장음표시 사용
11쪽
Na c5uiuiis primu iocoso quoda carmine ciuissvitia iuuetus liberius laxabat: postea ars accessit, & theatroru consuetudo . Aristoteles VNI- ποιητικς de nominis origine aliter sentit, nec piget ascribere eius verba: ως κοκκολτῖ
πλαin εκ τῆ-Cqtcra Donatus. In recensendis argum Elis fabularu cosi si hu poetς summa cura exponendu est: quarursonam descriptiones in primis admiratione mereatur , in quibus locis pili rimu comoretur lpoeta, ubi plurimu neruo tu plurimu eloquentiae ostentet . quos locos ita c6mendent pueris, ut d familiari ier ament, & tano diguos suos norint. Et ob hanc causa fabularu olum argu-
τα , ζοφην partiantur, ut distributa facilius assequat iuuentus. Fere alit fabulae continent periculu quodda. Nusqua. n. consilio locus est, nisi in dubiis rebus. Neq; vero aliud est Cona dianisi humanoru consilio ru, & eventuu imago qda. In Andria periclitatur Paphilus, ut Glyceri Ofide promissam praester, posta patri per arrore pollicitus est, futurii se in eius potestate, ac ductu tu qua vellet. Estq; haec veluti τασης fabulae. Cosilia ola, querelae oes, argumenta Osa huc referenda sunt. Et tota fabula similis est orationi generis suasorij: Na varie de tota causa eonsultant senes, adolescentes, ac serui. Sed ut arsumentum propius cernere queant pueri, ordine singulas parteis referemus.
PERICULUM PROTAS I S. Cum amaret Paphilus Glyceriti , eiq; fidE dedisset ductu tu se esse uxore .pater qui amare fi
12쪽
qiu c5pererat, consiliu capit abstrahendi eius a Glycerio . simulat se uxore daturum, poscitq; ut ne filius id recuset.Is cu & patre vereret & Glyceriti deserere paru pisi iudicaret, pendet animi nec habet quo se vertat. Ibi Davus intelliges simulari rea putre, cosulit herili filio, ut polliceatur pri se in eius plate futurii: periculi nihil esse,qnqui de simulent nupti .Filius obsequit, il- qua aegie; pollicet patri, ducturust qua vellet.
Interea spargitur de Paphili nuptiis rumor: resciscut& mulierculae, quibus cci Glycerio c5suetudo erat. Et pater cu a filio, qd voluerat, extorsi stet, non iam simulat rem, sed serio fabula orditur. Chremete orat, ut gnata det uxore suo filio. Facile impetrat. Hic de Paphilo actu fure: maturare nuptias pater studet: & filius pollicitus erat, se in patris potestate fututu esse.Quaeso, quomodo ex his turbis se explicet'quid faciat Pamphilus ZHic Davus, cuius imprudentia periculum contractum erat, cum dolus no successisset, Chremetem deterret a nuptiis, fidei faciens amari aliam a Pamphilo. CATA STROPHE. At pater re urget: SI P cessisset, nisi casus, qui RPe plus Valet, si ratio, dubiis rebus ope attuli se set. Venit quispia Crito, si docet, Glyceriti Chremetis filia est e. gratum omnibus nuntium. Nu Ptiae ex sententia Pamphili conficiuntur. Vide ex quanto periculo, casu evaserit Pamphilus . . Est aut in more Terentio, in ptima fere scenaloga narra xione c0memor re occasione fabulet, atq; eas narrationes plurimi fecerunt veteres. Sic I Andria exponit Paphili amores,&pris cositisi, quo is filium a Gucerio diuulsurus erat. In reliquia
13쪽
teliquis scenis pergit consilium exequi . sunt
aspersa narrationi illi prima: multa rhetorica ornamenta. Est enim mirabiliter auista commemoratione morum, studiorum, sodalitii Pamphili qua occasione Pamphilus deperire in Glycerium coeperit, ubi pater id primum deprehederit. Finc accurate expedet professor, & velim hic immodice et anxium esse, lim πολι αν-μdvG interpretem . Est enim modis omnibus
eniciendum, ut mirentur, ut ament hunc au
ctorem pueri. Id ita fiet, si rectissime intellexerint. Exigendum ab ipsis pueris,ut suo Marte argumenta fabularum condant, ut locos aliquos retexant & pluribus exponant, & tanquam ceram refingant: quae exercitatio praeterquam Psamiliariorem hunc poetam facit, facundiam etiam alit. Finguntur hic cordati senes: Davus Veterator: honesta ac pia mente praeditus adolescens Pamphilus. Verum ut Pamphili ingenium rectius perspici possiet, & ut aliquanto plus in fabula turbae esset, confertur cum e Charinus Pamphili dissimi limus: nihil moderatum in hoc, nihil consili j: contia in illo moderatiora omnia pene quam vel stas poscit, vel sinit amor. In primis mirantur eloquentiam poetae in PamphiIi querelis, in senis narrationibus , comitationis εc obiurgationibus . Ab his exemplis & vcrba, & figuras Latini sermon 1s,& dicendi rationem assuescant petere adolescetese felicius haud dubie collocaturi operam, quam si interea vel ut formicae Indicae aurum conueheren T.
14쪽
SIMO, senex. B RH I A, seruus. Sosi A, libertus. LAsBIA, Obstetrix. DAvus, seruus. GLYCERIvM, meretrix Y S I s , ancilla. C H R E M E s, senex. PAMPHI Lus, adolesces. C R I Τ Ο, hospes. CHARI Nus adolesces. DROMO, lorarius.
Iambici trimetri. 'SOROREM falso creditam meretriculae, Genere Andriae, Glycerium vitiat Pamphilus. Gravitaq; facta, dat siclem uxorem sibi Fore hanc: nam aliam pater ei desponderat, Gnaram Chremetis, atq; Vt amorem comperit. Simulat futuras nuptias, cupiens , suus Quid haberet animi filius, cognostero a . Daui suam non repugnat Pamphilus, Sed ex Glycerio natum ut vidit puerulum Chremes, recusat nuptias, generum abdicat: Mox huam Glycerium imperath agni tam ', Dat I'aphilo hanc,aliam Charino coniugem .
15쪽
RENT II. ACTA LUDIS MEGALENSIB.
hie relatium ' P R O L O G V S. G quando Iambici trimetri.
Iondendum, duersario. 'Na in prologis scribundis' operam abutitur.' Urtium poeNon qui argumentu narret, sed qui malevolir obierim. Ueteris poetae maledictis respondeat. eram, te Nunc, qua re vitio debet, qsoatum advortite. sit Piomed. 'Menander fecit Andriam,& Perinthiam . Narrario. Qui utramuis recte nolit, ambas nouerit: Non ita dissimili sunt argumento, sed tamen 'Dissimili oratione sunt facta , ae stylo. Quae conuenere, in Andriam ex Perinthia 'dii id Fatetur transtulisse, atque usum pro suis .
Id isti vituperant factu .atque in eo disputat, CQntaminari non deceto fabulas.
scribendum appulit, Id sibi negoti 'credidit sotu dari, Populo ut placerent, quas fecisset fabulas
Verum aliter euenire mulio intelli ir ,
16쪽
Faciuntne intelligendo,ut nihil intelligant ' TurgatoQui cum hunc accusant, Naevium, Plautum, exemplis . Ennium Aecusandi quos hic noster auctores habet: Quorum emulari exoptat negligentiam Potius. quam istorum obscuram diligetiam . Dehinc. ut quiescant porrd, moneo.& desinant Maledicere,malefacta ne noscant sua . 'Favete, adeste quo aio,& rem cognoscite . Vt pernoscatis, ecquid spei sit reliquum , Posthac quas faciet de integro Comoedias, Spectandae,an exigendae sint vobis prius.
Simo narrat liberto primum honestam is vita: . Exijὸη deinde amatoriam. dpostremum et αρ eris,quo co id est,exylο- Filio se daturum isti uxoremsimulare statuerit . dMda in
Iambies trimetri. . SIMO, Sos ΙΑ. 'U O s isthaec intro auferte: abite. Sosia, Hecyra. Partim sim ea-
Adesdum, paucis te volo. SO. dictiim puta : η me rotasti Nempe ut curentur recte haec. S I. imo aliud. ua persona a So. quid est. ducatur So-Quod tibi mea ars efficere hoc possit amplius iasilieet,si. Nihil isthac opus earte ad hac re, qui paro qua deinceps Sed his, quas semper in te intellexi sitaS, nusquam Fide,& taciturnitate. So. expecto, quid velis. hahet. st. Ego post a te emi a paruulo,ut semper tibi ' Exordii boApucl me 1usta, dc clemens fuerit sei uirus , netio ne iis a Scis . feci, e seruo ut esses libertus mihi, meritu ea Propterea quod servibas liberaliter , pratur.
Quod habui summu pretium, persolui tibi. 'Mura iriss
17쪽
Id gratum fuisse aduersum te, habeo gratiam. . Sed mihi hoc molestum est :na ist c comemora Quasi exprobratio est i memoris benefici. tio, Quin tu uno verbo dic, quid est quod me velis. s. ita faciam: hoc piimuin re hac prςdico tibi, Quas credis esse has, non sunt verae nuptiae a Propositioso. Cur simulas igitur8sI.' rem omnem a princonfiiij. cipio audies. Eo pacto & gnati vitam,& consilium mei m 4 M . Cognosces, di quid facere in hac re te velim 3. -tiq. hrani is postquam excessit ex ephebis Sosia, Liberius vivendi fuit potestas. nam antea omε ς AVO Qui scire posses, aut ingenium noscere- , ii et φρηlio Durn aetas, metus, magister iphibebat'SO-ita est Iuμm sevi 'si. Quod plerique omnes faciunt adoleste tuli.
pi, , ut o v i alii in ad aliquod studi si adiugat, aut equos
rem omis' Alere aut caneis ad venandu, aut ad ' philoso cola norro Horum illi nihil egregie praeter caetera, sph Q
xist Rc mu studebat δc tamen omnia haec mediocriter. bH ravi*- Gaudebit in .so. non in i uria: nam id arbitror
Σςtipsi 'Apprime 1 vita esse utile. vi NE RU I D NIMIS Terentiano si sic erat: facile omne is perflarre ac pati οῦ potest quib' erat cumq; una, his sese dc dere , b intelligi, Eorum obsequi studiis,aduersus nemini, imμm V Nunquam pr ponens se illis: ita, uti facili mὶ llicare, Mi' sine inuidiae laudem inuenias, dc amicos Pares
ς' so. SapieMeri vitam instituit: nam qua oc te porco BsE I V M AMICOS, Veritas odi U Pa - , shue. s I. Interea mul Ier quaeda abhinc trienniu rit.' Nemo repe EX Andro commigrauit huic viciniae. re ruit tur- Inopia,& cQ natorum negligentia hilnimus ra Coacta, egregia forma,atq aetate integra Alatim I. SO. Hei vereor, ne quid Andria apportet mali λithia labi SI 'Primum lixc pudice vita, parce, ac duriter Agebatilana,ac tela victum quaeri laus. 4ed
18쪽
Vntis,& itidem alter,ita ut ingentu est omn4 si Hominum a labore proclive ad lubidinem Accepit conditionem: dein qu ς stum occipit. Qui tum illam amabant, forte, ita ut fit filium Perduxere illuc secum, ut una esset, meum . Eclipsi . 'Egomet continuo mecum: certe captus est: ψ Seduli sHabet. 'obseruabam mane illorum seruulos paterna erga Venienteis,aut abeunteis: rogitaba laeus puer tiμνη- Dic sodes, es heri Chryside habuit na Andriae Illi id erat nome. SO. teneo.S. Phqdru, aut Clinia Sγmbblii Dicebant aut Nei ceratumina hi tres tu simul . , , .
Amaba t: eho, quid PamphilusZquid' svmbblat, ita re Dedit, cenauit .gaudebam. item lio die tium his Quaerebam : competiebam nihil ad Pamphilu Quidquam attinere: enimueri, pectatu satis si istim ali Putabana,& magnum exemitum continet, ,et Nam qui cum ingeniis connictatur eiusmodi,
Neque commouetur animus in ea re tamen,
Scias posse habere iam ipsum suae vitae moducum id mihi placebat . tum uno ore omne, Pamphili
Bona dicere,& laudare fortunas mea Sconsi in Qui gnatum haberem tali ingenio praeditum. Quid verbis opus est,hac fama impulsus Chre 'μης'
Ultro ad me venit, unicam gnatam suam a st i Cum dote sumina filio uxorem ut daret. 'bme omina Placuit, despondi, hic nuptiis dictus est dies. ΠΤ 0x,qμρ So. Quid igitur obstat cur no vere fatis .audies Gr o vni Fere in diebus paucis, quibus haec acta sunt, τε iChrysis vicina haec moritur. so. 5 factu bene: E, ηιειν Beasti . fetui a Chryside. si .ibi tum filius esserunt. Cum illis, qui amabant Chri fidem, una aderat Vide Nanii. frequens, asscel.si. ἔ.
19쪽
Curabat unὶ funus : tristis interim , N6 nunqua collacrumabat: placitu id mihi. Sic cogitabam: hic patuae consuetudinis Causa mortem huius tam fert familiariter r
Quid, si i pseam i stetὶ sid hic mihi faciet patri
'Si huma Haec ego putabam ess eoia ' humani ingenii rnlii fati. Masueti'; animi ossicia . quid multis moror' adferi'siit Egomet quoque eius causa in funus prodeo, quod ei a Nihil suspicans etiam mali. So. hem, quid est
' Mira οὐ Esfertur: 'imus .interea inter mulieres, riσκu breuiis inlae aderant forte unam aspicio adolescentra . ctiam . Forma, so. bona fortasse. si.& vultu Sosia Adeo modesto, adeo venusto, ut nihil supra, Quia tum mihi lamentari praeter caeteraSVisa est, N: quia erat fortuna praeter caeteras
Honesta,& liberali, accedo ad pedisequas . Qine sit rogo. sororem esse aiunt Chrysidis. Percussit illico animum .atat, hoc illud est. δεο τεια. Fline lacrumae, haec illa est misericordia
So. Qua timeo, quorsu evadas . SI. funus iterim Proceditur: sequimur: ad sepulcru Venimus: .
In igne imposita est, fletur. interea haec soror, Quam dixi, ad flamam accessit imprudentius, satis cu periclo. ibi tum exanimatus Paphilus N Bene dissimulatu amorem,& celatum indicat: ibili . .a Accurrit: mediam mulierem complectitur. GlIemnara Mea Glyceriu, inquit, qd agis 'cur te is rditu diiur. Tu illa Vt consuetu facile amorem cerneres. Reiecit se in eum, flens quam familiariter. so.Quid ais 's I. redeo Ide iratus, atq; aegre feriri Nec fatis ad obiurgandum causae .diceret,
Quid fecit quid comerui, aut peccaui pater mae sisse in ignem iniicere voluit, prohibui. Seruauiu
20쪽
seruaui,honesta oratio est.so. recte putas: Nam si illum obi urges, vitae qui auxiliu tulit: Quid facias illi, qui dederit damnu, aut maluis I. Venit Chremes postride ad me, clamitans, Indignum facinus, comperisse, Pamphilum , Pro uxore habere hac peregrina. ego illud seda Negare factum. ille instat num .denique lo Ita tum discedo ab illo, ut qui se filiam Neget datu rum .so. non tu abi gnatum Z FI. ne chremes se h. ec quideiri nersi abdico Satis vehemes causa ad obiurgandd. O. si cedo' . Eclipsis. si .Tute ipse his rebus finem 'pri scripsti pater: Pierim praPrope adest, cu alieno more vivendu est mihi: ceribsti terete
Sine nunc meo me Viuere interea modo. Cistigis pio itiso. Quis igitur relictus est obiurgandι locus' a.Gιον vir.s I. 'Si propter amorem uxorem nolit ducere, .Pγυκιοι S. Ea primum ah illo animaduerteda iniuria esst. monu tansiis
Et nunc id operam do, ut per falsas nuptias li4, 8 Vera obiurgandi causa sit,s deneget: Simul sceleratus Davus, si quid consilii
Habet, Ut consumat nunc, cu nihil obsint doli: ego credo manibus, pedibusq; obnixe olaraesuru, magis id adeo, mihi ut incommodet. Quam ut obsequatur gnato. So. quapropter 'S I M o. rogas ruata mens, malus animus . quem qui de ego si 'sensero.
ςd quid op'est verbis sin eueniat quod volo. - Numen
In Pamphilo ut nihil sit morae: restat Chremes tum a natu'Qui mihi exorandus est.& spero consere . ra Nunc tuum est ossicium, has bene ut assimules in clonuptias, pana, erterrefacias Davum observet filium , minantis. MAM agat,quid cu illo c5siiij captet.so.sat est: . urabo. ruus iam nuc intio. sI.i prae, sequar.