장음표시 사용
131쪽
1a 4 Hi oriae magni Regni G Hiiensis.
x Adulteri morte puniuntur: leno uxoris aut qui ejus turpitudini indulget,quod nunquam accidit nisi in vidissima plebecula, acerbissimis, quae propterea
inventa sunt,supplicijs cruciatur. .
in sium literae ,studia, schola ; aliaque quaedam i
i. I Onerit a proposito alienum , si postquam. L l de Chinensium regimine,eorum in astrolo
gia & Philosophia naturali aeque ac morali excellentia plurimisque similibus rebus, quae curiositati neque ingratae esse possunt neque inutiles, diximus, ad literas eorum, scribedi modum ac studia deflectamus. Rari sunt qui legere & scribere igiastrent. Literis more Europaeorum non utinatur, sed figuris, quas non nisi longo temporis spatio magnaque dissicultate addiscunt, quod cuilibet pene voci respondeat propriA: Vt earum numerus supra sex millia excurratiaFormant autem eas singulari agilitate , prout
L nostris non semei in Insulis Philippinis , in
132쪽
pars I. Lib. III. Cap. XIII. 03: Chincnsbus, qui ibi morantur & quotidie appel
i lunt, observatum est. Illorum idioma scriptum aptius quam pronuntiatum intelligitur, quod, sicut jHebraeum , exiguorum punctorum notis , quas pronuntiatio aegre distinguit , characteres discic-
a. Scripturam non a sinistra in dextram , quod nos facimus deducunt,sed a summa deorsum , lineis ςgregie parallelis, quas in dextro prius papyri latcre P efformant, inde in linistrum pergentes. Idem in imi pressione servant,ut videre est Romae in Bibliotheca sacri Palatij, & in Castilia in monasterio sancti La xeniij, quod sexto a Madrito lapide magnificentissi- , mum vulgo securial dicitu0 Philippus Secundus ec citavit. In quibus alijsque locis verissima esse deprehe- dentur, quae nunc de Chinensium characteribus ae modo scribendi dicimus. Dictu mirum, quod, cum. plures sint discrepantesque in Regno Chinens lin- ii Pae,scripto se invicem omnes intelligant , non pro-
untiatione. Causa est, nam cum una. Omnibus fi- , sura idem significet', non uno tamen Vocabulo. . eandem omnes rem exprimunt. Atque ita cum
Chinensibus negotiantur Iapones, Lechij, Suma-j trae, regni ui chinesina indigenae, ali)que finitimi, qui
133쪽
i 16 Historia magni R. Ivi Ginensis.
non magis loquela mutuo intelligunt, quam Ge
3. Scholas in singulis civitatibus suis sumptibus
Rex instituit,in quibus lecturae & scripturς elementa, Arithmeticam, Philosophiam naturalem ac mora lem, Astrologiam , Ius, profitentur in qualibet arte minentiores. Elementa nemo negligit,etiam pauperrimus , quod eorum ignorantia infamiae apud illos deputetur. Ad altiores quoque facultates magno numero studiosi confluunt impigro labore incumbentes studijs,per quae sciunt compendiosissima via scati di ad dignitates Loetias δc nobilium, ut prolixius capite sequenti dicemus. Ad omnia studia majora aeque ac minora Rex quotannis Visitatores deputat, qui de Proselibrum aptitudine, studiosorum profectu, rebusque, quae ad bonam eorum administrationem pertinent inquirant. Id i ingenioses diligentesque laudant animantq; ad altiora: castigant ac etiam in carceres detrudunt desides, qui naturae bonitati sua ignavia desunt: stupi. dos & a studiis aversos ut melioribus pateat locus, ex
. Chartam ex nundinum telis non magna dissi cultate conficiunt, ex cujus copia pretij, quo ipsa librique venduntur, vilitas processit: ejus teneritudo
134쪽
non nisi ab una facie scripturam admittit. Pennarum ad scriptionem, qualis est in Europa, nullus est usus ,
sed ex arundine calamorum, quorum extremitatibus
capillos inaequalis longitudinis illigant, ut vix discrepent a penicillis pictorum Europaeis, quibus tamen
insigni nitore characteres efformant, nonnulli etiam excellunt, non exigua estimatione. Literarum , quas honoratioribus personis destinant, totos auro margines illustrant, easque leniter complicatas deaurato &varie picto ex eadem charta vidulo immittunt, sigilulum non literis, sed vidulo imprimentes. Earum tam frequens est usus,ut personaliter alios vi sitaturi secum eas deferant, tametsi saepe non amplius decem characteribus notatas, quibus se ad ostuladas amici manus venisse significant. Tales literas passim omnis generis bibliopolae vendunt, sive ad nobiles scribendum sit, sive ignobiles ; iive rogandum quippiam sit, sive reprehendendum, sive commendandum. Quidquid demum factum desideres, in his ossicinis congruas voluntati tuae literas reperies, ut pro ipsis etiam ad pugnam provocationibus non desint,in quibus nihil eas ementi superest faciendum, quam subsignare, claudere, destinare. Haec aliaque scitu non in jucunda, quae hujus historiae brevitate, quam ex proposi-' to sectatus sum, constrinxi, evidens dabunt licet latius
135쪽
latius non distundar,testimonium industriae Chinen Oriavi Loditias se cepturorum examina; gradu forma; δε-d bonis per cilaitatem Iolemnitas.
V Isitatoribus, quos ad Provincias a Rege ejus
que Concilio mitti diximus, inter caetera incumbit etiam studia visitare, accepta examinandi potestate , & conferendi, absolutis studiorum annis, benemeritis & aptis gradus, qui sunt publicum velut nobilitatis, qua eos Rex honorat, & ad quaelibet tribunalia aptitudin is testimonium. Horum sormam quam scitu arbitror dignissimam prout eam ex R. P. Martino de Herrada Augustiniano ejusque socin, oculatis Auchei testibus, didici, modo exequar. Finita visitatione, laudata in principali ciuitate probitate& malitia castigata, publico praeconio ad eandem civitatem evocat studiosos,qui post longos impigroinque labores gradum Lutia praetendunt,qua Voce licet apud illos nobilis significetur, a nostratium tameo Ductoratu non discrepat. His, ubi advenerunt, ca- thalogo adscriptis diem examinis Visitator praefigit,
136쪽
i ad quod honoris ac celebritatis ergo omnes invitat, qui fiunt in civitate, Lotus, quoru societate rigorosissimo promovedos examine pertentat, maxime tamede legum Regni peritia dc integritate morum sollici ius. Quos approbat, rursum conscriptos adesse adi statutum graduum susceptioni diem jubet. Lotiarum insignia, quae solemni prorsus ritu a Visitatore conferuntur, fiunt cingulum auro vel argento inserto fulgi. dum, & pileus limbos habens certo modo acu pictos; his a vulgo discernuntur, neque sine illis prodire in publicum ulli Loditiae fas est. a. Loditias, cum eorum non unum sit genus, aut doctrinae facit excellentia, aut heroica in armis taci- . nora,aut Regis favor,aestimatione tamen apud popu- tum admodum differente.Nam Resium Concilium, Pro-reges, Praefecti, Visitatores, runt ditiae qui per scientiae probationem , eam sunt dignitatem adepti; quam Centuriones, Praetores, Thesaurarij debent Regiae gratiae aliqua illorum obsequia remuneranti. Tales in qualibet civitate sunt plurimi, nulla honorum, quales alijs deseruntur , verum sola nobilitatis praerogativa fruentes. Secundi generis Lotia parem
pene cum primis venerationem obtinent,quam piae- claris militiae factis meruerunt,belli autem duces Regia authoritate sulti cum ipsa dignitate contulerunt.
137쪽
13o Histor e magni Regni Ginensis.
His praeter titulum, quaestuosia insuper ac decora stipendia attribuuntur, hinensibus sorte omne audax in bellis facinus non aestimantibus modo, verum & liberaliter remunerantibus. Ideoque gregarij milites duplici honoris & commodi stimulo incitati promptissimorum faeta aemulantur. 3. Pompam,qua novos Loditias per civitate deducunt, nec plane omittere utpote cognitione jucundam, nec prosequi prolixe possum,ne a studio brevitatis receda. Hac igitur,quantum possum, servata re dicere aggredior. Statuto gradibus die omnes iursu illius civitatis bice ad celebritate vestiti cum Visitatore in Regias aedes, in quibus examen instituerant,conveniunt. lngrediuntur in eandem aulam graduum candidati v
nuste induti suo singulis patrino insignia praeserente , quae ipsi profunda humilitate genuflexi petunt sibi a Visitatore conserri. Auditi candidatorum supplicatione Visitator solemne exigit a singulis juramentum, siumma se diligentia Oocia, cum Usvini ad illa continget,
curaturos; adminis turos pro momentis causarum justitiam , nullas cepturos munera, Re fidelitatem fer turos, nec consenseros ulli ad sus eum proditioni: dcc. Finito juramen
mento Visitator Regis nomine insignia imponit, tribuitque annexa illis privilegia, ipso mox Omnes amplexante, & caeteris post eum Lotys. Ex aula deinde
138쪽
ordinatὸ foras procedunt sonantibus per civitatem, quae multae sunt optimaeque, campanis, & tormentis bellicis non exiguo per moenia tempore mugientubus' obire cum candidatis compita pergunt. Praeeunt non exiguo numero milites inflates tubas,tympana verberantes, ac alijs modulantes instrumentis:
i equutur plurimi apparitores: Succedui Gytia omnes aut equis vecti aut sedibus lati: post hos patrini: postremi vero recens graduati in candidis equis aureo panno splendide phaleratis. Gestant singuli transver-lum ex humeris ex multicio baltheum, dc in capite pileum cum defluentibus in tergum duabus exiguis vittis, quales in Episcoporum mitris Christiani conspicimus; gestamine nulli praeter Lotius permisso. Pileis injecti iunt duo ex auro vel argento deaurato ramusculi palmet naturam artificio aemulantes,singulis sex sericos pannos quatuor viri praeserunt: His,
quod sustinuerunt, examen & in qua scientia, acceptos titulos &insignia inscripta aut depicta ostentant. Multa transeo, ne obequitationis moram, quae est horarum octo, narrationis longitudine superare velle videat. Dies iste civitati festus est,multis choreis celebratus : Principaliores adjiciunt celebritati duos aut tres sequentes, in quibus convivia novis Lotys instruunt dc adeptam dignitatem gratulantur , ejus
139쪽
i; i Historia magni R. Ini chinens,
amicitiam ambitiosis obsequiis promereri satagen
. Ab hoc tempore facti omnis ossich Praesemaraeque capaces mox ad aulam contendunt , altiores honores, propter quos alius praecessit, sollicitaturi, insignium,ut facilius in notitiam irrepant, non immemores, ideoque magna ubique in itinere veneratione culti, & aedibus quas ob id in singulis Rex habet pa gis, recepti. In regia civitate mox Praesidi obedien tiam praestituri eum invisunt, omnes deinde Audito res; qui si sceptam dignitatem egregia illis humani late gratulantur, additis insuper serio promissis nubiam te occasionem neglecturos, ut congruentes examini & gradui honores consequantur. Monent e iam ut primas administrationes fideliter pro juramenti ratione obeant, reputentque illas gradus esse ad majores. Atque ita in cath logum Concilij relati, obsequioso famulatu Auditoribus adhaerent, donec publicis munijs adhibeantur. Illoru autem in amplis mo regno multitudine fit, ut citius occurrant, quam ut expectationis diuturnitate lassari possint.
140쪽
a iam prius quam in Europa, amis fuit in China usis tormentorum bellicorum.1 1. ΝΠ Lusitanis,qui primi in ciuitate tanton ex- I l ercere mercaturam coeperiit,aut Castellanis, i qui ex Insulis Philippinis postea in Regni Chinensis: penetralia sunt ad missi, inter tot alibi incognita via, sum mirabilius, quam reperisse se in eo tormenta bel , lica, eorumque ulum multo anteriorem Europaeo , quem anno M. CCC. XXX. Germanus quidam inm: troduxit, cujus nomen in odium instrumenti ad generis humani perniciem fabricati historia cognitionii subtraxit , cui inventoris nomen merito Chinenses: negandum censent', quod non alijs competit, quam his qui sua industria primo illud mundo tradiderunt. Illud Chinenses primo suo Regi Viso adscribunt, , eumque, dum a Tartaris bello impeteretur, fuisse a spiritu subterraneo edoctum , quo se de cruentis hostibus majori eorum strage vindicaret. Si notata in eorum historijs indicia considerentur attentius, fuit spiritus iste immitis humani generis inimicus, qui his machinis tot illud cladibus ispissime adflixit, & ir-