장음표시 사용
441쪽
inque usum status luijus monstravit Pudeat igitur vel tandem nugarum, to
agamus, ut Galeno hei e constet honos suus
1 . Memorabilis etiam hoc caput est, propterconfragosam disputationem de particula ἀ1 6ωζm definitione morbi. de qua ego M. παθολογ. cap.Io.&I1. Quemadmodum,vult dicere Gallantas heic, SMaitas habet πλατος ικα-,ita ut morbus sit morbuheoprogres ius esse debet, ut sitάιΘ1πας siensibilis.
Σ8. Me ininero eciam observatiunculae,quam olim ex hoc capite,qua de ευκρα- cia exstruxi, In omnibus praedicamentis vocabula sunt πολυσημαι, praeterquam
in substantia. Haec enim non recipit magis di meus. Huic jam oppono illud, Cerebrum est vocabulum substantiae, tamen in palma quoque est cerebrum. Ita cor. Ita hepar Fortassia dici hoc poterat, si saprentes imponerent nomina.. rum Helcamplaitheatraliam quidam, Hem tibi venustam lucem In ἐυκρας ρε si δυσκρασιὰl Hoc enim monstri parit latitudo tua moram hoc, antequam tu nascereris, o pueri Tu vero nondum didicisti, quid artibus liceat praescientiis.. Quod qucina inus repetam heic, convicium facit sapientum omnia omnibis locis inculcare, in οψιμαθων ἐς ι. Suinciat autem tibi nunc in γιει- ωκρασία , de qua itutio capitis sequentis,
I. Is igitur,quam somniant Sanitatem, relinquamus illis custodiendam nox
a vero ad Φαινομενα regressi, duplicem ponamus sanitatem . Mεμ τον τε ἀμεμπῆ ν, de quarum utraque quia dixi, proprium utriusque scopum edamus. Best αμε ia sesquidem eXacta Curat Odia, quod adsensum με- η aurem non ita, acta Tentare enim oportet correctionem in rem periermn sanarum, studentes ficciores facere, quae sunt luimidiores aeqtio: humidiores contra. Ita calidioribus; demere excessiim frigiato una castigare ametriam. z. Qt autem victu Pan quis esticiat pro C , ostendit sermo sequens in portet enim me prius discurrere de modo, quo quis servet sanitatem optimae naturae: ante etiana explicare, quae sit optima illa constitutio corporis Est autem, si quis ex propria rei natura loq tu teniperatissima juxta& habens conformationem action Ibus edendis aptistit nam Praeterea, ut partium similarium numerus constet, ut d magnitudo,quax um constructio undiquaque sit naturalis adactiones suas ..
quod adnotas, Corpus totam sit bene habitum Tase est, quod medium,ootinet inter gracile carnosam Carnosum ver,an crassium dieas nihil intererit. Ita Sc in aliis excessibus exquisite sit medium ut non hirsutum dicere possis, i n glabrumpitis: sed neque moli:,durumve; nequealbum, nigrumve neque ladis venis,nullisve, quae conspicuae sint. Ita neque iracundum sit hoc subjectum, neque timidum, neque somnolentum , neque vigil neque hebes, neque maliti fiammeque libidinosum,aut contrario modo dispositum.
442쪽
. Quod si omnibus partibus sit bene proportionatum, tale quandoque est visu pulcerrimum, symmetrum quippe,omnibus, laboribus aptum. Habebit vero e alias notas in singulis partibus bonae temperiei , in . de Temp. descriptas Pleraque enim corpora temperata quidem tunt, capitibus videlicet: intemperata autem thorace abdomine, aut partibus genitalibus. Quorundam intemperies in artubus est inlpicua, multis in uno aut pluribus Vilceribus , aut unaa-ilia parte. s. In multis observavi duplex temperamentum, v. g.in ventriculo aliud esse totius visceras, bonum, malumve, aliud oris ventriculi, Et haec quidem depravis corporum constitutionibus alibi persequar.
6. Observo , Galenum in externa corporis symmetria tacite se referre ad Canona Polycleti, cujus mentio I.Temp.ult. Erat statua δορυφορέ , ad cujus commensurationem reliqui statuarii respiciebant.
r. ' , optima jam dicam , in qua singulae partes inculpatam habent totam suam substantiam Talis homo, subditus arti Sanitatis tuendae, felicem se praedicet, si a prima nativitate gubernetur ab illa Sic enim&animae succurretus bono victu bonos mores ingenerante illi Sed&maxime juvabitur anima, si in subsequentium aetatum aliqua fruatur illo. 2. Dieam autem primo loco, quo modo Medicus, qui talem sub tutela ha beat statim ab initio manum illum praestare tota suavita possit, hoc excepto, si quid violentum extrinsecus incidat. Hoc enim custos ille sanitatis avertere non potest.
3. SecundΘ loco, quomodo, si omnino non sit recens natus puer , sed qui jam regi se patiatur, tractandus ille sit. Et sic toto vitae suae decursu. Hic igitur re. cens natus, quem inculpatum praesupponimus toto corpore, primum fasciis in volvatur,asperso modice sale hoc fine, ut cutis ipsius densior fiat, firmiorque in ternis partibus. Quam diu enim in utero est, Onanra, quae illi occurrunt, mollia sunt, nec ullum alicubi durum corpus contingit, nec aerem frigidum sentit, a quibus cutis cogatur, denseturq;,ut fiat se ipsa, aliisq; partibus durior di densior. . Postquam editus in lucem est, necessiario occurrunt illi&frigus cecalor.&nuilla ipsa cute duriora corpora. Propterea cutis, quae est nativum corporis tegumentum , ita debet a nobis praeparari , ut sit aptistima ad resistendum. Haec praeparatio solo fit sale,certe in pueris secundum naturam constitutis. Qui enim Hadigent pulvere sol myrti , aut alius talis, horum status jam in vitio est. Nobis vero,nunc quidem, te optime constitutis sermo est.
s. Tale igitur corpus fasciatum lacte utatur pro alimento, balneo aquae dulcis.
443쪽
dulcis. Humido enim in universum opum habet matrimento quandoquidem citem peramento est humidius prae aliis aetatibus. s. offert se autem hoc primum consideratu necessarium ad fanum victum. Sunt enim, qui putant,siccandas semper esse naturas humidas, quemadmodum etiam calefaciendas frigidas,hurnectandas siccas,refrigerandas calidas A similibus enim aligeri omnem ametriam, veluti a contrariis refringi ci domari. Uno verbo, Contraria esse contrariorum remedia.
. Debebant autem legit Ie non hoc tantum Hipp. axioma, sed de illud, cum inquit, Humidus ictin omnibus convenitfebricitantibin praecipuepueruusque, qui assueti
sunt crirere. Videtur enim in his tria sibi invicem composuisse, morbum, aetatem Sc consuetudinem A morbo enim indicationem sumit conuarii:ab aetate dirconsuetudine similium. Febri enim quae morbus est calidus&squalidus debetur contrarium, victus humidus: pueris quibus humiditas non est morbosa, sed secundum naturam, aut aetatem, quod simili mum, S utilissamum est:sic consuetudinibus quippe quae naturas quasdam ascicitias operantur, contrariorum oblatio est adversit sima. II 8. Et merito. Quae enim secundum naturam se habent eo ora, illis servari debet habitus familiaris: aegros autem alterare oportet,ec in contrarium statumrransponere. Servatur igitur unumquodque a similibus : alteratur a contrariis, Non itaque debent siccari pueri, nisi cum humiditas praeternaturam illis est, ut inraucedine, gravedine&catarrhis sed alendi pro ratione naturae suae, hum ctantes balneis aquae potabilis; quaecunque enim medicamentosi quid habenti siccant omnia, ut sulphurea,bituminosa δ altaminosa: atque ita alimentum praebere potumque qua pote, maxime humectantem.' Haec providentia est ipsius naturae , cum humidum alimentum paravit illis,la maternum. Hoc igitur omnibus pueris est convenientissimam, nisi cum morbosum est Non minus vero illi etiam, qui optimi sit temperamenti, de quo nobis nunc sermo. Verisimile enim est, matremn hujus filii,non solum toto corpore inculpabilem esse: sed dc lac ipsius. Quam diu enim in utero moramur, alimentum nobis suppeditatus exsanguine: exsanguine autem lac fit, exiguam mutationem experto m mammis. Quicunque igitur infantes materno lacte fruuntur, alimentum habent consuetum c familiare. Videtur autem Natura non so-ham praeparasse infamibus tale alimentum, sed dc facultates statim ab initio tribuisse illis connatas ut uti illo possit. Recens enim narorum ori siquis imposuerit papillam mammae, fugit 3c degluti promtissime. Si vero doleant&plorent, non minimum remedium est,papilla ori ipsius imposita. IO. Tria igitur haec nutrices repererant paerorum remedia, ab experientia edoctae. Unum quidem jam dictum reliqua autem duo motus moderatus 3 cantilena,quibus usae illia non mitigant tantum, sedi somnum inducunt, signi ficante Natura hoc ipso,quod ad lusicam cst Gymnasticam inclinemus,& quod quicunque api natas est his arcibus, is&corpori&animae optime prospicieta
444쪽
ii Nota dignum censuit Pontanus I.Bellar.Att.2 7. salituram infantum pud Ebraeos quoque ustupatam fuisse. Probat autem ex Ezech. i6. Com. D. Hieronymi m eum locum , nec non ex hoc Galeni loco. Nec dubito .esse adhuc ineonsuetudine apud nostros Judaeos. Uerum quod addit Pontanus, Mollissimam hanc aetatem nostram ne levem quidem salis aspersionem admittere, tam verum esse puto quam illud, elum nobis eue propinquius quam olim erat. Hoc tanto libentius acceptΘ, quo longius a consuetudine siccandi rece Iimus. Obstetraces enim nostrae post balneum nos inungunt unguento humecta te de refrigerante, usquedum epidermis tota abscessierit. 11. Caeterum in hoc capite fundatur quoque sententia illorum , qui matri
r. TUtricibus igitur triplex est inventus motus infantum,in cunis, grabato di i propriis ultas. Ubi hoc alterum venit nobis conuderandum, an,&qua lrenus pueri&oercitia conveniantὸ cum revera maximesagian ad sanitatis conservationem Asclepiades enim disertevi manifestb contemnit exercitia. Erasistratus timidus est, sed reapse ad Asclepiadis mentem accedit alii omnes Medici
laudant, non tantum ad comparandam ευε ανsed 3 ad lanitatem. a. Sunt autem tria prima ercitiorum genera, quotiannitum nictus ipsius differentiae. Aut enim a nobis est motus: autis alio: aut a medicamento. Et hoc tertium nequaquam sanis aptum est:alterum ritia avigando, equitando, vehendo, atque adeo,ut a dictum est, incunt in grabatulis, in ulnis. Recens nati non dum egent tanto mom, quantus est in curru. nave, aut equo mulier,ad tertium, quartum e.aetati S annum pervenerunt , iis licet moderata moveri et is curru, vel in navigio
3. Ubi vero pueri septennium contigere, fortiora teserant exercitia, &jare equis assiuefieri possunt Aselysis moventur pueri, cum serpere jam possunt, pestissimum cum ambulare.Sed enim cogere non oportet, nec rura iis distorquean tur. Certe, vel in hac aetate palam fit, quam familiaria nobis sint exercitia. Notenim quamvis incluseris pueros, possis prohibere, quo minus discurrant&saltant pullorum equorum Sc vitulorum ad instar.
. Sufficit enim sibi ipsi Natura in omnibus animalibus ad moliendosi
Teiusfamiliares ad ianitatem&salutem. s. At vero Asclepiade inihil horum intelligentes , per multum otium sophismata texentes,probare conantur,exercitia ad sanitatem haudquaquam conferre. Contra hos iterum dicentur, quae videbuntur, cum nugae illorum in infi
445쪽
c. Iam enim non propositum est mihi confutare sophistarum garrulit tem, sed docere, quod utile est ad sanitatem. Redeo ad pueros optime constitutos corpore: hos vero 3 mente bene habere verisimile est,quemadmodum contra, quae aequo animosiores sunt, aut timidiores, acutiores aut hebetiores, gulosiores,in sic de caeteris. Hos enim necesta est non bene temperatos esse partibus iis, quibus ea, quae dicta sunt, obimus Pluribus actum est super illis in opere de Sent.Hipp.9Plat. . Qui nunc propositus est nobis puer, antecellit in omnibus. In hoc non est opus ulla correctione morum: potius hoc agendum, ne corrumpatur. Custoditur autem omne iisdem genere, a quibus& corrumpitur Corrumpuntur autem mores animi a pravis consuetudinibus,in cibo &potu, in exercitiis S spec2aculis, in auditionibus omni Musica. 8. Haec omnia comperta habere debetis,qui artem tuendae sanitatis pracst lincare velit, nec putare, solius Philosophi esse de moribus conformandis praecipere. Illi igitur, propter aliud quid majus commendata fuerit sinitas animi Medico autem, ne corpus in morbos pronum sic Ira enim δcejulatus, maeror, cura immodica, vigilia continua febres accendit, & magnorum morborum causae fiunt. Veluti e contrario remissio mentis, stultitia, animusque undequaque piger, decolorationes facit: atrophias imultas,propter debilitatem caloris nativi.'. Hunc omnimodis conservare oportet interminis mitatis, continendo intra moderata exercitia, non corporis solum, seda animi. Immoderati motus sunt varia concupisci, disputare intra se,irasci. Nimii, biliosum reddunt corpus.
In defectu pituitosum&frigidius. In biliosis febres , morbique alii calidi se
ostendunt. In pituitosis obstructiones oriuntui circa hepar&alia viscera epi-lepsiae, apoplexiae Sin summa, catarrhi, defluxionesque atrae. Io. Nos non paucos homines, multis annis aegrotantes ob morbos animi, sanos exhibuimus corrigentes affectuum vehementiam. HujuS rei non contemnendus testis sit Deus patrius Esculapius , qui scribi voluit cantilenas non pa cas,versusque scenicos ridiculόs, carmina item pro iis, quibus facultas irascibilis vehementius incitata temperamentum corporis effecerat calidius aequo. Aliis non paucis imperavit venari,equitare,armatos se exercere. quin&definivit quibusdam genus tam motus, quam armorum, quibus utendum esset. Non enim excitare tantum voluit facultatem irascibilem, cum esset debilior sed & modum praescripsit generi ipsi exercitiorum. Non enim eodem modo excitatur animus in pugna aprorum, ursorum, taurorum,aliorumq; robustorum animalium,ac in leporum, damarum,aliorumque timidorum. Neque eodem modo in levi armatura, ac in gravi.Ut etiam incursu celeri&medioci i,&in conteiatione cum aliis,& secum ipso. Ita si quis hortetur modo, alius etiam inclamet, re exstimulet ad laborem, plus promovebit eo,qui taceat. II. Sed de his quidem insequent.plura dicentur. In parvis pueris, optimam
446쪽
constitutionem habentibus de his enim sermo est non mediocris diligentia est,
cavere , ne fiat motus aliquis immoderatus. Cum enim ratione destituantur, cum plorant, clamant discurrunt, molestam sibi aliquid esse significant. Nos igiatur divinantes quid velint,damus illis, antequam crescat indignatio,&anima cum corpore vehementius cieatur. Sive enim dentiant, sive alicubi doleant ab exter nacausa, sive cacare, sive mingere, sive edere, sive bibere velint, saepe errabundi moventur quasi discruciati. 11. Fit ut calorem desiderent, cum frigent: fit ut frigus, cum calent situ stragulis onerentur. Nam dc haec gravia sunt, maXime cum vertere se volunt dilatere inlatus, aut artuum aliquod transrerre. Sed&quies ipsa non leviter onexosa est. Nullum enim animal gaudet ullo nimio,sed moderato indiget. Hoc vero non est unum omnibus,sed in relatione est omnis symmetria Quare oporte illum,qui nutritioni puerorum praefectus est, conjectorem esse accuratum illi ut
quod moderatu estvi familiare, ut semper praebeat illud , priusquam molesturturbet animum corpus. Quod si obscurum sit, quid velint, edinterim augeatucorrigatur statim praebendo desideratum, ita avertatur taedium. 13. Interim&jactatione super ulnis 4 cantiunculis, quibus callidiori nutrices utuntur, quaeri potest solatium. Ego vero, inuem aliquando remediundi cum infans toto die ejularet Mindignaretur,4 valde inordinateque se jectigiret, dubitabunda nutrice, nihilque proficiente appositione ad mammas , uti impolitione vasis sellularii, si forte necessarium quid naturae desideraret,ur quisceret. Non quiev1t etiam, cum in ulnis immotum teneret. Animadverti autet iratum ipsius, dc involucra maia sord diora esse, ipsumque infantem sordidue illotum,&justi balneare quidem ipsum, linteamina autem mutare in mundi. ra. Gibus factis, desiit infans calcitrare.&superveniente somno longissime qui .vit. Hac in re non prudentia tantum Opus est,sed diuturno etiam usu.
1 . An indignum est Galeno, quod ait, Si nescia quid puer relit,tamen illi . . dum Est, sed non indignum πολυλογία illa Asiatica Addam aliam causam lSCHERBIO observatam, in qua desipiunt omnes nostrae matres. Postqua iconstitutum est, tantum pultis debet devorare Titius , quantum forte nonpc est. Tamen illae digito instant, ut, nisi suffocari velit, cogatur deglutire. Hinc candescit, nec subito dormit. Fortassis ventriculUS copia gravatus, non: mittit somnum. Hinc immediate subseqllitur aliud incommodum, ita con tiunt cunas, ut capita subsiliant. in quo motu an non epilepsia, aut forte qii graviust Absque hoc si sit, an non ventriculi distenduntur, c voraces fiunt tamines 3 Unde quae incommoda, in totam vitam redundantia dictu, quina
447쪽
I. T T AZc omnia circa puerum ad tertium usque annum fieri volo. Inprimis au-Itatem non negligendam esse censeo nutricem in cibo potu, in Venere exercitiis, ut optimi temperamenti lac sit. Fiet autem tale, si sanguis sit optimus. Optimus est, si1 neque biliosus sit, neque melancholicus, neque pituitosus, neque serosus Talis iterum fit, iac moderata sint exercitia, cibi boni succi, convenienti tempore dati , in debita quantitate. Eadem est potus ratio. De his omnibus disseretur in sequent. diligenter. a. A Venere omnino abstinere jubeo lachantes feminas. Mensurnae enim purgationes cientur illas, quae cum his rem habent, dac sit viro sum. Quaedam etiam concipiunt, quo nihil nocentius puero, qui lacte sit nutriendus. Nam san- guinis pars optima in faetum absumitur. Nimirum, principium vitae in se conti- net, ab hoc regitur, hoc undiquaque attrahit proprium alimentum, quasi radis catum in utero,a quo inseparabile est noctu, diuque. 3. In defit,ut sit& in minori copia, pejor, atque adeblacipuam in mam- mis deterius, parciusque Propterea consuluerim, ut, si omnin5 et a sit haec nutrix,quaeratur altera probe inspicientes probantes lac ipsius gustu, visu, odoratu. Gustu enim dulce esse debet, visu a bum aequale, medium quid habens inter tenue&crassium: Et hoc videbitur optimum esse. Pravum autem aut crassum, laseo sum,aut serosum,lividumque,inaequale etiam tonsistentii colore. Iravum etiam est amarum: salsum , aut alius cujusdam qualitatis parti- ceps. Tale neque odo te est dulce. 4. Et hae quidem notarii bi sunto boni&mali lactis, quibusnilus aut im- praegnationem agnoscos, a morbum matris, ob quem cogaris ad aliam nutri- cem ire,&cum judicio eligere.
s. Hei crudior aliquis quaerat, quod sit principium illud rite, quod sanguis maternus dat 3 Nullum aliud quam Mum. . Quod quia hactenus Galenistae
non negarunt, non ero longior.
6. Idem quaerat, Cur Galenus, secutus Arist. 3. Hist.2r probet lac αελιμον. bridum 3 Dixi alibi. Est hoc de naturae arcanis. Noluit illa hominem nutriri sanguine, consequenter lacte,tam crasta, qualis bovillus, ne intellectus exsisteret bovillus Sedri aliud est, Videmus aegrescere infantes,si lacte nutriantur bovillo toto Propterea matres nostrae volunt tim Maiit Eliter.
AEc nutriet puerum selo lacte. At ver cum anteriores dentes emiserit . assuefacere oportet solidiore cibo quod ipsum faciunt
448쪽
mulieres, experientia doetae Praemandunt enim panem primum, deinde carnes cum leguminibus: quae similia alia, imponuntque ori puerorum. a. Oportet etiam fricare corpus illius oleo dulci , quemadmodum etiam pleraeque nutricum, quae dirigunt simulvi conformant corpusculum, studiose
faciunt. Veruntamen si bene sit conformatus puer, non opus est superflua cura nutricis in concilianda partium concinnitate. Sufficit enim frictio moderata cum balneo quotidiano, cavendo quantum seri potest, ne crudo lacte ventriculus sit plenus Periculum enim subest , ne ante coctionem di datur inhabitum. Hac cautione opus est vel maxime, cum frictio incumbit ventriculo lactis pleno. Rapitur enim,m dixi, inhabitum, praeci e caput petit. 3. Ideb diligenter attendendum est, ne puer cibum capiat ante vel balneum. vel frictionem. Hoc fiet, si nutrix observet tempora, quibus diutius dormit.
Tunc enim maxime ventriculus, aut omnino vacuus est,aut coctum alimentua
continet. Quae autem nutrices hodie,vel certo diei tempore faciunt, vel cum va
cat ipsis, utraeque peccant. sanecessariis fit, ut laedantur potius quam juven tur.Quod enim a nobis praescriptum est tempus, in aliam atque aliam incidit horam vel diei,vel noctis. 4. In adultioribus enim,qui jam corrigi possunt vel plagis,vel minis, vel increpationibus vel admonitionibus, duplex est tam frictionis quam balnei tempus Primum optimum, cum a somno matutino evigilant, luserunt aliquandiu ,ec jam cibum petunt. Tunc enim maxime imperandum illis, ut corpus quidem exerceant sanitatis , bonique habitus ergo animum autem ad obedientiam temperantiam componam. Secussi faxint, re ut esuriant.
3. Hoc igitur tempus optimum. Quod si negotium aliquod avocet Praesidem, modico exhibito pane,ludere sinet, quamdiu volet, puerum. Cumirer unpoposcerit,ium fricare&lavare. Verum, non concedet illi potum post cibum fieret enim subitanea ex ventriculbdistributio , quod non admittendum in exacte sano In vitio enim sunt illae corporum dispositiones , tueante balneuncomedunt. Haec controversia decidetur insequenti b. Hei crevocanda nobis i memoriam hypothesis nostra,agere nos de diaera pueri excellenter sani, quomodo talis maneat, in quo balnea instituuntur ante cibum. s. Quod spuer hic sit, in loco,in quo balneum publicum non sit, in horunmanus forte ne incidet quidem liber hic Nutrices enim ibi lavant pueros in alveis, donec secundum tertiumve annum attigerint. Ultei ius progresses, etsi ii quotidie,tertio certe, quartove ungunt, fricantque. Si tempus anni non obstet stagna&suvii sunt illis lavacra. Nos vero ista scribimus, neque Germanis, neque aliis agrestibus, barbarisve populis, non magis quam ursis, apris, leonibus aliisve bestiis sed Graecis, aliisque, qui licet genere barbari non sint , imitantutamen Graecorum instituta. Quis enim e nostris toleret, statim a nativitate, a
Ientem adhuc puerum, ad fluvios rapi, ibique quod de Germalais dicitur)simu proba
449쪽
probare legi mos ipsius natales, simul durare Velle corpora, dum mergunt aquae trigidar,ac si ferrum ignes actum esset. Itenim si perferat puer, nec laedatur,probavit integritatem stiam, simulque robur majus sibi acquisivit ex frigida, clarum est omnibus: sic,si vincatur calidum nativum ab externo frigore, necessario sta
.Et hoc nemo non intelligit. Quis igitur prudens,&non prorsus ferusscytha,in hoc periculum conjicere velit filiolum suum, in quo infelicis eventus praemium mors sit non praeclarii aliquod lucrum ΘFortassis asini,aut animalis alicujus irrationalis magnum bonum sit, corium habui metam densum , ut frigus illi molestum non sit homini rationali quid prosit hoc magnopere meque enim absolute verum est, neque simpliciter ad sanitatem eme utile cutim densissimam habere dc siccissimam, recte dixerit quis Cum enim duplex sit animalibus noxa,
altera ab externis causis, altera ab internis: externis obnoxia sunt,quae cutim habent mollem, raramque; internis, quae densam,duramque.
8. Iare Hippocrates, instruens nos de iis, quae ab alimento nobis accedunt commoda incommoda, ita scripsit Raritas corporis ad persipiratum, quibuε plurimum abscedit insanius degunt: deota autem corporis ad perspiratum, quibuι minus, ii peius habent. Melius itaque est utrumque abesse extremum, atque ut tam densa sit hominis cutis, ne perspiratum prohibeat,nec tam rara vicissim, ut a quavis e terna facile laedatur perspiratus. Tale est corpus pueri nunc nobis propositi natura medium in omnibus excessibus. Igitur talis instituendus est victus, ut servetur naturalis constitutio.' Servabitur autem, si in prima hac aetate nutriatur lacte,& balneis utatur ex aqua dulci calida, ut, quantum fieri potest, molle maneat, plurimum augeatur. Post hoc tempus, cum ad praeceptores itandum illi est,non est necesse, ut singulis diebus lavetur: sed satis est,cum palaestram frequentat,si mediocriter se exerceat ante cibum, omisso fere semper balneo. IO. At supra modum exercere, quod faciunt paedo tribarum illi, qui cogunt pueros, minime bonum est. Non enim augentur corpora, sicciora facti, quamvis sponte properent ad augmentum.
D. Heic primum controversia movetur nostris matribus,quae τους ἀργιγrem non nutriunt solo lacte, sed pultibus. Revera est contra naturas institutum,quae
dentes habuit inter μεριαίτεω οὐ Regerunt Sed nequepuli es indigent dentibus Nihil est. Urgeo enim illud, Natura noluit. Sed ita est. Pultes sunt medium quid inter solidum liquidum,praesertim, si concinnentur cum lacte aquoso,&distinguatur inter matres, quae lac habent & laudabile,&copiosum Linterque il-
las, quae secus. Sed& ita, ut vitetur eXcessus, de quo supra. D. Caeterum. g. 6. est locus Galeni contra Germanorum educationem,
450쪽
quem multi fastidiunt,&de quo Anno rasas. in promotione PETRI HEIGII,
Medici postea Eleost. Sax., habita mihi est oratiuncula, de qua nunc paucis. Loquitur Galenus de Germanis,qui olim Celti seu Celta dicebantur, ut est colligere ex Arist. 7.Polim .ubi Im.Gallos vocat. Hi sunt apud Plin.l. 3. c. Eo ex Gallis Transalpinis illi,qui Brenni seu Brenneri ibi sic eni in ego vocanturet consequenter illi, qui Romam primi ceperunt , atque a Furio Camillo pene ad internecionem deleti sunt. Horum reliquiae in Asia Galatae vocati sunt, Gallo-Graeci. Hos Rheni accolas fuisse, ubi nunc Alfatia est, fere conina ex hoc facto. Hoc oratorie magis quas vere exagitat Galenus Quem ut mitigarent, φιλοπαγρ δες quidam, literam , sic enim loquunturhmutare ausi sunt. Sed non necesse est. Descendo enim in magni Orteli sententiam , in opella de moribMycieris Germ. Anti equa, iis s. NUGAS estise, ab hujus gentis genio alienissimas Quid istud vero est 3 Ingens librorum hellum, Cluverius noster , . Antiqua Germ. M.f. Is .edit. Iss I. qui iisdem verbis utitur, quae ego non affero, ne NUGAS persequi velle videar.Tribus verbis, Omne gentes Vim,ut hodiequeAmericani ita probarunt ingenu ratem liberorumsuorum.
I. Ic natum puerum vinum degustare nefas sit quam diutissime. Vinum enimo bibitum valde humectat calefacit,ne dicam,valde implere caput vaporibus iii temperamentis calidis doliumidis, qualis est puer, de quo agimus. Sed neque convenit illis impleri caput, neque calefieri ,humefierive ultra debitum Eousque enim progreditur caliditas , ut si parumper augeatur, alterutra sit in Go τρία. At vero cuna omnis αμετρέα sit fugienda, potissima haec,est,cum non conpus tantum contingat, sed&animum. Quamobrem nec inperfecta aetate lauda ti potest, nisi debita mensura bibatur. Ad iram enim pronos facit, & injuriam partemque animae rationalem obscurat, turbatque. a. Sed his simul utile est, ad contemperationem vacuationem humorun biliosorum:nec minus ad siccitatem,in partibus solidis obortam propter nimiunexercitium: aliquando ipsius aetatis ratione commodum est, humectando&re .ciendo, quae nimium exsiccata sunt Praeterea, mitificando acrimoniam bi lis , educendoque per sudorem&urinas. Pueri autem, qui caeteroquin no cumulant hunc humorem , e contra habent copiam naturalis humiditatis commoditaribus ex vino praestitis non indigent noxae tantum , quae a vincparticipes fiunt. 3. Quare nemo prudens permittet pueros uti hoc potu , qui praeterquatia od nihil boni habet, noxam etiam gravem a tergo imminentem habet motame