장음표시 사용
11쪽
I Legantissinium 8c omnium dosorum hominum iudicio comprobatum est Horati j de
Poetica elogium: Aut prodesse volunt, aut delectare Poetae. Aut mule iucunda, ct idonea dicere vitae.
Peculiarem enim et mirificam quandam vim emcaciamc ad formandos vitae moσres semper habuisse Poesin creditum est Etenim eius proprium est bonos laudare, re malos vituperare : Ex qua collatione virtuti praemia re viti js suae decernuntur Poenae. Hinc alibi idem Poeta recte canit.
Os teneriapueri Mumi Poetasigurat. re. Torquet ab obscoenis iam nun ermonibus au- ox etiam peritus praeceptis format amicis. Asperitari ct inuidiae corretitore irae.
Adde quodistata sacris a vatum assunt, Elfacit ad mores ars quoinostra sonos.
Non solum autem vitae hominis pro sunt,sed etiam delectant,ccsane non leuitater, carmina Poetarum, insignibus virtus tum praeceptis 5 exemplis referta. Nec tquidam Scioli volunt, carminabanilii s a menta,
12쪽
menta,aut liues ac inutiles fabulae sunt,abociosis quibusda stultae delectationis grastia in Gynaeceis et aliis inruet falledi te, Poris causa excogitatae sed doctissimoφrum hominum inuenta acutissima ad preσcipiendum obiurgandum, corrigendum, reprehendendum, docendum,& laudans dum inprimis utiliae accommodata. Adde, ubd hominum re ingeniorum magna diuersitas est.Quidam enirn acuti, docti oc periti sunt,ec ex longo orationis corpore facile rei proposits summam cotiligere N percipere possunt. Quidam verbnon ita sunt ingeniosi et industrii,sed pausib hebetiores Horum ruditati re imperistiae, succurri posset,ac honestissima aeviilissima quaec sibi persuaderi paterenφtur, Poetae viri illustres carmina inuenes runt, ut horum dulcedine homines capti, facile cum ipsis de rebus ac negotiis conssentirent,ac consilia saluberrima,quarnuis sibi aliqua ex parte contraria,admitterent. Ac ut Medici pharmaca ex amarissimis radicibus praeparata,morbo aliquo pericuφlos confli stantibus propinaturi, oram initi,calicis melle aut saccaro illiniunt, ut
13쪽
ea ratione dulcedine mellis capti, pociis tum alacrius exhauriant, oc sic pristinae se nitati restituantur cita sapientes re ingesmosiqui , non semper aspera legum re
Virtutum praecepta adhibere, sed interduetiam carminibus, tanquam sale quodam, suam de rebus grauissimis orationem coodire Echomines de suo ossicio admonere voluerunt. Et sane meo iudicio recte ac Prudenter admodum. Etenim mira quae dam est in versibus suauitas, voluptas re
delec2atio.Sunt enim nihil alius ut Erasimus confirmat quam ex omnium disciσplinarum deliciis ac medullis condita plascenta, seu ex electissimis quibus foscuo lis mellificium Praestantes enim Poets ex omni genere doctrinarum praecipuos o
Hanc laudem omnibus aetatibus Pota concessam, e quidem vere attributam, ego illi lubens relinquo, nec eam carpere possiim,aut debeo.Hoc tamen mihi a dos ctis cocedi posse nullum dubium est, orastoriam facultatem longe ei antecellere. Atq; ne quis me remoretur scrupulus,pri
usquam ad instituti mei propositum et ca:
14쪽
put suturae orationis proprium accedam, breuissimis id demonstrare conabor. Certum est, magnam quidem esse viis litatem o suavitatem,ut ccantea demonsstratum est,Poeseos sed longe maior Elo: quentiae. Etsi enim illa, oratio quodam quasi sale perspergitur et uberioressicitur: ramen haec praestat in eo, ut aliorum di staec scripta recte intelligere, initia, progresesus, oc finem, cum omnibus partibus tinornamentis perspicere, summam rei sensu atque animo complecti, adminicula, incltermedia , decorat omnia cognoscere,c tandem nosmetipse cum opus fuerit, grauiter,pure, dilucide,ci apposite oratio; ne explicare possimus. Quamuis autem
hic non quidem a doctis, sed a blateroclitibus ec ineptis nonnullis hominibus nobis occurritur , qui impudenter garris iant, eloquentiam seu bene dicendii dium nihil aliud esse, quam quendam fuscum, accersitum ornatus inutilem, vers
horum inanem strepitum,deniq; loquacistatem quandam futilem homine Philoseo
Pho indignam Alxj,qui cultiores videri Volunt, sateantur,copiam quidem esse refacula
15쪽
facultatem de rebus dicendi suculenter ocpraeclare, quocunc in argumeto verseris, et quam iam rem susceperis exponenda, dignitate nunqua carentem , sed commoσdum habere nullum. Hi omnes tamen ascopo aberrant longissime. Nam sine elooquetis ope, adminiculo omnes reliquas artes mancas, mutilas Zoimperfectas esse
omnes eruditi uno ore affirmat. Quis n.
sapientiae, doctrinaeue multiplicis usus essset,rusi oratione elegari perspicua et decoclxa singula exponerentur bullis prosedibde rebus in Ecclesia Sc scholis homines reocte doceri e erudiri nil Respublics diu costare sine hac possent Taceo, ubd sola
eloquentia homine dignu nomine suo Locit. Sola enim ratione 5 oratione homo differt a brutis ore quid omnes praediti sunt , sed ad satisfaciendum nominiic expectationi suae ulterius requiritur , Ut quis apte de re proposita dicere o loqui possit. Eloquentiam igitur qui excolunt, ab ea mortales quodammodo Drj, veri homines efficiutur: Vnde Diogenes Cynicus quodam tempore lucerna accensam in serum detulit latissima luce, quaerenti
16쪽
similis. Rogantibus,quid ageret Domis
nesa usrere aiebat: Notans eos,qui an,
hus hisce, maxime vessi copiose disserens di facultate praediti ec expoliti non essent, nomine suo vix dignos. Magna insuper vis est eloquentiae Napraecipuaesari iones oc officia oratione gushernanture expediuntur: adeb quidem, ut sine mediocri dicendi, vel scribendi fas
cultate, nemo, hoc praesertim seculo, vel
Ecclesiae, vel Reipublicae cum laude usui esse possit. In Ecclesia, clam multorum ne dicam errores,sed potius furores, qui suboinde oriuntur,perspicua oratione saepe res futandi, ac verae sententiae explicadae sint. In ciuili verb viis consuetudine,in forenssibus actionibus consultationibus, legati onibus,&alin his similibus,solam eloquestiam dominari manifestius est, quam ut ulla demonstratione opus habeat. Non solum autem eloquentia utilitates quoσdammodo infinite,sed etiam eius suauitas aliqua ex parte expendenda erit. Nemo
quidem fani iudiciu homo inscias ire po test , summopere delectari homines occommoueri Pota,quemadmodum multa hinc
17쪽
hinc inde in fabulis Poetarii, maxime Vesrb exempluTyrtsi ostendit. Hic Archimshroti filius,Poeta,ct Tibice,deformis quisdem aspectu,Olymp.παγ v.floruit.Lascones autem iam te a Messenius vi auuxilium ab Atheniensibus consulto oraclculo petierunt. Athenienses ergo Tyrtaesum eis in contemptum dederunt,cum lus dimagister esset, olim enim ex seruis Domini suis liberis domi praeceptores consti tuere solebant,ut passim in Iure multis ex locis apparet,claudus, iustus,ocab omni σhus irrideretur. At ille carmine militum animos ita inflammavit, ut tandem Mese sanam expugnarint. Quapropter ciuitate donatus est,ac in tanta porr&fuit existismatione, ut quoties cum hoste cogressuri
essent, eius Poemata canerent, e domi Trichoriam saltatione ex eius praescripto exercerent. Sed animos hominum magis moueri ec excitari eloquentia vel ex hoc
maxime perspicuum est,qubd ipsi Poetae Mercurium Iouis c Maia filium Ῥηγappellariit, quasi 'hi xta sic hoc est,inter
pretationis, lus voce fit,autor esset ac eum
Deorum nuncium fingebant quonia sex'
18쪽
mo illius diuina particulae, quae in nobis est, mentis videlicet,inde existit. Caput alato petaso pedes talaribus munientem: dextra caduceum gerentemdater Harpaσgem accinc' um habentem. Caput autem huius alato petas tectum, symbolum est, omnes homines facultatis oratoriar admisniculo indigere, tum in praetici, tum in theorica vita. Haec duplex: Occupatur enim vel π o inquam pedes talaribus insignes denotant, cis 'vexi', quae media est inter Theoricam 8 Mechanicam vitatam Πραsset autem ipsa 'λιτικη, omne geς nus virtutum complectituri vitiorum Ad virtutis exercitationem,alil honestate, aliti metu, formidine incitantur, iuxta
Oderunt peccare soni virtutis amor , Oderunt peccare mes Ormidine poenae.
Honestatem caduceus significat,cui gesmini angues implicati sunt quandoquidem prudentia virtutes omnes Oder tur Metume formidinem Harpa denotat, lateri accinctus. Qui enim sponte recTe monitis obedire nolui,hi vi compei
Iendi sunt Caduceo mortuos ducit atque
19쪽
reducit, hoc est, insontes liberat, sontes damnat,somnos infert, atque adimit, pospulum modb ad pacem , mod ad bella hortatur Elegantissime sane hac pictura eloquentiae naturam proprietas ex pressa est. Proprium enim oratoris officium est hortari, dehortari laudare, vituperare, accusare, defendere,persuadere, dissuadere , ac ub velit,quasi vi quadam hominum animos impellere Galli verbnon Mercurio, sed Herculi, ut prodit in praelatione quadam Lucianus, YAlcias ius in Emblemat .suis, que sua lingua Ogφmium vocant, eloquentiae laudem tribus uni. Atin huius simulachrum monstros sum Malienum repraesentant. Fingunt eum senem esse, inculta, abrac canicie, Obrugata cute,et nigro admodum colore, Ut marinos nautas esse, compertum habes mus. Eiusmodi clim sit, tamen Herculis cultum gerit Amictus enim est exuuio leonis, dextra clauam tenet, sinistra prortensium arcum praetendit, pharetra ab Mineris suspensa:denim omni ex parte Herocules est. Verum quod in imagine maxi me mirum est, senex illa consertissimam
20쪽
quandam hominum multitudinem auris hus vinetis trahit Vincula autem sunt tesnues quaedam catenulae linguae extremo apici annexae, auro, electro labrefac cispisulis collaribus pulcherrimis similes. At hi tam exilibus vinculis ducti, ne defiga quidem cogitant, tametsi facile posssint nec omnino restitant, aut pedibus iri diuersum renituntur, quasi resupinantes: sed hilares laeti suum ductorem sequvnstur, sponte festinantes omnes, ut studio Perueniendi, Iaxa etiam vincula relins quant, perinde ac tristes futuri, si eis exit, merentur Scite admodum benedicendi facultas in hoc Hercule expressa est. Seσnex enim fingitur, quoniam eloquentia
non nisi matura aetate vires suas exerit:
iuniorum mentes instabiles, volucres eam assequi non possunt Senes autem remelius res intelligunt, usus edocti, com modius dicunt. Hinc Homerus Nestos rem suum describens, ex eius lingua mel fluxisse dicit. Hoc idem denotant etiam catenula Herculis , quibus significatur ipsa orationis suauitas, qua homines capti,