De Cognitu difficilibus In Praxi ex libris Avenzoaris per sententias dilucidatas

91쪽

mando agendum Celslib. . cap Plin. libri ca. . De pullo hirundi. nisin angina. Celsus,one sale. singuinis missio. solutio,

ioo Sententiae dilucidatae

obiatu amitati olfino tanq*ψm molinum, o iunia eundum, qui 'iratus dum ima fici ut favguinem etiam seum ducunt , partes iUammataoecum minori copia sanguisis relinquunt, O decrescentes: verum haec assa fitida, quo ad

quando agendum non eis applicanda, nisiprius toto euacuato, tanquam remedium derivatorium , ω topicum , ne copia humorum impediat, aut exagitet vim fluam : videndum etiam, quae besus tentatur lib. .cap. 4 Plinius lib. 'O cap. . qua omnia ad naturales causas, vires manifestat , non autem occultas sunt reducendae: Jnquiunt, si quis pullum hirundinis ederit angina toto anno non periclitatur seruatumque eum ex sale, cum i S morbuS urget, comburito, carbanemque ems contritum in aquam mulsam quae potnidatur prodesse, uti etiam fomentis litimidis, uon siccis, sicca spiritum elidunt, ergo admouere spongias oportet, quae melius in calidum oleum , quam in calidam aquam subinde demittantur , essicacissimus est hic quoque salis calidi succus, sanguis mittendus aut cucurbitula sub mento, & circa fauces admouenda, ut euocet incidere altis plagis circa collum, S: venas sub linguata:

iste pultas hirundinis comesIus iste seruatus sale exiccat seadempraefrat, ac raristid attenuat , educit ab umitq- instammationem, euacuato uniuerso: in curatione, iupr. feruatione exsecando , bumores minus faxiles rinit,

Ex cap. Iq.

De postematibus canna pulmonis , s desomno R somnus adiuuat dissolutionem Apostema quando est in declinatione , ita & somnus

92쪽

quadoapostema est in principio,&invia generationis,& confirmationis potcntissime adiuuat ad ipsius confirmationem, &augumentationem, & est causa mortis:

DILUCIDATII LXIX.

An is declinatione vincit natura, dissipat aborans eget somnus uincit quiς ς, ω somno augente calorem natiuum, st intus conferia p*ixςmδ δ nante, ut concoquere ualeat, cococtio semper calore celebratur somnus conione adiuuat: in principio uero cruda existente

materia somnus concentraus calorem, potiu ς maiora excremen Iis, quando Πο-

ta intus retimi, inhibet ne dissipentur, sy humidivi fri Visu, varios es odius corpus reddit , porro idem somnus diuersa ratione, re pectu diuersis obienis, temporibus morbi diuersos effemi parit, in principis paroxi oru te rtianae, quartanae, principio quotidianae si somnus contingat, cum natura ad extra potius

moveat,ad ambitum corporis 1, sit oeotus contrarius, nam retia uentur excrementa, is uapores occupavi interna Miscera, cor, cerebrum sis epars bis declinatione utro cum motus potius in- In declinatione. ternussit,incoctionis, uires quidem, ιμlorem reficit utiali que est. An fortassepteno corpore, st excremontis abundante in principio maiorem btimorum agitatione facit qui agitati ruunt adpartem dolentem Cy augent tumorem Z in declinatione resoluit8 iuuat is ENTENTI A LXX. cap. Ι . 7o.Dilucidatifi

De Raucedine uocis, s depinguedine flurytis CVR pinguedo sturni , qui comedit oliuas, sanat

raucedinem ortam ab obstructione nerui retro

93쪽

xod Sententiae dilucidatae

De sturnis. de in pis queris attenuat magis , 'exicca t, o x3RVςβιης' jiiam, tum ratione temperaturae si vi casiae , in ratione alim euri rum quac com dici baprofecto vim

bene emoiliendi, g exsecandi, atque attenuandi : facile ab , s ' i a sei, ro ise quoquo pacto euadit ei,

mutet corpus, & praesertim qπo adprimat qualitates, calidum, frigidum, hu- rmidum, siccums nou tamen omnino haedinum, ovile bouianum,gassinaceum cum bomines his vescantur toto anno, nam corpus altieraos estiortius,ω validius, quam passibiletae au- sesutio, mentum e transmutat, Non ira utatur,vincit, . non vim

Dem s facultat medicamenti composset ast 1 r sis,

exterius appositum ex pluribus simplicibus eiusdem naturae complexionis &gra-j dus erit maioris virtutis, & essicaciae in onrnibus fgritudinibus, quam si dederis unum solum illius Cent a nonnullas, naturae, &gradius, immo vnc.vnacopositi plus essiciet; quam una S semis simplicis, & hoc tam de primi&qualitatibus , quam secundis, & tertiis experitur Z

94쪽

gradusprimarum qualitatum , similium, deinde materia era sitim, in istarus sitaris simul permixta inΗicem se adiuuantv posse a fortiora e dunt non tamen et ora gradum e sed θ a diustus earumvis, ct remia perseuerat magendo , o res Aodo unum totum sim ne simpIies medipis ac miaicamenton ,,ticetin duulo triplo ponderesit, δε- cilius uincetur a natura superabitur a nam de compoia i Oilius uin-

'ti e mea amenn ex pluribus implicibus .i-ryarum fa- dicamenta quimcmbuum,frigidarum in alia ect ratio, sist ne- esstas basis, adiuuaratis, corrigentis ob diuersam natura pubes asemianimataert recentiom haec Auc , nullo, si dicta animaduerso digna, qui omnes uebres eum quatuor foujs cico ei es soriginisiurare o niter tamant, obsecroauti serum logmata Graecomm , Arasium imi evmr, aeon autem in os Nouatores , st ignaros chimicos , chimicos doctos, stibi mica realem in ira ualem sώwopor audo , t isti, inquam natoralem mariam naturae iueundami tim: d hae iucundia plura dictauisoiaribus.

Ex tradi. m. cap. 26

22 Di ucidatio

vera, ct non vera. VR damnatusum omnium carnium iin Peris neumonia,& Phthys,& Aposthemate pulmonis cum Vicere, vel sine Vlcem De fame vera, ME reὸ cum sanie vera, qus sit soluta continuitate pulmonis, & non Vera, quae congeritur ab iitimori bus congestis , confluxis in Pulmonis corpore, qui

ibi inuis cantur,

95쪽

1o Sententiae dilucidatae

a.Cura phthysis de usu carnis &saeuitatibus, id sit Iae earnis

torculatum.

cin carnes multum nutriunt, ω bic morbus ,καὶ is curatur, an secundo quia bumectant-alimentum calidum humidumpraebent, invii,omne alimentum, alimentum es , in vicus , ae .louema eget exiccationeὸ tertio an quia virtus Eomachi, uniuersi nutriens debilis es, eget non carne , quae robuctiorem coctionem experit ,sedatio eibo facilioris coctionis, minoris humectationis, muti cancri uiatis cocti , abluti di acta expressione iuuant, nam hae expressi 'colatura vulgo lac carnis seu torculatum appeι latur) cancri mero integri, licet diu cocti nam ita probi. cen- Celsi isti. .ea.ν. λ'turS-bb q. rap 7 euiter hac curationem inHitru bi Wyλφη j 0 primo vena secat si vires firmae sint, deinde frictiones, sorbitiones, exiccantia, & medicameta, & malagmata pectori attrahentia admouet, fenestras clausas, deinde apertas gestationes, a vino abstinentiam, ciborum Om-

De duplici sanie. Salalas quid & quomodo oriatur. Duplex sanies vera, c non vera.

nium & lenium usum probat, ex oleribus porrum , ex carne ungulas , & summa trunculorum atque pisciculos in refectione. De nie uera sciendum, hane fieri ab em

crementis ortis insoluta multate sanguine permixtis, non eram aulemproductam ex humoribus couectis,aut demanda

96쪽

Ex loco citato.

Desputo sanguinis, de Aqua, scia be.

R in sputo sanguinis a pulmone propter 'esputosan nimiam tussim , quae motu venas aperuit , URiRiβ productam a catarrho destillantea capite, Auenti primo stiplicis catarrhum curat, de

deinde subtilibus PDILUCIDATIO LXXII Lian subtilitate a pulmone derivare Πiptisitate evias, s3. Sipisea quae pulmonem conni ingere oportet ne recipiat, securi cur utitur tunc aqua fontis,quae respiciat Versu S, oriete & chalybeata, chalybe purissimo & mudo, donec quarta pars

aquae absumatur ξ an aqua ad orientem vergens in De aqua calybeatae tenuiori siccior en, et minus deturpata halitibus ω exere .

modo, ut vim propriam eXerceat conuenientem stiplicitatem, siccitatem, tenuitatem inducit, si plus absumatur, ui-mis crassor, for adHririens euadet ,si minus dissipatur, non adHringeret, exiccaret,attenuaretque prout opus fuerit νChalybs enserrum pluries depuratum igne, quodsicciui, Calyba durius euadit, babet multas partes terreas,adstringetes, o fur fixum, bydrargyrum: sed ignitum, aqua exti

ictum igneitate, natura metastica Terrea praedominante Oso eonficiatur.

exiccat, adstringit, aquam etiam cris Orem facit ,s diutius teratur ede pluries in minutam postinem , tun ulyur , 9-Marocum fixur' actuata P a terreo carcere magis exutata modo aperiat

97쪽

i os Sententiae dilucidatae

suas uias aperiendi absumendi tunc exercent, ut diuerso modoparatus, , diuerso respectu utriatur diuersos esse Iisi parere, insubgautia comminutos attenuat , aperit, s absumit, Extinctus uerapotius terreas, a ringentes partes solustio de ea bea commuVicat. De M 1 rum fontibus loquitur Hippocraιὸ

libis Aere aquis, , locis, , secundo ibor. st alibi, num De aqua fontis. Aqua non sol 'ν odore,sapore, pondere experitur, sed situ, alteratione, faciliu , aere externo, o incoquendis Iguminibus , oleribusquH

Ex loco citato.

De Vlcere, s vulnereptilmonis.

et . Dephthysi. dicat ulcus ,& vulnus in pulmone non a consoli dari proprio sanguine, sicuti vulnera ulcera alborum membrorum S c. zILVCIDAT I9 LXXIIII. νή. Cur vleus puto prFri fri ii pulmonis nequit diu adbὰρὸ Θ, motum, au fecundo cum sit pars Permarica non reparatur, sed Di medicamentorum partes corro iunctae uniuntur , sed corros cum deperditione ista remanent, sed cruHa, mel supersicies crassior, i, --

rior regeneratura vi medicamentorum exiccantium, ad Eringentium, tauquam cutis dura, G corium , propria aus

tem non repletur cauitas, , sub Iantia consumpta

98쪽

Ex Praxi AuenZOaris. IOZsENTENTI A LXXV.

Ex loco citato. De Ulcere pulmonis curando. VR-non debere desistere, licet ulcus sit sanatum,& agglutina-zim' i ,

tum,a medicamentiS,&recta victus ratione, saltem usque sint transacti6o .dies. ad nil rabile certὸ praecinum .

dies perficiuntur ex integris septenarijs, Iedex duobus integris, tertio imperfecto , persectΦ qμος ημ cIV Vs c.hellii io ex septe diebus constat, aut Annis aut mensibus sed Iq. dies Mensis aut Annus semperest sinis secundi, et primipiu tertii tandesemper 2 oles, Mensis sit Annus enumeratur ita ΑΟ.6O.8O. IOO. iubente Hipp. Arin. .equide luna nointegros .dies absimit in quarta ideo in tribus quartis confumii Jatm breuius et nius diei,s bine tres hebdomadae compleuisolum zo. Hes,profecto citius, mel tar ius poterato, nari, sedcum serio tempore egeat , sit admori is cronicus lectus, sinequit 2O. eld o te curari, ob motumWpem. petuum ,st longum iter medicamentorum I permaticam subctantiam pulmonis , non mitra 6 o . producitur, quia nouitatingam expetit moram, sed mediam corporis mensi am

99쪽

Io8 Sententiae dilucidatae

poHuiauit iidelicet 6 o. diem nou IO o. aut ceutesimum migesimum s for ago experisItφη potius quam ratione hae consirmantur : nam de criticis diebus esse Zibos epitiei Hippocr. Gal. Auic. ω alij partim ὰ Corio, lumine, motu Dies eritiei a qui- stellaru parti ec do a proprietatib. humor u ,et tertio huma corporis Vrtutibus, aliqua experimenta s longas obsera ze, M VCxuxς, uationes protulerunt, Iedde bis ualuimus in lib. uostris dia

malignis afectio uibus curandis , in secundo cofinitore , quibus in locis dilucide explicauimus haec sublunuria sequi periodos 5euctes, abbi quesummam vim genericam uniuersalem recipere, desiderari etiam particularem corporis bu- manipufi bilis in lib. de idea egimus de mepibus lune etiam.

6. De hydrope,

SENTENTI A LXXV L

Ex lib. I . tract. I 3 . cap. I.

CV R Timpaniticus, ut plurimum inuenitur cum tumore, aegritudine, & inflatione splenis ΘDILI CID ATIO LXXVI. d. iii 4 - 'ti K itir fiat a nimio calore extraneo agente sucuraevi'. aquosam Iubstantiam, siue intrinseco,sitie extrinseco conuertit illam in vaporem, sed crassium remanet, isil per calefit,& aduritur, mittiturqtie ad splenem de ipsu in auget, inflat, & tumefacit; Timpanitis exquisita , legi' uid sit timpia tima ea quidem tumor fatuosus .Abdominis totius prθ-

ductus astatu, rigiditate Hepatis. Hepar in quoli cili drope propria intemperie frigida nat mi caloris sicia gyro se Musicatrix delegata a corde nec cata /η bepate

100쪽

hepate desilauta calore proprio epatis , nam rati temperamenti, licet aliquando extraneus calor positivia migeat, qui non eis accommodatus sanguisicatrisi imbecistis gignit θη--guinem pituitosumcbilumque, et oritur An virea, aut Aquam aprae minio, , apparet Ascitis,au satus, cyresonat Tim punitis, aliquando excitatur Hydrops non per essentian sed per accidens, , per errorem abenum, nempe obiective ob buia morem pituitoseum destillantem a capite , . demandatum in abdomen , coxas, s crura, Nela retentis mensibus, aut hemor Idibus, in quibus Hepar morbose adhuc non Aborat, sed a obiectis recitatisse H dropes facilius Uantum aut. potu aquaefrigida.

species hydropit. Causa hydropis

cur epar viride magna Lampetrae tignat se Minem rubeum e

P A Magnae Lampetrae, undequaque miride. insipidi pannos lineos herbaceo colore insicin sanguinem tamen in venis , in corde rubeuinyicteus Ioannes Hieronymus Bruntarius Thilosophus m Medicus acerrimi ingendi statim comemplatur, haec non arrideresententia Hippocr. Aristot. Galem, atque Naturae, cum Omne agens naturale in animatum, & animatum sibi passum asti milet S cosistentia, colore, sapo Te,odore& temperamento, docente Hippocrib.de diata, de Ac.in hom. de natura bum . de aliment. P Arin. I. in I . degenerat. 67 Gat σ.apb. I. 8. deplacit. Uupar. π-guinem rubeum,calidum, & humidum,& mediocris consistentiae, propter iecoris simile temperametum, colorem & consistentiam 3 veutriculus pituitam dichylum

dealbat,cerebrum, nerui, mammae, teHese ' omnia permatica membra albasibi jsi alimenta conficiunt Hoelia θη-