장음표시 사용
141쪽
, 3 Historiae magni si inensis.
ruente velut diluvio oppressit. Accipit haec opinio robur, quod nito magus ruerit ex herbae, quam in area palatii habebat, motu reconditos in cordibus hominum conatus cognoscens. o Si tamen immensitas temporum, quae a Vito Rege ad saecula nostra inter cessit, fidem imminuat, istud certe indubitatum est Chinenses, dum ad Regnum Pegu & Indiam Orientalem, ut ea subjugarent, arma tua promovissent, a quo amplius mille quingenti anni effluxerunt,similibus ad facilitatem victoriae instrumentis usos, quoruno vestigia modosed manifesta in illis regionibus roliquerut monumeta,ipias scilicet,illas machinas,quas post multa saecula ibidem Lusitani repererunt Regni Chinensis insignibus ac susionis annis,qui illorii bellorum annis respondebant,notatas. Quas R. Ρ.Heu
da ejusque socii Auchei videruor, majebant antiquas este ac impolitas, atque pro maxima parte ad aculanda saxa fabricatas: In alijs vero Regni Pro, vincijs intelligant optimas esse nitidasque. tales sum rint, de quibus Artieda Centurio ad Hispaniarum Regem, quem de rebus Chinensibus ista epistola do cet, scribit in hunc modum, Huntur onnensis omnis generis armatura qua Europaei nactinaeque bellicae, e) quas bab et, timae Funt atques ex illis, quas aridi e reliquis judicare licet,
142쪽
pulchrae, nostras fusoris artifcis . fortitudine superantes. a. Habent in singulis civitatibus domos in quibus eas fundunt. Fusas non in castris, quae toto Regno a nulla sunt, sed in ipsis civitatum collocant portis ex quibus, crassis muris, fossisque profundis; in quas ex vicinis fluvijs aquas pro libitu, necessitate urgen- te,derivant,omne aestimant in illo Regno munimen- tum. Ad unamquamque civitatum portam Centui rio cum frequente milite diu noctuque vigilias agit, , net quis peregrinus sine praefecti licentia ingrediatur. Ex his patet clare, quod proposueram, tormentorum bellicorum in China prae nostris anticiuitas, eandem illis palmam capitulo sequenti in praelo impressorio
Etiam praelo impressoris prius use Ginenses quam Euro ei. i. Enescia Orbi universo per praelum impres, II sorium collata,etsi nihil aliud,copiosissime lo
j queretur conservata tot heroum & Virorum virtutii bus,scientijs,armis &c. illustrium memoria,quae in ip- iis eorum cineribus sepulta sine eo interiisset, & eva- nesceret modo plurimorum ad magna facinora, illa praecipue, quae sine vitae discrimine tentati non pos-
ab z. parte lib. I. cap. 13. ηu. 3. sunt,
143쪽
1;6 Hi ria magni Regni Gnnensis.
sunt, ardor, si putarent homines nullam vitae gloriam aut decus superesse. Verum istis aliisque plurimis tam ingeniosne inventionis utilitatibus, studio brevitatis, praetermissis titulo capitis satisfacere conabor, paucis ex magna eorum copia, quae in Europaeis Chine
sibusque Historijs suppetit, adductis exemplis. Communi opinione coepit in Europa ars impressoria anno Verbi Incarnati supra millesimum quadringentesimu quinquagesimum octavu, cujus inventio Ioanni Cultenbercti Germano adscribitur; putaturque ce tum primos ad imprimendum characteres Moguntiae fuisse efformatos, unde alius Germanus Conradus nomine hanc industriam traxerit in Italiam.Creditur
etiam libros, quos S. P. Augustinus de Civitate Dei inscripsit, sub praelo, insolito onere, sudasse omnium
primos . Chinenses vero tam egregiae inventionis gloriasibi vendicant,ejus originem viro, luem pro sancto venerantur, attribuentes aestimantesque hinc ejus usum in Germaniam per Rusciam & Moscoviam, quo ex China terrestri itinere perveniri potest,per mare item Rubrum ac Arabiam felicem a mercatoribus delatum unde Ioannes ille Gutten bergicus sumpserit imitandi exemplum. Qua veritate , quam illi ex indubitatis asserunt monumentis, posita, manifestum evadit ad nos ex China translatam inprimendi in-
144쪽
pars I. Lib. III. Cap. XVI. ventionem. Quod Chinensium affertum libri quin
gentos annos ab illis impressit& etiam-num exstanates, antequam suae computent impressionis exordia
Europaei,confirmant. Ex his unus penes me est aliosi plures vidi in India, Hispania ac Italia. R. P. Martii nus de Herradariusque ioch, cum ex China ad Insui Ias Philippinas redierunt, plurimos tomos diversarui materiarum in varijs Regni locis,maxime tamen ini Provincia 0chium, quae elegantia & multitudine prae- lorum caeteras antecellit, impressos , & Auchei co- emptos advexerunt, emissentque plures , cum essenti ibi bibliothecae instructissimae, nisi Pro-rex vetuisset. , Timebat forte ne eorum lectione in secretorum Reset ni, quae studiosissime externos celare satagunt, noti, tiam devenirent, humanitate tamen prohibitionem, texit, afferens supervacaneos esse illos in alieno regi no sumptus, se gratis, quoscumque voluissent, tribu- turum, quod postea seu occultandorum secretorum, cautela, seu oblivione non praestitit. Prius veroli quam Pro-regis mandatum ad eoa deferretur, com- paraverant non exiguum eorum numerum, ex qui-
bus pleraque, quae in hac historia summatim libavi
si mus, sunt deducta, ut dum uberior eorum expectatur , suturis temporibus cognitio, haec tamen aut Regem
145쪽
i3 8 Historia magni v i Ginensis
nostrum aut alios Europaeos non lateanx. Scio sanὰ, cum plura istiusmodi vulgare possem , de nimia brevitate fuisse culpatum, malui tamen nonnulla , quae ob sui insolentiam vituperium potitis & irrisionem quam fidem essent consecutura, nisi novis aliorum testii non ijs eorum magis veritas patesceret ac roborare tui istudio praeterire. Atque ut plane falsitatis aut nimia ' exaggerationis suspicionem tam ab his quae scripta a me sunt, aut de hoc subjecto scribentur, amoliar, operae pretium duxi dictorum librorum hic
Libri quos ex China Murtivus de Hereada ac foci, Texerunt; eorumsubjecta: Libri isti multi erant &diversorum subjectorum, ut ex dicendis eorum titulis mox constabit. Descriptio totius Regni Chinensis, ac in qua ejus parte quaelibet sit Provincia, longitudo & latitudo singularum, ac regna illis finitima. De tributis, ac censibus Regi debitis: aulae regimiane, mercedibus singulorum ordinarijs, de ministris& limitatis eorum functionibus.
146쪽
De solventibus in qualibet Provincia tributum .nu.
mero exemptorum, ac exigendorum tempore.
De navium Varij generis architectura, navigandi instructione, portuum singulorum altitudine & qualitatibus. De Regni Chinensis antiquitate, mundi exordio, quando ac per quem inceperit. De Regni Regibus, eorum successione, ac sorma regiminis, vita ac moribus singulorum. De caeremon ijs lacrificiorum quae idolis vel ut Dijs
suis offerunt: idolorum nominibus ac ortu: sacrificiorum tempore. Chinensium de animae immortalitate,caelo, ac in serno opinio : sepulturae ac exequiarum ritus: lugendi
obligatio; & ad quos consanguinitatis gradus haec se obligatio extendat. De legibus Regni,quando & per quem latae: transngressorum poenis, alijsque ad politicam pertinenti-
Plurimi libri de herbis medicis ac modo eas applicandi, ut prosint dc fanent. a. Alij praeterea de medicina Authores veteres & mo derni: De mediis quibus se aegroti curent, & fani ab aegritudine praeservent. De petrarum ac metallorum proprietatibus, re-Set Ium
147쪽
s o Historia magni Regni chinensis.
rum naturalium virtutibus: quomodo geminae, aurum, argentum aliaquaque metalla vitae humanae utilia esse possint, dc qualiter se mutuo ista utilitate ex
De caelorum , planetarum ac stellarum motu Scnumero, estectibus & influentijs. De regnis ac nationibus omnibus in quorum notitiam devenerunt, ac rebus ab ijs gestis.
De hominum, quos pro sanctis habent, vitis, ubi eas egerint, ubi finierint ac sepulti sint.
De alearum,latruculorum ac manualibus lusibus. De Musca ac cantionibus eorumque aut horibus. De Mathematica & Arithmetica ac regulis earum scientiam facilitantibus. De foetus in ventre matris operationibus, ejus per singulos menses statu & iustentatione: quae sunt commoda vel incommoda nascendi tempora.
De Architectura omnis generis: quae sit apta longitudinis & latitudinis in aedificijs proportio. De sertilis, sterilisque terrae proprietatibus ac ad eam discernendam indicijs quos quaelibet sit fructus uberius productura. De A strologia naturali & judiciaria atque ad eas ediscendas regulisse sormandis ex quibus praedicant, figuris. De
148쪽
singulorum significationibus. De epistolarum conscribendarum stylo, & titulis cuilibet pro dignitate & qualitate adscribendis. De equorum educatione & disciplina. De divinationibus per somnia, & sortitionibus clim iter aliudve opus,cujus incertus est eventus, aggrediuntur De populi Chinensis,praecipuὸ vero Regis vestitia, ac Rectorum insignibus. De armis ac bellicis instrumentis fabricandis &
Hos aliosque libros plurimos dicti Patres ex China in insulas Philippinas intulerunt,& per eos rerum, quas in hac historia tractavimus tractabimusque,notitiam, interpretibus e China oriundis,& in Insulis Philippinis degentibus in consortio Hispanorum , qui affirmabant se in Regno Chinensi, maxime in civitatibus Chinurens & AEtheense 0 luxuriantes omni librorum genere bibliothecas conspexisse. 0 Chilicheo. b) a ior. S 3 C A-
149쪽
1 1 Hi loria magni Regni Chinensis.
O vensium cois mira festaritates. 1. Via non semel conviviorum Chinen siti meminimus,non abs re me facturum existimo, si eorum apparatum modumque, qui multum ab Europaeis distant & grati erunt multorum curiositati, non omittamus. Nulla magis gens quam Chinensis epulis indulget. In causa sunt, opulentia, Otium,ign rantia rerum caelestium, & ornandi spiritus incuria. Nam tametsi, ut supra diximus, fateatur animae immortalitatem, ac manere eam post hanc vitam praemia virtutu & scelerum poenas , Obscura haec cognitio est, & imbellis ad dissicilem animae culturam.
quare tota ad corporis voluptates conversa omnigenas delectationes sectatur. a. Mos est quocumque inritatorum numero convivia instituantur singulis tingulas tribuere menias, quas habent nitidas admodum, deauratas,ac varie volucribus, nemoribris & ferarum venationibus,
quae plurimum vitum oblectant, depictas. Nullas illis mappas insternunt, sed cingunt damas cena aliave se rica tela ad solum defluente. Angulos fiscellis onerant
150쪽
pars I. Lib. III. Op. XVIII. i a
aureo argenteove filo artificiose contextis, quas floribus & saccaro varie in elephantes, canes, cervos, liaque multa quadrupedia & volucres elaborato , - quod auro insuper vel argento inducunt,replent: medium cibis occupant egregie dispositis, carnibus plini cibusque , ex quibus multa sapidissime jura confici, uni,& lancibus porcelalais argenteisve inferunt. Ar- genteae tamen non apud alios quam Pro-reges in usu: iunt. Mapparum necessitatem fuscinulae, quibus ci- bos etiam minutissimos dexterrime comprehendunt&ados immaculate adducunt digitis eos nunquam, complectentes, excluserunt: hoc vel ex ligno deaura, to habent vel auro argentove. Frequenter sed parum ι bibunt, exiguis propterea sci phis utentes. Convivijs. 4 Omnibus mulieres adsunt, fuis lusibus, cantibus face- tijique ad augendam accumbentium hilaritatem in i tentae: musici item, schoenobatae, & comoedi lepidii simi. Epulo uno maximam diei partem absumunt , serculorum, quae non raro supra centum sint, abun- , dantia de diversitate detenti,ut in convivijsa Praefectoli Chinc heensi sis & Pro-rege Aucheensi instructis ex- . perti sunt Augustiniani.
3. plures singulis convivis mensas statuunt, mensa rum numero personarum dignitatem aestimantes. In is prima, cui invitatus accumbit, ponuntur cibi parati