장음표시 사용
131쪽
CAP. VI. Co Pa Pictonum. 03'ryilal. instit latum vel aliter exhibeo, & rarissime spem meam fefellit. Fit & aliud insigne medicamentum a , ad nos divini numinis favore in hac insula spontenroductum, nempe 'Phfelium Indicram, huic malo val- e proficuum , praedicto balsamo adhuc eis cacius , nisi uod quibusdam stomacho non adeo gratum sit; dosis, i . ter in diem per longum tempus, donec morbuS V ' .
oenitus subigatur. Nec datur praestantius remedium o ''ro usu externo quam dictum Pi se eum, cum aequali et dupla quantitate p. facch. tri commistum G pro ver ebris dorsi I artubus illinendis , quandocunque para yseos sit laevissima suspicio : haec vero cum formatait ' confirmata nulli remedio , quod scio , cedit nisi forsan aqui e Bathonienses in Anglia tanto malo succur- ere valeant. Immo in irio caju vasera novi
'in tie Idn tentia . Art. i*66. Colon crassioris intestini pars a dextra C i ηiliorum parte oriens in modum zonae ad sinisteriorem ό se LX currit. Cruciatus in eo pluribus de causis suscitania e Iur immensi, aut enim propter crassum pituitosumque humorem, qui intra ipssus tunicas in si est, aut propter spiritum etiam crassiorem , ac turbidum inclusum, aut propter inflamationem intestini , aut propter acre S , Vi que mordaci vellicantes succoS. Art. 1467. Quibus itaque crassus pituitosusque humor Ex pu cruciatum infert, his dolor per universu in funditus eia intra . vigastrium diffunditur, praecipue vero, ubi sensu colistum terebra perforari autumant . Torsiones hos circa umbilicum excruciant: ructus item, dc nauseae, vomitionesque variae , sed in primis pituitosae alvus graviter impedita adeo nihil excernit, ut ne flatus quidem praeterlabi queat. EX cretum autem quandoque oletulum, veluti bubulum cernitur lex e , ct spiritu resertum . P ad cedunt haec vero maxime gelidorum , crassitque humoris escultentorum frequens usurpatio, satietas, cluditas ,
132쪽
126 . Dolores Colicet. CAP. Us.
Ex flatu. 1468. Qui vero dolorem flatu lento spiritui ac hi ceptum reserunt, extensionis potius sensi torquentur. Jrt: 1469. Qui autem ob inflammationem tormenta libri. . ta ien tiunt, loci servo re deprehenduntur, quem febris haud ignava comitatur, una cum stercore lotium reti ne tur , pulsuS Ventrem perturbat, sitis , aestus, ' nauseae infestant, vomitionesque biliosae potissimi un,quae nihil malum sublevant . Ea quidem , ut uno Verbo loquar , omnium infestissima est colicarum affectio , quae in gra cilioris intestini morbum, quem Ileon Graeci nuncupant
transitum minitatur. res ne te ' Τμ7Q qui proprer a Creς, dc mordaces asta
ficiuntur humores, perinde atque cum sit best inflammatio, corpus aestuat, sitis , Jc vigilia molestant . Febriunt autem omnino, aut paulo minus ilis . Lotrum acre emittunt, & biliosum dejiciunt ; far penu mero in alvi deje Chione plurimum torquentur , dc eduliorum potuumque ex calfacientium usa gravius irri
. Art. 147 I. Medendum itaque doloribus , qui ad. gelidos tenaces Ec spissos humores reseruntur , non, ὸ ' admo um CZlorificis , quia ab his in flatu lentum mata
iiii ι. spiritum rediguntur humores. Quare alvus prius oletulo clysteribus exon 'rata , oleum in quo elixum sit cyminum, auteruta Cum adipe anserino, vel gal linaceo , vel radicum sylvestris cucumeris decocto , myrrhaeque denario , melle , dc scyomo oleo injiciendum est. Quia oleum commune infusum non raro pituitam vitream extrahit, infestantemque protinuς dolorem sedat. Perseverante cruciatu clyster prae me moratis adjiciendus est , resinae terebinthinae unc. j. sive opoponacis j. aut gaeibani si v. bituminis tan tumdem cum nitri j. & o l. rutacei unc. V. Vel plus. Potioni abs yn rh. 3c cyminum' aequis portionibus, aut panin cum aqua, vel castorei , vel an is r , piperisques j. cum o Xymedite praebetur . Quod si cruciatui his remediis non cedunt, potionandi nunt confectione quae e tribus piperum generibus constat, vel theriaca . In vehementioribus tormentis mediocriter mitigantibus praesidiis utendum est cuJusmodi censentur e castoreo confectus pastillus, cum per superna , tum per inser
na immistiis , dc alia e)usdem generis medicamentanam
133쪽
, A P. VI. Dolores COIIcr. 127am quae vehementer torporem afferunt cavenda sunt, uod diuturniorem affectionem reddunt , dc tormenta aulisper leniunt. Pituita vero jam attenuata hieram arti lenta, vel globulis hujusmodi purgare expedit . Aloes euphorbii , cocci gnidi puri , scarnmo
tae , an a ij. lan. i. pilui. Uictus ad haec ratio cali-ior , dc aridior convenit : a primordio quidem mori praeterenda est inedia mox inde acriora manduisanda : ut poma tosta , apium , asparagus , allia cruda
. Art. Ubi vero flatu lentus spiritus dolorem su-zitaverit , post enemata quibus status dissipantur potio- lentes γesque, cucurbitulae etiam perquam ingentes saccensae Inandi S universo ventri impactae , nonnumquam sati,dminiculi praestiterunt. Art. i*73. Quod si intestinum inflammatio torquete Curatiosi bito sanguis detrahendus est; si vero mictionis di D inflamicultas exercet , vena a malleolo secanda est, δc jam - i*, ridem enumeratis utendum remediis , exceptis acri- 'i' 'us , dc vehementer expurgantibus. Lenientes potita Siriundi clysteres debent . Ita oleum quoque descensu Sommendatur. Cucurbitulas interim utiliter adglutina- imus. Vidius sit tenuis usque ad inflammationis solu-ionem.
Art. 1474. Quod si acres δc mordicantes succi cruitus pepererint , oleum per alvum infundetur , in quo CR ' lixa turn sit foeno graecum , aut aliti ea, cum molli a 'sy' ' lipe recenti an seris , vel gallinae , vel cremore quo- 'ue ptisanae , cum rosaceo , dc lini seminis quoque liquo-e . Potionandi vero sunt antidoto ex aloe amara . La- acris ex aquis dulcibus danda est opera. Cibis uten- um so 1 bilibus ex chondro , seu ptisana , piscibusque axatilibus . Si dolor admodum violentus laborantem Xerceat , iis etiam , quae stuporem inducunt , uten-
. Fart. 1473. Mea quidem sententia , colica aegritu . 8, quae nostra aetate in crudescit , ex talibus h mo- ibus tenuibus , nempe; dc mordacibus nascitur ; um ab Italiae quidem finibus incoeperit , per plera- tue alia Romani Imphrii loca instar pesti serae consta ionis gi a statur . unde non paucis quidem in morbum
134쪽
HI Dolores Co cas . CAP. VI. incolumi sensi , nonnullis autem in utraque delapsis , magnχ pars eorum qui in comitialern ceciderant, e vivis excesserunt. Quorum vero morbus Sit paralysim transerat, plerique e Vaserunt. Hinc intelligimus a Paulo Zgineta ipso cognitam eam fui hcte colicam quae postmodum Pictonum vocatae est.
dendum est reclspeciem colicae.
Art. 1476. Dolor punctorius δί terebrans acerbi sit anus sentitur in hypochondrio sinistro , aliquando sed rarius in dextro, in utroque colon facit, angulum satis acutum in curvatura ; dolor contorsionis , lacerationis, dc vagae lancinationes oritur ex 1pasmodica intestinorum contractione, ' plerumque adest in Coli ca nephritica ; dolor odens Jc vellicans vermes indicat, dolor pulsans intestinorum inflammationem . Mulieres interdum sub dissicili mensium fluxu patiuntur tormina gravia abdominis, quaedam post partum dcante etiam aliquando ) dolore Colico laborant , in Etroque casu plerumque ex abdominis & intestinorum coavuoi g. Artώ IQ7. In omnibus intestinorum torminibus tam humoross quam convuls vis habitualibus , quoad causam antecedentem , respiciendum est inprimis ad acra acidum plus minus at sterum , plus minus viscidum, exsto nacho ad intestina delatum, aaeoque ab assumptis vel vitiosis vel vitiose digestis eo distributum , vel inplexibus nerve is me senterii, vicinisque locis membra no iis pertinaciter haerens, dc a quacunque causa externae
gri. 1478. In Colica hysterica sensus globi, in ab domine moti, quem mulierculae dc medici ignorantes pro uteri habent motu est plexus centralis m senteri maxima condulfus , in viris quandoque acciden S . Attendendum est prae omnibus, an Colicae sit humor a , an convulgiva an sit accidentalis vel babitualis an sit joor-bVtica, isterica vel alia. Clysmata terebinthinata in Colica conouo a sunt optima. 4rt. 1479. In Colica humor a , ubi pertinaciter haerent itercora, convenit en ema ex ol. 1 m. Ani Acraparum dc sal gemmae ad bi. Vel ij. alias enoma
135쪽
CAP. VI. Dolores Colica. I et emolliens 3c carmin. ex urina pueri in a Rctibus in testinorum fatuontis , etiam cum t rubinth. aliquando . Si dolor Colicus sit nimis acerbus, prius elimi ligandus , quZm purgantibus proritetur alvus, OLamud. duis. dc perma ceti in Colica conduoi a est remedium proficuum , dc gum. ammoniacum in humo rofa. Succus exprestiis stercoris equini est praesenta neum remedium Contra Colicam, p. Io 61. vide to cum ) 1peciatim in Colica convuoida. Decoctum p .cham. in quacunque Colica maxime laudatur , tanquam speciscum , dc pene infallibile remedium , jac chur. faturni est remedium singulare. Pro usu exter no ol. cham. furcini, Iuuip. ol. petrae , galbanum , empl. fotus, dcc. Vid. locum p. III. .Art. I 48o. In Colica , si urina sit tenuis, dc aquo fa morbus est ut plurimum n briticus aliquando ri
b lericus si valde colorata , scorbuticus ; si res ita n' 'sy' ratio sit dissicilis dc praecordia perturbentur , M steri u in
cus . In graviori casu clysm1 ex fumo ni otiantie est Acc remedium dolorem mitigans dc alvum laxans.
art. 148 I. In Colica stercoracea aut a pituita vi-1cidiore nunquam obliviscatur medicus faI. gemmde vires nam hoc expertissimum est ad resolvenda stercora dc sal. mu Cilag: nes crassas ; Fores. l. xxj. vid. etiam Mess. gemmae
. hlor. Cham. mi . . COq. paulisper in aqu. brion νδ j-' o m. v. m colatura dissolv. Ol. ma C. per express
de nascon . Si . f. haustus calide fumend. ad dolores leniendos in praxi nostra frequentissimo.
Deco&- IOl. malvae pro pauperibus praecipue in colica nephritic. Uvald schmidii experentia condat arenaS calidas sacculo regioni ventriculi im OK
as vim habere dissolbendi ac discutiendi. At Iium condit ZmZ1b condit. in jrigidioribus empl. e
136쪽
1 o Dolores Cosci. CAP. VI. spirituosus, mistura hyster. spiritu os . sunt remedia usu comprobata. Farrago sentdntiarum. Art. 1483. Quoniam Mesenterium pars est valde sensilis , de humorum nervosi generis affluxionibus plu-Colica rimum obnoxia, morbi Colici sedes merito in eo sta- tuitur. In ea vero colica, in qua in Gequalis distentio , yΠς- & adstrictio ventris, rigidorumque musculorum contractio ad sunt, denotatur nervos potius, quam intestina in eadem assici .
In C lica biliosa succedit frequenter Aphonia , dc
vox rauca, dC per totum morbi decursum durat ; haec vox rauca in febribus a bile ortis apparere quoque Colet, unde numerari poterit inter diagnostica morborum a bile: sive a salino sulphureis, c. adustis massae sanguineae particulis. Art. I 484. Colica Pictonum ab ea, quae pictorum 6 hi di zitur plurimum differt, quamvis ob vocabuli sina itari'6 intudinem vulgo confundantur. Ea pictorum a causticis c p ani. Colorum Veneficorum pulvisculis conterenda, vel pin-bca . sando in auram , dc respiratione in os raptis , qui cum saliva mixti in stomAchum , de intestina deicendunt. Plurimi enim colores sunt exarsenico, Cinnabro, auripigmento , dcc. Tertiam item colicae speciem non nul li faciunt, quam plumbeam colicam dicunt, quia vitrarios , plumbi ductoreS, Braclearios, Specularios, i qui circa plumbi, & mercurii mineras operam impendunt corripit non minus , ac Pictores, sed nos hanc
eamdem omnino cum ea Pictorum facimuS . . Art. a 483. Arcanus quidam ac inexplicabilis con sensus obiervatur inter morbos ventris , dc cutiS . DO- . . . lorem colicum Vidimus mutatum in arthriticum, δίhohs hi ' contra dolores arthriticos, per supervenientem coli
s '. ' cam , aut Diarrhoeam solutos . Hinc quadrat illud Hippocratis: Alvi laxitas cutis densitas; cutis raritas alvi densitas ; ideo observamus in praxi, quod diuturnae Diarrhoeae irritis aliis per diaphoretica promptissime sanari solent. Schombergius . Art. 1486. Non retineri excrementa, dolorem locum mutare, nec non Zc intermittere salutem brevi
137쪽
promittunt . Dolor colicus quandoque transi in abscessum , dc aliquando in hydropem . Si dolor colicus fixus est, dc febris adest, in absces
sum terminari solet, quia ab inflammatione intestino rum proficiscitur, non ita vero si de loco in locum
Assirmat Spigelius se nullum unquam dissecuisse excolica mortuum , sine intestinorum inflammatione , quae indicatur praesertim a dolore pulsante cum febre ;dolor contra rodens , δί vellicans vermes ostendit.
Quando remediis non allevatur dolor, sed sigitur in parte, dc vomitus post vomitum insequitur, 3c sudor frigidus oboritur , partiumque eXtimarum perfrigeratio, ad extremum perv2ntum est. Nihil facilius co licae supervenit quai' paralysis : cave ne optata copio sus in ea exhibeas: solet enim post optata magnus sudor sit pervenire, dc exinde paralysis. gri. 1487. Quando Optata utuntur in colica, sem- λεαε per addendum castoreum, nam dc opii narcosin corri- diorum fit, & doloribus medetur. Ante usium optati semper cautela δenema in jiciendum ; diaphoretica cum optatis optimum quoque effectum obtinent. Notatu dignum est, experientia abunde docente, quod immediate post venae sectionem clysmata, vel lenissima. promptius operabuntur , quam fortissima, an re sanguinis missionem . In acerbiis mis torminibus cum vomitu dcc. Laudant gr. iv. vel v. in Clysi Date dolo rem in instanti leniunt, quum idem remedium per os
nullum omnino afferret auxilium . In Colica vomitoria, aut numquam aut cautissime
propinentur, ne in passionem iliacam degeneret. Pur gantia vero bene cedunt, praesertim si nulli adsint votamitus , nec febris , denturque in forma liquida. In hypochondriacis curandis cavendum a purgantibus for tioribus drasticis , quae si non valde nocent, nihil tamen efficiunt, quia sentiata, dc blanda laxantia subjecta haec facillime contra movent.
Pectori, dc intestinis omnia frigida sunt inimica.
Caveas igitur ab eis in talium partium affectionibus . Dolor colicus fere se in ner mitescit in semicupio . Itas'are si Zc colica fugiantur thermae , quia contracturam ferunt . Antidotum autem colicae est, chamae melum I et a qua-
138쪽
Dolores Corici. CAP. VIa quacumqde causa demum oriatur. Ualent contra a
quae medicatae ex chalybu , & nitro &c. Hae enim ii beraliter epotae copia , di pondere , dc aperiendi h. e. in ciuiendi ) vi, mucorum illam visco litatem abri pient , e qua dolos propagatur. Virtute S item Aquarum Sulphurearum , Bachoniensium &C. e X tra paro Xy irum , equi cationabus d C. 1ati S patescunt . Pro pauperibus ju culum cancrorum fluviatilium, & radix alii commendantur. Equitatio demum colico dolore vexatis est Decellaria. Constat arenas calidas in sacculo regioni vρntriculi impositas vim habere resolvendi, & discutiendi, tum etiam in colica habituali pannum laneum , mollem , dc subtilem immediate supra cutem ventris continuo ge statum, perpetu C ast fomentationis locum tenere . Art. 1488. Me moratu diguum est, quod in Volum. R E IX. commercii Epistolici sub titulo Attr , edificante aedium ἐν curidi ess prostat. Ita magni M0golis Imperio pro singula- quavis colicae specie annulus ferreus, diametrum ses se . qui pollicis gerens adhibetur, quo ad ignem excandefaelo aegri supino situ decumbenti S ita umbilico imponi
tur , ut umbilicus ipSe centrum annuli referat. Viae ac ardorem experitur aeger, annulus remo Vetur , sicque rei teratur applicatio donec colicu S dolor conticescat . Re pentina enim revulso, quae hoc in casti ab intestinis peragitur, brevi tempore colicos dolores abigit. Colicae Art. 1489. Pictorum colica purgantibus curatur, pictor Hi 'i arcoticis , cdulcorantibus sero lactis, & aquis mine
'it Art. 1 so. Methodus qua omnis generiS colica in , sis,' Charitatis Xenodochio Parisiis curatur, ita se ha Oistini bet . - . Diaphoenic. unc. 1 m. diapran. fotat. a j. colica . serup. nesrprun. unc. j. disjohant. Omnia in aporemat.
inter pallo quo rihorii successive infici ndi .
139쪽
CAP. VI. . . V Pa s. o. De Colica Nephritica in sequentibus Verba i1ciemus.
rt. 149 I. Ileon modo supra umbilicum , modo sub 1lei umbilico dolorem movet. Fit ex alterutro loco in- descri flammatio, nec alvus , nec spiritus infra transmittitur .
Si superior pars tenuioris intestini assecta est , citabus , si inferior, stercus per os redditur : si utrumlibet vetus est, adjicitur periculo vomitus biliosus, mali
odoris, aut Varius, aut niger. gri. 1492. Remedium est finguli aeria mittere, vel Curatio. cucurbitulas pluribus locis admovere, non ibique cute incisa; id enim duobus, aut tribus locis satis est. Distinguendum autem est a quibus causis II on oriatur, Muidem ubi infammatio ad se, ut in omni bu, infammationibus a fangliinis mi sone at pitac tendum est , at si a crudis crassi qu2 hamoribus fiat , tum a Domition3, a st pur attond per inferio ra invectis, aut enematibus, alit inditis glandibus erit; quare apposita subdit Ccisus ex caeteris spita, i tum evocare abunde est. Tum animadvertere oportet quo loco malum sit; solet enim contra id tumere ; & si supra umbilicum esst , alvi ductio utilis non est , si infra, alvus , ut Erasistrati, placuit, ducatur . Ducitur aurem perco aio ptisanae cremore cum oleo, & melle, sc ut praeterea nihil adjiciatur . si nihil tumet duas manus impo nere oportet, supra summum ventrem, paulatim uededucere. Invenietur. enim mali locus , qui necesse est renitatur, & ex eodem deliberari psterit, ducenda
nec ne alvus sit. Commune est, Cataplasmata admovere, eaque imponere a mammis usque ad inguina, ct spinam, acta'p' mutare, brachia cruraque perfricare, domῖttere totum homi noni in calidum oleum. Si dolor non quiescit, etiam in alvum ex parte inferiore tres . alit
quatu'r cyathos calidi olei dare nor fuerit inuti se ira ἐπ sodem a quia j nugr.eci, femi is lini, Hat
140쪽
sumptionem decoquantur . Ubi per haec consequuti sumus ut jam ex inferiore parte spiritus transmittatur , offerre potui mulsum tepidum non multum nam ante magna cura Vitandum est, ne quid bibat. Si id commode cessit adjicere sorbitionem . Art. 1493. Ubi dolor, dc febricula quierunt, tum victus demum uti cibo pleniore, sed nec inflante, neque du--δx Qq ro , neque Valido, ne intestina adhuc imbecillia laedantur, patui vero nihil praeterquam puram aquam. Ac postea etiam vitare oportet balneum , ambulatio nem , gestationem , caeterosque corporis motus; nam facile id malum redire consuevit, dc sive cum frigus
subit, sive aliqua jactatio , nisi bene jam confirmatis
Art. 1494. Ileos sive Iliaca Passio est motus peritas alticus intestinorum inversus cum dolore circa umbi Iliaea licum intensissimo; excrementa alvina mota retrogra-z iii Q per os ejiciuntur ex Obstructione alvi contumacio
ri. Appellatur Conduisulus dc Chorda on . Quoties
in sequiori sexu morbum I liacum observare contingit , Hermum adeste tuto fere Praedicare possumus , quamvis ob exilitatem ipsae patientes non observare so
Ieant. opinio de con Volutione intestinorum est falsa ;ingressus vero superioris intestini in inferius , & contra , est satis frequens. Dubium est an inflammtio intestini sit causa obstructionis ejusdem vel contra. Morbus gradatim progreditur , in principio nil descendit per inseriora , abdomen sensim durescit, dc tumet , aegri nauseant dc Vomunt primo ingesta, deinde re crementa flavescentia dc pituitos a ) dc tandem excrementa alvina. Adsunt lipo thymiae dc anxietates inexplicabiles , sudores frigidi extremorum frigus urinae suppressio ; vires languescunt , singultus supervenit, qui prodromus est convulsionis , &epile psiae , dc ipsius mortis . PlureS intereunt, quam convalescunt. Si dolor fit acutissimus , dc subito fine causa manifesta deficiat , signum est gangraenae . Curatio. Art. I 493. VBnaejectio celebranda est in initio, si adsit febris vel insignis calor. Cathartica sunt fu