장음표시 사용
461쪽
3c in Aphor. ubi scribit , Labores praecedant ciis Licin6. Epid. his verbis, La bores ibi potvi Veneria, omniamoderata. Etenim &quantitatem definivit omnibus,addendo in fine LModerata. a. Sed de tempus docuit ordine orationis. Ut enim constet sanitas principium occupent oportet Lalam : sequi Cibos potus'. uost hos Somni tandem Veneria, siquidem uti illis velit noster. Omnia enim alia omnis aetatis communia sunt. Veneria autem competunt solis iis, qui in ακμη sunt, in quibus etiam usus ipsorum est. Ut contra in aetatibus vel praecedentibus S sequentibus, vel prorsus non effundunt semen, vel certe non Iaecundum,quod pravum est. Sed hac de re sermo in aliud rejiciatur tempus: 3. laboribus autem fiat mitium, ubi primum distinguere oportet, Idemne si labor, motus exercitium an duo quidem priora idem, aliud autem exercitium an motus quidem aliud, labor autem ab exercitio non differt Mihi quidem videtur, non omne motum esse exercitium,sed eum solum,qui vehementi simus est. Quia vero, σφοδεον est in numero relatorum fit, ut idem motas alicui sit exercitium , alicui non sit. Terminus autem vehementiae est mutatio respirationis, ut, quicunque motus non mutant respirationem , non sint etiam
q. used si quis in motu asiquo cogatur aut magis respirare aut celerius. densiusve, hic motus eritilli exercitium. Hoc vero communiter dicitur exercitium: proprie autem, a quo etiam Gymnasia appellant omnes in loco aliquo publico exstruca am domum,in quam conveniant illi, qui vel fricari volunt, vel ungi,vel luctati,vel discium jactare,vel tale aliquid facere. s. Laboris autem appellatio videtur mihi idem velle cum voce Gymnasii, nempeconi muni illo, de quo diximus. Nam fossores,& messores, d equites laborant& exercentur,secundum commune Gymnasii vocabulum. 6. Mihi quidem denominibus ita definitum esto, e secundum haec signita cata omnis deinceps sermo mihi audiatur. Si quis vero aliter loqui velit, cum hoc ego non pugno. Non enim heic sum, ut disceptem derecta nominum significatione sed quo modo quis melius valeat, loc fine coactus sum definire significata verborunm,γυμινάσον,πον ,& si quae alia admotum pertinent nomina.
. De utilitate exercitiorum primo libro dictum est mihi melius autem fuerit redire ad illa, dc paucis compleeti, quandoquidem scopus simul sunt, cnorma judicandi de omnibus particularibus, quae in arte Gymnastica fiunt. 8. Erant autem, ut puto, geminae utilitates in genere, altera quidem ad va-
462쪽
cuationem excrementorum, altera autem ad bonum habitum partium sollinarum. Quia enim exercitium est motus validus, necesse est tria tantum acci ci circa corpus exercitum , I .duritiem instrumentorum, sibi invicem collisori 2.augmentum calorismativi. '. motum respirationis violentiorem. Haec sequi innia particularia corporis bona , ab exercitiis provenientia, mediante quid instrumento tum duritie, nimirum, δυ τάθειαν illorum, Ionum inacti ora lionum: calore autem,validum tractum ali menti diditi, promtiorem ejusdem terationem, nutritionem etiam feliciorem,denique fusione omiarum corporma qua fusione solidae quidem partes emolliuntur, humidae autem attenuun rur. pori dilatantur At vero, propter vehementiam respiraetionis neces artum est
purgari poros, ed vacuari eXCrementa .
9. Hoc quia facit exercitium, dissicilla non est inventa tempus, quo adhil debeat Quia enim distributionem promovet nintestinis este non debent, in ventriculo,copiosi humores crudiri inconcocti, sive a cibis reliqui, sive: humoribus Periculum enim est ne trahant tar in universas corporis pntes prii quam boni aliqtud gignatur. Quia vero expurgat corpus, vacuare crement melit est ante cibos exerceri. Io Impura enim corpora quo magis trias, eo magis Iaeterita ut hinc lteat id tempus exercitii esse optimum, cum hesternus cibus perfeci e concoctest,&binas superavit coctiones, illam inventriculo,&hanc invasis,ce jam peringeri debet alias cibus Tu ver,sive citius, sive tardius ederas, aut implet animal crudis humoribus,aut sines augeri bilem flavam.
11. Hujus rei indicia sunt in colore urinae. Aque enim significat, humore eventriculo in vasa diditum, nondum esse coctum: fulva autem&biliosa, longum tempus elaborata: sed mediocriter tincta, alterius jam fientis coetion signum est. Cum enim urina nondum est tincta bile, aquea& alba apparet: cur autem plus acceperit, quam debebat, flava Cum enim moderate flava est, at pallida,eo tempore exercitium est imperandam,poli quam exiit, quod dein vescae alvo bilis fuit Periculum enim: tum est,ne in habitum rapiat ut, vi inpetus,qui in exercitio est .
11. Si quis igitui subito depositis vestibus , veniat ad validius exercitiui
antequam corpus emolli verit, L excre luenta attenuarit,porosque dilatarit,pei culum est utique, ne rumpatur quid blidarum partium. Periculum etiam arplius est, ne excrementa,vi spiritus delata,obstructiones pariant.
13. Si vero paulatim praecalefeceris, emollieris lida, humores attenuari porosque dilataris jam periculum nullum est, vel ruptionis, vel obstructioni Ut igitur haec fiant, opus est praecalefactione moderata, quam excipiat frictii totius corporis,quae prius fiat lasindone, deinde etiam oleo adhibito. Non enim consulo,ut statim utare pingui, priusquam calefiat cutis, pori dilatenivir,.ce ut semel dicam Vixponatur corpus ad recipiendum oleum. Huic opei
463쪽
paucae omninb manuum circumducstiones sine violentia, celeriter fastie,sco qum habentes, ut calefiat corpus, sine compressione Etesiim his factis, apparebit tibi rubor floridus, totam occupanScuti m. 14. Tum vero tempus est adhibendi olei ex nudis fricandi manibus medio 1uodammodo inter duritiem mollitiem , ne corpus vel contrahatur, stringaturve vel remittatur , laxiusve fiat ultra quam par est, sed relinquatur in sita
1 . Oportet frictionem instituere primis manuum injectionibus sensim
in deleviter jam augere,&eatenus frictionem intendere, ut prematur qui denax to, sed non contundatur.Sed neque continuare oportet hanc validiuscula frictionem semel atquei rerum iu unaquaque parte attrectasse situ ciat. Sic enim fricamus, non ut duremus pueri corpus, cum ad labores sensim afluefacimus sed ut quasi invitemus ad actiones, tonumque in se colligamus, ex molli frictione raram faciamus. Debet enim corpus noc pueri in symmetria conservari , nequaquam siccum, durumque eLuci, ne quoquo modo augmentum moremur. Progressu autem temporis, cum jam factus est Iuvenis, tunc lautior frictione utemur, kstigidis balneispost exercitium.
1 Quod alibi conquestus sum, Galenum viderinlinis accuratum esse velle innumerandis alterationibus, praecedentibus unam illam substantialium, quam solam invenire volumus ita heic, in recensendis usibus particulatibus exercitii tam subtilis est, ut res ipse sub verbis tantum non evane antiadem dixero defrictionibus pueri sui temperati Chi trono sottis lia,scavea .a,iuicinat Itali.
I superare oportet mediam inter duram dc rnollem qualitatem, secundum illam modificare omnia Ha frictiones fiant varia manum iniecistione, circumductioneque non tantum a superioribus deorsum, aut contra latis illis, sed modo in subrectum obliquum, modo in transversum, S sub transversum. 2. 'Eγκαρ πονvΘco,quod recto contrarium est: σιμον, quod parum declinat ab hoc ad alterutrum latus : πλάγιον, quod a rectitudine utrinque parum recedit: λορον, quod exquisite medium est inter lationem rectam contrariam. Nihil autem refert τμιν an ανοιτρεψn voces,scientes, quod vox ἀνατμις sit semialiarior veteribus: Otψις recentioribus. 3. Volo manuum injectiones circumactiones non esse unius generis, ut omnes musculorum fibrae undiquaque contingantur. Putare enim frictionem ἐγκαρροον dictam , quam σνγπύλην vocant quidam , durare densare , destringere dc colligare corpora ectam autem rarefacere, dolaxare,in mollire M
464쪽
solvere, ab eadem ignorantia est, a qui alia, quae desti cxione dicunt Gymnastarum plerique Plus enim nemo illorum dicere potest de facultatibus frictionum, quam Hipp.dixit in Ors Med. , adura frictioneligari corpus asserens:a molli solavi Verba sunt hujusmodi: Frictio potest corpus siolvere,ligare, carnem gignereo absumere. Dura ligat, ossis solvit multa minuit,modica auget. Quρ tuor enim haedinerentiae sunt genere in omnibus frictionum facultatibus&usibus. Si vero&me. dias annumeremus, quae insunt in dictis, sex fient omnes Unde enim habent plerique Gymnastarum neotericorum. , ut tot seri. bant differentias, quas vi numerare possunt Unde scilicet, quam quia Logiee ignari sunt enec vident, quod propriis frictionis differentiis aliquando admiscenalienas: aliquando adduiri causas efficientes singularum. Fit etiam ut copuleni legitimas earum differentias cum astutitiis
s. Cum enim cucunt,frictiones differreinter se illo, quod quaedam sub dii fiant, quaedam sub tecto, quaedam in umbra permista.Rursus, quaeda in regionventosa: quaedam in quieta Ita,quaeda in loco calido quaedam in frigido: quaedin Sole,quaedam in balneo, quaedam in palaestra. TaIem facientes catalogum,ast runt differentias non proprias, sedeas, sine quarum aliqua non fiunt omnimenim necessum est in loco aliquo terrae habitabilis, adnaec vel aestate, vel hyemcvel alio anni tempore fieri illas s Cum vero ita dissidere inter se dicant frictiones,quod aliae fiant cum malo oleo, aliae cum pauco,aliete prorsus sine illo, aliae manibus solis , aliae adhibi pulvere, aliae linteis duris,mollibusve differre interse dicunt frictiones, enunxando causas, quae faciunt frictionem duram, mollemue Ex quibus causis Scula est, fricantium manus aut duraSaut molles esse, item, vel gravem imprelinem facere, uel levem ia7. Tertia species peneSilIcts est, qui putant, omne&frica sones fieri per cor jugationes quasdam . Quicunque igitur aut externas rerum circuiristantias, alcausas propriarum differentiarum inter se miscent , proprio indicio pereuncinod rem non intelligant. Qui vero sectandum proprias differentias constituus combinationes, hi minuSinerriore deprehenduntur. Hi sunt ex eorum numer
i sapientes censentur, dc videntur sibi plura invenisse quam Hippocrates- 8. Ex his Theon est gymnasia , qui videtur accuratior fuisse Hippoc taenim hic definierit in proposita dictione etiam moderatam frictionem . The
ne meminit quidem, neque Pial itatiS, neque quantitatis, seorsim scribens, cialibi, tum . Gymnast.hoc modo Sincere debebat iis,qui defrictionescripserunt, conuere debere semper qualitate quantitatibus. Ex se issent,n imperfectas esse ad penctionem in veribis Mollem igitur friction sconstaretribus assionisus in quantitate Punienim relaxare carnem quodaM modo, tactu molle obicere: Multam discutereo lique laγe. scientem carne adimplere se uidio molli.Eodem modo duramfrictionem plantitate numero aquales actiones parare. Multam enim adhibitam fringere eorpora, ligar
465쪽
agare , o inflammationi qui simile operari. Sufficientem praebere quidem carnis modicum,sed beneformatum raucam. modice rubentem ad breve tempus efficere. 9. Non censet operae precium Omne , seorsim quidquam praecipere gymnastae de dura frictione , sed Iungit illi quantitatem, si exspectet ex arte paulbfeliciorem successum. Eodem modo neque de molli quidquam seorsim tradit. Fieri enim mollem frictionem negat, si ipsa sola sit, nec in conjugio cum multa,
Io. Tum deinceps Per combinarionena explicate , quae corporibus bona praestent singulae.. Paucum nimirum simul,mollemque, quodammodo remittere carnem, molliculam facere, nihil explicans quam τολυ ra Hipp., quod aliis verbis exponi ro Nam τὸ ανιεν τ σαρκα, ε αφη ποιων quid aliud sit quam soI- vere constricta dccoaptata Adjecit autem orationi το ποσως, non mutanSge nus orationis , sed οπμον in ipsa limitans. Talis enim frictio mollit paululum, ut,si contentior sit, molliat etiam nuria sed amplius, quam antea Igitur, non quidem insigni iter, neque sussiatente sed leviter pauca mollis frictio remittit mollit corpora,quod perappositionem του-ο insignificavit,nihil amplius,quod ad hoc, docens post Hippo ut neque dum inquit, τηνάυταρ mi ααλακὼ σαρκῶν
τοσ- πλ. κ . 6. Cur enim αυταγης carnem facit Θ cur μαλακη solvit hoc est, molliet, quod idem est,ac si dicas, πλ. κεχερ. τ . 6. Debebat enim,ut recte.
locutus est de his, ita quoties disserit de multa simulac molli, non hoc tantum dicere, quod discutit,&liquat, velut ignis: sed Millud, qualem facircarnem, quae reliqua est. Non enim totam substantiam dii curiri sed aliquid resinquit. II. Omnino igitur id, quod relinqint,quale es specie, h. e. debebat sermonia Idere dc dicere quid faciat multa frictio,relinquere, quid mollis ξ Quod multa dissipet dictum quoque ab Hipp. est antea: sed Theon non simpliciter sermonem instituit de multa fricli orae, sed emuIta per conjugationem, incipiendo a prima, pauca simul, mollique, progrediendo ad alteram quae mollis simul
multa. Sic deinceps tertiae meminis se , mollissimul d moderatae. Quemadmodum igitur deprima&tertia aMns non dissimulavid, quod sit opus qualitaris: ita neque de secundaracere debuit, sed ibi quoque dicere, Multam simul, mollemque frici ionem discutere statui, est molliculam praestare carnem,nisi cum
τοτ ει ponitur αντι του μαλάτῖειν, csic verum manet, quod dictum est.
Ia. Hac ratione non modo non calaminiatur Hippocaedri accedit in sententiam ipsius. Si enim frictio mollis semper molle facit corpus, etiamsi pauca, etiamsi multa, etiamsi moderata sit; accedit autem illi aliquid aliud a qualitate, indivisibile a molli frictioncterit remollire, ut etiam τα durare adura, quod est cogete, stringere,ligare,densare, aspexiusculam facere carnem,aut quomodolibet quis appellet hanc rem.
13. Primum enim &princeps it ispositae carnis erat nomen το σκλ ον , ut S contrariae τομαλακον, quamquam etiam reliquorum omnium, quae diSi, ita
466쪽
vocare liceat. Et, quae causa sit, cur tam multis nominibus appellare liceat rem, paulo post dicetur:nunc in confessis enim est)causiam ipsius dicere, quod ad rem praesentem, noluimus. Quod vero mollis frictionis necessarium consequens sit, mollia facere corpora , ex dictis manifestum est. Si enim nequemuiram, neque paucam, neque moderatam frictionem quis elegerit, tamen durum fecerit corpus clarum fit,quod mollis inseparabile sit mollire, quemadmodum durae ligare&durare. 14. Nam&han sive paucam, sive multam,sive moderatam quis adhibeat, nunquam corpus molliet in ulla quantitate omnino autem durum efficit portus, quam minus, praesertim, si instet fricando. Si vero paucis omnino injectionibus factis destiterit, pro harum paucitate Sc durities succedet. Velut riui igni appropinquat, semper calefit, quamvis parcius sed potius fit, cum diu perseverat: naunus, cum parumper: immum, qui tangit tantum.11. Ita in frictionibus quoque corpus plane fit simile, molli mollefit, dura durefit: veruntamen non aeque in omnibus, sed a multa multum, a pauca parum, quemadmodum a plurima plurimum, paucissima palum peta Theon igitur cum disserit de molli multa discutere&liquefacere ait illam , si τοκενοῦν significat idem, quod κειν nihil amplius dicit quam discutere. Ut idem bis quidem dixerit, omiserit autem additamentum necessarium , dispositionis scilicet, quae fit in corpore, cui frictio mollis adhibetur. Sin mollire, aut solvere, aut laxare, aut si quo alio modo loqui voletinihil quidem omittet: at vero cum Hippoc.tribuit,erit in crimine vitiosae doctrinae. Quod vero hic modus docendi pejor sit illo quo Hippocr. utitur,paulo post probabo: quod autem το τηκειν usurpavit αντι του te ατ ειν, nihilo sapientior sit Hippoc.,nimis manifestum est. Ille enim cum dicat, mollem solvere, multam attenuare , manifestum est omnibus, qui sciunt syllogismo uti, quod de composita ex molli&multa loquitur , attenuare illam mollire.SedTheon non videtur hoc spectasse, sed quod in I. Gymnast. dixit ἰχi 'in uno verbo es se id, quod in duobus, δαφορων, τήκειν , Diactio enim&i . ita habet: Ex contrariis mollem frictionem , si diu duret, atte-inuare corpora sufficientem autem implere carne delicata& fusa. Aperto enins heic dicit, Mollem dc multam frictionem attenuare corpora. Quod vero neces sarium erat, dcc.
16. Quid sbi volunt cruces istaepinquis, quid Vacuum immensam me ti
morer, quae sequuntur, ulce, quae toto
iunt αυτοκQδηλα ut lego vocem degenerem exicographorum etiam
H. Stephani in Thes. -υτοκαύδαλον. Nimirum ita omnes scribunt varie exponunt , alia quidem de persona , alii autem de re Ad personanqu
467쪽
qui reserunt , dicunt , υτοκαγάλους dici , qui alias φλυ- , Ss in specie Φοιλλοφόροι δε ολιις οφοροι , gentis hominum abjectissimum&sordidissinuim,
item πεμιηματα, καθ ματα η βδελύγματα, celera, macula, stimi , de quibus aetum est Appiost- cur cap. iaci. Ad rem qui dicunt , Quemadmodum
δηλον, ipsissimum est vitium: ur oppositum τὸ αυταληθες, ipsissima verita . Quando
igitur, quae heic scribuntur contra Theonem oratione tam prolixa, eaque Omnia inutilia ,- άυτοκί δελα, merito aeternis damno tenebris, toto electλ agro
I. Q Uerest ex iis,quarin hunc Iocum distuli inus, denominibus dicere, nequiso deceptus copia illorum,putet, dilpositiones excrescere in eum numerum, mquem appellariones. Nomen igitur σκληρο, proprie effertur de una corporis dispositione, quam explicare pluribusqtialis sit, non habemus opus, cum omnes ab ipsa voce ducti ad rem perveniant. Eodem modo contrarium ejuS,τομαλακον Azτο αλ το πυκνον non aeque evidenter significant dispositiones corporis,quia duplex est nominu usus,alter eoru,qui propite loquuntu alter eoru,qui abusive. 2. Proprie το emis est, quod magnis est interceptum poris, velut τὸ πυκνον, quod exiguis: ex metaphora aute seu ab asu, aut qGomodocunque appellare quis verit,dicrtur etiam de confuso seu coacto. Hoc nodo fit aliquando,ut aerem vel ignem vocemus αραιαὶ aquam autem, ter ramque αυκω transferentes appellatione ad ipsa elementa, quae sunt unitari natura similaria, nec ullis intereepta poris
3 His mulio amplius a propria significatione recessit το ἐσω - το δεδεριένον, utrumque metaphorice dicitam, το ἐσφι Ῥευον quidem dedenset duro, aliquando quidem alterutro solo consistente, aliquando autem utroque juncto. Vicissam, το δεδεμε,ον de iisdem quidem, sed non ex ea ciem metaphora. Quia enim omnia colligata disti culter mobilia sunt, nominantur ita etiam illa, propteUsccitarem quandam, &refrigerationem,aut inflammationem,aut scirrhum,aullienisonem,aut impletionem, aut pondus di multer mobilia sunt. Propter hanc causam contrariis utuntur novi inibus in conuariis dilpositionibus , remitti dicentes exsolvi, laxari. q. mn opor et autem immorari copiae nominum, secs scire duo esse gen ra in universum dispositionum,alterum quidem in partibus similaribus, quod vesdurum vel molle est alterum autem in αοροποι diu instruamentorum consistenis quod vel densum,vel rarum .Hae enim propriae sunt corporum dispositiones: asci-titiae autem,ac, ut quis ita dixerit, temporariae, quandoque impletis poris superflua humiditate : quandoque vacuis, iterum quandoque dilatatis , quam
468쪽
enimin corporibus nostris operatur boni quid aliquando operantibus ancillatur,ut Hipp. de deligatura loquitur, quod deligatura ipsa aliquando curat aliquando curantibus subservit. Σ. Frictio ergb ipsisfacit, ut denta evadant, cimae rara erant,et quarantalia densa. Hoc vero fit adura frictione. Praeterea, dura emollit, densa dilatat Haec vero est frictio mollis. Sic, quae instituitur frictio carnis augendae gratia aut minuendae, per se operatur boni aliquid incorporibus , altera quidem prae parando ad palaestram altera autem excipiens illam , palaestrae inservit, calefa ciendo moderate, aperiendo poros,& quae in carnibus sunt excrementa fundeta do, de solidas partes molliendo. 3. Vocatur autem frichio haec praeparatoria, veluti altera apotherapeutica Quae cum fiat oleo copioso,& imbuitpinguedine, & solidas partes emollit, discutit contenta in poris excrementa. Sed de hac iterum dicendum fuerit posexercitium: praeparatoria vero frictio in optima natura, propter cilefactionen corporis instituta, fiat eo modo, quo dictum est paulbante, Mollis, inquam, sinitio, dura autem, cum jamjam exercitium initurus est 4. Sic enim vel maxime emollit, Madactiones invitat, i&conservat naturam corporiseam, quam accepit. Qua in re si quid erratum sit, ad duritiem potius inclinatio sit. Excessius enim modicia moderatione finiuntur incute , interiora non contingentes. Hinus autem nocuerint cuti, cum itum fuerit ad duritiem&densitatem. Ita enim non erit obnoxia noxis. Talis cutis si ad transpircltionem facilis esset, durissimam densissimam pararemus nunc quoniam a uirumque respicere debemus, tam ad interiorum transpiratrum , quam ad vicilentiam exteriorum, optimum fuerit consectrari medium alterutrius excessius.
s. Qu9d ipsum si assequi non liceat, aspiremus ad durius di densius potit
quam ad mollius, ad rarius. Quod enim deficit in trant ratu , id resarcire licet inexercitio . contristerius dispositionis defectus calumniis obnoxius est o.ausas externas. Sed nequefacile corTigi potest, in propinquo est noxa non erigua,discussis saepe non excrementis solis, sed ipso etiam alimento. 6. Sane indifferentiis qualitativis, ut sic dicam, satius est aberrare ad duritiquam ad mollitis: quemadmodum inquantitativis ad minus, in propositanea penatura dc aetate. Semper enim in hac oratione illius meminisse oportet Aigeri enim corpus hoc volumus, non siccari. Quas veris naturas, inqui biailpositioni bius,uberius siccare oporteat terum dicetur.
469쪽
satis se explicent, quid sit fictio, ο θεραπευτι Nam Recuratoria Linacrinauci est. Puto autem τοαπο privare, Messe absolutoriam. QuJd igitur Gποθεραπει α
erit miror hei camplius Foesiuria, qui silentio sibi consulit. Mihi libet ridere cum S GH E R BIO , 'ui ultimam solutionem debitorum , quam studiosi
praestant cauponibus pro exercitio illo ignobili, cum interim nihil didicerunt, αποθεραπείαν vocabat. Ego,prioribus insistens vestigiis, Absolutionem voco, dei tauqeliquii tua balneis publicis. Erasmus in Ep. ob vir. obstrigilatoribus luis dat titulum absolutissimi, ut significet, se absolvere illos ab omni eruditione. Idem dicam, si quis laudare velit opus magnum Gal. mes δογμ ππ. Dico paucis: Nihil valet, nisi ad communem ulum.
I. TUnc autem ad materiam propositam reduces , demensura frictionum L commentemur eodem modo, quo nuper fecimus de qualitate. Videtur autem mihi consultum heic quoque, ut antequam definiam mensuram, meminerim alterius cujusdam speculationis, absque qua mensura neque recte describi potest, neque omnino agnosci. a. Haec consideratio est aeris, in quo fricandus versatur, temperamentum,
quod in ipso quidem opere ostendere est ita autem sermone explicare, ut nihil desideretur lucis impossibile est omnino. Sed ita est, sussicit, si non multum d sit Praecedit autem de aliquid aliud, quo anni tempore sit instituenda frictio Scqua in regione sit ille exercendum Duo enim sola determinata sunt dispositio
corporis aetas. Neque enim qua parte terrae habitarae, sit altus , neque in quaeXerceri nunc debet, neque vero, qua anni parte, qua diei, jam definitum est, quamvis,pro diversitate harum rerum,mensura frictionis mutetur.3. Jam igitur addantur reliquae distinctiones, potestate quidem dictae initio hujus libri, non autem recte elaboratae. Cum enim dixi , quasi canonem quendam me exposuisse omnium eorum , quae postea dicenda 1unt, hominem, qui inculpatae sit constitutionis corporis , subito etiam potestate definii simul egionem, quam incolit. Neque enim in regione intemperata gigni potest corpus constitutione moderatum irreprehensibile , cui sententiae&ratio con-κntit&experientia. 4. Sicut enim graciles , quasi fumo indurati sunt homines in calidis regionibus: Iidem inaequali temperamento sunt praediti, quod partes externae quidem sunt frigidae, internae autem,qua sunt viscera, calidiores sunt incola regionum frigidarum. Corpus autem optimum, de quo nunc nobis sermo est, quasi Polycleti canon est, cui etiam in nostra regione, ut quae temperata est vicina visa sunt multa corpora. Apud Celtas autem , Scythasque veluti contra apud AEgyptios aut Arabas neque per somnium videre est hujusmodi corpus. Nostrare-
gio quia satis magnam lautudinem habet , media sui parte temperatussima est,
470쪽
urin Hippoc. patria. Est enim temperata tam aestate qNam hyeme, magis etiat
s. Talem igitur regionem esse nostri hominis praesupponamus , anni terrpus esse simu sinamus exquisite medium ver Esto etiam dies illa , in qua vel initium capere exercendis , exquisite in meridie, ne ullatenus mutetur natu: ipsius ab aeris temperamento Propter eandem causam Homus, in qua exerciri vult, neque calidior sit,iaeque frigidior, quam oportet esse in ea urbe Haec dimus hyeme quidem tanto plus caloris habeat, quantum aestate frigoris , ut eficiatur totum corpus exquisite temperarum tum , cum fricari debet. Si enive calidior, vel frigidior sit aequo, in calidiore quidem sudor praeveniet emolitionem: in frigidiore autem ne excalefiet quidem , nec rubor soridus se exseri: nec corpus intumescet.
6. Haec enim signa sunt frictionis moderata in aere moderato , in habicorporis moderato, rubor tumor Ut enim dum effunditur aqua calida, plmum quide corpus intumescit; si continuetur,contrahitur; &propterea Hippc, de illo dixit, Primum quidem attollitur, deis autemgracilescit: sic frictio, pomum quidem extollit deinde autem contrahit c subsidere facit corpus. . Rufigitur augendae carnis ergo fricantur, tum oportet quiesse , cui corpus tumidum incipit desidere. Qui ver,praeparatoria frictione utuntur, ii a tempus exspectare fas non est, sed longe antea cessare,praesertim, si temperam eueti sint optimi, in aetate puerili. Horum enim corpora debent esse humida mollia, paucisque emolliri frictionibus. Scopus autem, finisque hujus frictiois esse deber, Molliri quidem partes solidas resolvi autem humores, porosq: dilatari. 8. Quot autem numero debeant esse frictiones, sermone explicari non pi est. Oportet enim praesidem in his exercitatum esse,&primo statim die non j-stituere accuratam conjecturam altero autem; cum jam experientiam quandoahabet corporis subjecti, ad exquisitam notitiam semper propius accedere.' Quin etiam in exercitatione ipsa, primo die certum quid statuere non-cet demensura: postea,licet omnin b. Sint&heic indicia, cum jussias¶ti ad exercitium non perinde obsequitur , h. e. cum neque colluctatoris sui app hensus, neque motus ipsius accommodant se motibus illius sed tardiores , Tiores, minusque decentes, debilioresque praestat. Io. Oportet autem exercentem secum alio , neque agiliorem esse, ut, cultate jam prostrata,amplius quid velit neque ignaviore, ut detrectet labori cum possit. Erit autem talis , non solesin corpore, sedin anima, qui nobis h cpropositus est homo, ut qui frigidioribus abundant humoribus , in ventricii colentis, vel in toto habitu acervatis,ignaviores sint admotus:eodem modo ii plethora laborant, aut qui frigore nuper conflictatu sint, segniores fuerint stardiores admotus.