Pontificale in usum ecclesiae mediolanensis : necnon Ordines ambrosiani ex codibus saecc. IX-XV

151쪽

I ORDO EX CODICE HERIBERTI ARCHIEPISCOPI 163

creas ' Sanctificas ' Vivificas ' Benedicis et nobis famulis

tuis largiter praestas ad augmentum fidei et remissionem omnium CCCatorum nostrorum. Et est tibi Deo Patri omni potenti ex ipso et per is Sum et in ipso, omni honor Virtus, laus et gloria, inal Cri Um, Perpetuita et PoteStAS. Per infinita saecula saeculorum. Am Cn. Post confrac DIIII. II. PSihi PraeCel tum Si Domine, quod AgimuS Cuius nunc te praesentia Postulamus in Sacrificio auctorem suum: impleatur fides rei in sublimitate mysterii. ut Si Cut Veritatem uocaelestis sacrificii exequimur. At veritatem dominici corporis et sanguinis hauriamus. Per eundem Christum Dominum noStrum dicentes Pater no Ster, qui e in caeliS.

Unigeniti tui sumpsimus corpus et Sanguinem ab infidelis discipuli reddamur caecitate divisi qui Christum Dominum

nostrum Verum Deum hominemque fatemur et colimus qui tecum. O

olei infirmorum benedictione tamen in se l. Ordine e Beroldo, Servatis omnibus huius Ordinis, inSuper occurrunt duo exorcismi chrismati et olei Catechumenorum, necnon it Sa benedicti olei infirmorum mutuati ab Ord Rom. 63, 65, 66): haec Omnia, eorSim a Praesatione chrismatis et benedictione olei catechumenorum, repperi in Calce cod. eccleSiae Metropolitanae mS. Saec XIV olim, siqn. F. o in quo leguntur prece archiepiScopale ad Scrutinia ad bene l. sontium, et ad

152쪽

io APPENDI AI PONTIFICALE SAEC. IX.

' Non novum ordinem exhibeo eundem legere quisque poteSt tum apud uratori Antiq. Med. evi'. IV, col. 89 et se l. tum in Eroldo ex codice ambrosiano. ius. a me clito, soli. O et Seq.)sed hoc in loco e codice Metropolitano Saec XIII nuncupato BeroldouoPo, recudere UXi, ne desiderentur quae ad notitiam liturgiae pontificalis Ambrosianae Spectant. In Calce, Sub ignora, adnotat, quae Variant in cod. ambros saec. XII a me iam edito et noti illustrato MC- tropolitanum codicem, licet recentiorem, in hoc caSu praeserre V X i. sui ipse mila est vi SuS Xhibere antiquiorem lectionem e gr. in Consectione Chri Smati ante praefationem, Cum alio codice ambroS. C. Nius adhuc Servat sormulam ianimes in concorde codici Heri-berti, suae deinde Ol solevit ita ut post Saec XIV. Servato ceteroquin Ordine Beroldiano, sormulae Xorcismorum, benedictionum et Praefationum cum Pontificali Romano omnimo conVenirent.1. Intellige, absolutis ossiciis propriis huius diei usque ad horam

Nonam inclusive. Haec apiunt antiquam di Sciplinam, qua resbyteri singularum Paroeciarum ipsi herebant olea uti patet e canonibus in Lib. de ecci discipi. Reginonis Migne, P. L. t. 32, Ol. O6ὶ ut presbyter in Coena Domini ampulla dua secum deserat, unam si ad chri Sina altera ad oleum ad cathecumenos inungendum vel in firmo is et e Conc Cabilonen. II, an SIS, an X II 4 Pro balSamo sive luminaribus emendi nihil presbyteri chrisma accepturi dent episcos,i ita lue facultatibus eccleSiae balSamum mant... D

153쪽

II ORDO EX BEROLDO NOVO 1o5

naual sic poculiculo in ecclesSDNI cuυ Pir a paStorali, et pro-Surnaul Se ΠIne tu pavi lento Dotu es archios, Scopus dicat Super eo hanc orationena Deus humani generis benigni SSime conditor, et mise 1 oricordissime reformator qui in reconciliatione lapsorum etiam me qui mi Sericordia tua primus indigeo Servire effectibus gratiae tuae per miniSterium Sacerdotale VoluiSti Ut CeS-sante merito Supplicis, mirabilior fieret Clementia redemptoris. qui tecum ' 15 Tunc archi piscopus lepol co culta cfcri Sacer olibus. an o ei osculun rccouci aliou, SI EI Sic omni v c eos si D

caulas tuapicularius ob omadarius, Ouoniam qu illuminas. V Ouoniam in te eripiar gymnus Hymnum dicamuS

154쪽

io AITENDI AD PONTIFICALE SAEC. IX.

Convenientibus vobis in unum iam non est dominicam Coe-1 nam manducare Caulii Dcforis. Tam Uam ad latronem ....i Adhuc eo loquente .... Sesquitur Pan Eliun Securi IIII Ma

thesunt Prima die agi morum. Finito evan elio, fatis incipial

Et non dicatur Pacem habete, aut Hyrie. Sequitur oratio

a SIMPr sudoricus. Tunc Sub laconi o ornu pauem simum offermenta Isu cum omnibu calicibu et pascuis. Postea archi DScopus incipiat orationcm a munus offeren tim. Sesquitur offertorium ContumeliaS.... Sesquitur oratio Supes oblatam. 6. Fiuisa oratione, non dicat Dominus vobiscum nuc, Subdiaconi Scon an a prae ictam capcllam, e cum ma uarcet orculia A foran Supra icta ampulos: e maior o foras ia- couo ampul am crisma m et diacomis ovat cam Super affarc.

7. Code. Metros . tantuin ponit initia orationum sed Sus licit ut con-

155쪽

Olei, per elim Patrem omnipotentem Hoc nilo. cat

Dominus vobiscum cum spiritu tuo. Bona Sursum corda, Habemus ad Dominum. Iuni Gratias agamus Domino Deo nostro. Dignfim

et iustum St. Soquitur Vere quia dignum et iustum St. nequum et salutare, Nos tibi semper hic et ubique gratias agere Dominator Domine Deus. Rex unctus, auctor unguenti. φη)Fructa bono fictione SuvImo gloriore I securcDIV IISque IIma ora osci Dir ut prior. 8. Et pristo alia emorcismum bono ficatu cam quasiloctionem QENS. 5 ExorcisDAus olei catechnmcnorrim EXOrctgo te Creatura olei. in nomine Dei Patri gyrtitur. Dominus vobiscima. Benedicti olei Deus sacramenti uita inventor atque dispositor '' His Myrto oraclis, codem ordines I ccor , Ilo frint oblatae in octa iam re caris ambae Simul tu Sacrarisim, stoe fota Missa peragatur ordine Sus.

4. Unanime atque Concordes Praefatio chrismae Or/I. I. - 2. lnguenti: csrr ex unigeniti.

Stet easdem Convenire Vel Cum praeced. ordine, vel cum Ord Rom. φ)Ord Rom. 65, Gel. 597 II 8), eos r. MisS. 250, Mabili Ord. X. δ' ut in Ord praeced. ut in Ord praeced. 8. )Ord Rom. 66, Gel. 557 72), Leosse. Miss. 26o Mabili Ord. X. φ' ut in Ord praeced. In Ord Kom apud Hiras' stiGH P. O, qui formulas anthrosianas pro Chri Smatis et olei catechumenorum benedictionibus, quae eaedem, Ut vidimus, extant in praecedenti Ordine alia sormula pro olei infirmorum benedictione legitur, quam e eodem it- torpio hoc in loco exhibere puto, cum ipsam in alii codicibus non in-

Venerim

si Benedicti olei ambrosiana ad nu endrim fam in/rmo striam ener- Lumenos Domine, qui studio Saluti humanae creaturi tui vim benedictionis indidisti, ut ad animarum nostrarum sanctificationis utilitatem Creaturarum etiam corporalium miniSterio nostris Salus temporibus tribueretur, insunde sanctificationem tuam huic oleo ut ab his quae unxerit membra fugatis insidiis adversariae potestatis, SuSceptione PraeSenti S

156쪽

ios APPENDI AD PONTIFICA I E SAEC. IX.

olei, sancti Spiritus gratia salii taris debilitatem expellat, et plenam conserat sospitatem in nona in Domini nostri Jesu Christi. 9. ' Ord Rom. 63 erb. 75, eos r. Miss. 257. Mabili Ord. N. Ord Rom. 63. Gel. 555 7O . Pam. 25I, Men. 66 Mur. 55,c orb. 74. Leosse. MisA 257, Mabili Orcl. N. II. Ne l. Vesp., ut in hodiernis irev inalbi hisahia. 60. ia. φ EX K einone, De ecci dis . . . c. 76 3lion O. P. . . t. 32

157쪽

ALIAE BENEDICTIONES OLEORUM 1o9

ALIAE BENEDICTIONES OLEORUM PRO CATECHUMENIS SEU INFIRMIS.

b ne in ianva icon o Sic Deus m mutorium meum intende etc. Gloria Patri ... Sicut erat ... Alleluia. Oratio es bono fictio olei. EXOrctgo te Creatura olei per Deum. Oto in Gol. )

Bones icti olei Deus in adiutorium. Omine etc. Gloria. Io2 Aeterne Omnipoten DCUS, Precamur Supplices sublimem Clementiam, ut hanc Creaturam olei benedicere ' sanctificare digneris ut mittere iubeas Spiritum tuum paraclitum qui Opto 'it orbem terrarum super hanc pinguedinem quam de viridi ligno fluere praecepisti ut si qui e C Un- 5ctu fuerit vel gustaverit sit ei anima atque corporis firmamentum. Depellat valitudines mala . diaboli temptamenta

col ao 7 constat communis Ecclesiae disciplina distribuendi olea, non singulis presbyteri regimini paroeciarum ruralium praepositis, sed aliquibus tantum, qui alii sua vice distribuerent in Dioecesi nostra amsaec. XII hoc mandatum erat praepositi plebium, ut constat e chartania. II 83, apud tulini, em di ilano tona. VI, p. 4 6, ubi inter alia haec leguntur si Capitanei de Castillione libere quem velint eligant

SaCerdotem ... qui, CCOPt CriSinate a plebe, apti Zet. In nostra Ecclesia custodia et distributio sacrorum oleorum adhuc ad notario ecclesiae Metropolitanae spectat, uti videre est in aeremoniali Ambros. Card. F. Borromaei, edit. n. 6 I9 P. 4 et Seqq. CAP. DE Ofariis costiaris. I. Gel. 507 II 8), eos r. MisS. 250 Gerb. 74. Eadem recurrit in Ritualibus Ambros editis, nempe edit. II. Saec XV labente, sol a P

sub rubr. vi Si non habes olemn ab episcopo conSecrafum cauSa nec sifatis prius benedic oleum per hoc exorcisurum, sic dicendo Deus in adiutorium, etc. et in ed. a. 56 sol. 8 , sub Simili rubrica Hei notare occurrit, eundem Xorci Smum adhiberi in Gelas ad oleum catechumenorum in Ord Rom. Vero ad chri Sma.

158쪽

lio APPENDI AI PONTIFICALE SAEC. IX.

di cutiat. invalescente estiis febrium et causam universi doloris avertat ut m de sanctitatis i Ore COnCCPt reserat Deo Patri omnipotenti gratias sempiternas Per Dominum. 3. Alia oratio Deus humani genori Creator, qui . C- pulsis cunctis doloribus nostris salutis medicus extitisti qui per apostolo tuos VOXatorum languoribu oratiam sanitatum praestitisti, te Supplice deprecamur ut super hanc Creaturam olei inviolabilis virtutis tuae munus infundas ' Et sanctifica benedictionis tuae munere. et sancti Spiritu. inum-1 brata virtute. Et quotienscumque fidelium tuorum membris infusa fuerit. Confracta solidet, et languentia foveat, ad tactumque honi inibus inserat mentis et corporis sanitatem. OrDominum. V in Dicisit mrripi , IssSitis ....

a. fide corr. ex fidem. - . Deus Deus, qui S. T. - . te te nunc. T. - . Et Sanctifica et anCtificata T. - Io Et: DI T. II. OVeat, ad taCtu nullae vegetet, tune recta fovent, Calefacta restinguat,

adtactisque T.

3. PSa, et unica, occurrit in Cod Ambr. Saec XI, Sign. T. 96 sus. sol. 244. ubi hicium X tremae unctionis, sub tit si Incipit benedicito si olei super ac rosum Deu S, qui es humani generi S. In calce ignod notabo diversas lectiones huius antiquissimi codicis.

159쪽

ORDINES PRO BENEDICTIONE ET CORONATIONE, ETC. III

ORDINES

BENEDICTIONE ET CORONATIONE

REGIS ET REGINAE ITALIAE. PRAENOTANDUM.

Iam unum, eundemque Vetu Sti SSimum ordinem ex Pontificali saec. IX Ecclesiae nostrae Superius P. 2 et Seqq. edidi modo, quo PromiSeram, Subiicio alio Ordines, qui eo ipso quod ad regum Italiae Coronationem pertineant, cenSendi Sunt ut proprii Ecclesiae Ambro- Sianae. Plane nemo ignorat Imperatorem ConSuevisse triplicem Coronam

Solemni Pompa Sumere, nempe primam qui Agrani ab Archiepiscopo coloniensi Secundam Mediolani vel odoetiae ab Archiepiscopo no- Stro, tandem auream Romae a Summo ipso Pontefice, uti reser Glossa in leni rinis l. I t. IX hancque Mediolanensi Antistiti praerogativam ipsi Romani Pontifices non semel memorarunt, ut Innocentius' Iapostolicis literis Avinione an. 135 datis favore Caroli Regis Romanorum, et Nicolaus V in Brevi VII kal. aprili an . 452 pro Oronatione Imperatoris Fredrici Haec documenta legi possunt in notis K. Bonabelli, Moria ella corona ferrea dei e 'Italia, irenge, 187O;

culti opus, licet non omnia et Singula placita amplecti possim, tamen prae ceteri hucusque ad rem editi Commemorare Volui, utpote Sententia colligens praeteritorum Scriptorum, quorum nomina huc res erre non iuvat et quam vi taceam de reliqui auctoribuS tamen Silentio premi non debet noSter Murasorius, De Corona Ferrea, nec fol. t. II, P. 328 et Seqq. qui alium ordinem Mediolanensem pro coronatione edidit, recusum a Marsene, De Antiq. Eccl. H. t. II, Ol. 58δ et C ., CnoviSSi me a Perre, in Monum Germ. Lego. Om. II, R . O Ct SEq. e codice regio PariSienSi num. 977. Saec. XIV, apud quo facile reperiri poterit quare novam eiusdem ordinis editionem inutilem puto quae molem huius volumini in anum augeret nec eadem ratione

alii ordines, tum e sabulosa Chronica Comifrma An ieriae, Cum CXLandum seniissori l. II c. I, quos alias ediderunt Pitrice

lius nouum fasi Ambros. n. O 2, et nura oriuS, . C. CAP. XVI, reserre, utpote minori momenti putavi. In Collationibus ordines coaevos CompulSavi, ut Clariti OStenderem quo ritu EccleSi nOStra communes haberet cum alii Ecclesii S praeSertim cum Romana.

160쪽

APPENDI AD PONTIFICALE SAEC. IX.

D ORDO

EX CODICE METROPOLITANO AEC NI INCIPIT ORDO

OUALITER REX ORDINARI DEBET.

1. Omnipoten aeternes DCLIS, Creator omnium, im pCrator Angelorum. CX regnantium Dominusque dominantium,

qui Abraham fidelem famulum tuum de hostibus triumpharesecisti Moysi et osue populo praelati multiplicem Victoriam tribuisti. humilemque David puerum tuum regni fastigi su-1 blimasti et Salomonem Sapientiae pacisque ineffabili munereditaSti, CSPi CC, UaCSUIMUS, Ad brCCC humilitatis noStrae Cisuper hunc famulum tuum ill . . quem supplici devotione in regem ClinimuS. benedictionum tuarum dona in eo multiplica: Cumque CXter tuae Potentia Semper et ubique circumda is quatenu praedicti Abrahae fidelitate firmatus Moysi man Suetudine fretus, Josue sortitudine munitus David humili tate Xaliatus Salomoni sapientia decoratus, tibi in omnibus Placeat Ct C tramitem iustitiae inoffenso radu semper in-CCdat, CCCt CSiani lue tuam deinceps cum Plebibus sibi annesto is ita nutriat a doceat, muniat et instruat, Contraque omnes visibiles et invisi in te hostes idem potenter C aliterque tua virtutis regimen administret, ad verae dei pa-