Pandectes de Justinien : mises dans un nouvel ordre, avec les lois du code et les nouvelles qui confirment, expliquent ou abrogent le droit des pandectes

111쪽

titu son sis et a sille our hi ii ters, a laiss a bacula d'eucen particulier et par sor me de protegs certatus esse is mais e legs tu' in Lit 4 fille tant moltis considerabist i tui avait ussilaisso une maison ave soti altimi et to ut e qui s' tro erat , ladite maison tant 'ailleur hypotho lusi e tuis illa ajoutes: si Mais v e hque es objeis, sotis a condition querio ute les et les aux-n quelles cette mal sola se troia vera assecth a , sero ut acquiti siesii par Titius, si demon assi anchi quo Disant, a maison de-n ille urer commune entre in sille et tui . On a demand si, dans te rasilicia fille oudrait recolari a uisinsifice de laeso Falcidia, sin de retenirsa quartes 3), elle potierati, aprhs avo ir dsiduitles det les decla succession , retent te quar de ce qui res terat in 'airhpondia ii 'elle sera it sondsi en roit a forme celle demande ma is que si e qui tui avait et laisssito uvat sussis ammenida rempli de son quari elle ne rece vrait es leg qui tu on hi satisqu'en se conformantis a volo nisi dii desunt c), 'est-h-dire, qu 'en payani e qui tui a sit lais Sesa payer. LI. Lararo isthme exceptio a te torsque te comple de la Falcidie 'ol abiit entre t 'hortiter a qui it a id ait de donations ex CeSSives, et entre les ensans dii ἡ sunt en vers tesque is i etait grex si de fit dic Ommis.

Dari CP a S, On Omptera es donations dans a Falcidie, etl horitie sera lenia de payer en entie les sido i commis aucensansdu desunt, uisque, lor monae qu' ille leur aurai et si rien laisssi, on leur subviendrait parua pla in te en in officiosith. Λ insis ense igne Paul dati l 'esphce sui vani u Lucius Titius,ayant in Densans , les ara Ous mancipsis par de donations enirexiss, i a transshrsi des biens considoratiles ais seu Gaius - Seius, son sis, ne 'sitant si servo poli tui-mo me que ei de hos', et institu poli se hhritier tous es en satis avec a semine. Ita,

112쪽

retinuerat, eidem Gaio - Seio pr clogavit, et ab eo petiit ut ex re dilibus praediorum quae vivus ei donaverat,mpe viae silide tot aureos daret, item alteri fratri alios tot Conventus a Maevia sorore sua legem Falcidiam implorat. Quaero, quum sanctissimus imperat Or ut supra i scriptum est contra voluntatem donantis , a ii donata surit revocari prie ceperit, an Gaius - , eius compellendus sit secundum voluntatem patris , ex donationibus si dei commissum praestare heredi sororis aiat iis respondit post litteras, imperatoris nostri dubitari non oportere, quin in hac quoque specie , de qua uperitur, subveniendum sit liberis , quorum portio in unum silium donationibus collatis imminuta est praesertim quum imperator noster contra voluntalem patris subvenerit in proposita autem causa, eli alti voluntas patri pro his qui fidei commissum petunt

intercedit. Sed si Falcidia lex intercedit, fidei commissa in solidum

esse praestanda propter immodicarum donationum rationem. l. 87.

g . . lib. 1. de legatis ' Paul. lib. I . CSP. LII. Hucusque de his quae heres ali jure quam hereditario

habet. 5'. Illud etiam patet, non posse me heredi imputare in quar tam , quod ex causa legati aut ii dei commissi praestare alicui ne cesse habet. Ita scilicet, si ea praestare necesse habeat. Nam re non est dubium quin ea legata a quibus heres summovere exceptione petitorem potest, in quartam ei imputentur; nec caeterorum legata

minuantur . . o. Celsus, lib. I . digeSt. u Qua ratione placuit legala quae legatarii non capiunt, quum apud heredes subsederint, hereditario jure apud eos remanere iniet sigi , et ideo quadranti imputanda. Nec quicquam interesse utrum statim ab initio legatum non sit, an quod legatum est remanserit n. l. 6. g. 1 Gaius , lib. . de legatis , ad A.

Proeto A. Igitur quacumque ex causa legata non praestantur, imputantur heredi in quartam partem , quae propter legem Falcidiam apud eum remanere debet n. l. 52. g. 1. Marcell. lib. 9. digeSt. ι ec interest utrum ab initio quasi inutile uerit, an ex acci denti postea in eum casum pervenisset legatum , ut actio ejus denegaretur . . I. Iulian lib. 61. digest.

I Alexander, cuius constitutionem ex hac l. 87. S. 3 desumptam retulimus, supra, lib. 5. P. a. de λον teSlata . Secl. stra.

113쪽

a uir de se ensans , fur es reverius de fonds doni ii tui valis ait donation entre vis, Gaius - Seius, actionii par a sinu Maevia poli te paternent de son fidei commis, si clame en sariave urri 'application de a Falcidie. on de mande done vi te rescri sus ditde 'em pereur I), teque porte et pro non cecia si vocali On contrela voloni dura stat eur, et our molli , de donations entre vis , si Gaius-Seius petit ire Orco a payer, vivantra 'inlen ii on duraestaleur, te si dei commis is sa saeu Maevia su les Ona

datis celte es phce, i saut sub eni aucens an desque is es dona tioris excessive saltes par te phre u seu Seius on diminu laportion, furto ut Orsque nol re em pereur 'a in si sic id si, contre la volo nisi expresse dera cur phre. 'aille urs dans e casPropos si , ceu des ensans qui demandent te id hi commis peti vents 'applayer a et gard de a voloni expresse de leur phre et torsmomo que a Falcidie aurai lieu, es sidsii commis, a cause desdonatio tis excessives , dolventiatre acquiti sis en enlier n.

LII. Ce que nous e non de dire est relatis a ce quera 'hsiri iter prend ou eqoit , out aut re it re que elui 'ligritier. 5'. I est pare ille ment vident qu'on ne pelit impuler 1 l 'hi ri-lier Sur a quarte emuli est dans iam secessit de payer ou de donne is uel su 'tin , a raison 'uti leg ou 'un id hi commis. Tibuloso is , it, 'en est in si ii 'aulant qu'il est tenu de payer udo ourni la hos lύgusi , caris i est hors de dotale que les log sdoni 'hὐrilier se ut carier a demande par ne exception tuis Ont impulsi Sur Son quari, et que par conshquent iis De di

ti ui ou que , par uia sivi nemeni Osthristur, te se galairo se roravehire da is tui cas telinuron fui resus action Our te se mandorii.

114쪽

9 LIB. XXXV. PANDECΤΑRUM IT II. LIII. Hic autem observandum non imputari quidem in quar tam ipsas res quas ex causa legati aut fidei commis Si heres praestare necesse habet' verum imputari qui quid ex harum rerum fructibus aut causa ante diem aut conditionem legati percepit. Enimvero Paulus u respondit, partus ancillarum ante diem fideicommissi editos, ad heredes ejus qui rogatu e St, pertinere eosque in quartam et quarto fructu computandos , si de lege Falcidia quoestio intercedat . l. a . . . aut lib. I SP.

Hoc significat idem Paulus quum ait : In lege Falcidia non habetur pro puro i), quod in diem relictum est Medii enim om- Pori commodum computatur . l. 45. idem. lib. 6o ad eccelerum , re fructus mediorum sub conditione verbis fidei-

Commissi relictos , in causam si dei commissi non deductos , heres in ratione Falcidi de sic accepto sacere sibi cogitur ut quartam et quartae fructus ex die mortis , bonorum quae mortis tempore sue

runt, habeat. ec ad rem pertinet quando Falcidia lex I admissa sita nam etsi maxime post impletam conditionem fidei commissum locum habere coepit, tamen ex die mortis, fructus quadrantis apud heredem relinqui necesse est . l. 5. g. 6. Papin lib. I 3. VCSP. Quod diximus , fructus rei legatae ante diem aut condIlionem legati perceptos in quartam imputari, ita demum obtinet, quum res defuncti propria relicta est.

1 Id est in ratione Falcidis legatum in diem relictum valde disseri ab

eo quod ure relictum est. Quum pure relictum est, fructus quos ante moram heres ex re legata lucratus est, non imputat in quartam Deontra, quum

legatum in diem relictum est, imputat in quartam fructus quos ex re legata ante diem percepit. Quaeres ortasse quae sit ratio disparitatis nam in utroque casu hos fructus heros iure hereditario capit. Haec esse videtur quod, quum in diem legatum est, heres ructus percipiat ex iudicio testatoris, qui diem ideo adiecit, ut interim ruero tur herem consequenter debent ipsi proficere ad quartam Contra, quum pure relictum est, ex accidenti est et Praeter testatoris Voluntatem, ut fructus rei legatae heres percipiat, dum legatarius moratur petere legatum.

a Id est, an iam tempore mortis testatoris locus esset Falcidia . an in Pendenti esset, uti uni huic locus foret, propter conditiones aeris alienio ut

legator auri

115쪽

En esset, aut re a sicid que les ensans qui talent si dessem me es claves avant l'Ouver ture duradsit commis, apparten aientauchhri iter de elui qui avait et charg de ce sidhi commis, eique s i s agis sait 'appiique la Falcidi , la valeur de ces ensans de valliatre impulsi surria quarte et in thrhis 'icelle . 'est aliis que t 'en len d aut lorsqu'i dit o e principe sui'vant eque est si pulsi ait pure ment 1 te leg fait solis unlerme certain, ne 'Observe a relative menta a Falcidie, parceque e prosit qui, dans le tenis intermediai rete ut sis ulter dilegs, est compisi ad 'li siritie n. D'aille urso relative ment aux ruit de se nil de terre laisssis solis conditio a quelqu'un et termes de id hi commis, es queis fruits 'ont a d entre datis a restitutio dii sidsii commis,l 'hortiter, dans laraxation de a Falcidie Voltis'en teni compleralia i-mὐ me, de mani sire u 'il retienne son quar et les inisi rhis des ruit pro venans de biens qui exis latent au tem de a mort dute State ur peti importera' ait leur dans uel tems a Falcidie aurallela a), car quand hme elle ne commen cerat Davo irrite stir cestificommis que depuis' 'ac complisse metit de la condition, 'hsiri iter 'en evra a molns avo i les interhis de son quar duci cur

de la moritati te State Ur D.

t C 'est μι-dire, dans a fixation de a Falcidie, te legs ait solis uri terme certa in est bien dissi rent duci eg fait pure ment Lorsque e leg est pia et simple , es ruits avarat la de me ure , que 'hέritier a persus decla cho selinu/e, et dont i a prosit ἡ, i ne les impia telo in sur a quarteri a con traire, orsque te leg est ait ous u certa in terme rit impia te suris a Marteles fruits est a persus surcia hos i guε avant e ternae is demanderapeul-ρtre uelle est a ni son de rei te dissi re nec car, dans 'un et i 'aut retas, 'es h litre 'hi Hiier qu'il pretid res ruits La aison ei parali treque, quandri leg est ait o ter me, i 'heritie perso it les ruit en verit de lavo lorat dura eslaleur, qui 'a j ut si e ter me auri eg que poti que i 'hξritiere iovi se dans l' intervallera par consi quent e fruits ρ me dolvent doneinumer m Prosit de la quarte an contraire, dans e lcgs pia et simple , cera' est 'lu' acciderit ellement et contre la volo nisi a les latera que t 'hi rille Per ii te frui L de la hos lέguξe, pendant qua te li gata ire est en de me ure le

116쪽

At Paulus u respondἰt, si uetus ex propria re liere dis quae legata est ante i diem fidei commissi cedentem porceptos , et Si non sirit restituendi si dei commissario, heredi in quartam imputari non Solere n. l. 2 . . . Paul. lib. I . CSPOUS. LIV. Quum ex his quae toto hoc articulo dicta sunt, paleat in Falcidiam imputari ea omnia quae jure hereditario capit heres, illud etiam sequitur, quod re in ratione legis Falcidit , retentioneso innis te imporis et heredi in quadrantem imputantur . . II. Pap. lib. 29. cytιωSt.

ARTICULU, VI.

Quin legata in contributionem eniant 2 uomodo instimentur pQuoniod , MMu ui erra eorum Summa dodrantem excedit, singula decre Scarit.

Quadrante heredi servato , si dodrans qui superest solvendis omnibus legatis et fidei commissis sufficiat, non erit Falcidite locu SI AEO utra erit locus , si uou sussiciat, Ergo ut hoc dignoscatur, omnia legata singula aestimanda

erunt, ut ex Singulorum uiritum aestimatione una Summa ni

versa conficia turri quae , si illo dodrante major sit , alcidiae erit locus , et Singulis legatariis pro rata decreScel. g. Ι demunt legata in dodrantis contributionem Uenire, quin utiliter relicta Sunt. LV. Igitur u res quas neque per fidei commissum relinqui posse certum est, in legis Falcidiae computationem non veniunt . l. o. g. . Maeci in lib. . deicomm . Hinc pariter, is quum ex Falcidia intervenit, non veniunt in

i Vulgo maletos diem Patet enim Paulum opponere legatum rei lac redis, legato rei testatoris Quum res testatoris legata est, fructus rante diem percepti, nisi et ipsos testator restitui voluisset, imputantur heredi in quar tam P Secus, quum res here iis legata est. Ratio disparitatis est evidens te res ructus quos ex re sua interim percipit, iure proprio , non jur heredi tari capit.

a Id est, ut Cui acius ad h. I interpretatur), imputatur quidquid, quum

naturaliter duntaxat defuncto deberetur, quocumque post mortem ira tem Pore , iure alicujus retentionis aut compensationis heres servavit Nec obstat quod tempore mortis Falc dia inspiciatur, nam haec tempore Ortis Datia raliter debebantur.

117쪽

Mais aut is a sic id si que les ruit que 'on a persus ravant 'OD- veriure dura sit commis i), de la hos appar lenant en propre hi 'lidritier laque lima olylogude , en cor qu' iis ne dolventio intra ire restituos au d hi commissa ire, ne 'imputent Oint ordinat rement

LIV. Comme, 'apros e que nou venon de dire dans to ut cet arti cle 'on volt hvid ommotit que 'On Ompte dans a Falcidie io ut ceriue id hi ille pretii et reuolt a iit resil horitier , i s 'ensuit aussique , ii quati xit 'agit de fixe res a Falcidi , Oules le retenues ii 'api Lire 'hortiter , ei quelque te in que ce Oit 2 , soni impulsies

Apphs voir si serusi te quar apparienant u 'hsiritier, si estro is quaris restans sussi sentisti aiemen de leg et a 'aequi des fidi i conartiis, it aura pascit eum a Falcidie, si e 'est dans lecas oti l ne sera lentias Sustisans. Asti dotic de re connali re 'il le soni, o deura es inae cha queleg en particulier, en sorte que 'aprhs ceti estimation, Onc sera ne uias Se qui, dans e cas oti elle ex coderat les trois stiaris, donia ora leti , la Falcidie, et de croltra a cha cui des ἡga ta ire proportio Diaei lement. g. I. On ne sit fui re en tr r dans a masse de trois quaris queles leg qui Soni alablement laia Ses. LV. Ain si re i est certatu que les cho Se qu'on a pia alable ment ais seriar si hi commis 'enirentias non plus dans a masse

118쪽

contribullonem qu: ipsi heredi a semetipso vel servo eius legata fidei ve commissa sunt . . l. o. g. 8.μ Ac ne ea itidem citiae quis servis suis inutillae sine libρrtate legavi fidei ve coinmisit, in computatione in ejus legis cedunt n. d. g. 8. v. m. uolia causa es eorum quae in diem certam si dantur. Nam si libρrtalis et dies coepit cedere ei debebuntur, et in contribu tionem venient . d. g. 8. v. alia. Vice versa , re si a servo meo herede instituto mihi legetur et mihi acquiralia heredit ac negat Maecianus id legatum in Falcidia compulari, quia non debeatur 3 n. l. o. Scaevola, lib. 9.

Ad legis aulem Falcidiae computationem pertinebunt legata in speciebus sequentibus , ut pol utiliter relicta. Sed et si servo suo testator data libertate legaverit, quia dissertur in id lempus quo liber futurus est: item si ei qui apud hostes est, aut ei qui nondum natus est, datum sit aliquid , haec lex locum habebit n. l. o. g. Paul. lib. sing. ad . Falcid. LVI. His quin dicimus, ea duntaxat legatis quae utiliter relicta

sunt computari, consonat quod ait Marcellus in specie sequenti re Ex asse patronum heredem instituit libertus, quum ducentos

aureos in bonis haberet, et legavit silio centum viginti )J,

i Coia eius censet legendum iraeeriarn. Si lectionem servare velis , laoxplica ceriam, id est eri pressam diem quae tamen incerta sit et conditionem faciat, ut recte explicat glossa. ah Cui acius Oohsero. to.' recte censet legenduin liberato, id est, inani misso Sensus est Quum sub die incerta seu sub conditione , servolaeredis relictum est, potest hoc legatum utile esse et in hanc contributionem venire scilicet si is servus fiat liber antequam dies cedat. Nam hoc casu, ite utiliter cedet; et quae ei relicta sunt, ei debebuntur. 3 Μihi enim debere legatum non possum co sequenter legatum sit nutile. Ea autem ratio quae facit ut hoc legatum, ut pote inutile mora Om- putetur in Falcidia ineunda , ad hoc scilicet rit caetera legala minuata eadem, ii triam , ratio sacit ut in I. 25. f. Im. 3o de legatis Io. supra, tis decie eatis. n. 69. Pax. 375 late legatum dicatur imputari heredi in Falcidiam, diverso nimirum sensura ita scilicet ut, quum legatum inutile sit, id quod regatum est, maneat in hereditate, et sic jure hereditario capitur , adeo quoreb et in Falcidiam impulari. Ne dum igitur pugnent, imo consonant illae leges. έ Cui acius Cobsero. 5, 2 recte censet hanc vocem viginti esso ex

119쪽

se Datis la masse de legM; our fixe la Falcidie , On ne sati pasm me entre ceu que e testat eur 3 ait acies propres e S clavos, ou tuli les a chargh de remetire, an leur avo i donne a liberi si,u sis aut de laquelle ce legs Orit nul D. urat en est aut remen d cas oti e leg satis Ll 'es clave oni unlemne certain I ea si a condition mise a s liber ibi commeneside 'ac compli r et , es leg tui seroni dux, et par consoquent enli eront dans la masse aveccles aut re leg D. Rhci pro luement, u Si mora es clave, yant sitsi in stilusi siritier, sit si chargh 'un leg en vers moi, et que a Succes Sion se rotivem 'avo i hi si acquis alias par tui, Maecianus solatient que e log nepent et re complsi dans la Falcidie, parce qu 'ili est pol ni u 3 M. Les logs, dans es sphces vivantes , et comme lani alable metit satis enirer Ont dans te comple de a cilci die. . Si uia mali re a laisssi, par sola testament, a liberi et uia legsa son es clave, te leg silani di siser jus tu' au tem oti 'os clave auras liberi si, lieu, dans e cas 1 a Falcidie, comme ussidans elui oti uti leg a th ait a uia bonam qui est en captivi. Scheg 'en ne mi, oura uia posthum qui 'estia encore 6 LVI. Confornacinent a ce que D Ous avon dit, que 'on ne compta it dans la Falcidi que les legs alablement laissos, Marcellus dit, dans l'esphce vivante is ii patron , Ont les biens poti- valent 'cle ver a a sona me en viron de deu celat ocus 'or, institu son patron poli unique fritier i a lύgusi aussi a sonsil la somni de cent c), et te reste Duri tranger te silc asti de

si Cuias penso qu'il aut lire incertam. Si l 'on velit retent lacie soti du

120쪽

extraneo reliqua Deminutio 1 logati quod extraneo non praestat et legatum), prosit it filio ad consequenda solida quae ei

legata sunt . l. I. Marcell. lib. . digest. g. H. Quo nodo instimentur l. ata ad con ritationem dodrantis Prout ure aut in sesiar est sub con , ii ue et cla sunt flexu de oestimandi singula ibus quorundam Pgatorum PCCichris. LVII. In aestimandis legatis quo in hari contributionem ve-DIunt ratio habetur ejus quod ad ea exs'lvenda necesse est; non vero ejus quod heres in eo rurn pretestatione culpa Sua plus qua ro

debebat impendit.

Primum exem lum Alienus undus tib legatus est hunc heres , quia in emere nisi sinit pretio non posset, emit mulio pluris quam quanti erat qua emptione esse 'tui' est ui legularii ad legem Falcidiam revocare litur. Quaero, quum si sundus tantiquanti revera est , in plus esset), legata non fuerant excessi ratus legis Falcidiae, an hoc ipso heres institutus partem revocandia legitariis jus habeat , quod sex voluntate ei uncti pluris emeritsuridum , qua in quanti erat Respondit. Quod amplius heres piam pretium undi legatario solvit, id lige Falcidia ini putari non

potest quia 'gl gentiam jus nocere legatariis non obet, ut pote quum is confisendo , veram aestimationem praestare 3 poterat . I. 6 i. Javolen lib. c. CPAlol. Secundum cxem tum se Legato petito , quum in litem iuraliam est, ratio legis Falcidiae non ejus sunt, nae, tu quam legataritis

iuravit ' beri debet, sed ejus quanti revera id sui quod 'ti iuuaest. am id quod poenae causa adcrevit, in legem Falcidiam non incidit n. l. 6o. g. I. idim , lib. I . ex Cassio.

pungetidamn quia si legata sitio essent eo tu in Mi in/ti integra Iogata ii6ti posset consequi filius , quum patronus debeat habere illibatum semissem. 1 Id est, exoneratio legali. 2 Ita ove anus et Cui acius emendant , addita negatione Sensus est :oqoneratio legati quod extrarae reli et iam est inutilier, hi uia quia extrari usill erat incapax a , proficit silio ut ipse solidum suum l. ai uim sensequatur.C Ci

3 Heres enim rem alienam lare damnatus, non tenelia eam emere nisille erat In Capa prosteri iiii O UT PNC Oricium Statam te otiam Conseqtiatur.

Consequenter expurigendo e hoc para grapho vo illa Verca D/n' , vel eum Gisia ei s expunctis his vocibus , eminuti lexnti Iesendum sim liciter

Osed extrari O NON P Stat terraium . Proficit, etc. 3 Heres enim rem alienam dare damnatus, non tenelia eam emere nisi aequo pretio , et ad hanc erism e Stimotioni ua vice rei L, atario solvendam silmi uitur , si dominias rei eam in quo pretio Vendere cilita ut vid. supia,

Ut beres qui per contumaciam non Praestat rem legatam, condemne-