장음표시 사용
61쪽
menta,quibus materies secatur vel caeditur, quibusq; aperiuntur fossae circa sit uni valli & aqus ductus. Item ligna vel stramina,arietes onagri, balistae,c teraque genera tormentoria, ne deestent aliquando procurabat Is post longam P batamq; militiam peritissimus omnium legebatur. vi recte doceret alios quod ipse cum laude fecisset. De Melo praefecti fabrorum Cap. XI. LIAbet praeterea legio fabros lignarios,instructores,carpentarios, ferrario
a pictores, reliquotque artifices ad hybernorum aediscia fabricanda, ad machinas,turres ligneas,c teraq; quibus vel expugnatur aduersariorum ciuitates, vel defenduntur propriae praeparatos: qui arma,qui vehicula caeteraque genera tormentorum vel noua faceret vel quassata repararent. Habebant etiam fabricas scutarias loricarias, arcuarias in quibus sagittae, missilia, cassides,omniaque armorum genera formabatur. Haec enim erat cura praecipua,ut quicquid exercitui necessarium videbatur, nunquam deesset In castris usseo,ut etiam cunicularios haberet,qui ad morem Betarum,ducto sub terris cuniculo murisque intra fundamenta perfossis improuisi emergerent ad urbes hostium capi edas. Horum iudex erat proprius praesectus fabrorum. De officio tribuni militum Cap. XII. Eee cohortes habere legione diximus: sed ptima erat miliaria,in qua cesse,
-- genere,lueris,forma, virtute, pollentes milites mittebantus Huic tribunus prςerat, armorum scientia, virilite corporis, morum honestate praecipuus.Reliquae cohortes lut principi placuisset, a tribunis vel a pr positis regebatur. Tata autem seruabatur exercendi milites cura, ut non solum tribuni vel praepositi contubernales sibi creditos, sub oculis suis iuberent quotidie meditari, sed etiaipsi armorum arte perfecti, c teros ad imitatione proprio cohortarentur exe
plo. Tribuni autem solicitudo per hanc laudatur industria: cum miles veste nitidus, armis bene munitus ac fulges, exercitii usu & disciplina eruditus incedit. De centuriis atque vexillis peditum Cap. XIII. PRimum signum totius legionis est Aquila, quam aquilifer portat. Dracones etiam per singulas cohortes a draconariis feruntur ad praelium. Sed an liqui,quia .sciebant in acie commisia bello celeriter ordines acie sis turbari ais confundi, ne hoc posset accidere, hortes in centurias diuiset ut,& singulis ce-turiis singula vexilla, constituerunt: ita ut ex qua cohorte vel quota esset centuria in illo vexillo literis esset ascriptu,qtuod intuetes vel legentes milites,in qua-touis tumultu, a contubernalibus suis aberrare non possent Centuriones insuper,qui nune centenarii vocantur, nimium bellicoses loricatos,ltra sumptis cassidum cristiς,ut facilius noscerentur,sngulas tumeriat gubernare centurias: quatenuS nullus error existeret,cu centeni milites sequerentur,non solu vexillu suum, sed etia centurionem qui signum habebat in galea. Rursus ipsis centuris in colubernia diuite sunt: ut decem militibus sub uno papilione degentibus unus
62쪽
quasi praeesset decanus, qui caput colubernia nominatur. Contuberniu autem manipulus vocabatur ab eo quod coniunctis manibus pariter dimicabant. De turmis equitum legionariorum. Cap. XIIII. Semadmodum inter pedites centuria vel manipulus appellatur,ita in
ter equites turma dicitur. Et habet una turma equites 3α . Huic qui pr est, Decurio nominatur. Centum enim pedites ab uno centurione,iub uno vexillo gubernantur:similiter 31. equites ab uno decurione,siub uno vexillo reguntur. Praeterea sicut centurio eligendus est magnis viribus, procera statura, qui
hastas vel missilia perite iaculetur & sortiter, qui dimicare gladio, qui scutum
rotare doctissime nouerit qui omnem artem di direrit armaturae, vigilans , brius, agilis, magis ad facienda quae ei imperantur, quam ad loquendum paratus : contubernales suos ad disciplinam retineat,& ad armorum exercitium cogat, ut bene vestati& calciati si1nt , ut arma omnium defricentur ac splendeant: similiter eligendus est decurio qui turmae equitum p Teponatur, im primis habili corpore, ut loricatus & armis circundatus omnibus, cum summa admiratione equum possit ascendere, equitare sortissime, conto scienter
uti,sagittas doctissime mittere, turmales suos, id est, sub cura sua equites positos erudire ad omnia quae equestris pugna deposicit: eosde cogere loricas suas vel cataphractas, contos suos & cassides frequenter tergere & curare. Plurimum enim terroris hostibus armorum splendor importat Iis credat mi litem bellicosum, cuius dissimulatione situ ac rubigine arma scedanturὸ Non solum autem equites, sed etiam ipsos equos assiduo labore conuenit edomari.
Itaque ad decurionem & sanitatis & exercitationis tam hominu quam equorum pertinet cura.
emadmodum legionum acies instruantur. Cap. XV NVnc qualiter instruenda sit acies, si pugna immineat,declaretur unius legionis exemplo: quod ,si usus exegerit, transferri possit ad plures legiones Equites locantur in cornibus. Acies peditum a prima cohorte incipit ordinari in cornu dextro. Huic cohors secunda coniungitur. Tertia cohors in media acie collocatur. Huic annectitur quarta. Quanta vero cohors sinistrum suscipit cornu. Sed ante signa, & citra signa, nec non in prima acie dimicantes, principes vocabantur, hoc est,ordinar ij, caeterique principales. Haec erit grauis armatura, qui habebat cassides cataphractas ocreas, scuta, gladios maiores, quos spathas vocant, & alios minores, quos semispathas nominant,
plumbatas quinas positas in scutis quas primo impetu iaciunt Item bina missilia, unum maius, erro triangulo, unciarum nouem, hastili pedum quinque& semis quod pilum vocabant, nunc spiculum dicitur, ad cuius ictum praeci
pue exercebatur milites, quod arte & virtute directum,&scutatos pedites, de loricatos equites saepe transverberat: aliud minus, serro triangulo unciarum quinque hastili trium pedum & semis,quod tunc verriculum, nunc verutum dicitur. Prima acies principum. Secunda Eastatorum, armis talibus docetur E. instructa.
63쪽
Ferresto t. instructa. post hos erant serentari j &leuis armatura quos nunc auxiliatores &Τ armaturas dicimus. Scutati qui plumbatis Vel gladiis & missilibus accincti, sicut nunc omnes prope milites videntur,armati erant. Item sagittarij cum cas-
Fuditur i. sidibus,cataphractis & gladiis, sagittis & arcubus. Erant Funditores, qui ad fundas vel fastibalos lapides iaciebant. Erant tragulati),qui ad manubalistas vel arcubalis as dirigebant sagittas. Secunda acies similiter armabatur in qua
consistentes milites,hastati vocabantur. Sed in 1ecunda acie, dextro cornu,cΟ-hors sexta ponebatur: cui iungebatur septima. Octava cohors mediam aciem tenebat, nona comitante. Decima cohors in secunda acie sinistrum semper
emadmodum triarij vel centuriones armentur. Cap. XVI. ni. a. Dos omnes autem acies,Triarij cum scutis,cataphractis & galeis ocreati cux gladiis,semispathis,plumbatis &binis missilibus locabatur, qui genu posito subsidebant,ut, si prima acies vinceretur, ab his quasi de integro reparata pugna posset reparare victoriam. Omnes autem signarij vel signiferi quamuis pedites, loricas minores accitiebant, & galeas ad terrorem hostiu ursinis pellibus tectas. Centuriones vero habebant cataphractas, scuta, & galeas ferreas: sed transuersis & argentatis crastis,ut facilius agnoscerentur a suis. CommisiaPugna grauem armaturam stare pro muro. Cap. XVII. II lud autem latendum est,&modis omnibus retinendum. commisso bello, prima ac secunda acies stabat immota.Triarij quoque residebant. Ferent
xij autem armaturae & scutatores,sagittaris,sunditores,hoc est,teuis armatura aduersarios prouocabant ante aciem procedentes: si hostes sugare poterant. sequebantur: si eorum virtute ac multitudine premebantur, reuertebantur ad suos & post eos stabant. Excipiebat autem praelium grauis armatura,& tanquam murus ut ita dicam ferreus stabat:&non solum miss1libus,sed etia gladiis cominus dimicabant. Et si hostes gassent, non sequebatur gratiis armatura ne aciem suam ordinationemque perturbarer, & ad dispersos recurretes hostes, incompositos opprimerent. sed leuis armatura cum funditoribus, s gittariis,& equitibus jugientes sequebatur inimicos. Hac dispositione atque cautela sine periculo legio vincebat,aut superata seruabatur incolumis: 'quia ius legionis est,facile nec fugere nec sequi. Nomina militum & gradus in scutis eorum aduersis scribenda. Cap. XVIII. SEdne milites aliquado in tumultu pr iij a suis colubernalib' aberraret,diuersis cohortib diuersa in scutis signa pingebat: quiet ipsi nominat dtigni
Dagnum L sicut etia nunc moris est fieri.Prsterea in aduerso scuto uniuscuiusq; militis, lateris erat nome ascriptum, addito ex qua esset cohorte,quave ceturia. Ex his sestramis apparet legionem bene ' institutam, quasi munitissimam esse ciuitatem, quae omnia praelio necessaria secum ubique portaret,nec metueret repetinum hostiu superuentum, quae etiam in mediis campis subito fossa se valloquemuniret,quae omne genus militum contineret & armorum. S1quis igitur pugna
publica stuperare Barbaros cupit,vidiuinitatis nutu, dispositione Imperatoris Inuicti
64쪽
DE RE MILITARI. L I B. II. uet
inuicti reparetur,ex tyronibus legiones votis omnibus petat.Intra breue autem temporis spacium, iuniores diligenter electi & exercitati, quotidie, non solumane ted etiam post meridiem, omni armorum disciplina vel arte belladi,veteres illos milites,qui orbem terraru integru s egerui, facile co quabunt. Nec moueatur, C sar, tua maiestas, quὁd olim consuetudo est mutata,queti viguit: sed huius pulsionis ac stelicitatis est perennitas tua vi pro salu- notari te rei p. & noua excogitet, & antiqua restituat. Omne opus difficile videtur antellentes, cςterum si exercitati & prudentes viri delectui prςponantur, celeriter manus bellis apta poterit aggregari de diligenter institui. Quiduis enim efficit solerti a,si competentes non denegentur expensae.
Praeter corporis robur,notarum & computandi artem
in tyronibus eligendam. Cap. XIX. CEd quoniam in legionibus plures scholae sunt,quae literatos milites Quae- rut ab his qui tyron es probat in omnibus quidem staturae magnitugine, amare
corporis robur,alacritatem animi,couenit explorari. Sed in quibusda notaru peritia,calcul adic6putadsque usus exigitur Totius enim legionis ratio, siue obsequior siue militaria numeroru, siue pecuniae quotidie asscribitur actis maiore prope diligentia, quain res annonaria, vel ciuilis, politic)s libris annotatur Maeotidianas etia in pace vigilias. Item excubitu siue angarias,de omnibus centuriis & c6tubernus,quae vicissim milites factu ut ne quis contra iusticia pr gravetur,aut alicui praestetur immunitas. Nomina eoru qui vices suas fecerut,breuibus inseruntur. ando quis comeatu acceperit, vel quot dierum annotatur in breuibus. Tunc enim difficile comeatus dabatur, nisi causis iusti sisimis approbatis Nec aliquibus milites instituti deputabantur obsequijs,nec priuata iisdem negocia madabantur. Si quidem incogruuvidebatur,1peratoris militem,qui veste & annona publica pascebatur,utilitatibus vacare priuatis. Ad obsequia tamen iudicu vel tribunoru, nec no etiaprincipaliu deputabantur milites,qui vocabatur accensi hoc est, postea additi quam fuisset legio copleta,quos nunc Super numerarios vocant.Fascicularia tamen id est lignu foenu aqua,stramen ,etiam legitimi milites in castra portabant. Munifices enim ab eo appellatur, quod haec omnia munia faciat.
Donatiui partem dimidiam debent apud signa sequestrare
I Llud uerὁ ab antiquis diuinitus institutu est,ut ex donatiuo quod milites
cissequutur .dimidia pars sequestraretur apud signa, de ibide ipsis militibus seruaretur, ne per Iuxu aut maritu reruc6parationema colubernalibus ossa absumi PIerique embomines & praecipue paupere S tantu erogat qua-tumhabere 2 otuerint.Sepositio autem ista pecuniae, primum ipsis colube natibus docetur accomoaa. Nacum publica sustentetur annona, ex omni-
65쪽
bus donatiuis augetur eorum pro medietate castre se peculium) Miles dein de qui sumptus suos scit apud ligna depositos,de deseredo nihil cogitat, magis diligit signa. Pro illis in acie fortius dimicat, more humani ingeni j, ut
pro illis habeat maximam curam, in quibus sua videt posita esse substantia. Denique dec e folles, hoc est,dece sacci, per cohortes singulas exponebatur, in quibus haec ratio condebatur. Addebatur etiam saccus undecimus,in que tota legio particulam aliquam coserebat, sepulturae scilicet causa, ut si quis ex colubernalibus defecisset de 1llo undecimo sacco ad sepultura ipsius pro- Deposita- meretur expensa. Haec ratio apud signiferos ut nuc dicunt in cophino ser-rix Ag uabatur. Et ideo si1gniseri non solum fideles,sed etiam literati homines eligebantur,qui & seruarent deposita, dc scirent singulis reddere rationem.
In legione ita fieri promotiones,Vt per omnes cohortes transeant qui promouentur. Cap. XXI.
Non tantum humano cosilio,sed etiam diuinitatis instinctu, legiones arbitror a Romanis costitutas. In quibus dece cohortes ita stant ordinatae. ut omniu unum corpus,una videatur esse colunctio.Nam quasi in orbe que-da per diuersas cohortes &diuersas scholas mitties promouentur, ita ut exprima cohorte ad gradu quepia promotus vadat ad decima cohorte: de rur-lus ab ea,crescentibus stipendiis,cum maiore gradu per alias recurrat ad prip ta iii miadco primi pili ceturio postgin orbe omnes cohortes per diuersas admieenturio. nistrauerit scholas,in prima cohorte ad hanc peruenit palma,in qua ex ommimi mat ni legione infinita comoda consequitur. Sicut primicerius in oscio praesectorii praetorio ad bonestu quaestuosumq; militiae peruenit gradu, ita legio,
narin equites cobortes suas contuberni j assectione venerantur, cum naturaliter equites a peditibus soleant discrepare Per hac ergo cotextionem in legionibus & omni ucohortiuequitu pediturique seritabatur una cocordia. Qu1d inter tubicines & cornicines & classicia intersit Cap. XXII. cbrii tu, Abet praeterea legio tubicines,cornicines, & buccinatores. Tubicineso baecina II ad bellu vocat milites,& rursum receptui canentes reuocat. CornicineS & buccinatores erat ornamentu totius legionis in ingressu cossictus &eius reditu. Hi quotiens canui nomilites se lugna ad eorum obtemperat nutu. Ergo quoties ad aliquod opus exituri sunt loli milites tubicines canui,& soli milites ad signa eoru obtemperat. Iotiens mouenda sunt signa, cornicines canui QSotiens autem pugnatur,& tubicines 3c cornicines pariter cacla em. nutaClasticu item appellatur, quod buccinatores per cornu dicut. Hoc insigne videtur imperij quia classicia canitur imperatore psente, vel cu in milite capitaliter animaduertitu&quia hoc ex1peratoris legibus fieri necesse est. Si vero ad vigilias vel angarias faciedas, siue ad opus aliquod, vel ad decursio
ne capi exem milites tubicine vocate operatur, & rursus tubicine admonete cessat. aut e mouetur signa,aut ia mota figedast,cornicines canui. Quod
ideo in omnibus exercitiis de processioibus custoditur,ut in ipsa pugna facilius obtemperent
66쪽
obtemperent milites,sive eos pugnare,siue stare,siue sequi,vel redire prcceperint duces. Siquidem ratio manifesta sit, semper in octo debere sir rLquod ne cessati ὁ faciendum videtur in praelio. De exercitatione militum. Cap. XXIII. LEgionis ordinatione digesta, ad exercitium reuertamuriunde scutiam
dictu est exercitus nomen accepit.Iuniores quidem & noui milites, mane de postmeridiem ad omne genuS exercebantur armor v. Veteres autem &eruditi sine intermissione semel in die exercebantur in armis Neque enim longitudo aetatis, aut annorum numerus artem bellicam tradit, sia continua extaercitationis meditatio:post quata volueris stipendia,inexercitatus miles semper est tyro cum armatura quae festis diebus exhibetur in exercitio. Idcirco non latum armaturam,qui sub campi doctore sunt, sed omnes aequaliter con tubernales quotidiana meditatione discebant,&corporis velocitatem. Nam& velocitas usu ipso acquiritur corporis. & scientia feriendi hostem serii protegendi praesertim si gladiis cominus dimicetur. Illud vero maius est, ut seruare ordines discant, & vexillum suum in tantis permixtionibus in ipsa prolusione comitentur, nec inter doctos aliquis error existat, quamuis in multitudine sit tanta confusio. Ad palum quoque vel sudes iuniores exerceri per commodum est,cum latera vel pedes aut caput petere puctim caesimque condiscant. Saltus quoque & ictus facere pariter assuescant, insurgere tripudian tes in clypeum rursusque subsdere,nunc gestiendo prouolare cum saltu,nunc cedentes in terga resilire. Missilibus etia palos ipsos procul serire meditentur, ut& ars dirigendi. & dextrae virtus possit accrescere. Sagittari j vero vel funditores,scopas,hoc est,fruticum vel straminum fasces pro signo ponebant ita ut sexcentis pedibus remoueretur a signo, ut sagittis vel certe lapidibus ex su stibalo dest1natis signu saepius tangerent. Propterea sine trepidatione in acie faciebant quod ludentes in campo secerant. Semperast uescendu est etiam ut semel tantum landa circa caput rotetur, cum ex ea emittitur saxu. Sed &manu sola omnes milites meditabatur libralia saxa iactare: qui usius paratior creditur, quia non des yderat landam. Missilia quoque vel plubatas iugiter per petubque exercitio dirigere cogebatur usque adeo, ut tempore thyemis de te gulis vel scandulis, quaes1 deessent, certe de cannis, viva vel culmo & porticus tegerentur ad equites, & quaedam velut basilicae adpedites: in quibus tempestate vel ventis aere turbato, sub tecto armis erudiebatur exercitus. C teris a tem etiam hybernis diebus, finiues platriaeque cessarent, exerceri cogebantur in campo me intermissa consilietudine, animi militum debilitaretur & corpora,syluam caedere, portare onera, transilire fossas,natare in mari siue flumini bus,gradu pleno ambulare,vel currere etiam armatos cu sarcinis suis frequenquentissime conuenit, ut quotidiani laboris usus in pace, difficilis non vadeatur in bello. Sive ergo legio fuerit siue auxilia, exerceantur assidue. Na quem admodu bene exercitatus miles praelium cupit, ita formidat indoctus. Postr
mὁ sciendum est in pugna usum amplius prodesse quam vires Nam si doctrina cesset armorum,nihil paganus distat a milite.
67쪽
Exempla adbortationum & exerciti j militaris, de aliis artibus tracta. Cap. XXIIII. AThleta venator auriga,propter exiguam mercedem,vel certe plebis fauorem, cotidiana meditatione artes suas aut seritare, aut augere consuescunt. Militem cuius est manibus seruanda respub. studiosius oportet scientiam dimicandi usimque rei bellicae iugibus exercitiis custodire: cui contingit non tantum gloriosa victoria, sed etiam amplior praeda: quemque ad opes ac dignitates ordo militiae re Imperatoris iudicium consiueuit euehere. Artifices scaenici ab exercitiis pro laude vulgi non recedunt Miles sacramento lectus, ab exercitiis armorum, vel novellus vel iam vetustus cessare non de bet, cui pugnandum est pro salute propria & libertate communi : praesertim cum antiqua sit prudensque sententia, Omnes artes in meditatione cosistere. Enumeratio serramentorum vel machinarum le-gIonis. Cap. XXV. LEgio autem non tantum militum numero, sed etiam genere serramento
rum vincere consueuit. Primum omnium instruitur iaculis, quae nullae
loricae, nulla possunt scuta sufferre. Nam per singulas centurias singulas car-robalistas habere consueuit,quibus muli ad trahendum, & singula contubernia ad armandum vel dirigendum, hoc est , undecim homines, deputantur Nam hae quanto maiores fuerint, tanto longius tela iaculantur. Non solum
autem castra defendunt, veru metiam in campo post aciem grauis armaturaeponuntur.Ad quarum impetum,nec equites loricati, nec pedites scutati pos
junt obstare. In una autem legione quinquagintaqtiinque carrobalistae esse solent. Item decem onagri, hoc est, singuli per singulas cohortes in carpentis bobus duobus portantur armatis: ut si sorte hostes ad oppugnandum venerint vallum, sagittis & saxis possint castra defendi. Scaphas quoque de singulis trabibus excavatas,cum longissimis funibus, interdum etiam ferreis cathenis, secum legio portati quatenus contextis eisdem sicut dicunt monoxylis, supertextis iniectisque tabulatis. flumina quae sine pontibus vadari noque uiat, tam a peditabus quam ab equitatu sine periculo transeantur. Habet ferreos ha rpagones,quos lupos vocant, & falces serreas confixas longissimis contis.Item ad sarum opera facienda bidentes,ligones, palas,rast ra alueos, cophinos quibus portetur terra. Habet quoq; dolabras, secures, ascias, serras, quibus materia ac pali dolantur atque secantur. Habet praeterea artifices cum omnibus ferramentis qui ad oppugnandas hostium ciuitates testudines, mir-sculos,arietes,vineas ut appellant turres etiam ambulatorias faciant Verumne singula enumerando plura dicantur, uniuersa quς in quoque belli genere necessana esse creduntur, secum legio debet ubique portare, ut in quovis loco
fixerit cas ra, armatam faciat ciuitatem.