장음표시 사용
491쪽
468 INSTIT. AsTRON. Veneris,modo ante solis exortu, modo post occasium splendens,nunquam ab eo uiginistribus partibus remotior. Mercurius non lucifer aut Hesteros, sed mutatimnus,quum ante solem exoritur: er uestertinus quado post eu occidi nuncupatur. Sed dubitarit'Utun aliis quis,pur duo haec sidera non sint sole celeriora, cuna
minore contineantur circulo. Nam eo Saturnum annis tricenis circumagi apparet, Iouem duodenis,Martem
binis,solem Angulis, er lunam menst, quod circa te ram circuitus'angustiores Ant. Haec explicabimus,oste demusq; ooorem esse Venerem sole, ac Mercurium Venere. conuenit inter omnes,solis radio reliqua is pelli retroire ac confitere. Solem uero per media ire Pistrum,nec in oras diuersus aliorum modo discuris rere. Hesperum autem nonnunquam Cr stare, er ad utrunq; etodiaci circuli latitudinem digredi, Cr retro cum mundo in occidente referri . Ex his omnibus quis
Venerem,cui tot flexus tu andi, non sole velociorent iudicet s idem in Mercurio Acile demo tres,eu qm p Lucistro esse celeriorem ain quo tempore femel rotrogradum est Veneris suus,quod prope fingulis anmnissi eo ipso spatio Nereury stella ter graditur per omneis lationum progreflatiumq; notus. Latitudine quoq; ocUime a solis uia digreditur Vt non immerito Lucanus scripserit: Motu, celer ostentus bimet. Hic
492쪽
LIBER SECUNDUS. Assergo ut Venere instrior,ita Cruelocior. Porro quo propius stellaram trium propressis cernassolem costrae licet venatori persequenti leporem. Venerem cirtubus magnis,qui dominum nunc praecurrant, nunc sequuntur. Mercuriu paruis,qui Viduo se discursu'ti figant,uestigantq; ol ictu stram. Hunc Lucistrum aue He*erum non appellant,propter cςlerem mutatione motu Cr minorem a sese distantianis . DE LUNA.
Disa terres proxima luna,cuius mutabilis ste
cies miraculum omne udicit. Nans ut Veneris fissis solem modo praecurres,modostquens Lucistrum vocant Cr Hesterum:ita haec eodem seruato cognomine corporis estissem immutat. Hic uidere iucundu est, quanta lunae uis secum maria pertrabat: tantam aquam rum molem,ut huius grauitas elementi motum omnem res Mut tanta celeritate,ut animautium cunctarum uelocitatem superet. ius portionem millesimam cuncta
terrae murus no traheret animalia,Ms cu rapit lunae globus. O mira naturae spectacula. Quid deri aquas u ligauits Vbi uestigia figit currens dis onera trahens numen laboriosium Nit,nisi cedentes aq inanes θiritus premit. sed ad rem,haec diebus uicenis septenisq; ertertia diei parte signistri orbem ambit. interq fingum
493쪽
fixem antecedentem celeriore assequi cursu debet,per mea: Quare Lactantium Aripsisse miror: sed Luna, quae orbem illum signiferum triginta dicrum latis laserat. Idcirco intra uicinos octonosque fere dies unu mundi circuitum perdit. Quoniam eo tempore extrema sorbis uicies omes, ipsa autem duntaxat uicies septies circumagitur. Lunas per plena est praeterquam is doctione. ait o enim pars altera soli expositas altera tenebri globi dimidium semper illustrari necesse est,uissitudine quadam id coelo terras scilli. Et vim quando corniculatam intuemur nos inferiore qui dem a parte, i superiore pertumescit. Vt cornua illa inferiora conspicua nobis, esso coniuncta tumori heνη blaerion lunae integra efficiant. cotra, quum terra intumesti coelo insevat cornua. uuis mortalibus dii nidiatu Iucet forma: immortalibus f e figura eadem ostentat. Et quando nobis nulla cernitIrit is est plena utpote quum portio solum, quae coelumJectat, capiat luce.Quums illis nulla,nobisprorsus plena est QR fit,ut figurarum uarietas illa, e dis ursu eruue nunc ad oppositam soli regionem,nunc rursus ab oris aduersis ad solis congressis nascatur. Septimo die a coitu uel plenilunio luna διχοτομος, nostris diuidua dicitur. Plinius autor est,eam semper auersis a sole cornibus,
s ςrestat riuubeaures minuatur occaμε. Et ab iu
494쪽
LIBER sECUN DV s. 4τt eunda die ad cientem usq; ad plenu orbem. cause tres sunt quur a coitu luna modo ma urtim modo tardius redit. Quarum prima obliquitatem Agnistri mimis -ti s ,1me impares signorum duodecim occasus conti net. Secunda utriusq; statia lut tu res:quonia evius austrina,arctoa oous prodit.Tertia sideris eius uelaciorem tardioremve cur=um. Luna aestate semper dempressum uidemuη, meme uero publi/ne. Hebraeis a cari
ZAE STELLAE DIcANTVR superiores, Quur lana celarior atque fit,
scitu dignum est, saturni, Iouis, Martisq; sdera
Iqaodsupra solem uoluuntur,superiora uocari: Veneris ac Mercurij inferiora, Et lunam instrioress seu gnius trahi cum mundo , uerum celerius in aduersum contra superiores uelociore cursu in occasum Iub id Aore in exoro um. Duabuis de causis lunae sidas Satur m, Ioue Cr Marte est uelocius: quod minore stra urcirculo,er quod longus absistens ab orbe extremo ficilius in aduersium nitatur. Id quos non omittendum,
lunam intra diei spatium ut plurimu partes tredecim aepercurrere niss horis fingulos Fulvia i sole quotidie singulas par eis c horis duabws quina minuta.
495쪽
4να INSTIT. AsTRON. Libri huius initio mundi partes ex ciceronis, secun de diuinatione uolumine recensuimus. Easdem in Sciapionis somnio hunc in modum enumerat: Novem orbibus uel potius globis connexa sunt omnia quorum unus est coelestis extimusqui reliquos complenitar omnes, summus ipse deus arcens CT continens caeteros,in quo sunt infixi illi qui uoluuntur stellaru cursus sempiterani cui subiecti septem,qui uersantur retrocontrario motu atque coelum . Ex quibus unum globum posidetisse,quem in terris Saturnum nominant. Deinde hominum generi prosper Cr sdutaris isse uigor,qui dictatur Iouis.Tu rutilus horribiliss terris,quem Marte dicitis. Deinde subtermediam 3re regionem fossitisnet,dux Cr princeps cir moderator laminum reliquorum, mens mundi et teperatio:tanta magnitudine , ut cuncta sua luce Iustret et copleat.Ηunc ut comites subsequuntur Veneris alter,alter Mercurij cvrsus. In in Dos orbe lunarati' solis accensu couertitur. Infra autem eum nihil est,nisi mortale CT caduclim, praeter animos munere deoru hominum generi datos. Supra lanam sunt omnia aeremum ea,quae est media Cr nona testus,nes mouetur,er infima est,er in eum struntur omnia nutu suo pondera. Plato,ut Plutarchus restri,
sub stellarum haerentium tu primum Phaenonia uo
sth Mμrnum esse aiebat,secundum Phaetonta uel Ioκ
496쪽
LIBER s EcVNDVS. 6 3tenium lamenta,quartum Luc Arum,qulatum font sol sextu Cr septimum lunam. DE INAE VALIBUS HORI s. N etde horis, qMs planetis adscribunt nonnia his dicendum. Eas ideo hic describemus, quod is ad errantes steris modo truditus pertineant.Duo
horarum genera: Arigales, quas Cr aeqvῖnoctiales nominat, vigesinaequarta diei natur uilis partes sunt. Inaqualesq; duodecimae temporis portiones , quod inter solis ortum Cr occasum,uel inter occasum Cr exortu est. Ita dictae,quod diurnae inaequales nocturnis sint, et laminales aestiuis.Easdem alijs nominibus tum erratim casuum planetarum horas nominant. Exortu solis initium primae numeramus,meridie sextam,solis occasu duodecimum Cr rursus initium primae,nocte medium tenente coelum sextam, Cr solis exortu duodecimam. adeos ad primum horam christianos canere aiunt: Ialacis orto sidere,quod a solis exortu horarum fumaratur initium.Prima hora matutina stellae, unde dies nomen accepit,tribuitur,fecunda sequenti, sic deinceps mili in alijs seruato ordine. Vt diei lunae prima hora 4 solis exortu lunae est, fecunda Saturni, tertia Iovis, quarta Martis, quinta solis, sexta Veneris, septima Mercuri3 octaua lunae,nona Sutumi,decima Iouis, vis decima Martis,duodecima solis. Vbi ad nocturnus per
497쪽
xenerA,duodecim diurnus ad cius oportet. nuper . tuo ni mero lis, ad Fequente solis red tum planeta nu - peruri debent. Decimatertia igitur Veneris, decimam quarta Mercur . Diei sequetis primu hora Martis est secula solis,tertia Veneris .Reliqua Acile adluxeris, DE EXALTATIONE ET ' natura stellarum errantium.
Sol exultatione,hoc est praecipuum dignitatis Mocum in Aristis parte decimanona habere tradiatur. Luna in Tauri tertiae Saturni stella in Iabrae uigesea prima: Iouis,in cancri decima inta: Marita a
capricorni uigeis epitavi Veneris an Piscium uiges ψχ tima:Mercur , in Virginis decimaquinta αναβιβέωμin Geminorum parte tertia. cauda in adis uerso est. Horum omnium casus n partibus est exalta tioni oppositis. Quemadmoduenim solis exultatilo indecimanona Arietis parte ponitur: ita solis casus in nrasi undeuigesimo librae. Sic de SurumhIouis, Maiartis, Veneris, Mercurq,Lunae, eaιζάζοντο . M καταριραθντο- casiu dicen. da. Deinde Suturni et mercurij stellas aridae de rigetis Us: naturae constat: Iouis calidae et humidae: Martis ac solis calidae et siccae. Veneris lunaeq relide et humidae. Et suturni fidus significare educes,auaros,cogitationis muli memoria
498쪽
do potisces eges,duces. Motis,tractιdo acres,insidiatores,latroess. Solis, auri bonorus cupidos Nesac constantes. Veneris uesbu omatus,cant liue, amores conuiuia, luxus. Mercurij,Oratores ic artiuinventorares Llina gloriae assctatione. Dem natura habere viquiunt: in Germania, Martis in A nglia et Scotia,Saxturni in Gallia, Iovis:HΗ unia, Solvan Graecia, Veneris Gadaui, Solis ac Leois Brugis, Veneris et Piscia: An uerpis ais Lovanq,Mercvrq Geminorumq : Treueris,sucrni et Capricorni. In climate primo Sa
tam insecudo Iovis, in tertio Martis,in quarto solis, in quinto Veneris,in sexto Mercu in septimo Luna . MDE PARTIBUS ORBIUM. ΗIs esturum errantium circuitus in orbes tres di . . uiduntur,quorum medius,fidus vel epioclum deferens appellatur: reliqui duo absidas ferentes. Hae
enim nisis ruta motu, qui turdus est,insignifero fio Atum non ivxtant.Luns ac Nercuri orbes plures sunt verum tam exquisita distinctis huc nostectat. His udoditur circulus aequaris,quo sol caret, cuius centrum tato latis, a destrentis circuli medio abo: quanto deis Irrentis centrum a medio mundi distit. In Lunae tamen orbe hic circulas idem cum mundo centrum fortitum est. Aequantem vocant ab aequando, quod aequos βαderum motus ost dat. Ex eo quippe Acile cernas, ductu
499쪽
LIBER SECUNDUS. 67 tingissima Saturni a terra distantia aeuo nostro in decima quarta fere Sagittarij parte est: Iouis in uigestiis ira quarta Virginis: Martis vi decima sexta Leonis: Solis ac Veneris in secunda cancri, Nercurij in priama Scorpionis Lunae absis triginta diebus ivliferum
lustra Cr mensis principio sub sole saecima quarto die in partibus soli oppositis.
DE STELLARUM ERRAM tium, ortu,occasu,statione,p gress , epiodi motu. Voces aliquot, quae ad negotium hoc conducunt exprimendae. Inde subiungam qua nam ruti ne epiosi orbis circum centrum suum uoluatur. P stremo, Pliiij locum emendatione dignum restituam. Matutino ortu stelia dicimuε exoriri,quado ante folis emersu ipsa cerni incipit uelertivo,quu ab occasu. Et occasu matutino occultari, quando circa aurora videri definit: uestertino,quom a solis abitu. Stare das uiuequum sub eadem haerens signiferi parte, nes ad orietitem,nes ad occidente proficiscitur. Statio duplex est: matutina uel,prima unde retroire stella incipit. Vesta pertina uel secunda, unde progredi. Oes retrogradae sunt,in ima epiocli 1parte in summa progrediuntur Sol epissio caret. Progredi,ab occasu in ortum moueri est. Retroire, frui contra Poru ordinem. Sicinintelliga
500쪽
tor in aduersium,nec me qIi caetera uincit Impetua Crrupido contrarius euebor orbi. Id dignum situ filum lanae epic clum circum centrum suum ab ortu la oc αcasum uerti, hoc est, quemadmodum utibus Solis aut mundi motum manu circumacta ostendit uel quomodo curru in occasum uecto, rotarum claui circum axem uoluuntur. Hoc pacto Luna epiocli centrum perpettuo ambit, illo tamen semper in ortum curren. e. Relira quorum epiodi motu contrario circvaguntur,ab Ocricidente in orientem. Saturni, Iouis ac Martis stella
quando cum fale incedu in unima ab fide eptocli esse Cr progredi constat:.qvu ab eo mundi triente distant, ture uel consistere:in aduerso uerb. Cr diametri intervallo quam oppositione nuncupat) in ει de ima ess, ais retroire ad stationes secundas. Πο tempore tataratum eoeli Sol dimensim est, ut partibus centum uiginti rursum ab illis antequam redeunt,ab iit. Alia siderunt instriora ratio. Q nippe Saturni doliis ac Martis steliniae Cr trium,er quatuor, Cr sex signorum spatio a sole desse possunt: Veneris ac Mercvry vix duorum. Superiores a matutina statione retroire incipiunt:in e. riores at uestertina.Reliquum est ut Pliiij mmdu tollumus, qui labor ad ea quae nunc tractamus non inutilis A erit. Infecundi libri decim eptimo capite legimus: Di