장음표시 사용
111쪽
stri campis, gravissimorum semper virorum , concurreatibus sustragijs posse inferri iupplicium
praemes Rela in pro inis Ministri: regiminis modus. i. ID Aguium de Diracbiam Provincias a Rege, Regio-L que Concilio regi non semel diximus ἀ tred
cim reliquae singulae Pro-regem habent aut Praesectum quem Insiuanto vocant. Hic ordinariam in Pro vinciae metropoli,quae toti solet Provinciae situm communicare nomen, sedem figit. Et licet omnes Regis ac Iustitiae ministri communi nomine Gytia appetilentur,quilibet tamen pro muneris, quo fungitur,r tione proprium habet,quorum cum non sit injucunda cognitio, operae pretium duxi hic ea recensere. a. Eraecipuum in qualibet provincia magistratum Pro-rex serit, Comon genti dictus asalter ab illo paricque paene authoritatis Insiuauto est totius Provinciae Praefectus. Qui civitatibus, quae Pr regem aut Praefectum non habent, praeest, Tutuam dicitur veluti Praetor. Praexores omnes graviora suarum civitatum negotia ad dis mim referti l , hic ad Pro regem seu Conum, cui incumbere diximus percursores Regio du Conci-
112쪽
pars I. Lib. III cap. m. so Concilio nuntia destinare. Tertia dignitas est pinclusseu Praesidis Concilij, quod regio aerario intendit. Huic plurimi serviunt ad colligendos regios census apparitores, quos Pombas, stipendijs prius Regiorum ministrorum, & solitis insolitisque expensis solutis,ad Tutum defert. Quartus Toloc est militaribus, quotquot per totam sunt Provinciam, cophs praepositus. Hunc quintus sequitur ic Praeses Iustitiae, qui cum suis Auditoribus lites dirimit, sententiasque inseriorum judicum appellatione ad se deductas criminales aequEac civiles probat reprobatve. Sextus A tuo bellico praeest Concilio: ad eum spectat, militem, cum opus est, conscribere, praesidia distribuere, munimenta civitatum, naves,bellicOSapparatus, commeatus curare: illi omnes exteri ad ejus Provinciam accedentes adventus rationem reddere tenentur, Pro-regs significandam.
. 3. Qu i sex M agi stratus uti sunt authoritatis maxi mae, ita summam ab omnibus venerationem accipiunt. Cuilibet decem assident Auditores,viri selecti. Ad eorum conventus aulae in Pro-regum palatijs itudiosissime ornatae deputantur, singulis Concili)s singulae. In conventibus quinque dextrum Praesidis latus tervant, totidem sinistrum: dextri sinistros uti antia quitate ita reverentia excedunt; pileis ab invicem &O cingu
113쪽
sus Historiae magus Regni Pinensis.
cingulis distinguunturn dextri cingulis aurea clavorum capita infixa gestant & pileos navos sinistri arge-tea in cingulis clavortim capita, & caeruleos pileos. Extra Auditorum vero dignitatem nulli istud cingulorum & pileorum gestamen sermittitur. Iidem Pr sdesque in humeris & pectore Regis insignia auro acu pieta conspicua gerunt, sine quibus nec in pia. blicum prodire, nec exercere officij acturri fas est: quem si aliter tentem, praeterquam quod nullam a subditis obedientiam impetrabut,rigoros e a Visitatore castigabuntur. praesidis cujuscumque Concilij ex vita decedentis locum antiquior occupat Auditor,se vato adscendendi ad altiorem gradum ordine , quem
in Regio Concilio descripsimus Omnes isti in universum judices longanimit te & patientia, ad quam a primis stud ijs erudiuntur,
constanti illime pollent, etiam tunc, cum impotenter ab alijs & iracunde compellantur, intemerata: quibus virtutibus insignem sociarunt in alloqui js humanitatem,quam cum ipsis quoque, quos condemnant, quantum justitiae leges permittunt, , Ostentant. FXu gente Visitationis aut notabilium informationum necessitate, ex Auditoribus unus proficiscitur totius Concilij authoritate munitus.
y Sunt praeter illos sex alij Iudices minoris qui-
114쪽
puri I. Lib. III. Cap. IX. , rorix dem dignitatis & jμrisdictionis restrictiori , quos
a magna nihilominus veneratione populus prosequi, tur. Omnibus hic in China tribuitur cultus justitiae 3 ministris, ad quem subditos si non trahunt,crescente, cum annis humanitate,de otico certe & in tyrannidei declinante imperio compellunt. Nomina eorum sunt Cautoc seu vexillifer major; Potari seu Thesauramus se-
cundus; poclinio seu regius sigillator; ἡ utra i seus Supremus civitatis Iudex. 0 Sunt praeterea tres ve- a Iut praetores aulici myto. Irata, Tonto, qui cansas aui diut suis Tribunalibus congruas in suis aedibus qualii bet hebdomade semel, dato , dum portae Ieserantur, a tormentorum quater explosorum indicio quo publi-cὸ constet dari ad dicendas causas opportunitatem. Sio quem alicujus criminis convinci videant , misi bi aps paritores habent Praetores si nguli apparitores decem a duodecimve ad Praetores civitatum ordinaris,quos a mn au nominant, tabella significant infligendum s reo suppliciu. Ordinarij Praetores vicatim in civitatii bus distribuuntur,attributis unicuique civibus .milla. s extra quos dilatare jurisdictionem non licet , hac in-
a super cautione servata, ut nullus in illo, in qu abi. tat,vico habeat Praetura. Suum quilibet Praetor vicum
singulis noetibus obit curans sedulo ne cui in i sitis, aedibus molestia inseratur luminari i sting*4ni
115쪽
xo8 Hi me magni Regni innenses.
tur incendiorum metu, quae implacabilia olim ob multitudinem compressionemque domorum, ac lignea in omnibus, qualia in Biscaya videmus, tabulata non raro fuerunt. Extra determinatas statuto horas lumen habuisse repertus. severὸ castigatur. Ab horum dumtaxat praetorum lententijs ad Praetores amlicos appellatur, non a caeterorum, quas solus Visit tor reformat, cui omnia gravamina dissolvere fas est ,
ob quod mmdim,quod est ablator gravaminum, dicitur,summa supra omnes veneratione cultus.
6. Specialiora officia sunt T- , qui victualia citat ijsque pretia imponit. Tibum, qui otiosos ac vag bundos capit castigatque. Ouncte, apparitor major.
oincan custos carceris:hoc admodam reputantes h
norificu,quod Iudicibus,curvato dumtaxat sub introitu genu,stando loquantur,i quodcaeteris non licet nisi genuflexis. . Praefecti aut Iudices in Provincias aut civitates de novo intraturi duobus tribusve diebus tabulas, quibus a Regio Concilio instituuntur, praemittunt, quibus lectis acceptatisque, copiae omnes militares cum vexillis, omnesque Lotias magna laetitia de pompa advenienti obviam occurrunt, deducuntque ad aedes, in quibus sunt moraturi, musico variorum instrumentorum clangore per pla-
116쪽
pars. L Lis. III. cap. x aeqi plateas sericis pannis , ramis, floribusque orna- tas. i 8. Officiorum vero ac dignitatum maxima esta sti imbo, quod eorum lingua idem est ac si dicas, SD, gilian aureum. Hic nunquam ab aula nisi gravissimai necessitate aut totius regni quiete deposcente abscedit. Eligendorum Iudicum modum, aliaque quae bonum regimen concernunt,non nulla proximo capite exequemur.
praecedentis munia prosecutio: Iudiciorum forma.
1. Mnia,quae diximus,ossicia Rex consert, Re- gem disponit Concilium , quod studiosissi
me de promovendorum conditionibus inquirit:inter caetera maxime sedulo evitant, ne cui in patria sua Pro-regis, Praesem, aut Auditoris munia dentur, ne consanguineorum amor,aut odium inimicoru justitiam excaecent vel inferant violentiam. Ad novos hos magistratus gerendos ituri nihil ex proprijs bonis toto exponunt itinere: famulos,equos, naVes cum opus est, hospitia ex aera ' sumptibus Rex providet: vnicuique pro personae ac ossiciorum qualitate certam - O 3 . cib
117쪽
tio Historiae magni Regni Ginensis
ciborum/rationem in suis, quas in singulis' habet citavitatibus, aedibus constituit, quam ad electionem transeuntis seu in esculentis seu pretio persolvunt ad excipiendum deputati ; ideoque ab amico convivio adhibitus pecuniam accipit. Haec omnia Ponchus seu Praesidis aerarii solicitudine aguntur. 2. Cum ad civitatem, cui praeficiuntur, pervenerunt,celebritate recipietium,quam diximus, trans acta, in regijs habitant domibus, ijsque non famuli modo deputantur, sed & quidquid necessarium est ministratur. In ijsdem morantur aedibus tabelliones, apparitores, alijque omnes ministri qui ad iustitiae executionem requiruntur. i omni istipendia liberaliter Rex persolvit, levere enim non.tantum munera sed & laborum mercedem accipere cavetur, ipsis autem Iudicibus severissime; quibus ad Provincias, ad uas destinantur, discessuris inter caetera praecepta iud serio Concilium inculcat ne a litigantibus eorumve fautoribus se visitari permittant, neue sententiam nisi publice ministris justitiae praesentibus ac voce,quae intelligi ab omnibus possit, pronuncient.
y Sedente in tribunali ludice ad aulae portas ab earum custodibus nomen petentis austitiam elata voce proclamatur. Intrat nominatus & ante Iudicem,
118쪽
pars I. Lib. III. Cap. x III aliquali ab eo distantia, genuflexus clare causam pronuntiat, aut . scripto exhibet ab aliquo tabellionum legendam. De audita mox Iudex, quod aequum judicaverit, disponit, sententiam suam rubro signans charactere & propria manu. Ad tribunalia jejuni ac ne gutta quidem vini gustata,regia & rigorosa ianctione accedere jubentur, cujus transgressor leverisim Epunireturi infirmitati tamen corporis quidpiam,quod medicinae magis quam cibi rationem gerat,indulget,
Vinum nunquam; satiusque reputant causarum audiutionem cogente Iudicis aegritudine aliquot diebus intermitti,quam institui post cibum potumque. Hac diligentia propriorum studium commodorum aut exclud ut prorsus,aut metu detectionis, quam ab omnibus timere debent, supprimunt. Tabelliones item l apparitoresque impigre, quidquid a Iudice imperat tur, exequuntur, officij siquidem neglectum mox pu- , blici dedecoris poena luunt,manibus scilicet e iguum i Vexillum gestantes ac in genua provoluti finem cona, Ventus expectare jubentur, ac tunc pro negligentiae, excessu imperio Iudicis per lictores fustigantur : verum publica haec casfigatio ignominiae rationem fre- quentia amisit.
. Si quando aliquis ex Iudicibus civitatis plateas obambulat, quod accidit rarilsime; ne quam autho- ritatis
119쪽
x ii Historia magni Regni Ginetam
ritatis jacturam frequenter a populo visus patiatur , omnes eum Iustitiae ministri comitantur hoc ordine: Duo peda argentea longis infixa baculis praeserunt non absimili modo quo Romae Cardinalibus praes runtura sequuntur duo altas rectasque arundines gestantes in signum justitiae,quam transiens Iudex facit in nullam partem inflexus succedunt rursum duo, qui longis rubrisque corrigijs singulas arundinei per terram trahunt, quibus rei fustigantur:post hos alij duo candidis tabellis nomen, titulos, officiumque Iudi eis inscriptum ostentant. Caeteri magno nume- ro Iudicis dignitatem suo comitatu ornant. Primi omnium elato clamore secedere e platea populum& liberam Iudici relinquere jubent, pareturque magna celeritate, magisterio experientiet non impunEquempiam post has voces tardasse. Ea certe est Iudicum veneratio, ut nemo movere se aut transmittere
plateam, veniente Iudice, niti Iudex Superior, auderet. Superior namque Iudex ab inseriore eandem acci pit reverentiam. i. Causas civiles aeque ac capitales scripto agunt ;coram omnibus sententias signant, testes publice examinant , ne vel in ipso examine vel depositionum annotatione committere fraudem possint. Testes autem seorsim singulos audiunt ; si invicem contradi
120쪽
pars I. Lib. III. Cap. N. ar si cant, junctos iterato examinant, ut excitata inter eos φ. rixa dum quilibet stabilire a se dicta rationibus cona tendit,ludici porta pandatur eruendae veritatis; quam: si nec illo studio consequuntur,torturae testes, nisi vel eorum conditio vel de fidelitate experientia opinio-i nem omnis falsitatis abstergat, subjiciunt. In gravii bus negotijs,aut quae graves personas concernunt, ta- bellionibus non fidunt, sed totum processum pro- prijs manibus conscribunt, testimonia pluries nequec otiose pervolventes;ideoque rarissimae sunt de accepi tis per ludicum sententias gravaminibus querelae. Magna certe apud ethnicos,& quae imitationem mei reatu Virtus,ingentia, quae illius diligentiae negleini: accidere saepe solent, incommoda evitans, dum judi- , cia non consideratione personarum, sed rerum mo- mentis sormantur. Habent insuper alias,quae serviant ad exemplum,consuetudines,quarum quasdam dixi s mus,alias dicemus. . 6. Earum una est: Iudices in omnibus civitatibus,
oppidis , ac pagis suae jurisdictioni subjectis censum
ineunt domorum,eas per denarios distribuentes: do- , mos earumque habitatores in tabula notant, quam
j isti domui,qua denarius completur, adfigunt, addito in eadem tabula mandato, ut, si quis aliquem ex suo vicinorum denario contra seipsum , . familiam,vicu