장음표시 사용
2쪽
PER LIBRos cOELI ET NUNDIARI so TELIS. NAGIsTRI IOANNIS IANDO Ni VIRI PERSPICACISSIAENI. INCIPIUNT FAEL Ic Isas I ME. PROLOGUS.
centiloqui fle. Mundanorum ad Me er ad illud mutatio ex uirtuteseu mutatione corpo rum coelestia procedit, rerus naturri rimari uolent, omprimo corpora caelesti larian Menopolitioe corpus coeleste cuius scientiam quaerimus: deserabitur duobus modis et ientia eius reddito comis remotae ristoti inferiorum. ideo Cre. Cirea quod scientim,s viduplices sint eis ae remotae. quaedam abstructae omnino a mutem in rem ria Cr motu. uis stantiae separari. aliae sunt ratio remotis. N ψμν quae sunt in murisia sis biluer habent accidentia sis lilia ut corpora coelestia. modo propositio. Comen. non est intelligenda de civisis remotis innino abstructi quia istae non cognoscuntur nisi per sensibilia. ut seu commen. I. mei. CT .la sed est intelli ταις. genda propolio de edusa remotis in materia, er quae habent T. c.' motum: er ab illis est incipiendum in doctrina.
C. De naturascientia ere plurima uidetur c ca corpora cir magnitudines: Er horum exigies pastiones Cy motus. Textu. co. r. Quesstis. t.
Onsequenter circa Utrum liisum. primo po in
teil quaeri de quibusdam comtubus: Cr postea in speciali,quia dicit Arist. y. 'Mi. slpecula es Itio de prcpriis est miterior speculatione communi,quia cinnius dicere uiam communem: erpeti ea propria speculari. Mi dicit primo T.copis. Cr ideo prima quaestio'. Vtrum corpora coelestia stat citus instriorum generabilium et corruptibilium. Arguitur primo q, non quia iter causam Cr causat m debet este proportio. Q. , .ut pet .a. si. r. . metapis .sed inter corpora calestia Cr ista τ ti inferiora generabilis Cr corruptibilia nulla est proportio iumendabitis. Primo ex communι conte lati e rupinu rosa finiti ad infinitum nulla Ut proportio.s. HU. Cr primo butus. τ .e. inlitatis corporum coelestia ad ea, quaesunt hic. hoc t gitur cu M eorpus eaeleste est infinitum in duratione, ut patet octavo dicitur. Mundanorum ad Me Ur ad aud mutatio ex rirtutes pbdisti. σ primo butu .er ista inferiora sunt finita quia corrum T ς ε 33 mutatione corporum coelestιm procedit. Securio c edatur puntur sttenerantur. ut peta degeneratione. Item minus no et tet ex moritate Jecutitionis corporum callitium: et hoc tanη siti non Heatis lectiva magis nobilis:quia causa efficiens gitur eum tib tur. Rerums causis rimari volentem on πιν post non est minus nobili . sed corpora coetistia manus sunt mucorpora coelestusteculam. Ratio primi est . quia mundanora notitia quam ista in reiora stitu instriora multa sunt enim ad hoc ex ad illud cre.ub illis procedit a q*itas totus mundiu ia . ut Miso equus o ni r π cognoscunt ebed e pora instriω gubernatur. Quis gubernati alicMMrri 2 bemur a eael sta emunmpto motore sunt inanimata Cr non cognocenatibernante procedit. sed totus mundus tostrior gubematur a o regii; hns est nobil4M non cognoscente.ideo Cre. Ite a corpore e est .per Arist. in primo meth . ubi dicit. Est igitur I e pora eret ilia perse essent eausa instriorum. t esu in ramndus ille inferior contiguus lationibus superioribus:ut omnis ricta edi mee, itare eu/ηirEt sed hoc est impo . quia actu huin uirtus divi inde gubernetur. Praeterea mutatio emprterna debet mavi: σ mi irrctuales non necessitatur. quia libera sunt: er noese cutise mutationis nouae π generabιlis, sed mutatra boru n e stitat vij v eoelo ad eligenda uel no et genu uel inte2gedais triorum est generalitis Cr nouas mutatio calistis est eter u i n5 intelaedia ut pet ex tertio et bicora. consequetiam quia c,s . nautio ere. Maior uidetur nota.quia rationabilius Hi,s perpe postquam coelum est eos motus inferiorum er est necessarius itium secundum aliquem modum si eo a generabilium quam se undi. A . tune omnia inferiora haberet necessitate a coelo. econuerso ut pet a. degeneratIM.quias debet eve ordo ιnter mo oppost T vra arguitar auctoritate pila, mei praealti tum perpetuum ex nouumNunc ποῦ s unus ι causa citerius, sala mundanarum rerum ere. er ex primo metheo. Est igitur alter ordo esset inconexus. ergo magis perpetuMm in motu est ex neees itate mundus inferior Crc. Cr ex secundo de gener eos generabilis in motu quam econuerso: π minor pet. VM ii Z-Am1lo. uult s motus solis in obliquo ciretilo er atioruti notida. circa Me,s metus coeti se nisi totum hi perpetuus: .l fortim: qtii dat intelligere s secundum accessum cr recessum sta seeundum particulares reuolutiones nonsed corrumpitur. .st eausa generationis eorum quae sunt in hoc mundo. Item ιι hs rha Nuclario Cr hodierna π fecundum i tum modum iidem escit,s omnesformaesunt interminu, Cr in corporibus corpus caeleste e causa mutums it feriorum: Ratiosidi e ,quia eoelestibus,quae vocat terminoM.quia imponat forma et te nil eumpnis uersimas causarum. utpQ a pis. C F. mcta. q ia milibus, quia forma. terminat alia quaesunt acalaproducta. quaedam 61 communis CZ qucdam proprιa. et q aedam in Mi , item Alber in lib. uo,qui dicitur speculti 'ν Iosophiae dicit ηer quaedam in potetia. σc. tuc ordo doctrinxe printo ex cognι φ.Ordinauit cr di1posuitgloriosus σsublimis deus cum suatione caularum communium Cr remotarum ad proprιμ ut dicit summasapientia, ut perit effusurdas ET mutas operentur ea commen. primo pis. Erresumit infectuo. ut dericius doctri quae contingunt in interioribus elementis CZ Elementatis Crna orsnatur inscientiam a cognitione causarum remotarum ad Comen dicit in primo huius .s, coelum est ligamctum intersu, cdi OUM minus remotas usquequo per ematur ad proprias ςt ma stantias abit alias Cr in eriora,quae με tantie abstractae fiunt propinquis Ita corpora Geloia sunt cause inmusse1 CT uero mutabiles,mediantibus corporibus coelestibus.quae sunt
3쪽
t ses eternae in inferioribus usui stat ijs abstractis, quia nili breesset,lune actio temporalis non fieret β in in Trioribus, quia Octio eterna sicunsim g est eterna, non est via eterna. Item
m. s. m. voluntas antiqua non potni agere Cr facere alis quod nouum sine sicunso antiquo id est coelo, per cuius motum facit alitim metum novum in instrioribus. PROPTER eestuum ad sone, s corpora eoelestia sunt catis omnium infruiorum exceptis ambus humanis, CT hoem dictis auctoritatibus: π adhue aliis auctoritatibus. Arjlo. primo metheo. et cassam tinti prisc. motus platorum corporarum uirtutem estimandum, ex hoe illorum, quae contingunt in inferiori mando. Item Alex.dt,s rationabilivs virtus coeli vocatur natura eo g est eos cmmam extitium natura, Cr smeundum naturam feri creditorum. Vbi potest etiam probora res: onibus . st voluntas eterna per voluntatem et eraenam eassaret aliquod novum , iuncinfinita essent essentialiter transitu , sed Me es impose : quia tune infinitum esset fritam, consequentia probatur. siquam antiqua voluntas faceret aliquid de nouo immediate , sequeretur quod esset duratiosuccessisua infinita π aeternam faciens , quia da situm: π tune non esset nexum, quia ad hoc s aliquis est elus inmur,non iocus causa praecessitfecundum naturam quia tunc elictus novus esset coeternus suae cassae, quia coeternitas bene stat cam precedente fecundum naturam. ergo F nteis voluntas antiqua fecundum aliud recedat lictum n usum secundum natur sed non potest esse tempus.ergo duruαtio successea infinita ius partessunt e sentialiter ordinatae. G percensiquens tune erit pertranste.stprocedit a cassa adesectum per mesum quod est pertransitum: quia ab extremo non peruenitlir ad extremam msi sit pertransitum medium.
Preterea. Sicut se habet movens nouum adactionem aeterna ita volun tas cterna ad lictum nouum. sed movens mum non potest eausare actionem aeternam vi omnes coctaui.Pare Crc.
Et notanduris nihil excipitur nisi actus humani Cr i te lectus et uoluntas. quia corpora cachilla non babent uirtutem ad cogensi; intellectir ad intelligenda uel no intelligendi2 er ad necessitandum laetunt.item ad eligendς uel non eligeniti uel uomlendum uel non volendum. Sciendum. s Cr siprim in princ. non habeat esse causa immediata actuum Limano rum mst mediante coelo: n hilominus tamen a coelo non necessitatur inter ctus et uolutat ut inter gen I vel ad eligerii quia liberi sunt: sed licet aliquater melinantur ad hoc tamen non necessitatur. PER HOC ad rationes. Ad primum conceditur de causa in actu Cr lictu in actu, Cr causa particulari Cr e tau particulari ere . non tamen oportet de causa reruta .s propcrtio in duratione sit inter ipsam er e ctum nouum sed sufficit talis prouportio s ca se remota illud sit in actu, N edoctus est in potentia σc.et qua dicitur s co ἰοῦ σα dice .s misi non est insinita
secundum magnita sinem, sed tantam secundum durationem: ut demor trat r in primo huius. Cr s. p, tuorum. CT non est pro portio durationis eius ad inferiora, quia i ta non requiritur: sed si scit talis proportio,s lictus in potentia sit talis qualis causa caelum est in actu. Adfecundam dicendam,s duplex es agens. Πιncipale er instrumentale : modo verum qi. quod minus nobile non ni causa efficiens principalis re ectu bilioris . sed potest esse Distramentalis causa tamen . sicut semen 6t coue i ciens hominis uolrumentalis tamen ma
Ut nobilior quam homo, er quam licitur 7 corpora Crc. dicem duris coelum non est efflua causa principalis infimorum sed tamen instrumentulis circunscripta intelligentia, quia intelleructus est causa principalis ut de sicut artifices mediantibus instrumentis faciunt et asse intesi gentie a solute faciunt in triores esectus mediantibus corporibus mortis ab ipsis fecundum diversas conditiones ipsorum Cr aspectus adinvicem. Vtrum acie eorpus coeleste circunscripta inteiligentia' minus nobile cimnibus an malis ut uerme v sum est alibi. Ad tertium potest coces.s omnia eveniunt ex necessitate non violentiae es intinuistas litatis. Cr impossibila aliter se halere non neces ate uisen
tiae sicut lapis prei tur ursim, sed necessitate,quae est imposs
bile abier se habere circa inferiora sed excipiuntur actus humani respectu ordinatorum adfinem. quia voluntas non eligit vel non eligit ex necessitate e quae ordinantur ad finem,nes intellectus intel git uel non intelligit ex necessitate quia ista libera sunt. Vnde quantanon q: eorpus calle ealefaciat et steret σ QR fuas multum. t E potes bibere uel non bibere,quia interectus intelligit quod est nocivum, σ oppositum facis, s appet,
tus iud&et .vndem uno conueniunt doctores, s earum non nem cessitat int Electum C tutem tamen inclinat aliqualiter.er facit multas inclinationes in tantino appetitu, CT aliquo modo prosequitur illas inclinationes sed alij non prosequuntur.vην de rit libertas in bis actibus humanis. Questio. II. Onsequenter quaeritur. Vt rude corpore coemlastis silentia naturalis. Arguitur s no quia de insem non potest esse scientia natura lis o matbematica quia cientiaste ιιι γε admodum Cr res. M pet tertio de anima. Cr παιt, prim mile.sed de corpore diei sti est matbe matica scilicet est nomia. In oppositum est Arist. in i lotib.
uti tractat de eo rporibus coelestibus cir tradit discientiam no
DICENDUM s de corpore coelesti potest esse scientia
naturalis: π ratio est:quia Pacos mouent motu pertinet ad considerat:enem naturalem. ex secundo pis m.quia quae m. uent non mota non sunt pis cae confiderationis saltem quoad egentiam. ut dicit commenta sed corpora coelestia mouene motu quia mouent cum habeant virtutem alteratium respectu inferiorum: ut lumen secundum alium σ alium aspectum aliter moaet: π sunt mota secandum al:um modum ab intelligenti'. Item naturalis Flosophus tenetur confiderare omnessu
stantiassen biles cir omnes passiones cir prin. ipsicrum sed e lam ni substantissensibilis habens passiones cr principia siensiribilia, ideo e e maior patet, qui substantiassensibiles cir passiones sensibiles nudus artifex considerat Q naturatis, ut patet primo de anima. minor patet ex solibro, Cr est per se
nota. Vnde notandum , quod dicit Commen. l. mei. ccm.ls.s naturalis et astrologus diuersimode cosiderat corpora coelestia quia naturalis considerat de naturis eorum secundum quod sunt mobilia, CT declarat qualis modus motuum hi possitilis in eis, CT qualis non, astrologus autem non considerat eas
eundum quod seunt mota sita considerat defiguris tr sttibus e
rum secundum qualitatem motuum et secundum uelocitatem: σtarditatem, Cr confiderat erit de quantitate eorum. Alia est dis retia issorum ex 2.DU. π redit in idem. quia naturalis
confiderat defigura solis Cr lunae σc. secundum s accidunt τ' ' natura talis c Torin Cr secundum se natura eorum requirutilem
4쪽
talem figuram ad motum: Cr in quanitim sunt militia sed ostra, ctionὸ quia in seientia est magis naturalis quantum ad distin rogus considerat corpora callia non secundum s huiusmodi. Aionem. ae per naturalem lentium distinguitur ab utris: sed sed seundum g mes abstrabit ea a motu re trunmtitatione, oro. 'huiusmodi quia considerat munit Minem coelestem: quia de figuris considerat non secundum s sint cori 1lia melilia do per munitudinem non istinguitur a geometria quia in hoc sed ut sunt nurae litam. Sed alia silersiti tonstar a Lineo. communieantie per edet stem. er id formula istinctium est
in Ibsuo de ortu scientiarum s corpora coclestia sunt corpora, naturale. similiter perstectiua per lineum non di linguitAr aer luminosa halentia per lumen virtutem regitiuum Cr aereis geometria sed per usuali. er illud istinctiuum s male etiam ratiua primo modo non confiderat ea astrologus ut sunt e mo se naturaler sed quantum ud eertitudinem sunt mathematicae, rased secundum quod sunt luminosa er habent regere er ulte, quia quantam es certitud nem resoluuntur in principia matrum rure restriora. Vel dupliciter confiderotti tino modo fecundi7 mutieti, quia .d habendum complementum certitudinis pro rationem communem. π c pertinent ad naturalem phγlesiis sumtirpis prine. quae sint conchisones in mathematica, Crphum, ut patet in lib. coelo er mundo. Alio modo confiderum sunt probatae ibi. er illae conclusiones in mathematica sunt primi arserandum rationem1pecialem,ut in bubitudine ad determina in perstectiva. ut patet primo pulmorum. resolutitur at habentum sectum. Cr sic non pertinent ad naturalem pDIU Miam tam certitudinem in princ. geometriae. Sed aliquι instant. unde non considerat s uirtute astri in tala fgno halent regere quia edi eodem huletur certisado er istinctis.ego a quocunqueo alterare inferiora inquantum est in determinuto loco, er tu, ιlae scientiae babent certit ad n .ab eodem habent d tractimeti tempore balet diuersi de aeterare inquanium hi sub alio β et taures. Dieeda ad Me hie est Laacructaequetis: quis a quo gno, tr loco, π tempore,quia illae uirtutes.quibus alteruntur aliqua habent Ortitudinem habent per principia communia ilα instriora non cognoscuntur ne rupectu Cr hectu in tali has scientia ut pestatuae o geometriae, er per illa non diu
gno,aliam uirtutem babet in alio signo. a pectu, G secum stinguunttir sed per es ad ut dictum Hl per subiectum.
dum aliam coniunctionem ad aliud irum.ergo non operiet ni, AD RATIONE N inoppo utim. cum dicitur.5 eo
ruralem cogn*cere ipsa ursint in tuti signo ere.sed e is roti e e. uertim di eodem modo cr secundum ratione ormale e cvs ea con derat, a tirologo igitur altriluitur e siderare ea dem,s pussat consideratione naturatis requantum mobilia astra in diuersis assectilibus er ccniuratoritas, er istae duae er demistrantur ex natura i principi7s motus ut actio et pus consideratione sunt quasi coniunctae. Sed bi mei . quia Co. so sed eos Idreantu V ab tro. in quantum abstra sunt a motu dicit,s astronomus considerat quantitates motatim coetistium. perses quia non constderat motum istorum nisi per accidens , vetit tarditatem ervelocitatem e bee non potest e Meroeniri dictum est ere. Quaestio. II l.
, . .h si timeret mctum callem: Cr per coi sequens stibiectum moiatis ' bile. quod dicitur secundo pis eo. cuius est confiderare somam
saliecti alicu:us er eius s e fiderare subrectum vel krmam fallem in crine ad stis Mumr ut qui sanitatem eonfiderat crneruum. e; iuro si astronemus confiderat ne virtutem Crtarditatem motus e di setane e siderat motam calestem e corpus coes m mollie, cuius 'conuraritim dicit cora. Dicem
F Cnsequenter quaeritur. Vtrum totum uniti Uum ι subiectum in hoc lib. arguitur s non quia istascientia et de toto uni uerso ut subjecto tunc non sistreta metu
ridi ea sed hoc est Ialsum quia i tu sienis
tia est naturalis er naturalis scientia esse stria metum ira secandir omnes. consedum, , astronomum considerare corpus caleste molliri potest qu ita pr.metaphsiliu determinat de toro ente. er hoc est tota intelligi d phciteri uno mo Wr cussas ita s e fideret natura timue um. Ites Me Get tue nen eet una serentia sed hoc est corporis mari s er rectorem eius: ex hoe modo astro ut non falsum: a dicitur eoiter. q. ista scientia est una de partibus scieconsiderat mobile ut graue CT leue , vel nec grave nee leue tiae naturalis. cr numeratur inter scientias naturales, eo Rugm sic principia activa motus ut motorem Cr pusilua ut moliti m 1 et,quia subteAtim scientiae debet esse unius generis. ut petnon con derat. Alio modos tintelligi,s astronomus resideret primo steriorem sed totum timuersum non est unius generis: corpora molitia p accides,quia ostronomus co derat distantias quia extendit se ad corruptibile iis corruptibile, quae plus planetarii er astroru er approximatroes e u pectus er coma digerunt qriam genere. tit putet .lo. metaph . Item unius sciectiones: er hoc non est nis per motu Urorti confiderare et ita iii non Ibet .sse nis ui tim subiectum G pat i per cim. s. 'μnen reddu e fas horum demcnstrando per me pia motuum ereptis est ut subiectum huius scientiae sed e pM non dicit idequia hoc facit nuttirutis,cti ergo dicit co. sd; roremus de eccsi cum toto uniuerso, item stillectam scientiae debet habere plutabassotis et lunae demor strat ut de figura non tame demonstrat dies partes stibiectivus quia s non haeret p&ra supposta es, coetu es garaehbericaep motu, sed naturalis hoc facit quia di sit singular er de singularius non est scientis,ut putet prim T. e.3ncit s nee movetur a medio nec ad mediti, necessario 6 1phoreae mo posteriorum σὴ imo metapissed totum uniuersum non
Hurae: sed eopus eoeliste hili modi e. Sed si dironemus Eibet habet iust unum suppositum quia non estnsi unus mundas. ut hoc probare, fae t demonstrationem aliter . per motum ut illud putet primo huius. Oppositum arguitur. salietiam de quo est j. est berica figurae a cuius meso omnes lineae duciae ad circa illa scientia est eoelum ermundus quia intitulitur liber coeli et 'frenti sunt aequales. Hic ni dubia nes. ostr ontium c Cr mundi, sed hiu dirant totum univosum. quare Cre. perspectiva plus sint naturales uel rutemutiee.dictati s astro. DE IsTA Q VESTIONE suri suersias. aliquis, musica er per ectiva dupliciter con derunturiuno modo quo eant ut escit expositor g. subiectum huius scientiae dicitur se
ad certitudinem.ulio mcdo quo ad distinctionem ab alijsscient ijs eoelum, er hee probant,quia inuenitur in titulo graeco Her quia aliquis hastas dispinctus,qui non est certus, ut opinio coelo. dixerant f omma quae considerantur hie praeter cor est distinctus habitus a scientia tamen non est certus halitus.mo lum consideruntur per accidens . ετ calam consideratur
si istae scientiae in Vesuvi magis naturales quantum ad dirim per se, cr notium horam fuit: quia titulus e a nobiliora consi ad si
5쪽
d rufo in seientia perse. sed illa opinio non uidetur vilere quis
maior pars eorum.quae confiderantur in scientia. n debet esse per accidens. sed mutor pars consideratorum in ilia scientia. est de ullis a coelo: quia in primo butus determinatur de corporibus inplicibusto et in tertio er in quarto de clementis. ut patet in processu. modo ea.quae sunt preter opera. non sunt ut pliarisma,quia quae sunt ut plurima, non possunt esse ne operibus. ex tertio ethicorum modo Me contingeret fecundum illas. ut
dictum est. Alia s opinio s totum timuersum fit subi clam quia ti ipso determinatur in Molibro, er defuis conditiombtis Cypassionius scilieris β finitum er unum er perfoctam. er de partibus erus ut de quatuor elementis. Cr de certo.
ut in eundo halus. cr se de alijs. Aliqui objeiunt e trahoe 3 totum uniuersum esset Asiectum in fisa ferenti tune demnibus potibus eius determinorium in ista silentiae, quia ad eundem scientiam pertinet considerare de toto er de partibus principalibus sed hie non determinatar de omnises partibus primipalibus universi quia de animae bus Cr plantis er metallis non determinatur hic er tamen animalia sunt nobiliora et mentis: quia elementa sunt propter mixta de quibus determinatur bie. ut patet in tertio. A lia est opinio, s corpus simplexo subiecti; in Me libro G s decrementis bie determinatur in
quantum habent renuementiam eam corporibus simplicibus: quia A Q.m primo determanat de corporibus simplicibus: eris serendo determinat de coelo quod etiam est simplex. Sed ista opimo non ualet, quia in primo determinatur de multis quae ncn babent conuenientium cum corporibus fimplicibus ut s est unum totum uniuersum G finitum er sempiternum er huiusis modi ergo non pet 1i 6Jesubiectum huius scientiae . quia magna pars determinutorum est de ui s. Dicendum ni ergo ad q nenisistinguendosubiectum primum s duplex e 'subiectum. uno modo praedication quod di primam primitate communitatu secundo modo Scitur urinam primum pristiate principalitatis,primo modo; illectum est corpus uel ens mobile ad ubi
quid illa quod praedicatur de pluribus confiseratis in silentiant partibus Cr pus ovibus er principij hoe est ubiectum ij omodo sed ens mobile ad uti st huiusmod . quia praedicatur de icto uniuerso quia telam uniuersum est nictile secundum ubi quoquo modo. uidelicet secundum partes similare determina. tur de partibus erus ut molitotis secundum tibi quia infecuniodHermanatur de coelo, T in tertio Cr in quarto de elementis Cr generabilistis a corruptibilibus. nam cut in lib.pbsubiectam dipem rectile replieiter se cr his subiectum est ens motae ut est contructum ad motum ad tibi*ut dicitur in dissone sientiae nuturalis qui motus ad ubi est communior restiuis movitibus,etium praescatur de passionibus ut ens mobile est finitum unum cI c. Sed secundo modo accipiendo scibiectum icendum di s caltim est jubiectam. Ad cuius inteilectum nota quod eorum tripliciter accipitur. o. mo pro ultima θbera sive sit octaua sue nona er illa Obera non dicitur ultima via geraveriarcnis. quia non generatur: nec uia persectiones quia ipse perlictior alijs sed dicitur villima in immutando Me ειὶ ascen dendo versus caiam. secundo mess accipitur coclum pro qurn
ta essentia mpho, nὰ eli corpus ciboste pro omnibus θberis
Terrae modo accipitar coelum no icto uniuerso. Cr baec disti ctio habetur primo. Furus mo caesti secundo mo acceptam ut est quinta es vita in eisr circulariter er est Iubiectura secundo
modo quod dicitur ese jubrectam attributione: er hoc prumtu. te principalitatis. Item quoi est nobilius er principalius inis Nier eonfiderata est ius fientiae, e est subiectum attributione primitu te principatitutissed earum serando moso acceptum ea huiusmodi quia alia confiderata sunt quartior elementa, CT non est dubium quin coelum sit termius er primi a ius istis. sed aliquisse obiiceret unius serentiae unum debet esse fuisti ctum sed tu das duo iureclusitieeterelam, er ens mobile. Dicendum. s unius scientiae non mssunt e se duo subis nisi habeant conuenientium adinvicem ut totum er pars sed fieest bis quia subiectum, commune praedicationese habet ad aliud stetit totam ad partem unde in dices s deus est Allectum in metaph stea, Cr demostratio in logica Crsiae est uerum pro suabiecto, secundo modo acceptos .ilicet pro illa,quod est primum principalitate er attribution quia demonstratio est principiistius er nobilius in logica, ad quam omnia in logica attribuuntur ut ad nemo militer deus est principalius in metapis sto: sed tu Sees .ergo in logiculastrumentum deuemendi in cogniti ignoti pre cognitione noti no est si iecttim. Dicendum s Meest subiectam commune praedicatione per tale potest restonderi ad primum rationem in oppositum s ut ex dictis paret non mani in testim timuersum prosubiectosed ens mobile ad tibi uteorpus mobile ad tibis fi uolumus ponere uniuersum pro subiecto quum obsteitcir s tunc non dilrmet a metaphstea. dicendum s e silentia digeri a metapis quia totis timuersum uno. mo acri litur ut est ens, Cr alio modo viqium mobile ad Gie uel secundu ordinem tus. st modo uniuersum accipitur primo modo tueperiiset ad metaph stram. sed β secundo modo accipiturr tune pertinet ad naturalem scientium Vnde notandum g qucim dicit mr s totum ens ese totum uniuersum s non est inte2gens.s totam uniuersam.quod est coe ad ista fit coe fecundum rati nem commmnem quae nec est ista nec illa sed s sit tertia r quae fit neutra ficat escunt aliqui. 3 ens dicitur secundum rationem communem,quae nec est sui tantia, nec accusem: sed est tertia. iste int irectus estIalsus quia tunc ista ratio egethmetum. Sed jest inte2gendum,s secundum rationem ecmmune qua est soc dum utrum s rationem Cr in se includit utrums. ut ensin quantum commune est ad decem predicamenta sigmficat docem predicamenta. ut dicit commen septimo metu. s hoc nomen c5.mens secundom s significat tintim Agnificat unumquias decem
predicamentorum. sed secundum significatam uerum tune is gnificat omnia entia vera. Ad secundum eamdicitur tune non est una. dicendum s scietis no requirit unitate numerale subiecti,nec eciscam unitatem: quia ista non permittit: quiatili una sciena no reciperet diuersus 1 cies. θecialissimus: qd est falsum ut scientia de unimalibus. Similiter nec requirit uni tutem uniuocum quomam tune metaph ficu.quae est de ente non
es t anascientia: sed suscit unitas analogiae,quae est umiMIocundum attributionem plurium ad unumsecundum prius et pori sterius. Vnde nota.Com. quarto metapis. d stinguit an tute analogiae quia plura attribuuntur uni tripliciter. uno modo ut agenti scut plura medicinalia attribsuntur medicinae, ut uno se o. geti. A lio mo ut fini ut finitus in cibo et in urina naturaliterat. tribuuntur an tuti animalis. tertio modo vitrebatitur Hara timuistillecto, ut nouem predicamenta attribuuntursubstantiae. modo tunc ad propositum,s totum uniuersum non est unum subieructam unitiocum, tamen est anulogum quia omnia ud ipsum ordinnamur ut tributione tan4 ad unum ne quι e perlectio. vel dicendum,s generabilia ordinantur ad perpetuasteundum attributioncmὲ
6쪽
bullanem tanq ad θηλ quid infir ora propter superiora sint β.
Ister. Ad tertium dicendum. unius hientiae etc. concessiturnis unum sit hos ulterius. Et cum dicitur com dicit Cre.dicendum,s Commentat orsoluit Mesuperficialiter in dictosuo, quia inrpus diu tepubiectum: uta inmmuntur subiectum: π quasi dat intelligere s es ud fit subiectum magis proprium. Ad quartum:ctim dicitur, subiectumscientiae debet esse C c. verum est subiectum debet seu te aliquo modo Crc. sed totum uniuerm sum e e. dicendum,s aliquid habere multasupposita potest imtelligi tripliciter. uno modo secundum actum fecundo modo ferueundum aptitudinem sicut id cui non repugnant mnstasu pose a. tertio modosecundum potentiam: Cr unum horum si icitia scientia et ad subieci si uniuersale eius. ut dicit Aiace.in metaphfica sua. unde licet totum uniuersiam sicundum actum non babeat plura supposita tamen fecundum aptitudine ut ratione formae bi non repugnant ni istasupposita foti non repugnat multiplicatio ex parte βrme: quia tune omnitur me repugnaret quod elisis sed ingulari repugnat multiplicatio ut est sim gulare quia unum oppositorum fecundum se repugnat alteri:
sed nutare perseest indiuisum.ergo repugnat sibi esse multiplicatam in plura suppositata uniuersali non repugnat.
Qv lio. IIII. r Onsequentre queritur. Vtrum ad naturat lem pertinet considerare corpora π mam' gnitudines. Et arguitur g, non quia illud quod pertinet ad matbematicsino pertinet ad naruralem philosophum sed e Merore corpora C magnitudines plinet iam tbematicum ideo Cre .masor patet: quia scut intelligibile diuersecutur secundum diuersitatem naturae intellectae. ut dicit commen. tertio de anima se habitus intelle.ctualis diuer matur secundum diuersitatem naturae intellectae
illorum,ex quibus causatur.mmor patet ex geometri. Item naturalis non debet considerare non entia quia non ens non contingit sciri. ut patet primo posteriorum sed corpora Cr magnis tudines sunt non entia: quia in d tione lineae ponitur .ssit longitudo ne latitudine: π Me in rerum natura non inuenim tur: quia omnis longitudo est cum latitudine . Smititer superficies dis nitur,ssit langitudo cum latitudine fineθι state: crhoe non invenitur in natura.σZo non sunt entia. Cr per consimquens non pertinent ad naturalem. Item naturalis debet con
derare ita.in quorum effinitione ponitur materiasensibilis e motus ex secundo pis'. CT primo de anima. π.6. metu' .ses linea Crc.deinitur sine motu Cr materia senni a. ut patet
fecundo pbsit ideo Crc. Oppositum arguitur auctoritate Aristo. in litera quae incipit c.de natura ascientia De pliarima circa corpora Cr niagnitudines: Cr boc etiam uult comme. S cIENDUM s per corpora er magnitudines possumus intelligere duo. uno modo subitantia subiectum corpori σ maugnitudini. alio modo i sus dimensiones. Et tunc uIterius notas fustantia subiecta dimensi bus potest intelligi dupliciter.
uno modo secundum rationem communem. ut poteti habere cammunem rationem, sive sit univoca De analoga. alio modo con studeratur in emparatione ad motum. Similiter corpora er magmtudines pessunt dupliciter consider i. uno modo secundum se et distractae: utio G inquatusum termini corpora naturalis. PER Hoc dicendum est ad questionem. A per corpora σπήznitudines mulligimus ut 'amias corporales G secundam
fe σβecundum rationem communem. Re nen pertinent ad natu Eralem: quia quod pertinet ad metum cum non pertinet ad n turalem quiasilentiae distinguunturhecundum rationem frolem scibilium sed ista sic considerata pertinent ad metapb .cumq*ia metaphysicus considerat prima genera entium uecundum
commimes rationes eorum ut substantiam quantitatem erc. Sed st corpora π magnitudenes e Memantur sicut m ssunt substantie corporales, er in comparatione ad motum. sic pertinent ad naturalem ratio naturalis eo modo debet considera resiubstantiat quomodosunt naturales, quia consideratio naturaliumsecundum s naturata sunt pertinent ad naturalem sed corpora π magnitudines sunt naturalia in cmparatione admotu. vi dicit Com septimo metu. quia naturalis considerat principia naturalium secundum s naturalissunt,m exponit se. i. secun dum s mouentur er quiescunt. Et confirmatur,quia ad que riue pertinet consideratio motus,ad eum pertinet considero Flios stantiae mobilis secundum s mobilis est,quia consideratiosuhiantiae mobilis non habetur ne motu scut acci edo rem cuactu habetursine actusta motus ut mctus si pinet ad naturalem ex fecundo pisse. Tertio escendum s coepera π m- τ, 7 Zmtudines ut accipirtur pro quantitatibus cottinuis secundἄρσ abi ructae non pertinent ad naturalem, quia que naturalis
confiderat terse debent di tri per motum π materiamsen bilem. sed istae magnitudines σ corpora possunt intestigi sine
materia sensibili er motu . ideo σc .maror patetsexto metaph. Moriermi naturalia se habent ficut fimum oculas, facies σe. nuctius enmi talis est ratio ne materia se bili. rvmo patet. nam lineae c. sine motu er materia sensibili intelligitur,viae dicit Com. T. metaph. in illa ea itolo. Quoniam donitio est ratio erc. dis cooscit.res naturalis contrario modosi habent mathematicis: quid ditates enim naturalium non sunt intelligi e motu προ- sused γddit dies mathematicui tibene pupunt intelligi sine motu πρημ' π hoc etiam voluit Commen. a.'U . QVar Comb. to dicendum s si accipiuntur corpora π magnitudines pro P. titatibus continuis ut sunt termini naturalium sic eorum const. Gderatio pertinet ad naturale quia qui costderat terminatum considerat terramumsed naturalis considerat naturalia, quae sunt terminata cr probat euessonita in primo lib. Praeterea seucunda ratio philosophus naturalis confidout e quae cos 1lunt a
natura sed corpora cr magnitudines conspunt a natura . unde secundo de anima.omnium natura constantium positus 6ὶ term ω , nus Cy ratio aumenti ex magnitudims. Sed aliquis diceret,Enea π superficies benestini termini naturabum quia terminat naturatia in extremitatibus sed corpus fecundum profundit tem non est terminus naturatium' quia no est in extremo sed in terius ipsa prounditas. Ad hoc dicendum,s terminus equis vocatur hic quia uno modo accipitur pro extremo, Cr corpusnm terminat naturalia accipiendo profunditates cui illa, quae sunt circa centrum non terminant extrema. Alio modo accipis turno forma: σμ corpus terminat naturalia quia corporemtas syrma dans esse prefundum ere. HAD RATIONES in oppo tum: cum dicitur.Gd quod
pertinet Erc.concessit per elidem modum et rationem Jrmolem non pertinet ad matbematicum G naturalem sed ecundum alam π aliam rationem conferranti bene est pos bile σe. sed confiurare corpora Crc. dicendum s inquantum accipitur
ne motu er sensu sic confideratur a mathematicoded inqua ιμπ sum termissi Migra Amo bene c* utrum ra naturali:
7쪽
i ut dictxm est. π Ad allud. neutralis tron debet considerere non entia Cre .dicendum.s non entia explicia fiunt: Iuaedam sunt noenita σ existimantur etia non entia. de illis non est scientia: sed alia funt non entia π of epinio soletinium, s sint entia.' scienu L. tia bene considerat non entia sicut Arist. in quarto pis. con deis T ci a rat de uacuo: π etiam in tertio de infinito quae ncnsunt: tamen ors mantur a lannibar est ergo considerat ea probando ea non esse: π bene dicitur a solennibus quia I non entia estimanatur a non Ae istius non sunt consideranti inscientia'. quia quolibet rostrente contrarias iniones linum est caicitum esse. Aliter retondetur quando dicitur non entia Crc. verum est si omnino sint non entia. Et cum dicitur, haec sunt huiusmodi .fal sum silinea e quae dat relangu tantu superficies logum Cr lotum. Et cum dicitur. non est dare longitudinem σc. scendum
s hoc potest inteaei dupliciter. Uno modo secundum existentia K in natura. σ sic linea no est in aliqua parte sine latitudine. Ahomo secundum essentiam Iineae: T sic est sine latitudine:quia inessentia lineae non includitur latit ador Crste est ens. Ad terrulium cum dicitur. naturatis debet Cre. uerum est. Et cum dicis tur.in dionitione Cre. uerum est abstracte accepta per motum
non d bonitur. π sic non consideratur a naturam edin compam ratione admotum sic diptutur per vitam: π considerat Ar a naturati ut pretatistum est.
C Magnitudin s autem quod quidem ad unum
Inea. Quod ad duo planum Quod avrem ad traia corpus. Et praeter has non eji alia magnitudo
propter tria omnia esse, Π ter cmmquaque.
OnρPenter quaeritur. Vtrum dimensiones
tantum sint tres. Et argo itur φ non quia Dcut se habent unitates ad numerum e dimens ones ad continuum.per conuenientem simis i litti in sed ututates in numvro pluressint quam tres: ideo dimensiones in continuosum plures quam tres. Item tot debent se emensione quot sufficiunt ad motus sim res, ut patet in litera.quia ex numero magnitu mI'Mosophus concludit multus linem motuum sed tres
dimensiones non fisciunt,quia linea non socii ad motum nees perficies: quissunt fines fui me sed nullam mobile est sinestissitudine, unde cum tres dimeηsiones sint, quarum duae non si sciant ad motum requiruntur plures dimensiones. Itemriatura nonfacit per plura, qπod pote, facere aeque bene per unum. unde natura nonfacit per plura, quod potest facere breviori modo, unde Arist. comendat Emp.qui posuit tu princi pia,per quae aeque bene potuit alaare mundum sicut illi, qui posuerunt infinita principia sed per unam dimensionem po uniri falliari omnia naturalia,quomitilia cor 'As circunquaeque es diuisibile. Ite si essent tres Δmens ones hoc esset altero iii rum modorum. uel linea esset sine latitudine: c juperficies sinestus, itudine: G latitudo sine longitudine Ge. auis, mus Uaesent in eodesubiecto sed nullo modo potest fieri . non primo modo quia nulla sutilitia e l longa, quae omnino sit sine latitudine. nee secudo nec tertio mo sol elye: qaia diuers pecies generis Ideno sunt simul in eo subiecto,qui pecies generis Iant coirarie
quoto meta. Cr eontraria n vi possunt simul se tu eosem suo ribiecto, sed stae dimentiones fiunt hiecies propinqui generis ut
continui. Item si sunt tres dimensiones,Vrrunt uel numero
uel specie sed non numero quia plura accutia es tracta,et a ter mino π obtecto. non possunt esse in eodem sed iste tres dimen, senes sunt a stractae ab obiecto quia no sependent ab aliquo Mab obiecto,nec termino. nee deserunt specie, quoniam illa sunt contraria Cr non possunt esse in eodem si iecto. deo π T. . positum uult 'Mosophus in littera quia dicit,s corpus babet tres dimensiones Cr illaesunt omnes: π ternarius numerus est permus. Cr tria sunt omne totum Cr perfictum. NOT ANDUM s dimensio est quantitas continua per manens, π quantitas ponitur ibi pro genere: Cr continua sd feretia minus specialis c magis comunis, et ponitur ad diis.
retra numen, ius partes nonsum continuae,po manens poni
tur ad distiaria temporis π mctuar quorum partes non permanent. Tunc ad quaestionem dicendum s tres sunt tan . Qtum dimensiones ratio Arist. numerus ternarius hi omnis , σperfictus uit dicunt orba.quia persectir consistit in tribus principio medio. σβυ. unumquodque, quod est habet principium mediam σβnem. Similiter probat hoc in Ianctificationibus: quia 'cientes scrificia obstruant numerum ternarium quia ficerant acrificia ter attribuentes nincrim prefctum ei. Similiter μ ctu per modum loquenda quia duo homines non dicuntur cinnes sed ambo, π numerus primus consi lit in tribus taria ternarias numeras sit premus. Item tot sunt dimensiones quot oppositiones inter diseretias positioni quia fecundum oppositiones dii Dentiaru positionis accipiuntur dimensiones sex sunt positi efficilicet Iursm deorsim retro r*m Cre. CT lanugitu, s secundum di retia sursum G deorsum, er latum inter dextrum G sinistrum, σ1pisum iter ante π retro: Ite Ptolo. idem probat, quia tot sunt dimensione quot modis lineae rectae or: Goatr. t.perpesculariter po tbe intersecare in reupuncto sed non eji nisi tribus molis. quia si feret pluribus m das . tunc vires anguli constituerentur recte sed hoc est fassum. Vande dicuntur rectae, quia curuae possunt esse plures, π dicitarortogonaliter. ad di irretii illa quae non cadiis perpesculariter, Cr possuntes e plure q*x non faciunt angulos rectos: sed acutor uel obtusos. unde hoc non potest demonstrari in plano sed in ligno,accipiatur ligna.2. Cr infigatur intersecundose ad m,
dura cruci et in puncto linterfectionis alta tertia cadat perpenesculariter, G sint omnes anguli recturi plures sint,tanc non constituuntur anguli.
PER Hoc adrones in oppositum, cum dicitur cui se habent unitates Cre.dicendum s non est simile quia unitates non destrum secundum 1peciem π in issis,quae non diderunt Dese m te1ὶ in infinitum proces eddmensiones dii runt se dum steciem, similiter pa6t dici,s nonhunt mi tres unotates, quia ternarius numerus persectus, cz cmnis unitas aut ni ustuna, aut media aut prima. Uel aliter pote)i dici,s G qt simile de unitatibus: quia unitas nos numerus nec Iubilatia iter intrinsem - nee C suiue, sed dimes: essunt continuum: et istae tres dimensionessasticiunt ad continuum, sed tres unitates non us ciunt ad numerum,quta oportet esse plures uiritate quia q*a tuo elementasunt cre. Ad secundum cura dicitur. tot de bent σc dicendum s uerum eji σc.sco s tres dimetin es sociant ad motum adprobationem.linea n suscit Crc. dicendum se corporcitas Iluit ad motus rectos. unde non est inle utendum,
8쪽
gendum.' numerus motuum sis secun tim numerum ni nisu ere. H confremisseeundum diuersi bene tessunt esse in eodem iadinis in sentia magnitus rus sed tantum requiritis luersito subi/cto ut qui nct sunt potes triusjutaviitiae. Et si in figura, ut quod fit recla uel circularis. Aliter potest diei dum quomodo Mefit intelligendum. unde cui corpus pristi cum dicitur sicut Cre .dicendum.quia non est ud propositum' ponit aprificiem cr non est pars eius. ste sustantia sustina
quia magnitudo equitiocatur quia tino modo Mei tur prosus, eorporeitati praesupponit actantiam subiectam aper ei. Pstantia subiecta dimen lanibus. Alio modo pro dimens 4bus vi etiam non est pars eius e c. Sed stasi utron sufficeret indo per numerum munitudinum non probat numerum motu . fientia quia plures cientiae fecundum idem sunt in eos msubiequo ad quantitates sessorum per magnitudines inquantum ac, cto immo etiam omnessirentiae sunt in intellectu possibili. ercipitur prosia lantiastibiecta dimensionibus: qaia insul tam ideo a iter est dicendum 'per interemptionem, quia contrariam uel est gravis. uel leuis. t nec gratiis nee seris. Ad teris motini esse inredem subiecto ut scientiae. A d probationem diistium cum dieitur. nihil faeit Ge. vertim est si ita bene er ita cendum. quia quaedam sunt conιraria per a contrarietate . commode potist facere per unum cui per plura. Et cum diem er illa non sunt simul in eodem subiecto ut eatis, simum er hitur. per unum erc. alsum est quia corporeitas tantam scit pro fidissimum in summo sed atra sunt contraria contrarietate diis fundum esse tamen praesupponit superficiem, quae saluet esse la, muttit unde notandum, quo diminutu contrarietus causaturtum. Et cum dicit unquos corporeitus est ditisses Cre scena ex duobus. Uno modo ex negatione ultime persectioms. quia tam quod si corpus accipitur pro sentia corporeitatis tantum non habent perfectiones in summo ut messis per comm x tonem non est verum quisse tantum diuid tarsicumsum pis studine: extremorum commen. dicit in primo μγ . quod in med js sunt m. o. sed si accipitur fro essentia eum terminis, ut eumsuperficis extrema in actu non tamen summa perfectione. Secundo Flinea se bene hi ditii bilis er se intellexit Milosophus. A li modo prouenit diminutu contrarietas ex negatione actus talisto restonuerur. eum dicitur natura non facit CT e. uerum est si er passibilitatis adinvicem,quae non agunt cir patiuntur ad timitu bene fit. Et eum dicitur.per unum dimen onem erc. non est titem nec eorrumpuntur intιr se adinvicem se scientie sunttierum quia per corporeitatem sui bolim circum quaque in. eontrarie ut urcem. Vnde si diceremas quo omnia contraria telligit Arist.stibilantiamsubiectum corpora. quae est diuisibitis sunt actitia π passua adimicem. non possemus euadere istam non Iecundum profunditatem tantum sed secundum omnes dio discultatem. unde utiqui propter ignorant aera huius negant. me . ones quibus subiicitur,er dicit corpus: quia illa d menso Deetes non esse contrarias uera contrarietate sed quod contra noctio aliis.ergo substantia quae est subiecta dumen onibus riua ars ut perfectum Cr imperfectum, er Me non ualet, omnibus ditirditur circum quaν quoniam dicit corpus propter ouia inter species eius generis est oppo his vera uel conis maiorem perfici lenem nee cor retras pro θι seudine diuia tradictoria uel priuatis ut prius declaratum est. Ad quina ditur secundum tres dimes messe substantia scibiecta omnis tum si sunt tres σι. dicendum quod disrunt secundum peciem bus. Vel dicendum.quod corporeitus non accipitur pro prora Et eis dieitur. quo pecies contrariae non possunt eesimul. disfunditate,quae distinguitane traudius dimens es, quoniam e ndum quod uerum hi sint contraria contrarietate perse
non est diuisibilis se secundam unum dimen mem: sed accipi. cta stas non tune possunt sinia esse vi eodem subrecto, ut iam
tur corpus pro toto composito ex tribus dimen laiulus sitim declaratum s.cet longitudine latitudine circ. π iudices potest se talis coni apostriogeneris exsteciebus. dicendum suci se quoniani non
solum compostio est individui ex materia er=rma. er θ eisi Torum autem curus' pinus: perfecturno genere Cr dorenti sedetis est c ostio realis gene/ nec Ue: π quemadmodum nomen sim αnsex1peciebus tuis, Crisium compositionem nominant a corpo
re, Pes prostyloupecies continui e. Ad fium eum scias omni quiaque an bac quidem bac adirem
subiecto Crs mul quoniam Imgitudo non est ne latitudine. Et
eum dicitur1pecies sunt eontrarie, hic restondetur per instanutiam qui cientis bene plures digerunt fecundum 1peciem, ut gramatica logica. Cr tamen sunt in eodem subiecto ut in intelleractu possibili qui est imparet Helis ex. 3.de anima. sed quia contra arguere non est soluere. ideo dicendum est, quod 1pecies eius .em generis babent contrarietatem quia habent oppositi nem. ergo uel contradictoriam uel relatium Cresed non sunt contra ictorichrecies cum ni ambae possiluae entis nec pria tu e opposita sunt: quia nouant priuatio Cr babitu nee relatis veri quia non dependent adinvicem. ergo reliquitur s sint comat raris. Et cum dicitur contraria non possunt se simul . dicet dum .quod non sunt in eodem subiecto secundum idem qMa comporeitas non eji in eodem tib Mosecudum idem cum lines: quia e linea non est pars superscies: er superficies non hi pars T Onsequenter quaeritur. Vtrum totum unis uersum sit pe sectum. π aetuitur quod
non quia illud non Hi per fictum, cuι a
quid doicit, Cr cui pors fieri adsitio: quia per ino nihil deficit nec ei potest fieri ad iis: sed uniuersio multa desinu ciunt: ut etiam aliqua postini addi ei Et confirmatur : quia deficiunt ei aliqua lectes ut reforum species in Deme, erniues in sale . Et confirmatur ex parte numerorum , quia numeri deficiunt uniuerso cum species eorum procedant in infinitum: quia quocunque
numero dato est accipere malorem, CT ita omnes species num l ri nonsum in assu sessiunt succedente tempore. Cr possunt ad
ccrporis sic hi desubpunitas ubiecta timensionibus quia substa di toti uniuerso. Item quod habet principium medium σφtiuubiecta lineae non est pars substantie subiectae superficiei nem est perdictu quia haec exiguret ad perfictionem in com
9쪽
yorribus ilicet principium mestum πραLsed uniuersum non habet principium Cr finem, quia perpetuum est, er ideo infinis eum. Item quod est pars totius non est perfisum : ria pars est in potentia in toto sed uniuersum est pars toti sicut scientia quae traditur in hoc libro eos pars scientie naturalis,modos euise habet scientia ad scientiam se ubiectam adsubiectum: bes e scientia est pars si ratis naturalis. ergo ubiectu eius P podest totum uniuersum, si pars entis mobilis simpliciter, quod est subiectura scientiae naturalis. Oppositum patet auctoritate Arist.in primo capitulo istius primi, quia dicit Aristo. totum uniuersiam est per ictam. NOTANDVn s totum uniuersum sumitur duobus m
dis. Vnomodo pro toto aggregato ex omnibus entibus eorpora. bbus er incorporalibus Aldomodo umitur pro omnibus corporalibus cis eu cribendo in corporalia, quae dicuntur principiae structa. Ulteri Uciendum: ut dicitur quintometa. capite de perstcto. perfictum accipitur dupliciter.per fictum quod non exceditur ab alio in permione: π dicit Arsto. s illud per ctum non habet biperolem id est excessum er babet omnes προ fictiones. Aliomedi per fictum est in genere no qaos accipiatur genus pro praedicabili genere sed pro re communi. er illud permum est, quod habet perfictione quae requiruntur a genus, er a nuro istius generis exceditur.iscut melcus dicitur perefctus in genere,qui non exceditur in genere tiro medico in per I ct icte melici sed habet omnes perfictiones, quae requirunt utred medicum. Tunc dicendum est ad quaesticnem. φῆ loquam mur deliniuerso primo modo tune uniuersum est pernctum te
tum simpliciter sed si laquamur de uniuerso secundo modo: tunc non .st persiclum Impliciteri tertio diceram,s illud uniuersum
est persictum in genere naturae corporalis Ratio primi , quod non habet excridens ipsam in perdictione, π continet in se mones permiones, est per ictum mpliciter, fed uniuersum prismo modo dictum est bilus nodi: quia continet persteitones comporales Cr in corporales. Ratiosecvn illud.quod exceditur in permione, et mn continet omnes pervictiones in se nonese per fictum si liciter: sed uniuersum secundo modo sumuptam est bui invisi quoniam exceditur a primo.quod est persi
ctius omnibus corporibus quia ab ipso depenset calxm er tota natura. 12 mei. Ex est optima eorum quae in natura. terti I prorutatur sic quias habet omnes perfictiones corporalis est persectum in genere corporum sed totum uniuersum s hui modi: quia habet tres dimensiones π idae sunt omnes ex ternarius est numerus pernus, Cr omne. Item extra quod ni bil est permirest noctione stet tua ,sed extra unitur sumsecuti mesofumanum .il tan quia da quod aliquid si extra ipsum tune non esui set ιotum, Er esset corradictio: quia esset tot g Cr non tot g. Sed hie est dubium cum dicitur, s uniuersum primo modo dictum est pesctum Implicitetitae non videtur uerum, quia si esset simpliciter persictum. tunc est deus sed hoc est nephas. quia illud uniuersum non est deus quia deus est scit stantia simplicissi,ma. Cr non est aggregatum ex omnibus ent.bus. c5sequetia parata. nita est perscium simpliciter ivb deus quinto meta. Dueducti diciturIi uniuersum Cre. dico s non sequitur. quia 'deus cDinet diue mode omnes persectiones, et tota, uniuersum tot si universum continet omnes persectiones formaliter er i lincte, sed deus causaliter continet omnes perdictiones uniuere, G in deo nulla uciatis Uuraio cadat nec accidentis ne substatiae. Sed
aliqui arguunt s deus babeat crines perfictionessematiterier 'ἔsupponuntqu)desse permionis frmaliter est promis moliter ex hoc se. In quocunque est esse permionis sematiter est permissema ter, sed in deo est es persectionis frmaliter.
ideo Cre. Dicendum,s permi es in deo non fiunt nisi ea saliter Cr eminenter, Cr si quaeratur in quo gencre dicitur. discendum s in genere erase finalis π escientis er unitissime nec est distinctio in re alii ructa fecundum remsesseeundum rationem tantum. Ad argumentum. cum dicitur. In quocunque
eit σe. uerum est eo modo,quo est in eos aliter. Et cum discitur.in deo e c. dicendum s es perstctionis in Dinaliter
est in deo: sed causaliter: uia deus est causa finalis e e per ctionis, e c. σ est sin s uel eiciens sedes permionis non est
in deo sematiter π inberenter sed tantum uirtuatiter. CT in quo ist aliquid ymaliter tria est vi eo inberenter. Almddu obrim est . dictam est, sin deosunt omnes permiones emine ter CT cavsaliter. videtur similiter,s istae permiones sint in toto uniuerso. π tunc quaeritur utrum totum timuerLmst perinmius deo uel econuerso. π videtur φ totum uniuersum fit per fictius. quia dicit Ar .primo ethico beatas connumeratu mira cap. animo umorum eligibilior est. modo stetit faelicitas habet si ad minimum se deus di ιotum residuum. contra. si deus est impermis toto uniuerso, uel hoc est ab eo met,uel ab alio. non Geomet. quia tunc deus mei.esset eo asue impersectionis. nee ab
alio ei l imper fictior.quia ὸllud aliud est causatum a deo, π tune causatum esset permius causa: quod est falsum. Dicendum s aliquid hi alio noctius si citer. O modo intensiue Alio modo quantitatiue σ extensae,modo uniuersam est pervius deo extensue,quia plures continet permiones quam deus, sed intensiue deus est perfictior quia nobiliori modo habet perfictio snes quam totum universum, quia quicquid est in toto timuersod inficter composito modo eit in deos inplici modo Cr modo
AD RATION Es inoppositum. Ad primam illud norit perfictum σc.uerum est non est perfictum simpliciter: σomitibus molis. Et cum dicitur. uniuerso π e. verum est: e
ideo non ei sinpliciter perdictum: sed est in aenere per fictum. sed ista restion o non dicit: quia per stam rationem proba
tur,quod Mn: Rosum imperfictum est in genere, quia pro sentibus potest addi futuram fmiliter numero indiuiduorum qui nune est potest addi numerus individuorum in futuror quia proceditur in talibus in infinit in . similiter species psi ne ulli uirgarum prefientibus in is e. ergo aliter responso tur cum ditur. lilia cui aliquid deficit ere. dicendum quoductum est se potest addi esentialiter. Et cum dicituri uniuerisso cre.dicendum quis sa additio non pertinet ad primam σesentialem permionem: qaia numeri non sunt de essentiali refctione uniuersi sed sunt de bene esse Cr de acclientiisti per fictione. Et cum dicitur. quod aliqua species Cre. dicen duci quod1 ciei perme sunt in omni tempore licet non fuin quolibet clamate. unde licet rosae in sto cliaate in Deme non obiit' tamen in alio climate ubi et temperatus aer etiam sunt semper. unde Linc ensis primo posteriorum. Omnes speincies uniuersi oportet utiquando munere , aliter totum uni. versum non ciet perfictum. Ad secundi; quod habet principium c c. cocedo.Et cum dicitur universum G c. verum est. uniuersum esse instar tam in duro.
10쪽
Onsequenter queritur circa illam partem. Omnia corpora pissica . Vtrum corpus Mu
non emanenter. Et um dicitur q, ere. at qui dicunt,quod totum ea secundum se mobilia disimus esse Dundum lactim , sed isto timuersum ren est δει lectim hic, sed mobile ad tibi,sed idem Hl Ium est eo tis naturali ut omnes concedunt. Cr hoc uult coma dicere realiter hoc cum alio, Cr ideo dicendum, S umnosum men Hidem. non est per clam fmpliciter: tamen est perfictum in genera NOTANDVra tit putet secundo I l . s natura dicitur T. Lis. re determinuto. A liter potest dici concedendo maiorem. Et cum ti materia crfrma tumen ordine quod e quia prius dicitur iucitur. univcrsim cre dicendum s ιn uniuerso moliti securis de forma demum de mater a. vhemus notandum s motus coedum ubi. st duoe siderare scilicet sulctgtiam er mobilitatem Ii dupliciter aceipitur. Vno modo ut distinguitur a uiolento.quia modo totum uniuersum quantum di substantium non est pars non est uiolenim quia mortis v olentus est a principio extrinsem με lis entis sed conuert tur secum: quia unam non comprem eo non tonstren e tiim passo: ut dicitur tertio ethised naturalis ς με
hendis plura Iupposita quam reliquum: si fico uideratur quan mortis est a principio intrinseco. imo ter motus uoluntarius es ritim ad nobilitatem non est idem: sed est pars eius: quias est qui ne η si a principio tit . natura sed auoruntate Cr inter potentia mouendi ad tibi timesi potentia motus, Cr no econuer esu er talis non est natιrulis o a naturar tit putet septimoso: fi est potentia motu . quod fit potentia mouendi ad ubi: quia meta. Tum escentim est ad quesionem,quod corium moti hoc habet se in plus sicut motus impliciter: ad motum locale Cr itidiris se Ioel ite quia illud mobile, in quo habet esse natur fic ad laud. ω mouetur per se loculi re ex Est nitione naturae ferando p .quia natura est principium mouendi er quies endi per se
C Omnia eram physeu corpora magni, in isto in quo e f. ergo in quo est natara sua Me videtur moveri
eundum locum. iv aturum enim principitim modi natuValia dicuntur a natura dicat artificialia ab arte sed certum
minorem. Commentator Cr Arst. tangunt in littera. Item coelum mouetur secundum lis ergo vel mouetur perse uel per
acciden persubicientem sui ponem primopsesel corrum nomouetur per accidens quia quod mouetur per accidens, non γα t G testeste necessarium, quia omne per accidens contingit non
neraliter sit per se mobile fecundum locum, esse, ut patet primoriste. σ ε.pissi. Cr. s. meta. sed certum et arguitur gubi non quia illud quod est per non contingit non moueri: ut patet octauo pisse. quia metus se mobile secundum lacum, hoc est per se in est eius sempiternus. Sed dicendum quEd motur caelis noloco, sed coelum no est per se in loco. ideo turalis , ut naturale distinguitur contra uiolentum, cuius' μσc. maior patet: quia quod per accidens est in loco, per accis ratio est, omnis motus simplex debet esse naturas alicui coris dens mouetur: ut albedo vel musica. ergo per oppositum, quod pori simplici , sed motus circularis Et simplex: Cr non ro, aper se mouetur, per se est in loco quiast pro situm myropom tiste enituralis gravibus CT letu M.qucntum tinius erepo si te, em oppositum in opposito.minor patet, calum per accidens ris, unus est motus simplex secundum naturam propriam,
est in loco quia per centrum saltem quo ad ultimam spheram: ut quia licet ignis in concauo orbis lunae movetur circulari dicit Auer quarto pbst. Item probatur. quia coelum non mo ter, hoc est secundum naturam cummunem, inquantum apis uetur naturaliter, quia motus naturalis debet esse a principio tum natum est assequi uirtutem corporis coelestis sed ere motus intrinseco, sed caelum mouetur ab extrinseco. ideo CT c. muIor non est secundum naturam propriam. Item motus coeli patet, secundo pis .eT per hoc s motus naturalis est aprinem vel di naturalis uel uiolentus per hFeientem diuisonem rpio intrinseco distret a artificiatibus moribus. Idem patet ρα sed coelum non mouetur uiolenter : quia nullam violentum ptimo meta. mincr, patet . quia ereturn movetur ab intelligentia est perpetuum, ut dicit Ar sto. in littera, quae sunt praeter quae estseparata a coelo secundum s omnes dicunt. Item . naturam in abis citissime sunt corrupta: sed motus eoeli est T L .is .quod mouetur naturaliter, debet quiescere:q os patet per sempiternus. ex octavo 'U. Cr prano huius. Item ille di tutionem naturae, quia natura est principium motus er sto motus est naturalis, ad quem mobili babet naturalem inclina tus id est quietis sed quod naturaliter mouetur a natura moue. tionem. σφ motor similiter. er hec duo sunt de ratione motus tu es coelum non quiescitsed mouetur perpetue .ut putet octa naturalis ut distinguitur contra uiolentum, sed caelam babet ni pis. Ite motus naturatis dicitur se a dispositioe innaturali turalem inclinationem ad motum circularem, quia est circula, ad naturali secudu Auie.m libros sciat insuae: sed crem cae ris figurae.smiliter motor habet inclinationem naturalem acti teste non mouetur a istositione innaturali ad ιklbositioneni na uam ad movendum ca Ium circulariter quia nec est gravis nee turalem nam an unquodque signum in circulari motu est natum leuis motor, ergo movet naturaliter circulariter. Tertio. di vale cumbit eiuslem e positionis, est enim principium, et finis et cendum, s licet motor moueat caelum naturaliter, ut natura, medium. Item motus regularis er unitimis non est naturo Iedistingvitur contra violentum,non tamen ut distinguitur eo lis, sed motus coeli est huiusmodi. ideo Cre. maior patet quoniam tra voluntarium,quia quod mouetur ab intellectu per uolunt motus naturalis est uelocior in fine quam in principio et uisen tem non mouetur naturaliter, ut naturale disimguitur contratus econuerso ut patet mno huius ergo motus uni omis: qui voluntarium:quia motus ab intellectu est voluntarius. M piis semper in aequali tempore aequare statim per transit.non est na ut tertio de cruma. sed motor mlit movet coelum per interri