장음표시 사용
111쪽
u andus erit, atque iiccis , & lanis mollibus ventea con-etegendus leviter oleo hispano prae unctus, vel melino,
aut rosaceo , aut mystino , aut lentiscinino oleo . Faciesi quoque aqua tepida relevanda e tum cibus dandus : ut alica ex aqua trigida, panis etiam solus , aut cum eo ova, item pultes ex oryZa , Vel alica, aut farre, aut
in illo. Clysteres injiciantur, & potui dabitur aqua fri- gida , dc si febris absit, etiam vinum..Art. 141 i. Pallione in diuturnitatem abeunte Ora pr- Symp. grot Antium spongiis ex posca frigida expressis reficore ton' i convenit, articulos igare , & stomacho cataplasma conia Dynlς - strictivum imponere. AEger frequentius cibo nutriatur, φῆ '' 'si accepta non tenuerit, erunt secundo afferenda , ad
hibita simul articulorum fricatione , cucurbitaque Ori ventriculi infixa, dc seri potuerit, etiam a tergo in iter scapulas . Si vero dolor occurrerit , dc singultus obaardorem , atque sitim, fomentis utendum est, dc cata
aplasmatibus , dc spongiarum vapore, dc olei injectione,
a quo possit medicaminibus vexatio celerius obtundi. Per
i verante incendio etiam calida , & oleo , dc lacte sit ni
injicienda. Sudoribus prodeuntibus refrigeretur aeger, itidemque asperginibus , dc congruo cibo cohibeantur . Ara. 1412. Ac si plurimo tempore ulceratio perse vera verit, cum corporis debilitate , atque fastidio , vi tanda erit frequentia medicaminum sive iniectionum , ie. sve potionum . Decoctionem tantum lenticulae secundo, vel tertio, per singulos in Jiciemus dies, qua su sis cien-
ter io testina coercentur,& latenter corpus nutritur. Tum vino leni , atque carne volantum , Vel marinorum urendum .
Art. 1413. Si solutio fuerit urgentior frigidus convenit locus aegrotanti , dc supina jacendi positio, & reta Mς h quies. Erit denique persuadendum, ne quoties fuerit in egestione commotus illico ventrem facere festinet, sed quantum potuerit res steo 'o differat . Injiciatur per clysterem succus plantaginis , aut polygoni, vel in tybi, aut uvae lupinae, aut sempervi Vae , aut me spitae , mal-VM , aut orygae , aut decoctio mali punici dcc. Item len ticulae decoctio : aut licium Indicum cum lacte . Dehinc Zpp0nenda ex palmulis epithemata , dc malo cydonio,
ct bala istis , de alumine, dc horum similium.
112쪽
Eien te Art. I I 4. Lienteria est alvi fluxus, in quo assum m quidipta prout fuere ingesta, aut pyrum immutata per at Vum egeruntur . D o Ar TZntri uri es Lidnigriae com3s
indiet ulfus . aegrotum post pastum 1 m per magis excruciat , donec alvum exongravdrit. Urina est patica is, Gaiae coIorata. Lienteria scorbutica est malum peri culosium curatu dissicile , dc facile recidivans : ad cache-xiam 3c tabem disponit. A t. I 13. In primis stomachuS prae omnibus est ro orandus . libabarbarum propinari debet; coraltiata occidoniata valde laudantur; in genere omnia in vomitu usurpatae hic conducunt. Stomachica simpliciora pn
ratu faciliora Dnquit Uuald schinidius ) sepius plus prae
fiant , quam compositar v. g. nu X moschata Condita, Z in Aiber conditum , vitelluS OVi cum aceto coclus , vinum ab gnat h. ex mastiche parata , O C. . Art. I 416. Caeliacλ est alvi ChFI a excretio , qaando
assumpta digeruntur quidem in stomacho , sed digesta sub
ς Rid -- lus ut plurimum est salvus , dc appetitus, sed hoc non semper: per alvum excreta sunt albicantia vel gris ea, aut saltem pallida. Est malum fatis grave dc periculosum, Art. 1417. Aromatissa blandiora , amara apprime conveniunt; astrinxgntia malum exasperant. De obstruen OV t. i. tia procul omni dubio indicantur martialia cum amaris. Praemissa tincti xharbarb. dosi una Uel altera: elegantam pueIIam ab hoc malo diutius laborantam Ii herali cum tinctur mari. , Tino amaro sequJnti; is .
min. p. J. N. M. an a b j. Infund. frigi is in vin. ali, Hispan. Ziv. co tur usu ιδm ors . Forestus Valde com mcndat pulvere pesticune interioris ventriculi gallini ein Coeliaca passione ; ut etiam pulverem integrae nucis molchat te in vitello unius ovi exhibitum in Lienteria
113쪽
.Art. 14ra. Quando cibus indigestus egeritur, vitium Horum i ventriculi , dc succorum dissolventium designatur . fluxuum At vero si mutatus in chylum dejiciatur, malam ς-R potius secretionem denotabit , provenientem a sic acorum in tenuia intestina confluentium desectu , veliinertia , unde purior chyli portio ab inutili minimel secernatur ; vel etiam ex obsfructis , obduratis qua glandulis intestinorum , lacterisque rubulis purioriS chyli ingressi urn impedientibus. Num autem ab hac Vel illa ex praenarratis causis dependeat, sedulus Medicus lex adjunctis aliis, tum symptomatis, tum aegritudini-ibus conjiciet. Art. 1419. Quanti periculi stat ejusmodi fluxus fa- ρ 6. o. itis perspectum est ex eo, quod inde vires sensim laba si, scant, & corpus universum contabescat; ideo si alium
i effectum praesertim chronicum consequantur , lethum I prde nunciant, Vel ventosam hydropem vel cach ex iam. Ab externis Vero causis exorti, crudis videlicet δί fugacibus alimentis minus mali portendunt, nam sponte sua salubriter terminantur.
Hrt. 142 O. Pro ratione causarum iidem variana me- Curatici
delam admittunt. Si a ventriculi languore, & succo habitarum sermentatione, dissolutioneque provenerint , e X- 'Π' postulantur roborantia, & succos eosdem acuentia; si ab inflammatione, ulcere , acribusve humoribu S Vela triculus ad depositionem ciborum proritetur , huc revocanda sunt, quae inflammationi curandae , ik humoribus corrigendis, educendisque conserunt. A secretione lapsa conveniunt, quae bilem acuunt, & augent,
ut sunt amara ex aromatibus selecta . Obstructionem viarum lactearum ; humoresque glandularum , dc Villosam crus fana intestinorum crassiorem redditam emendant de obstrue tia , attenuantia, simulque si opus site VaCuantia. Aromata optima sunt, quaeque potissimum subamara sunt; vitentur vero oleo sa , & pinguia , itemque acida . iri. 1 21. Externe confert Emplastrum e X TAEc δ' si Sihi
macha, mastiche , stypti cum Mynsciit , Io. de Pro chyte, ex crusta panis cum succo , vel pulvere ment hae di
114쪽
super, dc essent . inde elicitae valde prosunt .
victus Art. I 422. Cibi S interea aegrotus minime gravetur,xat o. sed pauca exhibeantur; saepiuS tamen, dc grata ven triculo . Liquor exprestius ex carnibus actis , Cum aro matibus, dc succo cydoniorum, Vel cerasorum laureorum sub acidorum conditus 1 alutaris est . Aliquando me mini sanatum vidisse Lientericum graviter affectum sum pta halece salita aceto inspersa . Farrago I n Intiarum .
Art. 1423. Lienteria est nimis celer alimentorum ea forma , qua assumpta sunt, per alvum e X cretio , Detini. vitio retentricis, dc expultricis ventriculi, dc intesti tio. norum facultatis proveniens. Coeliaca est celer escia lentorum , dc potulentorum ex ventriculo ad intestina transitus , quo illa chyli, aut cremoris specie perfluunt. Jonstonus . . rt. 1424. Lienteriam ex abrasa villosa intestino i m di prum crusta provenientem insanabilem, repurat S I '' λη ' et ius; cum nulla medicamenta norit, quae crustam i l-lam renovare valeant; & quidem talem , quae transi tum concedat chylo ad lacteas vias propellendo . Coniatra vero lienteriam in sic ne Saccharo rosato sana sie fata tetur Foresus . Amatus Lusitanus feliciter curasse lienter cum sacta char. ro fato cum theriaca ,& succo Cydoniorum in soriamam electuarii testatur. Commendatur ab aliis mithri datum ad 'j. cum croci martis p . sem. hepar lup ma gnificavit Harimam is cum eodem mithridato, additis magisterio corall. C. C. usto dc mastiche . Ab eis tua rio item ex baccis iuniperi secundum descriptionem Paracelsi, dc Croco Martis magnum juVa me tum, non
Remedia quae ad alvi profluvia hujusmodi comm in dat Auctor Dictionarii Medicinalis, ita se habent. Si
alvi fluxus plurimum noni infirmaverit aegrotantem , qui nec a se bre, nec in apperentia exerceatur, relinquendum est, ut per tres, vel quatuor dies sponte sua componatur, tum sequenti modo purgabitur . libab. gr.
115쪽
CAP. VI. Irenterra icti Caeriaca. Io 9Si vero aeger viribus exhauriatur, & alvi fluxus se- ptimum, vel 3. diem praetergrediatur , tun C. V. Cons. Opia.
l. antib2 I. Poter. Sj.s m. bacc. querc. puis. j. mo . cum Drop. a Fnth. q. 1. f. ostiat. dd quo capiati eger quotidis manct ad magnitud. Juglandis . Ubi habitualis alvis fluxus evadat, & in lienter iam
mutetur, sequens optatum praestat. h. Chin. Chin. unc. Aliud . j. Coral. rub. , j. conj. conorrhod. unc. 1 m. ostii gr. i. si Ap. CFdonior . Vel granat or. q. 1. m. f. Optatam, dg quo capiat aeger quotidie mans J. 1. Ut vero ingravescentes hoc casu colici dolores com- ipescantur , jubendi sunt clysteres ex jure capitis vervecis, Notatbis vel ter per diem re iteradi. Caeterum animadverti . zς 'debet, crebriores injectiones in alvi fluxu magis magisque intestina laxare , atque prohibere , ne eadem natu Talent' si iam elasticitatem recuperent. Hujusmodi itidem morbi rad. I pec acuantiae grani S XXXV. sanantur.
Art. 142 3. Tormina ex intestinorum intus exulcera Dysen.
tione, Gyenteriam Grae re dictam , faciunt. Cruor cum te iii stercore aliquo semper liquido, modo cum quibusdam deseri. quasi muco is foecibus excernitur, interdum simul quae- pcio. idam carnosi descendunt. Frequens dejiciendi cupiditas, dolorque in ano est . Cum eodem dolore exiguum ali quid emittitur . atque eo quoque tormentum intenditur. Idque post tempus aliquod te Vatur, exiguaque requieSest, s innus interpellatur , frebricula oritur, longoque tempore id malum cum inveteraverit, aut tollit homi nem , aut etiam si finitur) cxcruciat. Art. 1426. Oportet in primis conquiescere, siquidem o-Curati Q. mnis agitatio e X ulcerat deinde jejunum sorbere vini cyathum, cui contrita radix quinque solii sit adjediit, im
ponere cataplastruata supra Ventrem, quae reprimunt. iri.
116쪽
1 1 o D enteria . CAP. VI.. Art. 1427. Si vetustior morbus est , in serioribus par tibus tepidum infundere, vel ptisanar Cremorem, vel lac, vel adipem liqua tam , vel medullam cervinam vel olia Cum , vel cum rosa butyrum , vel cum eadem album crudum ex ovis, Vel aquam, in qua lini semen decoetum sit, vel si somnus non accedit , Viret loS Cum aqua, in qua rosae floris folia cocta sint. Levant enim dolotarem borc , dg mitiora ulcera eis ciunt, maxime qui utilia
sunt, si cibi quoque secutum fastidium est. Tlie nis muria dura quam asperrima sit utendum memoriae prodidit. Art. 1428. Si pluribus diebus nihil remedia alia jutaverunt , vetusque jam vitium e se , aquae bene frigidae potio assumpta ulcera adstringit, dc initium secundae valetudinis facit; sed ubi venter supprestus est , protinus ad calidam potionem revertendum est . Ac si sanguis profluat, cibi potionesque esse debent. quae adstringant.
Art. 1429. Dysenteria cum rigore dc horrore Aggreditur , calor sequitur ; dc deinde ventris tormina cum dejectionibus mucosis , quibus progressu temporis intertexuntur sanguinis lineamenta quaedam cum dolo re insigni sanguine aliquando de ili duuntur, & nihilominus modo frequentes sint dejectiones cum ventris torminibus Jc colluvie mucosa ) recte vocabitur dysenteria. Si sanguis sincerus evacuetur , vita aegri periclitatur . Art. 143o. Udnaejectio quam primum celebretur ,δc exhibeatur haustus pare gor. eadem nocte , deinde catharticum lene bis repetium , dc par orichor. 4. Vel 3. post sing. purgationes ; potus ordinarius sit Iac coctum cum aq. tr I. vel decos l. AU. Si mor bus praefractior sit , detur laudunum s. quaque hora etiam in majore do si , de injciatur enem. ex DEI vaccin. dc iberiac. Androm. 57 . ubi vires 'd ni utilionem non patiuntur , detur singulis matutinis bolus ex rbaburb. 5ss. cum . q. f. dii cordiis &pare Eoricum hora somni . infantes eodem modo tractandi sunt diminuta dolium
117쪽
CAP. VI. D Z teria. msum quantitate. Methodus in cho Dra morbo in hoc quoque laudatur , ut dc diaeta Iactea .
Art. 14 31. Quamvis dysenteriae vocabulum commu-Dyse uni acceptatione alvi fluxum cruentum , sicut di arrhaea retia in humoralem denotat tamen rnorbusLondin Dis anno 167o. Cruς0
Dysenteria appellabatur, incruenta licet. Fuit a medius ille subitaneus Jc frequenter absque manifesta occasione invadens ; laborantes cum vomitu immani Zc sedibus crebris & aquosis cito in maximam debilitatem inque spirituum horrenda deliquia Ic virium omnium postra tionem redigebat. Novi plures eridie satis sanos , dc valde robustos, intra x. j. horas morbi hujus tyrannide adeo dejectos , ut cum pulsu debili, dc exili, sudore frigido, dc jam jam moribundi viderentur, Jc quidem non pauci ab eo cito interibant.
gri. 1432. Pro Curatione hv jus morbi nulla edacua Caratio..tio iuvabat ; verum remedia tantum cardiaca, eaque
icalidistima commoda fuerunt , in tantum , uia rip. liniicum sacchar. parum deflagratus remedium populare& quasi epidemicum fuerit, atque in tali Dysenteria sere semper proficuum: et si in altera crueuta in disterenternisurpatum saepe noXium deprehenderetur. Ego exhibui satis feliciter Ibgriac. androm. Cum Juop. CardiC. 3c ventriculo placentam ex pang roseo dc IhPriaca illini ito Vinoque generoso immersam applicari jussi, aut loco
Art. 1433. De descriptione dysenteriae vere crusntiae Londineos vide aut horem , pag. 49. laboranteS haud cruent, Tito interibant ; quin plures septimanas, imo interdum menses sanguinem quotidie in magna copia excernebant,
oec. In his dejectiones fuerunt liquidae ; & sanguine di
luto tinctae, instar loturae carnium , in aliis crassiores cruore saturatae , ac insuper muco albicante : dc non ratro membranarum frustis resertar, dc de remediorum for mulis consulendus est auctor p. 3o. dc SI.
Art. 1434. Dylenteria est diari bina cruenta. Huius Tres dis. morbi
118쪽
scientia niti tibi tres sunt disierentior . 1. Quando sine intestino ruin vitio mero motu & impetu naturae ex plet hora san guis bonus excernitur tanquam in fluXu haemorrhoida
fi , scorbuticis familiaris est. et . Quando sanguis tenuis
di aquosus loturae carnium simi lis excernitur, fluxus h staticus dicitur, sed revera a vasis ligemorrhoid. in ternis provenit. 3. Tertia species dysenteri se est, quanta do ob vitium intestinorum spasmodicum cum insignibus torminibus: dc cum muco albescente , hinc cum puru lenta materiae sanguis ejicitur , atque haec dysenteria appellatur, diarrhina cruenta tormentosa , re
liquos species fere semper sunt absque torminibus. Est vel bonigna sine febre dc contagio, vel maligna cum febre dc maximo contagiosa . In gradu acerbissimo cata '' ruisos ἡ signum ut plurimum lethale ) quae excer
nuntur cum materia purulenta, quid sint, explicatu ob teliae na scurum est; non enim nisi in Dysenteria diuturniori fitrulenta. intestinorum excoriario , dc sors an exulceratio aliqualis
adsunt aliquando aphthae r dc intestina ipse gang raena afficiuntur, ex qua sere omnes , qui Dysenteria laborant moriuntur , Omngs qui Disenteria moriuntur teste Uval
d schinidio ) sphacelo pereunt, ipsi intesinis sphace latis .
quod observatur triduo ant8 morigm, ubi sitis non ma- eis urget, extrZma frigent. . . Art. 1433. Cura inchoanda est cum opiatis dc judbo, a ' o. riferis dc ab orbentibus ,praemissa tamen dos rhabarbari semper in Dysenteria b ulna , in maligna vero eadem methodus observanda est, ac in aliis febribus continuix mali nis e tinctura beet Oardi a Iaudatur . Albingenti et in
principio malum exasperant, in declinatione locum lia. bent cum cautela . dnaes ctia dc costerres non conve
niunt . Summa habenda est ratio stomachi ext/rnis &internis, uti in quibusvis alivi fluxibus. Priapum c dro tanquam specificum extollitur . Semper propinetur latina C. C. puret'. ran. human. θ' et Naa. Album grae .pio pauperibus est insigne remedium , item succus Dad3r terre s. , od oniatia, lac chaobdatum, in quo rad. Omphit maj. coctum fuerit , gam. Ara b. trag. δέ c. sed praomnibus jacchar, faturni, dc vip rina iii Dystinter
stat operam . Accurate distinguendus est suae. d enter dc hiemorrhoid. Mea-
119쪽
CAP. VI. D ent ria. Mea dis ientent ia.
Art. 1436. Semper igitur ut ad curationem veniam, Curan. primum sanguinem mittere expedit, deinde vomitus di in γutilissimus est , quem vino i pecacuantiae non semel, sed 'h*4μ' ter quaterve, interposito biduo, vel triduo elicere optimum est. Inter has ex in itiones, & etiam postea, adhibenda 1 unt medicamenta , quae fluxum cohibeant, & simul membranula exulceratas sanent. Neque ullum remedium mihi compertum est illo praestantius, quod exri 0 Ibi CZrdi 3Ca, ct bolo Gallica , ad Juncto extra Thebaico componitur ; ita nimirum, ut illorum Ungulorum scrupulus unus, hujus granum unum ter inale sumatur.
Neque inutiles sunt in iusiones in anum maxime ex Julculis pinguibus, addita theriaca Andromachi ; aut saltem electuario e scordio ; vel ex decocto albo, ad-Jecto amylo vel loco illius julapio e creta , adjunctis uni P uerit,extracti thebaici granis duobus,aut tribus.
Illuci denique animadvertere ex usu erit, malum in.
Nolanis dum amatim erit. Uomica
120쪽
r14 D enteria. CAP. VI. pulsus sunt exiles, & inaequales , sitis non urget, nec
dolor in affecto loco, & nonnulli paucis ante mortem libris in delirium cadunt. Dysentericis vomitus biliosus in principio malus est , si angina itidem lethale . Aphtae vero ,& dissicultas deglutiendi mortem imminere de nunciant
Observandum est, intempestive suppressa dysenteria quosdam in Epilepsiam incidisse , alios in pleurit idem , alios in insaniam dcc. Si in dysenteria adhibueris optata , & ultero mane
color oculorum aegri est mutatus , certo non sit perabit morbum, si vero color oculorum immutatu S remaneat , indicium est, aegrotum posse reconvalescere. Ab opia. I 439. Temerariam ac sine ratio ae ab aliquibustis prin usurpatam consuetudinem improbat Alexander, quicipio ca statim optata ingerunt, haec enim ad tempus quidem Vendum humores cohibent, verum, & caput asticiunt ,& vites infirmant, & postea fluxum incitant, quamobrem eorum usum, nisi urgente necestitate, prohibet. gri. I 44o. Quantum ad remedia: corticem quem spζCisi' dam tuteum , amariusculum , stipi ycum anno 1713. ah CUM DR Americae regionibus primum in Europam delatum , Ccp ' sima rubam dictum Acta Academiae Regiae Scient. Par 'μ 'risie n. ad ann. 1 et q. celebrant, ubi enim D. IussicuUniversitatis Parisinae Medicus observat pro dysenteria hujus cortici Sij. in suis c. quantitate aqu' decocti , tertiam partem singula dos Daucta e flacacius adere ;quam si isdem in substantia assumeretur. Farrago sententiarum.
ta : sed praestat rius decoctis in propinare, quam radicem in substantia. In D enteria serum lactis Iere specificum: Bagliv. 241. Ο, alibi. Radix a peca
Caco an hae praetcr Uim vomitoriam, qliam obtrnet,
sudores copi os excitare solet . Atque . In hoc ira quit D. D. Freind quantum ego con es Irera i fessi possum, praecipi d consistit egregia illa in D Hnte