장음표시 사용
321쪽
CAP. IX. Ities Venerea. 3I Art. 2OO8. Quando lueS venerea Thophis, ulceri- Luisbusque depascentibus stipatur, tunc profecto sudorisera Vς ς diaeta minus eis cax est, quam quod opus sit ad morbi, 'n' magnitudinem subigendam, atque proinde ad salivati . litibnem confugere oportet, quae cum periculo & damno cedere potest, ni necessariae quaedam praecautiones in administrando mercurio religiose observentur. Multiplices sunt modi , quibus hydrargiri ope salivatio excitatur; videlicet frictione , suffumigio , Cataplasmate; dc Pillulis , nulla autem tutior ea, quae frictione absolvitur; quae nihilominus si debitis cautioni bus non celebretur, periculum est salivationem non consequi, pro qua molesta quaedam symptomata superve
Confricato 2Egro obducitur lineo aliquantulum absumpto , quo utendum in subsequentibus etiam frictionibus , nec permittari aut renovari debent vestes , subucula , & lecti integumenta , nisi curatione prorsu S absoluta .
Si una alterave celebrata Frictione os inflammatur desistendum est; metu, ne ptyalismus nimium redundet aut ulcera ad pharyngem usque extendantur, aut ad ce sophagum, quod impedita deglutitione mortem inferret .
Prae ceteris diligenter observandum est , an ulcera, quae in ore excitantur nigri cante quodam colore ina buantur, quo casu protinus desisti debet ad unctione , cum hujusmodi symptoma omnium gravius sit, & periculosius eorum, quae in Salivatione occurrere pollini. Saepissime enim mortem pra' notat, quia dispositionem homorum ad gangraenam , & sphaceium ostendit. Quando Ptyalismus nimis redundat mutatis indumentis , & aere cubiculi refrigerato sequentis P tisanae uno alterove cyatho purgabitur. . Senn. mundat. unc. sum. Glrorrh , fiamin. - iij corianti. I ij. Aq. commvn. Iib. j. jem. i und. frigid. Lik' 'additis Citr. in1rusta concis. mian. j. Crem. tartar. va. ''
puis. I ij. orato liquore bini aegro ciathi exhibeantur , unus posse asterum horae interva si hauriendi , ut inde biborio ab unimo oalbo us carnium propinet. Quando leves frictiones adhibentur, bis quotidie re n0vari possunt, mane scilicet & vespere, modo facile ab aegro
322쪽
aegro perserantur; quod si fortiores ministrentur ad hi bita nempe unguenti mercurialis unica, quae Sij. δίsem. hydrargiri saltem importat, sernet in die operationem renovare satis est. Quomo- Art. 2OO'. Symplom Ata salivatione provehente surio sa- pervenientia ita tractari debΡnt ac si ab hydrargiro nulli V U0- latenus proficiscerentur , phlebotomia nempe instituta , si Riβ sym Cebris urgear , alvo laxata, si saliva nimis abundet, si S 'li: tu; inflammatur , si ulcera latiora evadant, ut inde maior hydrarpi vi actio per inferiora egrediatur, atque demum ulceribus mundificati; Melle rosa t. cum s p. vi triol. vel sal. vel sulph. si eadem livescendo gangraenae
ert. χo 1 o. Si salivatio quinto , vel sexto die usque ab institutis frictionibus noni prodeat eisdem insistendum quidem minime est, sed solicita bifur Mercurio dui ci ad grana xv. vel xx. cum Consest. dE Hyacinth. i. sub forma pillular. devorando. Id ipsum quoque juberi poterit si incoepta salivatio quantum par esst non Abundaverit, aut si citius se se cohibuerit . Quidam
mane ad balneum ablegare aegrum , dc vespere fricarei consuescunt, ubi salivatio votis non respondeat, quod
non laudamus , nisi pro quibus semel incoepta sponte sua defecit, vel in iis perperam curati fuerunt, nec rite inunctio fuit ministrata
Art. 2o1 I. Ut salivatio rite procedat, adeo copiosa CRI 'ς seri debet , ut et . horarum tempore ad lib. iv. ascen-
d1t, atque etiam copiosior laudator, modo nihil mali Ihhi; aegris impendat. Necessarium est Iu 'i effluxu eamdem saliva. profluere, & viscosam , densam , spissamque per uinde
'ionis. cim die 8 eodem tenore Continuare . Totum salivationis
tempus pro debili opibus ad dies 2o. vel 3 o. extendi de bet , quibus convenit frictiones pedetentim celebrare , duobus videlicet ineristis diebus a singula frustione re novanda , aut longiori raterposito tempore , prout aequius judicabitur, quo casu diutius totum salivationis tempus extendi debebit. In r6bustioribus autem , dc in quibuς lues jam inveterata adess, ad septem hebdomada. ex tendendum erit, vel adhuc magis si necessarium videa tur . Hoc item casu vehementiam salivationis habito re petii ejus durationis imminuere licebit.
gri. ro12. Salivatione itaque aliquantulum provecta levem
323쪽
levem Gua jaci, Chi nae , dc Sarsae par illae decoctionem aegre praetcri bere juvat, cui, si febris adsit, aut nimis emaciatus , sit, simplex Ptisana ex Rad, graminis, diglycyrrhi Z. propinabitur . Cum alimentis duriusculis vesci nequeat, quovis bilis rio , vel tri horio propinabuntur ei juscula consumptarum carnium vituli, & pullorum, interjectis subit de aliarum carnium gelatinis; usque suum saepe abluet Ptisana superius descripta, vel hordei decocto , vel lacte tepido. Nec vino nec fac charatis fruatur & ubi
juscula stomachetur , lacte cocto cum ovi luteo utatur . Hoc vero casu alvum laxantia crebris ac citius p popinabuntur. Juvabit etiam clysteribus alvum solutam servare Utcumque de vigiliis aegri conquerantur cavendum
est a NarcoticiS, quippe liujusmodi medicamenta cum facile salivationem inhibeant , hydargiri impedita actio
graviora quidem mala invehere posset. Diutius quam par est salivatione protrahente necessarium erit purgationes re iterare, indumenta renoVare
ab uno in aliud cubile aegrum transferre, atque etiam in aliud cubiculum , debitis tamen cautionibus , di tu telis observati S . Si agger tumentes glandulas ad inguin1 habuerit ob suppressum Bubonem , vel in pene condylomata aut ut cera cancro idea absoluta salivatione etiam permanentia, haec ipsa loca unguento mercuriali fricare oportebir, quo non obstante duris adhu et glandulis persistentibus, & perseverantibus nodis id sane nihil detrahit , quin persecte curatus non fuerit aeger , quamvis sa spicari possit omnino non convalutile . Sed adhuc magis de integritate curationis hesitare poterit , ubi quosdam dolores per artus sibi reliquos elle perceperit, quemadmodum absoluta salivationis cara saepenumero accidit, quod tamen nisi a valida humorum dis lolutione provenit hyarargiri a
clione parta , cui satis diaeta sudorifera per hebdoma
dam continuata medetur . Art. et o 13. Finita Curation o aegri ut plurimum a vehementi ciborum appetitu , & inexplebili quasi fame exercentur , quod ab insigni pasta humorum evacuatio ne provenit, q iare temperantia eisdem iubenda erunt,
ct ut a nimia ingurgitatione se absti neant imperandum ; quia naturali calore deiicin te stomachus iners est in- .entem
324쪽
318 Lues Venerea . CAP. IV. gentem eduliorum copiam sustinendi, unde alvi fluxu haud aegre accedente, ex virium languorem praegressa curatione ab umptarum, gulae expletio .in perniciem valetudinis cederet. Quamobrem pro omni victa contenti sint aegri pana tellis cum ovi luteo conditis, horiza , dc hordeo, si milibusque carnium jure incoctis, despectis aliquandiu carnibus, & solidioribus alimentis, quae profecto mi nus apti essent dentibus ab hydrargiro infirmatis, bc
gingivis extenuatis rite conterendi, quae tamen manducare tunc securius poterunt, quando partibus fatis roboratis ad necessariam masticationem absolvendam consuetam aptitudinem recuperaverint.
Art. 2o14. Cl. Viri D. V an Suvieten S. C. R. M. Archiatri Epistolae excerptae ex opere cujus titulus :Commentarii de rebus in scientia, b Mediciva gestic f. I 736. Mercurii usum magni facio, sed multa hic opus prudentia est in primis dum crudus datur, vel affricatur cuti. Non omnibus bene cessisse haec tentamina scio. Si mercurius sublimatus corri suus solvatur in spiritus iumenti recti ato hac lege ut in singulis unciis spiritus haereat medium granum , & deinde hujus detur mane ac vespere cochlear adultis, vel ad summum duo cochlearia, potando simul largam copiam decocti hortadei, vel alterius cujuscunque emollientis: mira essica cia Observatur in lue venerea, & aliis morbis dissicit
Trecentos tu lab Irantes in Nos com Io collegia praeterito anno vidi dc absque salivatione omnes exiverunt fani, hoc solo remedio usi. paruin argenti vivi, sedem cacissimi redditi, ex multa liquidi copia diluti, vidi profuisse quam maxime . Ees altera . Usus illius remedii tam diu protrahitur , quamdiu ali quid de tu s symptomatibus superesst; tuto sumitur etiam diu. Cancrosum in lingua ulcus curatum viden
325쪽
CAP. IX. Lues VHnerea. 3Iydum per novem menses hoc remedio uteretur puella , dc abjque noxa ulla.
A pinguibus sale , vel fumo induratis, lardo in pri mis abstinendum jubeo; juscula, olera mollia, carnes
paucas concedo facile . Ptisanam hordei cum quarta par te lactis copiosam do, vel aliud quodcumque decoctum emolliens . In Nos comi is cubiculi ambitu continentur; plures curavi; qui quotidie per urbem vagabantur, inprimis verno , dc aestivo tempore . Praeterito mense ducenti e Nossecomio exiverunt curati hac methodo: post paucos dies trecenti alii ingredientur . Credo, dc apud vos similem successiim sperari posse, cum in Hispania per decem annos inveteratam luem silc curaverit Archiater Reginae Viduae; cui indicaveram hoc remedium dic.
Siet e Faycicutas Morbortim decimus.
PLICA POLONICA. doneti sententia.
Art. 2o IS. T)Lica capillorum morbus est , Polonis L plerumque endemius, tam maribus quZm pol bri asceminis, imo pueris dc infantibus , ut in Hil etia , en de Alyatia, dc Be ii parte ad Ebenum, ac in Hungaria mi a de cognitus, ast non tam frequens . In metaria interdum alibi animalia hoc morbo infestari, praesertim equos , testatur Cpg
gri et oi 6. Est autem plica affectus capillorum gra' ta is, malignus, Jc periculosus, in quo capilli capitis in- ' dissolubili implicatione , dc agglutinatione , seu in visca-rtione contorquentur, cum gravissima totius corporis ar- 'tuumque tam superiorum , quam inferiorum , capitisque laesio ne, antequam capilli complicentur , magno dolore, sudore plerumque concomitante . Art. 2oI7. Praecisio capillorum intempestiva in siς 1, euro
326쪽
31o PIica Polonica. CAP. IX. quae ii una perfecto senare zdi penitus extirpare Patalent , θ' quoniam in his regionibus nWquam invenitur , 1 drvacuum erit de tuo diutius ecrat. ori. Farrago sententiarum . Art. 2oIῖ. Cognoscitur Plica ex capillorum cirrhis, k'' doloribus attus, & ossa infestantibus , convulsionibus , periculorum copia . Ungues in pollicibus pedum sunt tabri, nigri, ilistar cornu hirci.
Curatio. Curatio est bonae spei si nulli dolores acuunt, natu excrementitia materia in capillos deponitur . Purgantibus Jc venae sectione morbus exasperatur . Quidam ca-pnt decocto brancae ursinae abluunt. Jonsonus . Quaedam D. Connor Medicus Anglus hoc morbo diligenter per ei R quisito fatetur , ejus causam longe cognitu d 'cilem die Πλ fore sed omne quod de ea effata potest illud eli , quod pro Arthritidis specie capillos obsidente habea tur . Affirmat insuper plurimum errare , qui hujus morbi genesin negligentiae Polorum sibi capillos raro, vel numquam pectentium tribuunt, siquidem quouique eadem attingat, effectum alibi adeo inconspicuum num quam certe tam brevi tempore producere poliet, cum intra noctis spatium interdum plica generetur. habulosum itidem esse , ait, quod narratui de emuxu sanis uinis a capillis quando plica abscinditur , plurimos Enim in Polonia novi , qui impune capillos sibi ab sciderunt, inter quos nonnulli quidem teli At I lunt, visum sibi a sectione turbatum fuisse , doloresque pera I tus, & membrorum contorsiones supe Iveniit eo
Art. 22 I9. Salia fati seu tinea; Angli sonant a ScaIT dHead. Hujus affectus tres species ab authoribus numerantur, viz. tinea ficca, humida, &revera sunt tantum varii gradus eJusdem affectus, sed prete termissis hisce divisionibus minus iacessariis morbus definiri potest ulcuscula manantia capitibus InfantusIexorsa a Vitioso, corrosvo, aut si lino humove et H
327쪽
CAP. X. Tinea. 32 Idulas culaneas exedente , quae tractu temporis te aer a
rana earum destruunt, oc depraedantur . In primo gra du velamine albido , sicco, furfuraceo , aut squamoso caput obducitur. In secundo gradu caro subj acens grata Dulata apparet, ad iustar seminum in ficu bia; transtaversuta sectis. Gradus tertius est ulcerosus , si ut dicho dies , favi. Nomen desumitur a et Irmi uia tInsa ob 1imilitudinem foraminum , quae ab isto animali in chartaris , dc vestimentis effodiuntur.
Art. aoeto. Ad amovendam incrustationem fotus, dc unguentum sequens ab Urimbrosio Paraeo laudantur ; . . Ead. alth. Iapath. Acut. A dtu. an a q. f. coque
in lix toto tenui, Cai adda cur modicum acepi pro fotu bis in die usurpand. unguentum conficitur eae foriis nasturcii horidos cum axungia porcina contusis vel frixis, quod et . horiS opus absolvet; ad radicalem autem curam hujusce mali contumacissimi recite perstaciendam consulatur author, qui de eo pulchre scri psit , & optima remedia ex probatissimis scriptoribu cum judicio accumulavit. Sed negotiun adhuc ab , oreviare possumus : Experientia etenim ea octus sum
hunc affectum fota Pisse lari Indici inunctione amota prius incrusatione , ut anis dictum fuit ) tuto ac ci-io sanari posse.
Farrago sententiarum. Art. 2or I. Tinea sicca perinde est ac Porrigo , quam Ptyriasin Graeci dicunt, dc fit quando tenues ac furtu Taceas squamulae e X capitis, & reliqui corporis super- scio nulla relicta exulceratione decidunt . Tinea humida perinde est ac Psydracia, aut exanthemata capitis ubi exiles fiunt in capite excrescentiae , pustulis similes, quae summam cutis superficiem CXa sperant. Exanthemata Vero ex Paulo PMinna summae cutis pustulae sunt, dc exulcerationes subrubrae , ac salebrosae . Tinea demum lupinosa favos, seu Graecorum actio ras constituit, ubi ulcera tenuissimis foraminibus cutemperiurant, e quibus viscida finie3 excernitur. Haud
1ane dii par. huic figura , dc alpe tu malum est , quod
certon h. e. favum dicitur, quoniam foraminibu S am-
328쪽
31 et Tinea. CAP. X. plioribus terebratum mellis instar humiditas perinde ac
in apum favis continetur . I inΞta . Art. 2O22. Acores infantum seu crusta lactea nihil periculi involvunt; sibi enim relicti sponte tandem evanescunt: id quod per vulgus notum est. Quando autem unguinosis , . vel aliis incongruis topicis re tropelluntur , tunc infausta damna succedunt. Quod adeo pervulgatum est , ut ipsit parentes hinc externa auxilia plerumque rejiciant. Achores autem maligni seu Tinea lupinosa , cum in diciis impetiginis alterioris sunt considerationis . Licet autem recen S malum congruae medicationi facilius cedat , inveteratum tamen pertinacissimum est . Art. 2o23. Tineam rubicundam per hyrudinum si ctionem sanatam vidisse testatur Thases lib. 36.e-- 3. Cap. a. Siccam nulla indigere medela eviden R ' 'V tissimum est , humidas pulveres absorbenteS cum an timonio diaphoretico, & momento flor. sulph. interne , o l. ovorum, Vel unguento ex ol. hyperici , & momento cerae citrinae parato subigitur. Achores maligni curantur depuratis primo humoribus per laxantia potissimum se rosa, per diluentia, & ab sorbentia . Externe vero radiceS capillorum extirpentur emplastro glutinante e pice, colophonio, dc resina parato , deinde succurratur unguento quodam mundi scante, & maturante. Ad mundi fiCandum ol. laterinum o ptimos effectus edit. Ulcuscula ad suppurationem re ducuntur attrahentibus, & maturantibus e cera, & re sina paratis. In ambitu autem Emplastrum juvat despermate ranarum camphoratum . Iunc herus .
cognoscendis & curandis. Subiccti .Art. et ora. Oculum nobilissimum totius corporis or- digni- ga non quod emphasi quadam lux corporis appellatur ) curam medicorum praecipuam mereri damnum illud ingens , quod a caecitate patimur, testatur. Series Morborum ocularium primariorum saltem
quibus reliqui reserri postulat a scriptoribus passim
recens torum in ordinem reda ista.
329쪽
Psorophthalmia, lippitudo pruriginqsa. 2129. Xerophthalmia, lippitudo arida. 2O33. Sclerophthalmia , lippitudo dura. 2O37. seseria sis, lippitudo sicli irrhosa, livida. zo 3 9.
Trichisis, pilorum vitium. 2 424 Madorosi de uvium pilorum. 2O 4. Ancycloblepharon , coalescentia palpebra rum . 2O4 F.
Lagophthalmia, superior palpebra justo
Phthiriasis, pediculatio . 2O6O ophthalmia ; inflammatio oculi. 2O62. Oedema , tumor CedematosuS . 2O78. Hydrophthalnaia . 2O8 r. Hypo pyron , sanies sub Cornea. 2O83. Phlyctaenae , pustulae miliares . 2O87. Anthraco sis , carbunculus GCuli. 2os 9. Synchysis , humorum confusio . ZO8O. Pterigium, unguis oculi. 2O93. Proptosis, ruptura cornea ZO92. Rhexis , rreptura tunicarum cum humo rum effluxus . 2Io6. oule , cicatrix , leucoma, , . 2IO8.. Hypo sphaginae, Suggillatio . 2IO T. Hypochyma, sussu sto, vel cataracta . 2II P. Glaucoma, mutatio humoris chrystallini in glaucum colorem. 2I 29. Epiphora , catarrhus Oculi. ZI32. Proptosis, exitus oculi fere ex orbi
330쪽
Morbi ac vitia reli qua in Prioribus
N. XV. morbis cognoscend. Θc. CAP. X. Atrophia, tabes oculi. 2157. Medriasis, pupillae dilatatio. 2I 8. Melopis , pupillae angustia . . a IS9.
Plege oculorum vulnera&contusioneS. 2I SO. Fleos, ulcus oculi. 2I67. Paralysis, musculorum resolutio . 2I69. Strabismus, oculorum distortio . 2I7o. Eucanthis, excrescentia carnosa . 2I72.
Anchilope, aegilops, & fistula lacryma
rL eto 13. Em physema sive oculi inflatio est Tu mor fatu lentus palpebrarum circa coloris mutationem subito accidens: in corporibus cachecticis & scor buticis est affectus levioris momenti. vid. Emphylema 2 28. )Pladorosis .
.are. χo26. Plaedorosii S, sarcomatis quodammocio species, morum ob similitudinem vocaeta, est tuberculum lividum in palpebris naucenS, non iri margine , sed irequentius in medio cilii superioris, doloris experS, ectTumor in cicta contentus, sicut Atheroma, stea ima, ct melliceris , quae in palpebris etiam quandoque accidunt. Hi Tumores extirpatu haeua dissiciles 1 L At. vid. art. 25 34.
N 2o27 Aer'chordon, sive vrrruca ocu Ii laetioriseia pr o excit sicentia praeternaturali acceptλ est Vitium multifarium . Dii. i. m superiori ira pol, quae est excrerines' si ibstantiae pingvssi mi tibi Smv-