장음표시 사용
41쪽
spicere velis, nihil erit quo amphibia annectas avibus ; nec sensitivae plantae ob formam, sed ob sensum in speciem saltem
datum animalibus aequiparantur. Proinde a quacunque sit milit dine proficiscaris, & quamcunque proprietatem dispositionis . fundamentum adsumas, alio atque alio modo disponi genera debebunt si . itaque repetito monendum putamuS, n OS non ita nos velle intellectos, ac si omnia animalia tantundem persectiora: nobis sistamus , quantum in nostra tabula altiori loco
ponuntur, & squalidum e. g. Vulturem Percnopterum aut Bru
toribus indicari, cui quidem non repugno, si manu exArare, aut nova chalcographica arte exprimere exempla sngula libuerit; vereor . tamen ne dissicultatem pariant colores vibi se decu It. . φω tat vel ex sola tabula patet, quam dedit clar. FEL. VI c D'AZYR, quae extat in ABB. RoZIER Observ. dendis V Nat. I 774. D cemb. p. 479. in qua indicata tantum lamma assinitatum capita sunt. Formae enim similitudinem si spectes, recte Simia ab Homine proxima locatur; si sagacitatem, potius Elephas 3 s internam structuram . praeter Simiam etiam Poreus, ex veterum saltem Anatomicorum mente. Vieissim si ad formam minus attendas, sed paueum & rudem , si diacere fas est, instinetiam exiguamque solo tiam respicias, etiam inis insecta multa miser & vegetans potiue quam vivens Bradypus pone dus hsse. videtur. Sunt namque hic, uti GRAu MANN us libro citato p. δ . licet curiose mi- mis sortasse quaesto dicendi genere, ait: continuae series, perpetuI gr dus , instat iratae appropinquationes , distantiae in speciem tales, mixtae umbrae , perfecta adaequatio . modificationes innumerae, cumuJatae ροτα ura, non turbatus ordo, nexus inseparabiles , multiplicat, . transitus.
42쪽
dam raucamque Strigem praestantiorem nos reputare quam fui. gentissimum Trochiluisti canoliamve Lusciniam , aut sagacem Elephantem postponere inerti Bradypudi: Erant enim, uti jam dictum est, animalia nobis ita disponenda, ut intermedium spatium plures species , per quas transitus fieret, caperet, unde non uno altitudinis gradu collocari potuisse palam est. Deinde quum formae maxime structuraeque rationem nos habuisse dixerimus, quod & hae facilius in oculos cadunt, & multorum aliorum causam saepius in se continent, non potuimus Elephantem sublimiori loco ponere, ne ex eorum animalium linea quae di gitata ab ungulatis dirimunt & inter utraque ambigunt, qua que aliis etiam characteribus, dentibus scilicet prominentibus, naso elongato &c. conveniunt, eximeretur. Vicina quoque funt quandoque nonnulla nomina, quae res affinitatem non de signat, nisi utraque linea conjuncta sint. Proportionem in enumerandis speciebus servare non potuimus. Saepe numerosum genus uno generico nomine exprimere
coacti sumus, alibi ut alias confinitimas species accerseremus, plures cjusdem generis species ponere etiam remotiore quam
doque loco; alibi vix aliam ob causam, quam ut spatium, quod ob alias ductas alio loco lineas vacuum passim relictum est, repleretur , nonnullas posuimus. Vacuum illud spatium a quotl-het pro lubitu reliquis speciebus repleri poterit. Denique quilibet etiam nobis non monentibus perspiciet, nos in modo quo nomina inter se conjunximus, ipsisque lineis
43쪽
aliquam observavisse diversitatem. Ejusdem quae sunt generis, aut proxima assanitate conjuncta integris lineis connexa sunt, sed fissis aut punctitis, quae diversi sunt generis. Nonnullas sumilitudines e longinquo petitas ne medias voces secarent, infractis ad rectum angulum lineis connectere oportuit, qui anguli quoque ineaclam linea passim, quod alio modo duci non possent, repetiti lunt. Quae assinitates in alia plane classe quaerendete sunt, eas sinuosa linea indicare decreveramus, quod concatenatis tagnis quibus sermonis sectiones indicantur g), paragraphos vul- Ao dicunt, typotheta ab initio expressit, sed quum illa stamina mox deficerent, alia talia majuscula ligna, cruces, catenulas,& similia adhibere coactus est. Statutum quidem nobis ab in tio etiam erat, lineolarum punctorumque diversa magnitudine majorem minoremve assinitatem exprimere, sed mox ab eo comsilio desistere oportuit. Quare puncta rotunda & quadrata & di plicata quae cola dicunt, & diversae longitudinis lineolia idem . fere significanti Quin passim errores subrepsiasse videmus. pa tim operarum, partim nostra culpa, ut int in linea sit, ubi punctatam poni oportebat, aut versa Vice. Eos errores in fine indicare animus est, ut calamo correcti emendatiorem sistant tabulam iis, quibus ea res curae est, quos etiam non poenitebit, inseruisse calamo puncta & lineolas, illis in locis ubi parciori
manu & remotiores ponere minor elementorum quae in pro - ptu erant copia, aut aliorum alia ex parte concurrentium vici.
nitas jusserat, quod typotheticae artis gnaris facile patebit. Ac,
44쪽
cidit etiam quandoque ut in sinistri lateris ora occurreret species cum alia assinitatem agnoscens, quae alios ob nexus alio loco poni quam in opposito latere non potuit. Neque tamen ad eam indicandam per omnem chartae latitudinem diducere luneam placuit , sed inter nomen & chartae marginem posuimus asteriscum, qui flexa in orbem charta incidit In similem alium. cujus ope duo in utraque extremitate posita corpora inter se conjunguntur, ct Castoris e. g. qui hinc natantibus animal, bus adfinis est, necessitudo inde in suam Glirium familiam tran
sertur atque continuatur. unde mire implicitae & concatenatae inque circulum redeuntes amnitates tanto magis patescunti
Nam Scillam tabulae nostrae gratiam fore speramus , quod eo so. re modo si parva licet componere magnis quo magnus ει amtiquissimus artifex ARISTOTELES, alia tamen via alioque respectu multa inter se componat, & in quibus alia atque alia comveniunt . de quibus sorte cogitatum antea non erat, indicet. Ut verbo nos expediamus, aequos rerum judices, qui aut difficultatem operis sponte sua perspicient, aut si severiores esse eupiant, ipst manum admovere Velint, & quam arduus labor sit experiri, facile occurrentes hinc inde errores condonaturos esse confidimus: neque aliud opellae nostrae praemium serre crupimus, quam aliis quibus δc plus doctrinae ει otii est: quam no- bis, instruendae emendatioris ει plenioris tabulae, cujus non ineptam normam primi docuisse nobis videmur , auctbres e
45쪽
g. III. se gradus multiplicesque ignobiliores formas a sensim ab homine planetae nostri nobilistimo opere & anumalium primo, ad spongias & sensu carentes plantas descendi
poliat, agedum videamus. ἰSane non potest non superbum animal Homo suam cum reliquis animantibus assinitatem agnoscere , ut quamcunque demum mixtae ejus naturae partem spectes, repetias quae possint elatos ejus spiritus reprimere , & quam pro pinquus sit brutis animantibus docere. Et animam quidem si spectes, utut sola - . mens hominis possis ad Creatoris cognitionem venire & in Omare abltractas notiones sine immediato sensuum ministe io, ouo charactere brutorum animam ab humana differre dicunt. non tamen id apud omnes homines ita evenire, nec praecellen-- tes illas mentis dotes a subtili imma cerebri structura pendentes semper & ubique adesse quotidianis exemplis palam fit. Rcpει atri integras gentes adeo hebetes mente ut a brutis vix diffs- rant, quod itinerator cS rLserunt, non urgeo, nec quantum iis nari attonibus veri insit, discutiam. Longum hoc laret, & a proposito alienum. Neque etiam individuorum a nativitate indostupvorum lingularia exempla; aut quod quotidie eVenire vi
46쪽
demus, ablatas morbo aut senectute omnes aut praecipuas sal tum mentis facultates, quantuluincunque .enim est id quod dejicere nos de fastigio nostro A ad bruti conditionem deprimete potesti nec hominum inter seras pdultorum, qui mentis eulturam vix tandem aliquam receperunt, tristes casus referre lubet. Sed negari illud non poterit, inter sublime ingenium NE TON , qui reliquorum mortalium plerosque adeo anter celluit, ut eleganter de eo Poluus q) dixerit, superiorum 'ordinum spiritus, hunc eo sere modo quo nos simium ad suam naturam accedere esse miratos inter hunc, inquam, aliumve acutissi inum Philosophum ad stupidissimum quemque vervecum in patria crassoque sub aethere natum, esse gradus innumeros; nec ullo modo capi a tardis ingeniis, si
quoque inter cultissimas gentes educata -suerint, posse , quar felicioribus sunt planissima. Est enim ea organorum ceretiri diis versitas, quae in alio praestantissimum pictorem sculptoremve,
POP Κ', GRI on nian. D. II. v. 3I. cujus sensus latino sermone hie est Mortalem superi ccxlesti nuper ab arce . . Spectantes hominem naturae expromere leges Ingeniumque humilis mirati animalis & artes Haud secus adspicilint calamum tubulosque tenentem NEwio Nuri, ac nobis sollers se simius offert. . .
47쪽
in alio consummatissimum musicum gignat, quos frustra mathematicas demonstrationes calculosque docete allabores, aut abstrulis metaphysicis speculationibus latiges: in quibus comtra alia ingenia stibi sacent, & sponte in ea deveniunt, qui vicisti m nec sonorum intervalla distinguere nec ductis lineis corporum figuras exprimere a natura edocti sunt. Consimi- lique modo alius aliusque instinctus; nobilior , ignobilior ;parcior , uberior; simplex aut multifarius , magis minusve rationis aemulus aut ad illam accedens quibuslibet animaliabus tributus est: quae si reflexo , ut volunt, sensu destatuta sunt, nihil sane ab illis diversus fuerit juvenis , qui philosophicis meditationibus nimium indulgendo, eo tandem devenit , ut nulla amplius ratione illum sensum reflexum exercere posset r). Verique prorsus aliquam speciem habere videtur, quod praefiscine dixerim , bruta nonnulla saltem , si aptiora organa aut sermonis usum nacta essent, longius fore progressura , & humanas quasdam nationes, quae inclementia coeli pressae, educationis supina secordia neglectae, aut si prati stantius ali suando ingenium emicet, opinionum rituumque tyrannide victae, pravoque su0rum exemplo in perniciem tractae, inertes plane R incilliae languent, sortassis superatura. Nonne animalium alia vides memoria excellere & imaginationis vi. quam in corvo glandario, qui delassam suam penum licet nive tectam
48쪽
dictam reperit; & in hirundine ad suum nidum, a quo integro semestri spatio in temotissimis terris degens abfuit, redetintemiramur; vasto versiatilique ingenio celebrari Simias, sed gravi
iudicio', si ita loqui fas est, pollere Elephantem y Vulpis altutia
in proverbium abiit, apologorum frequens argumentum; nec longe absunt quae in sagacioribus canibus saepe spectantur, &uNut quotidiana sint & usu vulgata, longe tamen abest, ut ab iis qui animarum dotes & virtutes scrutantur, rite institutis observationibus, nam & mentium cognitioni sua sunt experimemta declarata sint & studiose enodata. Eminet inter multas nam quid omnes a RORARIo aliisque collectas repetam t) lepida hi storia , quam elegantissimus Aesopiarum fabularum scriptor Dpssi LLoΝs s retuliti Celebratur porro & admirationemo operae pretium videtur, eam hic referre. . Ut inter homines, ita quoque inter bestias Ingenia quaedam singularia eminent. Prietare stulto callidus nihilo magis Videtur, quam cata vulpis suetidae sui, Cui pro sale data est anima ne putresceret. Animantes autem ex moribus generis sui Consideratae quantum intelligentia' Aliquando norint sociis antecellere , Brevi hoc exemplo nunc mihi probandum venit.. Tres in culina dum ad lacum cubant canes Tempore hyemali, quartus en supervenit,
Qui quum videret idoneum locum sibi Nullum relictum, excogitavit hanc viam
49쪽
meretur socia vita Castoris Fibri & architectura quae sere ultra fidem est; Tricheci Manati amicitia qua hominem pro se luitur,
Id obtinendi quod volebat: se foras Repente proripit, & quam maximis potest
Viciniam omnem commovet latratibus Quibus excitati qui cubabant ad laeum Statim allatrantes exeunt: at hie simul Furtim regressus in culinam, quem locum Sihi arbitratur commodissimum occupat. Hac otcasione similes aliquot historias narrare liceat, quae sagacitaternvenaticae canis mihi cognitae, quam saepe miratus sum, ostendanta Illa quum alium canem in pulvinari recubare videret, & quod major ille & validior esset, depellere vi noli posset, in proximum triclianium abiit, & masticando pulpamentum se sorbere simulavit. Qito audito is qui recumbebat Ibrbitionis particeps fieri cupiens advolat; at illa clam se subducens locum quem petebat occupat. Eadem Vasti sui ingenii aliud aliquando specimen dedit. Exiturus mane herus
ejus erat venandi causa. Quaeritur undique canis, vocatur nomine, nec uspiam apparet. Evehitur domo rheda . in qua ecce quum aperitur ejus porta , cubat canis quae noctu se clam introduxerat.
Parari enim siclopeia si reliquam venatoriam supellectilem praegressa die viderat, & ne quod antea illi, gravida quum esset, acciderat, domi
relinqueretur, praevertere hoc modo callida canicula voluit. - Ajunt gentes esse quae numerare ultra ternarium non calleant. Haec eadem septenari uni quoque attingere noverat. Qi toties enim perdices premendo gradum a iuga absterrebat, illarum numerum . modo septena .rium non excederet , totidem levibus capitis nutationibus domi uo . indicabat. Sic & Picam quinarii numeri claram perceptionem habereajunt. Uid BuFFON Oraithotog. T. III. p 9l. uot s. Quid Siligem reseram, murca fractis pedibus ne aufugerent impedientem & lauti tec
50쪽
Delphini veterum sine dubio; auctoritas patriarchalis, quam
saginantem , aliaque astutiae exempla qliae a FONTANO A RAGE-.DORNio non tanquam sabulae quidem , licet fabulis immixta, nariarantur 7 Qti id vulpem, quae inclusa custodem januae ut avocaret pre hensain vestem igni admovendo consilium cepisse videtur, in quo non nisi longiore ratio ei nationum catena devenire potuit, excogi vitque evadendi modum quem multis nostrum in mentem venturum
ten der Allen tu evirichv. Ziarch. i 769. Quid alias vulpes quae experimenta virium suarum instituisse & quantum saltu valerent, ne quem meditabantur dolus rapinaque successu carerent, pertentasse narrantur im Philosophistaen Arets. Fraves Hanati una t. Moiar. p. 68. apud quem auctorem alia quoque similia exemesa videati
' tur. Qii id canem , alium dominum blan os se excipientem sequutant relicto priori, eoque mortuo multis cum poenitentiae signis ad pri rem dominum reversam Z cf. Moralistae init selera initermiscite Ver suche, ein hisines Gescheni fur meisie Demide. Strasburc. 1774. Quid . illam quae nestro tempore in Anglia accidit, omnium hodie ore circumlatam , & plurimis libellis repetitam historiam, Leonis depiareuntis caniculam, crius morti nec ipse supervivere voluit 3 Quid Simiam, quae quum alterum oculum casu perdidisset, ex muscis, putridi ligni polline gummosoque succo artificialem sibi oculum, aut . globum saltem qui orbitam expleret, essinxit Z teste autopin PERNE T T. Voν. aux Bles Malovisies. T. I. p S . Quid illam Simiam quae - astutissimo modo suracem Uulturem cepit Z Vid. Hastequis. Diser. id masalem, cui sternendi cubilis a tota reliquo grege imposita lex ceu debiliori ae ignobiliori fuit Z quod itidem ipse rei spectator PERNETTYrefert. libro modo citato p. 374. Εjusmodi videntur spectanda faeta esse, quae extra ordinem animalia faciunt, si de eorum facultatibus - . judicium ferre velimus, non ea quae quotidia .& contanti imodo iaci