque omnis vitae nuncupat. Quinto Proclum,
qui in eo libro, in quo agit de Theologia platonis, praeter alia multa, quibus Trinitatis mysterium adumbrat, de Platonis, immo & superiorum philosophorum Pythagorae, Aglaophc- mi, ct Orphei sententia , tria statuit Principia, Bonum, Nemem, & Animam : quorum Secundum ait a Primo gigni;
Tertium vero esse habitum , seu processum amborum . XX. Asserimus praeterea ex eadem Ebreorum traditione, R doctrina antiquos philosophos primi nominis in eo consensitIe , ut mundum a Deo, non ex aeterno , sed in tempore conditum laterentur. Trismegistum in Nundi, atque hominis ipsius creatione describenda cum Mose apprime congrue re. Orpheum quoque ieadem sequutum, primamque ei Ps