Ioachimi Fortii Ringelbergii Andouerpiani Lucubrationes, uel potius absolutissima kuklopaideia nempe liber de ratione studij, utriusque linguae grammatice, dialectice, rhetorice, mathematice, & sublimioris philosophiae multa. ... Basileae apud Barpto

121쪽

groto usq; ad euiti locum: sed ad rem eamus. Etiamsi natura Acundus es,data opera loquarn incomposito Hoc omnino necessirium ijs,qui seu mi eis: uolunt iu, scribendo,ad quod omnia nostra tum Ibidia, tum prae cepta teneret. Inquiunt bene posse scribere eos,qui be ne loquuntur Fa eor id uerum esses de rebus it biens et loquerentur,cr scriberent. Sed colloquiustri sunt de rebvi Amiliaribus, de euentu belli aliquo,quu scri /bendum v d communibus locis,de deo,de mundo e homine,de animo siue animalibus. Quid hic pro orit, quo i aliquando domesticas nugas scite recitauraris s Hoc ergo tempus, quod ijs impindisti , certum est tibi maiore ex parte periisse. Porro quibus animmim non est ut scribunt, totis uiribus niti debent, uepolite loquanὶur. Distant hi,quemadmodum res orgranes memorare eleganter positit. Illorum tunam glo/ria a nostra laude distit,quo momentum ab aeternit tate. Grussiri caepi Id uerbum quos in bonam parte excipi potest. Velat apud Sallustium: Animus ubita gloriam uirtutis uia grassitur . In hac mire uiritum decreui Hic obiecere nonnulli uitum potius horinestim debere esse finem. Qui non recte uidintur ra tiocinari. Nam feri potest,ut aliqΠis probe uiuat, Crfit cruditas, Nec crem uiam se occupationcm,

122쪽

ANNO τAΤIONEI. Sthd quae magis ab illitatis addictibus hominem abducat, ain quam studia literarum. Mirum dictu,quantum uitiori ' rum e pectore humano tollat Iuras opumq; contem ibat pilo,quam necessariam hic essὲ diximus. Postmodo tamen ) uox crebra apud Suetonium. Sic aliquando modica in dictione ) Hoc est oratione, ne uocabatum P iquis putet significari. Ad maxima quaeq, perueni riit res) Ap trophe ad pueros. Felix puer, cui monsis ' reticuli Oratio iucunda, quae est quoties describata tur suae virentes, fumina carrentia, res seu lotuit, puerorum. O utinam ) Ouidium in epistolis: O utianam tunc, quum Lacedaemona classepetebat. Quum Sol aduersanobis figeret uestigia) Sermo est de meα is dia nocte. Tunc enim sol est in parte circuli me α, ridiani, quaenobis perpetuo sub terra occultatur μα, 'pra caput antichthonum. Nocte vagante in medio,) caelo b Nox aliud nihil, nisi terrae umbra est, qua

surgente Sole occidit, oritur occidente . Vita domnium ) Describitur horoscopus libri de ratione 'uα dij, hoc est, tus seu Acies coeli,quae erat prima me iis diu nocte in Augusto anni mille mi quetragentesimi uu- j, Π Moni. Duodecim coeli domus sunt. Quarum,' ' prima ,significat vitam: secunda opes: tertia starico ista; Farta parentes: quinta prolem : sexta morα

123쪽

το IO. FORTII RING. LIB. nunc cribendo per decem dies, nunc docendo ab duis rora ad I estorum,nunc iterβcredo aestate per usus, fulmina,tom rua:l eme perstigora,niues,grandines nisi ipsa aliquando Atigato ocurrereis Lateat vulgus in aedibu sequantur somnia tenebras, caueant pallen intes umbrae ne leuis aura ficiem ladat, ne madeant immfre, ne tegulae castu intereant, domi etiam non desunt pericula, curent se longis couiu s, tum horis prascri itis deambulen alternis diebus mentems quam hamben in tanto contemptu temporis,in tarent lusu,ne lenis animantes labore nimio consumuntur. Nos in luce uersiri, atq; 9ub diuo mundumspectare decreuia mag. Certum est uisere uaria gentia thidia. Osis sem in per Inter eosdem vultus fine taedio transigat uitam Σ si dicat ulianis, qui ex puerorum conuictu colligit pe climam. Q vid s etiam in primis Latinae linguae radiis mentis silc mutandum locum censes s Maxime: Gramm/maticae fere quatuor annos tribuunt, Cr pleros iapno loco. Quanto satius esset, si interea octies schola

Cr urbe comutatis, toties summam reres, quae breuiso puer didicissit: relictis omnibus praeceptionibus,

quae non omnino sunt necessiris.Nunc core quo diu detineant adolesceres,ea inculcat, quae me puderet hic, recensere,iam sunt humilia,tum raro occurrat apud

torn.Qnm principio nihil docere deberent,quod

124쪽

DE RATIONE STUDII. τη ron creberrimi usust. causae huius cosiiiij fiunt,quod

is multis plura, uel saltem aptiore omnia ordine di ascent,quam ab lino. Deinde,quod ea aetatem cuti nos non parum excitabit nouus cor edius eorum, inter suos uorsabitur. Haud ambigo complures fre,qui βι- cien d i pecus iudicent: ed his non omnino summa erit m tempori ,π ximriae cura.

QVO f SEc VM LIBROS VEHEREd beat s*ιdiosius,qui mutabit lacum. Vi alii petere locum decreuit,er longa insgredi uit,libros secum constrat olu,in quia bus diligerer res aliquas notauerit. QMdsi in uolumi inne duae tanta tresue paginae notatae frit,eas e libro ex ma reliqua ucdat. Nec sit adeo ford dus ut exigua ia --ctura rei conatu remoretur. Cogitet semper,si adsunt Hura peruenerit, no defuturas opes. Superiore anno Ba slea prosicturus e nouo opere Plin sereund ι librua me notatu excideba,ut mecum Irrre. Amicus intemeriniens me mentis esse para sanae opinabatur. Sic tracta

xi libros coplures si perq; ficia qua id postularit o casio. Tames mihi essent noui codices ciceronis,m

tonis, Demo sthenis grandi coparim aere,omnes tame

125쪽

DI RATIONE STUD H. π illecebris cunctis, quae uel bone intercapedinent ius pos int impedire, petamus sic&m,quo ircino vn mquam Wyrauit. Ingentis est ignauia semper alios uente sequi emper excera quaerere. Ante mori certum sit

quam ulli cedere mortalium. Pulchrum est sexcentos se ones in pagnam spectiaculo uno committere: pulchra

frie multis populis imperare: sed pulchrius propria

Mirtute eo uerae laudis penetrare, quo nemo te sequi 'poterit. Victoria in manu est.Μugno Alexandro quis non crebro tam animosi pectoris meminerit ) quum nunciaretur Durium regem triginta militum adduceo re in udus, εις μαγ. οςἰ κ,πολλα προς-e 3 Vnus MAEου Ρει α. Sicuti leo citius saeuit in uirum, quam diu , inqgit 'minum,pueros non nisi fluminafame coactis attines non timet git: ita Cr nobis leonum more, maxima quies maxi- multas ossesmo arripienda sudore punt. Hominis uita temporis pu-

tim est ei quid non uincit labor ac sedulitaues ringat se quis, nudis pedibus in medio positum igite,cogitet que quanta tum Gilitas in membris pigris es t , sola V pro salute corporis nunc nunc multo maior fit pro salute animi. Hoc stemculum semper sit in pectore. Quum aedificia quinq; aut sex simul flagrant incenαdio,tum curstat, in flammas ruunt,ut aliquid igni eri piunt: pars tecta conscendunt indutiis aquas, pars vcs e domo rapiant, nec ea rempestile magna somni

126쪽

DA RATIONE STUD II τ stri uotis,quam ut uel umbram ciceronis ad eqvantur. Hi Ne tibi adscripseris uctu lashmmata, aut a maioribus u partum laudem,pulchrius erit decus,culus autor ipse, , quam cuius haeres f. is . Animaduerte nihil interes Νο ρ inter eos,qui nunquam nati sunt, Ereos,qui nulla remi memorabili gesti obscuri ex hac vita migrarunt. Nirusis hil ames, nisii laborem: luxum, ex Abutis Dito.

D. Semper quaere occasionem alidiendi, cendiscribenis ' di. Eustata lecto solitaria, tempusque omne exercitio, impendendum. Non uerear adfirmare tanto quosque uis esse doctiores, quanto crebris docuerint. Quapromitu iter σοφίαν apud Poetam dicere reor: Usus me ge. im trui mater peperit memoriamum audimus, uigilanis k, tifimo fimus animo. Quum docemus, Hienda ostiat Θι tirim vanitas illorum, qui horae interuallo uix decent , Derba prostrant, adeo lente rem aggrediuntur, adeo is, si se ad laborem componunt,captantes autoritatem. Omnis ipsorum cogitatio est, ut habeantur in praetio, i ru docta uulgo crestantur . Issi ad summa perueniαent unquam s Impetus impetus mihi placet, quam im u/ rebus omnibus,tum in docendo. Quod enim agrico mi is lis me, is est, hoc tempus istud, fructum spectes,ea

j, ruditis rubi obsecro quis non moram damnauerit m M pris potius uiribus nitamurrire horas iras,quae in Mis

i, sutura i percant assentatione in conciliando Auoreis, homui,

127쪽

τs Io. FORTII RING. LIB. homnum,impendamus literis. Sapiens animi magnitudo ueram laudem in fictis positam, non in uaga sim iudicat:principemq; fe esse mauult,quam uideri. Ta; mes nonnunquam inler legendum animus iussus aut abore,aut cogitatione perpetua languescit, laboranis dum tamen,quoa θiritim ullus in corpore fuerit reuiluus: a morte licebit quiescere. Nusquam umbra, semper lux,Cr hominum coetus placeat. Dij boni,qua tus intra brevisimum tempus euaderet illa,qui nullam diei intermitteret horum, qua non aliquid uel audiret, vel doceret,uel scriberet. Si feri potest, cendi magis quam audiendi occasionem captabimus. Quippe non paucos uideas,qui aliud nihil,quam audiunt, in hoc se nescunt,nec apti sunt,ut vel autore profiteri, uel quicquam polite scribere queanc. Si mentem exornares his des quasola distimus a caeteris uniman ibus,perdisceri da omnia e toto disciplinarum orbe,quae scitu digna tu edicas. Illi quorum maior est cura corporis quam animini, diunt pulchrum esse in una arte excellere,at pulchrisu mxlto excellere in pluribus. Nullae sunt seminata a Musis alienae, quae non unum discere queant: imo picis id efficere potis: intra annos viginti,quos haec hominum moti bra uni studio impendunt, arbitror. Vt Fa-bj uerbis utar,bi non pesicivit, quantum natura ta et i ingeni ualeat, qui ita est agilis ac velox,ut ne

128쪽

DE RATIONE STUDII. 'ν fit quidem aliquid agere tantum linum. Postrema

est,ut mutes locum: alioqui, Cr fomnolentus, Cr mrα peritus semper permanebis. Nunquam me penituit, nec quenquam penituisse puto quod literarum gra s, tia in acedaemium aliam transierim. contris perma - . gno,er scro dolore deprehendi,me nimium diu in urisbe una desedisse'. Haud ab cicndus animu3,licet non co Qtinuo ex sententia omnia fluccesserint. Nihil enim nide γxnus,nisi ex parulis principi', adsumma rerum Astiis

ou emergere . Habent omnia doctrinarum genera

mari nonnihil quod initio ingruentium p ctus dete reat. Verum inum Hud comes pensat utilitati Proseride leui incomodo olimsi non protinus rissimus.Olim

. principes Graeciae uestis aureum per tot maria et pericula petitum, virtute duce, comite fortuna, urgentiabim acrioribus gloriae stimulis vexerunt: irantes Crines,indomitos eTrebelles tauros domuere opitum dra conem occidere, satis p dentibus obortum segetem iratum militum, ut rueret in mutua uulnera, coegere., Amazones dexteram mammam exurebant, quo plus, alimenti ad manum uicinam perueniret. Democritus quum uideret animi aciem impediri sectu oculam, ipsos sibi reui ut commodius rerum natur H mente co prehenderet. Haec nos nonnihil accendere deben Dei

musitas operm omitta, ut aliorum exemplis exciti, dehinc

129쪽

si a iuuinta perspiceres,in testes langemex met, est cito dies,cito mensis,celeriter etiam annuK,qua tu meti parum annorum numerius P, ad haec dimidium L

FORT II RINGE

brum suum de Ratio. ne studii anno

I V N T nonnulli conchas plus aequo esse orationem. Sed hi non uirident,quod Horatius iubet,talem csse debere aut poetam aut oratorem, cuiusmodi esse auditores cupit. Si e me uis, inquit, doleixdum tibi prius est. Si incatare velis alios, id nunquam isti ies idato ferin ne . Et im, Iucina moesim Fabius uit: non . Uc est,

130쪽

IO..FORTII RING. LIB. incendit, nisi ignis mec madeficimus, nisi humor : nec res ulla dat ulteri colorem,quem ipsa non habet intim quisquam manu coelum attingeret, quam animos mora μή, vere ipse tranquillus er immotus. Pulchrum est enim

jmediocre Myriplex shidiosorum institutumsue ροα pM eL In mus, quum esse volunt mediocres medium is qMado pares eis: 'adent illis, qui primas hactenus puri

'ta res tetiliere. Summus, quum evadere conansur supra summos. Onam tot hominum milio Adhuc perpetua se M TV manet interrogatio er admiratio, ideo post celebra; aut etiam nota interrogationis ponenda. Immensum pectore Hoc est pulmone,quostiritu attrahimus,cota tinens pro contento. Cui sub gnis nostris compluis

res ins hidij ratione demoti ruuere,qui libri quo ordi, ne legendi sint:quum multo magis necesse erat expetilere ignauiam,quae pusim dominatur. Nanssine ipsa nihil cilicere animus potest corpus enim itfrumenutum animi est. Quod bene addicti inferit, facili s