장음표시 사용
351쪽
CAP. X. morbis cognoscendis c. 34 3
propter insignem venarum dilatationem & turgescentiam e ultimam adipolam scilicet coloris albicantis, ociubstantiae quodammodo pinguis, reliquis duobus beni gniorem tuto extirpare licet, de operatione consulatur Author , ut etiam Celsus . . Art. Σο96. Si Pterygium ssit recen S, aer Ine , am- Curatiomine usto, sacchar. cand. dcc. absumi potest, set am- &rnalium fere omnium valde commendatur Pterygium ore vera est malum periculosum, dc curatu dissicillimum, est etiam frequenter contagiosum ab uno oculo in alium transiens, & fere semper metus est, ne cancrosum eVadat . Putneri sentctntra . Art. 2o97. Pterygium membranula tenuis, nervosa, Μ'; hi colore parum a cora ea differen S , etiam aliquZntum pei diciti lucida incipit plerumque a narium parte, Oc carunculR piro . lacrymali, rarius a parte temporum , crescendo Vero pervenit ad corneam , quam etiam contegit; maior item ei crassitudo accedit, & quando multo crassior, etiam plura vasta habet sanguine rubro conferta, unde pan niculus potius quana plerygium dicitur . stri. 2o98. Hae membranae penitu S ad . oculum hῖ iri te rent, dc, si inveteraverunt, medicamentis haud dia cu' herilitiuntur, scalpello dissicilius tolluntur . Experienda tZ- morbo men prius medicamenta, quae non alia sunt , quam reme- quae in extenuandis cicatricibus adhibentur, videlicet i . mel cum formicis , lapis divinus aqua solutus , vel a qua Harimanni mediante penicillo, admovenda, quibus postea mel su por datur. Quod si vero haec vitia his non cesserint , ea scalpelli operam postulant, ad quam
vero non temere properandum est, cum res in ipsa curatione aliquod tormentum habeat , dc raro ad sanita tem , instaurandamque oculorum aciem satis proficiat. Supervenire etiam solet magna inflammatio : quare etiam numquam haec chirurgia satis tuta est , nisi Ophthalmia omnis prius fuerit discussa . Ea etiam Vere eme debet, aut medio Autumno, fractis jam aestibus non dum vero ortis frigoribu6 . Art. 2o99. Ub autem illam curationem experiri sta- Ahio tutum est, ante aliquot diebus chirurgus sedulo ocu-chirurgi.
352쪽
D6 . Tractatus dὰ oculorum c Ap. X.
lium , qui curandus est , contueri debet , a grunt vero ju- ta be , is intes ea Curia huc illuc volvat. Videndum obiaik, ei im eri , num sub his motionibus in pterygio, vel pantatio . niculo , qua parte ruga sat, quae significat, eo loco id
vitium oculo non ita adhaerere . Nam ibi in ipsa curatione primum membranulae apprehendendae sunt. chitaris Art. 21oo. Si vero id quod supercrevit excidendum qicae est, aeger supinus in lectulo debet collocari,& a mi opera- nistris contineri . Acus incurva minor linum ceratum
30m trahens per illam panni, & pterygii rugam trajicitur. Posita acu lini capita apprehenduntur ,& per ea mem branula erigitur . Oculus immobilis praestandus est instrumento , quod speculum oculi vocant, & quod alius minister admovere debet. Quia hoc, sic dictum , speculum impedimento esse potest, fere melius est , si minister diducit superiorem palpebram , chirurguS Vero inferiorem , inter quae agger monendus , ut stabili, & ir retorto oculo fit. Levanda post membrana est, vel lino , vel mediante hamulo acuto , vel alio composito a P octoinis arachnopodion, Callice Patie d' Aragnee, Italice piede di Iagno dicto. Necesse vero est, ut hoc temperata manu sat, ne aliquid ex oculo secetur. Prae- sat enim aliquid relinquere, quod post medicamentis resolvi potest, quam oculi tunicas laedere, quae difficilem curationem recipiunt. Cavendum est ne ex angulo caruncula abscindatur, neve illa, dum vehementius
id, quod exciditur, ducitur, sequatur ac decidat. Si enim abscissa, vel avulsa est, patefit in angulo foramen , per quod postea semper humor descendit, quod a Vitium Das dicitur . rostses. 2IPI. Exciso Vero pannicu o , vel pterygio , ori Em ianguis statim multum fluere sole)t, maxime, si prior
facien eX sectu S fuit. Eam vero neutiqi iam coercere Oportet, dum . sed interea oculum calida eluerae, ac fovere. Si Vero,
id quod plerumque accidit, mrijoris inflammationis timor est, ad illam avertendam omne inedentiS consilium dirigi debet, & adhiberii omne auxilium, quod Vel maxime ad virtus ea potest Noctu oculus devinciri potest , ita tamen ut aliq id inter eum sit & palpebras, ne cum bis ci sit rice concrescat . Ab initio idonea sunt grana hormini . post vero unguentum V UOOJhodsi, qucd componiti ut ex flore aeris loto, & le Vis
353쪽
CAP. X. morbi; cognoscendis e. 347smo, quod butyro sine stile , vel teneriori avungia ,
excipitur, & cum hac conteritur. Quo etiam cornea purior ac pellucidior fiat, conducit collyrium , cui Crocus metallorum admistus est ; nec inutile est saccharum in stanneo vase contritum. Proptosis . gri. etior. Proptosis seu Straphyloma est revera Her- pro Pt nia oculi dc isto nomine designari debet: disruptae te si nim tunica cornea quocumque accidente uve a seipsam protrudit, tumorem vel Numicem faciens, qui a similitudine aliquali rerum quarundam varia apud Graecos sortita est nomina, uti StraphFloma , Melon, H os , M)ocephase, &c. Vid. iri. 2134. Art. 2Io 3. Quoad curam, in principio haud incon- grtium erit experiri, quid valeant Cosbria astringen-Cux xi tia: si ex horum usu spes frustretur, ad chirurgicam operationem accedendum est, nimirum ad evacuationem humoris aquei per paracente in , quae periculo Vacat ; iste enim humor de novo supplebitur , dc vulnusculum curatu non est dissicile .
Art. 2Io4. Si nondum integram corneam staphylo- Npyb ma Occuparit, per ejus medium acuta, & curva acus λη' ς' cum . AnneXO filo serico transmittatur , tum dempta ' ' protinus acu , duo fili seri cet capita paululum Contorta sinistrae manus digitis apprehendantur, & scalpello aut phlebotomo deinceps paulatim sub filo tumore re soluto forficis adjumento tandem penitus rescindatur . Deinde spiritus vini aqua dilutus, verinde ut post cata ae operationem fieri solet, super oculum aegrum imponatur. Sic enim non ipsum modo staphyloma to litur, sed cornea quoque aut penitus glutinetur, aut non nisi exiguum foraminutum in medio vulnere Te manet , unde humor aqueu S ea proportione , qua in ba oculo excernitur, continuo equidem profluit sed sine ulla fere aegrotantium molestia , quia una cum lacrymis leniter ad nares per vias lacrymales de fluit .
354쪽
148 Tractatus de Oculorum Doc. CAP. X.
Μorbo et 1 o 3. Ubi vero totam corneam staphylomate - ψ 'M net, ea est hujus Auctoris curandi methodus, qua non ς' ς''-t,ntum cornea, sed iris quoque, & uvea cum al- , ' bugineae pro λ imae annulo ad latitudinem lineae circiter
exscinduntur . 1 un C enim humore S OmneS ex oculo proiiciunt, oculus in sormam minoris oculi contrahitur , ipsumque deinde vulnus Clauditur . Quibus ita consectis oculus artificialis immittitur: atque is quidem non alteri tantum oculo quam maxime simi lis esse debet; sed ipsi quoque parti afflictae quam exactis sine adaptatus. Sic enim hic oculus artificialis ad instar oculi naturatalis, huc atque illuc moVeri per musculos oculi consuevit, ut a multis pro oculo artificiali non agnoscatur, sed pro sano ac vero Oculo habeatur. Ehesis .
Rhess. . Ert. 2IO6. Rhexis est Tunicarum oculi ruptura cum humorum affluxu a UuDers, contusione violenta , vel in Genti ulceratione orta, coe Citatem perpetuam indu eit si humores omnes emanarunt - Nihilominus vero
Globus oculi in hoc casu quandoque humore aquoso re plebitur , utcunque tamen haud usque ad dimensionem naturalem: in hoc statu oculo artificiali vitreo deformitas eleganter resarcitur . si solus humor aqueus reli quis in oculo manentibus effluxerit , natura frequenter
hunc denuo suppeditat, & oculi pulchritudo ac visio Curatio. , io . In hisce gravissimis oculorum laesionibus
semper convenit Tenaesectio quam ocissima, item enematum iri jectiones, & in vulnus vino rubro cum exi puo melle prius ablutum; instillandus est sanguis co Ambinus ex animali Vivo , vel mixtura ex metae r a
xx m et ite V. 6Ῥor. ἐθ' lacte muliebri adhiberi potest , dc
superimponendae sunt linteae a remine Ozorum cum tan tilis alumine bene agitato imbutise . Post hujusmodi Me dicationem aliquandiu continuatam Coibrium ex Myrrh..ADn Croc. in q. No ar. usui erit.
355쪽
CAP. X. Tracti itus de Oculorum 34'Oule sive cicatri X .
Comoardi sentdnita. Art. 11ob. Albugo seu Leucoma est macula Corneae Albusto albescens ; quo latior dc crassior est , eo magis visum quid ὶ obscurat, dc quo magis corneas superficiei incumbit , & pro- eo magis albicat, & quo propius ad nigredinem ver gnosis. git, eo altius suas egit radices, dc vix curabilis ex stitet. Quae e cicatrice relicta exoritur dissicillime di ii patur , quae ophthalmiam sequitur, frequenter sua sponte facessit.
Art. 2Io9. Tutor curationis cardo in emollientib&s, Curatio
mino entibus seu discutientibus , vertitur, quae tamen cum summa cautela sunt usurpanda. Pro cicatricibus tollendis topica acriora , imo cathartica aliquando prudenti manu adhiberi debent , dc primo tentanda est via lenioribus , dc postea ad fortiora licet devenire . . . Rad. althae t j. folior. malv. euphrag. ChIlidon. maii. anaM . sem. tin. foentar. ana iij. flor. mdlicit. p. j. Coq. in aq. forat. q. s. . Gij. hujus decocti vapor oculis apertis calide excipiatur frequentissme . Mallem ego in his oculorum medicamentis utendis formam fom33tationis , quam vaporis Commendare, praecipue si eidem deco
clo , dum calescat, pauculas salis seu spiritus alicuius
molatilis guttas instillaveris, quod tum forte prodesto poterit, nisi nimiam affuderis spirituum quantitatem, quae oculorum tunicas ferias, dc irritet. Alii utuntur saccharo cand. in aq. faenicul. 1 u duphrag. yotat. Suc cus faenicul. vel chelidon. cum guttulis aliquot bal sam. Perud. potenter albuginem discutit, inquit Niv)ν ius. Sequens ex Niderio feliciter eae pertus sum ; Aa τά. j lv. dissolve in ea paulum salis armoniac. ita uἴ linguam feriat, deinde imponatur in vaese aurichalceo,
donec caeruleum colorem acquirat . Fe Ia animalium
praecipue lucti pilicis , succus chelidon. Z c. sunt remedia calida & acria, ideoque convenit ea excipere mu-cilaginibus gum. tragacantb. Iem. Odon. dcc. vel cum pulv. Trochisc. aD. rhas.
356쪽
quot. ti Uta amod Idlim Ορgratio uIm instituIrs , quam vocant saeri si Icarificationem oculi . Instrann Intum ad hoc opus perficatio O idudum , quod Saris atorem nominant, sit ex aristis -uli, hordga dis . xx . v I xxv. puta, ad instar panici
ci co Uigatis : cum huli modi autem scopis fiet Udrri culi oculum abradunt , quando us usque ad effosuem exigui sanguinis, altornis ῬθI tertiis forsan diebus idem reostiendo ad quartam , quintam et 8l plures dices ; ita in hunc modum finguia scari rationa oculus cum aqua te ida multoties abluunt, imo Drd continuo pdrtotum diem , , de nde noctu p& am pomi assati applicant : atque haec es scarificat lanis in thodus; a Curatiorem Ugro aliam operationis methodum , non modo
in hoc Ῥitio, sed etiam in quibusdam a Pis oculorum affectibus nos a laudabilioribus mutuatam Scriptoribus cuilib)t titulo ad iciemus . Farrago I ententiarum . Athdgo Art. a. 111. Ex ulceribus necesse est cicatrices seris, xςli o quae si in cornea membrana pyrlucente sunt , aciem he' ς' ζ' '' betiorem reddunt, Jc si crassiores sunt, omnem cor' rumpunt. Quare opera danda est, ut quae tolli nequeunt, OX tenuentur. Compertum vero est, minus
altas, levesque cicatrices , si infantibus obtigerunt , pedetentim ; adolescente aetate, sponte extenuati, id quod in adultis, nec operosa arte , obtineri potest .HEc curatio longa esse solet de anceps, nec adhiberi potest , nisi prius omnia inflammatio conquie Verit 1 Si cicatrix recens est, dc minime crassa, illam digerit , tollique medicamentum , quod paratur ex melle. Hac necesse 'est . ut excipiat plurimas formicas, cum quibas, vel solis vel clibani calore coquitur. Plotineris .
357쪽
CAP. X. morbis cognoscendis is c. a fi
Art. 2112. Si quis autem feliciter inst tuere albugita Albuti. nis curationem voluerit, is equidem ad ipsas morbi cauta n s Cusas accommodare ipsa iam debebit. Namque ubi sort6 ab I ii Q ν 'intus intra corneae laminas inspissatis, ac haerentibus f 'humoribus maculae pro Venerunt, neque nimis jam tum invaluerunt, longe optimum erit a sollicitata victus ratatione atque internis praeci pue medicamentis digerentiabus, & cum primis in fu sis, vel dococtis sudoriseris di ligenter atque largiter adhibitis, salutis praesidi 1 perere . Sed si1 mul tamen extrinsecus uti venae sectionibus. scarificationibias , emplastris vesicatior iis ex canthariditabus , peditu vitasque frequentioribus oportebit. Super ipsum oculum aegrum sacculos digerentes ex hystbpo , rore marino, flor. cham0millae , sem. scenicali dcc . atque vel in aqua , vel in vino coctos qua in frequenti-sime super imponere ; vel collyrium aliquod ex aqua sce s niculi aut valerianae admixta sp. vita. portiuncula con lfactum identidem superin, ponere conveniet. Si quae autem venae tumenteS e tunica albuginea ad maculast processerint, utilissimum erit per adhibitam acum Curvam minore T utrinque acutam aut forficem , aut phleboto Au strenua sed probe tamen simul temperata manu ea f-dem rescindere . Denique si plane inveteratum malum .i est, quidvis potius, quam sanationem expectare licet. δ' . '' Art. 2113. Si ex abscessu quodam intra lamellas tu-asse his
anicae corneae, post praeviam inflammationem aliquam piove t sub orto , maculae proficiscuntur, atque materia conden-niam. ita exteriorem corneae tunicam instar margaritae , aut apertae, aut lentis elevat, unde morbus saepe perlae nomen assiimpsit, emitti protinus post incisam corneamlhumor ille noxius debet, qui tunicam exteriorem ex a panderat. Namque maximum alias periculum est , ne inimis diu relicta intus materia noxia ipsam corneam paulatim erodat, in anabilemque proinde CCecitatem in
Uticat . Ejici autem quam commodissime humor ille pol test, si aut phlebotomus, aut acu 3 quaedam ocularia per tunicam corneam ad abscessum usque semel, atque iterum, vel pro re nata, saepius per intervalla etiam dimit: tur adhibitis postmodum medicamentis adstrin- gentibus, vel viperarum pinguedine instillata, quo nem 'pe facilius plaga inflicta sive punctura purgetur , α glutinetur. Ita enim quandoque visus restituitur , Ve
358쪽
33r Tractatus de Oculorum C Ap. X.
rtim ubi paulo altius , neque proxime super exteriores corneae lamellas humor ille noxius delitescit, oculorum acies ut plurimum perit. Helbferus . Albugo .Art. 2II 4. Quod autem extrinsecus erosa , vel abes V rQ- abicestu quodam atque inflammatione insectata corneati QRς deprehenditur, inflammatio ante Omnia curetur, dein-ςψRς aqua viridis Harimanni in oculum aegrum saepius instilletur . Admirabilis enim hujus aquae virtus est insanandis hujusmodi corneae maculis . Art. 2D3. Si demum pustulae ardentes corneam in-
ό rq festant, quas uritides nonnulli Vocant, atque marga tib j, & ritae vel granuli milii instar super eadem prominent , ambus vel pullula quaedam in variolis, aperire ipsas acicula
ioni- convenit, ut inde humorem contentum emittant, dem-hu - ptaque deinceps per adhibitam a ciculam , phlebotomam, aut proprium aliquod ferramentum , re licta pellicula , quam diligentissime per dies singulos pulveris ex alumine , faccharo candido , atque ovorum testi S prae parati granulum lentem circiter adaequans , in oculum aegrum immittere , vel etiam linteoli combusti oleo Cum dem inungere. Sic enim quicquid sorte superstes est de maculis sensura evanescit. Similis plane curandi natio adhibenda est , quoties propter ambustionem ali laam
pullulae ex tunica cornea pro nasculatur . TUIS .i, Art. 2II 6. Vix unquam profecto curationem eae nH- insana. Culae admittunt, quae aut a vulneribus, & cicatricubilis. lis, aut ab ab usu collyriorum vitriolicorum ortae sunt. nec non illae , quae aut nimis jam tum invaluerunt , aut Corneam prorsus opacam reddiderunt; aut denique ubi nativa oculi, vel corneae tunicae 10 tana corrupta
y 'gm' sanguinis ex ictu vel lapsu , ruptis aut contulis Vali, , vel alio modo apertis in oculorum rum C IS adnata , vel cornea, in eas deinque est usi I, colore pi Imum rabro , postea livido vel nigro. Cui malo α hoc accidit , si corneam magis occupet , Obilecta omnia co-iorem ad rubrum vergentem prae so ferunt ό n m. . ad corneam venulae porriguntur, ea parte ἡ
359쪽
CAP. X. morbis cognoscθnd. br. 3 33dem spectat; & ex vicinis vasis sanguis in eam effunia, di potest . Irt. 2118. Si malum sit ingens, opus est venae fe-Curatio. ctione Zc purgatione , & topica debent esse discutientia . Galenus in initio fotum usurpat ex decocto Foentareci Mellisti , & postea astringentia. Sennertus ait in oculorum suggilationibus optimum esse sequens cata
for. 1ambuc . farin. fabar. Jj. co l. in . q. f. aq. soni. Decoctum sit pro fotu, dc ex radicibus, dcc. f. cataplasma.
Art. 21 I9. In Suggillatione: id est quando macula Iata sanguinea in oculi albo a gravi contusione, vel iccu exoritur propter Vasculorum in tunica adnata ruptionem, & sanguinis hinc stagnationem , conducunt sacculi discutientes camphorati, vel sp. Vin. Camplior, , leviter crocatus linteis applicatus .
Art. et Ieto. Si sanguinis largior copia suggillationem Chirur- fecerit, quam ut digeri absque coe citatis aliorumque gi CRincommodarum periculo possit, aperiri protinus cornea ψΘς I. debet, ut inde cruore emisso naturalis videndi poten xyψφ' tia, quantum fieri potest , vindicetur . Historiam lubet ' est Acad. Parili. sis. Ann. 17o9. pag. 16. edit. Pl' 'sel. huc facientem in medium adducere. Postquam e nim quidam gravem in oculo plagam seu contusionem acceperat, ut propter nimiam cruoris intus effusi co piam nihil amplius cernere valeret , facto vulnere transverso cornea per sorabatur, sanguineque ita feliciter e- nais Io, ut non dolores tantum fere nullos aeger senserit, nec noxia cicatrix remanserit, pristinam videndi potentiam 1 ine detrimento recuperavit ; ut ut ter pro pter copiam, firmius harrescentem cruorem tunicam Corneam aperire necesse fuerit. Ad promovendam autem glutinationem spleniis in mixtura ex aquae plantag. Un C. iv. 3c aquae vulnerariae unc. ij. praeparata tinctis per octi duum circiter opera impendebatur, quo quidem Allen Pars II. L cla
360쪽
elapso tempore usque adeo feliciter absoluta curati fuit , ut ab oculo sano atque integro is, qui plaganatque Medici ferrum expertus fuerat , plane non V, ferret ; nisi fortassis in eo, quod paulo ampliorem ha beret pupillam: tametsi hoc non tam ab operation chirurgica , quam potius ab ipsius plagae vehementit profectum esse videretur .
tionis reaula de Cataractis . Opera tio sCataracta.
Art. 2121. Suffusio si1ve cataracta est pupillae obstructio ab opaco aliquo interposito inducta , quae visum minuit, aut e X tinguit. Cati sae hujus affectus sunt ut plurimum obscurae , aliquando tamen evidentes , uti contusio , nimis allidua ad lucernam lectio, balneorum uia sus inordinatus, dc in genere quicquid fluxionem ad oculis promovet; est Ubora nonnu quam in cataractam
transi. Differentiae suffusionum sunt variae nempe I ratione crassitiei, vel tenuitatis materiae, ex qua pellicula constat. a. ratione colori S, an alba sit, vel nigra, citrina , vel Viridis, aut subfusca. 3. a situ , num etenim uVeae, num corneae proprius adhaereat: Certum enim est cataractam semper inter Πυρam dc tunicam sol roticam contineri , in quo nunc humore aqueo, instar syndonis, innatare dc fluctuare videtur, nunc fir miter tunicis, praesertirn u Veta, adhaerescere . Art. 2122. Suffusio in initio discuti potest , ut multi fidei integerrimae aut hores testantur . Suffuso nigra', nec medicamentis, nec acu curabilis est. Sequens est
optima regula de cataractis, scilicet , si quando videa tur accrescere , , discutisntium m)dicamentorum Ut res ex e gri cienti tomporis ferie permittatur ca Pscere, donec acui d positoria idonea nat&raliter reddatur. Modus operationis perficiendae unicus est; in- trudendo , scilicet, acum depositoriam per adnatam , dccorneam e minoribus oculorum angulis veris nasum, di cataractam eadem involvendo, tandemque ad oculi
basim deponendo, ut ibidem resideat, seu leni manus 'atur. Post haec usitatum est, quietem per plures dies patienti imperare, vel in lecto , vel extra; '