장음표시 사용
11쪽
, Historiae magni Regni Chinensis.
quenter navigabant, quaedam de illo publicare tentaverint, multis tamen & variecatibus & contrarietatibus, quod ex sola aliorum relatione dicerentur, sue
runt obnoxia, donec ladem anno N. D. LXXVII. P. Mar
tinus de Herrada PP. Augustinianorum , qui Insularum Philippinarum incolas primi ad fidern Catholicam dc Baptisma perdux erunt,praeseruis Provincialis, P. Hieronymus Marin, Petrus Sarmiento supremus Iudex Manilae, & Michael de Loarcha pio Guidonis de Labassares dictarum Philippinarum Pr secti studio in Chinae Regnum penetrarunt 0m cone ' Chinensi Centurione duce, non obstante mortis poena legibus patrijs severissime ingredientibus,introducentibusque constituta. Honorem obsequiaque illis delata, aliaque admodum rara, secunda pars huius Historiae prolixe narrabit, prout ad Philippum II Regem Catholicum fuerunt missa. a. Regnum porrb Chinae in extremo Oriente si tum, ab Occidente Regno , ac tilichina, quod ab illo moribus & ritibus non disseri, jungitur: magnam ejus partem alluit Oceanus Eous, ab Insula nimirum Amnan stuae chinae proxima totum eius Orientale & Meridionale latus cingens. Post si chiuchinam versus Septentrionem Bragmanni sequuntur, Uns uti multitu- dine, auro, argento, gemmis,maximeque carbunculis,
12쪽
quorum non est numerus, abundans; ita superba, aucax, fusca, robusta; rara tamen illi cum Chinen li-.bus bella, quod altissimis montibus ab invicem separentur, fuere His confine est Regnum Patan & Mogor maximum bellicosissimumque,cuius caput est magna Samaris: Illius incolae merissimi Scytae sunt & Mef- sagetae a nullo unquam Rege domiti. Corpora habcnt Vςgςta, proportionata, m quia regiones incolunt fri-
das, candida. Ab Occidente in Austrum declinando
a barria leti Samura occurrit Regnum, auro,gemmiscque ditissimum Magis Australes sunt duae Major α Minor, ac Regnum quod Lechios dicunt. N ulli ta-' men Chinensibus propinquiores sunt quam Tartari, immani solum muro,de quo infra dicetur, ab illis separati.SaepissimE Chinentes bellis infestarunt, & eorum dominati sunt annis nonaginta tribus, donec a Chinensibus jugi pertaesis ejicerentur. Inpraesentiarum amici feruntur, adjuvantibus ad id non parum pagani imi ritibus & caeremon ijs utrobique similibus: Politicis tame n legibus, suarum excellentia multum exceduntur a Chinensibus,discrepant:item quod Tam tari rubicundiores sunt minusque candidi: quod ab umbilico sursum nudi incedant; quod crudis carnibus vescantur, & scaturiente ex ijs sanguine ad roboranda amplius corpora se ungant, ideoque adeo fiunt puti-
13쪽
Historia magni Regni Chinensis
ci, ut dante vento ad longam distantiam foetor deseratur. Anim et immortalitatem habent indubitata illo tamen errore,quod trasire illas credant de corpore in corpus,pro qualitate prioris vitae in melius vel deterius. Tartarorum filij ad amussim mandatis parentum obtemperant; leverae, publicaeque castigationis metu, si obluctentur. Vnum credunt, coluntque Deum, quem in singulis habent aedibus, aut sculptum aut pictum; cui quotidie thus aliudve thimiamatis genus incendunt. Hunc Deum Altum appellant, precantumque ut illis intellectum bonum &sanitatem tribuat. Praeter hunc alium quoque in unaquaque domo se vant, quem superioris filium dicunt Natigo nomine, putantque terrenis rebus prς sidere. Illius faciem,quotiescumque cibum lumpturi sitiit, estulento pinguiori illinunt, hoc ritu suam illi ex cibis portionem attribuendo. Raro, ne quidem ad vitae periculum evadendum,mentiuntur. Regi promptissime obediunt , maximeque4n bello, in quo suum quisque munus ad tubae aut tympani signum diligentissime exequitur,nulla Tribunorum aut Centurionum difficultate,sed prona ad obedientiam & arma consuetudine, cui ab inci nabulis assueverunt. Sunt rursum multa in quibus Tartari cum Chinensibus conveniunt: ut credibile sit,
si hi fidem IEsu CHMSTi admittant. illos utpote d ciles
14쪽
pin I. Lib.L Oip. II. ciles & ad imitationem Chinensium proclives, se
Non unam esse tam vasti Regni temperiem,ipsa
eius latitudo, qua a decimo-nono altitudinis septemtrionalis gradu, in quo illi Insula A nan, seu diram finitima est, ad quinquagesimum dc ultra verses Arcticum procurrit, latis superque convincit: cui opitulatur variu incolarum color,qui a Lusitanis,qui Macuo sua jam vetere colonia negotiatum tantonem ingentem Chinae civitatem veniunt, in mercatoribus ex diversis Regni partibus illuc allabentibus fuit no latus. Qui in dicta civitate canto' finitimisque terris oriuntur fusci sunt, incolis Barbariae Africanae & Re gni cum quibus eandem habent latitudinem, non absimiles, in aliis provinciis candidiores, sua tamen etiam disserentia, prout minus magisque ab quinoctiali in frigidiores regiones recedunt:propterea nonnulli Hispanos colore imitantur, alij Germanos, flavos rubicundosque. Generatim cum tota pen E ina sit in Zona temperata, neque frigoris, neque caloris excessui est obnoxia. Hinc pronum est eius conjicere fertilitatem, quam & aliunde juvari necesses ηι- A ῖ est,
15쪽
6 Historiae imam Regni Curensis
eis, ea namque omnes totius noti mundi regiones, Peruviam quoque Novamque Hispaniam, quae foecundissimae creditae sunt, excedit, ut prolixius capite proximo dicemus: P.Martinum de Herrada Augustiniani ordinis Provincialem Praesectum, eiusque socium P. Hieronimum Marin, quod testes sint oculati fideique indubitatae, in majori hujus Historiae parte secuturi. Non exiguum foecunditatis argumentum est incredibilis puerornm puellarumque o numerus, ut videri alicui possent quot-mensibus matres parere, cit tamen sertilitas terrae, quasi cum taminarum foecunditate certaret, quarto annuatim fructus ploducentis, ut exiguo omnia pretio & velut nihilo vae
i. vri Vtant nonnulli primos illius Regni incolas &conditores sui sie Noemi nepotes, qui ex AN menia, in quam imminutis diluVis aquis, arca, qua
Deus salvaverat humanum genus, declinaverat, secessibi commodas quaerentes, non inVenerunt terram huic aut sertilitate, aut aeris temperie comparandam, . ideoque
16쪽
pari I. Lib. I cap. In rideoque illam colere coeperunt, abundantia fluetirum. conceptam ante opinionem roborante, ut ne hoc quidem tempore poenitere illos debeat electionis Mawrum. Fundi benignitatem copiosiorem reddunt incolarum labor de incius ria, quibus ad fructuum productionem urgentur planities, malles, montes, flumina. Labores, securitas fruendi rebus suis, & multitudo operantium consumentiumque dulciores reddunt. Adiuvat otiosorum non tantlim detestatio, sed poena insuperseverae castigationis infamiaeque. Regno praeter- ea suo omnes continentur praecisa egrediendi ex eo licentia: abest bellum, truculenta hominum laniena:
in situm tandem genti delitiarum in cibo & potu,sple-doris in vestibus, & suppellaetite, ornatus in aedibus, desiderium, quo certatim incitantur, animat ad labores & quaestus, quibus stubsidiis nihil mirum si sertilis per se terra fiat fertilissima, superetque reliquas totius mundi. Gignit omnes herbarum & fructiluin, quas in Hispania cognoscimus, species, & plures alias nobis hactenus ignotas, atque omnes sapore, ut aiunt, e cellentissimo. Poma Assyria vulgo aurea) in triplici profert disserentia, quaedam dulcem, quaedam acidulum, sed gratissimum gustui saporem habent, tertia medium seu acri dulcem. Est & prunorum genus sapidissimorum, quae quantacumque edantur quantitate
17쪽
8 Historiis magni Regm Ginensis.
neque fastidium adserunt,neque damnum.Melonibus abundat sapore & magnitudine praestantissimis. Invenias etiam poma cinericij coloris ingentia de gustui acceptissima. Taceo caeteros illius Regni fruetias, eorumque nomina, ne & taedium lectori pariam, & impendam infructuose tempus majoris momenti rebus debitum. a. Saccari is est proventus, ut quintale candidissimi lex regalibus nostratibus ut carissime vendatur. Chinenses apibus student, ideoque non mellis minor quam cerae est copia, qua non naves modo, sed integras replent classes. Sericum colligunt optimum ab undantissimumque, quod exquintis tingunt coloriubus,qui Granatensibus multo sunt praestantiores. Holofericum, damaicenum, byssinum, 'ὶ talitanum, aliaeque telae pretio venduntur ad Europaeorum stuporem exiguo, non ad mensuram,sed pondus, minori fraudi obnoxium. Linum hetissime provenit ordinarius plebaeorum vestitus: cannabe ad obturandas navium rimas ad funesct rudentes utunturi. ex terris siccis, duris, petrosis gossipium habent copiosum. Timticum, frumentum, hordeum, avenam, aliaque granorum genera seminant plurima, metuntque ingenti, sed innocente scenore. Humidae terrae inundataeque,
qualesob magnorum fluminum frequentiam pluri-
18쪽
mae sunt , orizam, commune Chinensium finitimorumque.alimentum, niinistrant . ea foecunditate, ut regalis unus sit summum integri modij in caritate pretium: dictorum. granorum tres quatuorve quota annis messes colliguntur.Praerupta aliaque ad sementem inepta loca pini occupant castaneaeque,fructuum bonitate & magnitudine Europaeas superante.His etiam ne terrae primus unus linquatur an frugifer, mai-Zium, notum Mexicanis &Peruanis nutrimentum, inter Iant..
Praecedentis' maseriae prosicutio.
1 π Tilem illam Regni scecunditatem, formosin V simam jucundissimamque faciunt flores
non minus odore grati, quam colore & forma varij, plantatae ex arte arbores, copia fluviorum, quorum ripas horti & structar ad recreationem aedes sunt namque oblectamentorum . studiosissimi) vestiunt. Potentiores ingentes plantant sylvas de replent arboribus montes, ad latibula serarum & nutrimentum, soliti in illas immittere apros,cervos,dam as, lepores, Cuniculos, aliaque animalia, quorum pelles egregiE- ca Hanega. B praepa-
19쪽
praep'rant ad vestium fulcimenta. Musci odoriseri magnam habent copiam : eam ex animalculis gliris magnitudine, quae non nisi radice optime olente ipsi camarus appellant,habetque digiti grossitiem vescuntur,conficiunt hoc modo: capta fustigant, doneciossa comminuant & occidant, deinde ligatis arctini epaitibus,per quas stillare sanguis post et,in locis, quae promptiori ad corrumpendum qualitate pollent, reponunti corrupta resumunt lecantque cum ipsa simul pellicula in partes,quas exiguis vidulis, quae pani L mutant d icunt, inclusas vendunt. Nec ulius praestantior ex India muscus adfertur,nisi eum mercatorum , qui ad augendum pondus plumbi ramenta miscere solent,avaritia corruperit.
a. Aliis praeterea carnibus abundant, ut Vaccam pinguem octo emant regalibus, bubalum quatuor, cervum integrum duobus: porcina caro vςrvecinae Hispanicae bonitate &sanitate comparanda ; caprina, aliaeque comestibiles nullo sere, prae numero, pretio distrahuntur. Tanta item est altilium in lacubus ircnuViis, maxime anatum, cujus causam speciali dic mus capite abundantia, ut in mediocri ciuitate multa quotidie millena consumantur. Pondere Venduntur uti & capones gallinaeque, ac pretio adm dum exili,duae videlicet librae carnis eorum depluma-
20쪽
pars I. Lib. I Cap. Ist iam ordinariὸ non amplius duobus hyr, quod pecuniae genus est Quartis Hispanicis valore correspondens: suae item librae carnis porcinae sesqui 3. Estque proportionata caeterorum ciborum aestimatio, ut manires E constat ex cathalogo a PP. Augustinianis conscripto. r. Herbas quoque medicas ministrat copiose, rha- barbarum optimum,lignum China dictum,nuces myristicas,quibus integras onerare classes potis est , unus regalis pretium est quadringentarum:medius vero sex librarum caryophiliorum; nec majus est piperis pretium:cin annomi arrobam quatuor regales, nonnunquam pauciores,obtinent. Omitto herbas medi cas, aliterque humanae vitae opportunas ac utiles plurimas,quod sciam eas earumque virtutes non arctiusquam integro volumine describi posse. Pisces omnis generis suppeditat ad stuporem numerosos, non tantum in locis maritimis,sed &in remotisisimis provinciis,multitudine fluviorum eos commodὸ quocum. que dispensante. q. Auri quoque, argenti, aliorumque metallorum dives est venis. Cupri,ferri,chalibis quin tale octo da- tur regalibus:auri multo minor quam in Europa est
aestimatio, sed argenti major. Lapides pretiosi toto sunt Regno frequentissimi, quamquam non in ple-