Q. Horati Flacci opera;

141쪽

LIB. I, 2, 3 3, 17 127 Nec vereor, ne, dum futuo, uir rure recurrat,

128 dani a rangatur, latret canis, undique magno Ρulsa domus strepitu resonet, vepallida lecto Desiliat mulier, miseram e conscia clamet, Cruribus haec metuat, doti deprensa, egomet mi. 132 Discincta tunica sugiendumst et pede nudo, Ne nummi pereant aut puga aut denique fama. Deprendi miserum est Fabio uel iudice uincam.

0mnibus hoc uitium est cantoribus, inter amicos Vt numquam inducant animum cantare rogati,

Iniussi numquam desistant. Sardus habebat 4 Ille Tigellius hoc Caesar, qui cogere posset, Si peteret per amicitiam patris atque Suam, non uicquam proficeret; si collibuisset, ab uo Vsque ad mala citaret i Bacchae' modo summam soce, modo hac, resonat quae chordis quattuor ima. Nil aequale homini sui illi saepe uelut qui Currebat sugiens liostem, persaepe uelut qui Iunonis sacra ferret habebat saepe ducentos, 12 Saepe decem seruos modo reges atque tetrarchaS, Omnia magna loquens, modo sit mihi mensa tripes et Concha salis puri et toga, quae defendere frigus uuamuis crassa queat. deciens centena dedisses 16 Huic parco, paucis contento quinque diebus Nil erat in loculis noctes uigilabat ad ipsum

uel pallida L corr. M Pallida Ac., quidam putant Mepuialida mam partem rationis esse quomodo Mesana sed magis diuidendum est ut Me interiectio sit . . . Aer. quidam putauerim Maesialidam num unam partem Orationis esse . . . ut significet ualde pallidae'. sed mihi videtur e imitatis charaetere dierum, ut illa perturbata mariti cluentu lamen

142쪽

Mane, diem totum stertebat nil fuit umquam Sic impar sibi. nunc aliquis dicat mihi quid tu γ20 Nullane habes uitia γ' immo alia, et fortasse minora. Maenius absentem Nouium cum carperet, heus tu 0uidam ait ignoras te, an ut ignotum dare nobis Verba putas γ' egomet mi ignosco' Maenius inquit. 24 Stultus et improbus hic amor est dignusque notari. Cum tua pervideas oculis mala lippus inunctis: Cur in amicorum uitiis tam ceritis acutum, vivam aut aquila aut serpens Epidaurius at tibi contra 28 Euenit, inquirant uitia ut tua rursus et illi. Iracundior est paulo minus aptus acutis Naribus horum hominum rideri possit e quod Rusticius tonso toga defluit et male laxus 32 In pede calceus haeret; at est bonus, ut melior uir Non alius quisquam, at tibi amicus, at ingenium ingens Inculto latet hoc sub corpore. denique te ipsum Concute, numqua tibi uitiorum inseverit lim

36 Natura aut etiam consuetudo mala namque Neclectis urenda filix innascitur agris. illuc praevertamur, amatorem quod amicae

Turpia decipiunt caecum uitia, aut etiam ipsa haec 40 Delectant, ueluti Balbinum polypus Hagnae.

Vellem in amicitia sic erraremus et isti Errori nomen uirtus posuisset honestum: Ac pater ut gnati, sic nos debemus, amici

44 Siquod sit uitium, non fastidire strabonem Appellat paetum pater, et pullum, male paruoSSicut filius est, ut abortivus fuit limSisyphus hunc uarum distortis cruribus, illum 48 Balbutit scaurum prauis ultum male talis. Ρarcius hic uiuit frugi dicatur ineptus

Et iactantior hic paulo est concinnus amicis Ροstulat ut uideatur at est truculentior atque

52 llus aequo liber simplex sortisque habeatur.

143쪽

Caldior est acris inter mimeretur Ρinor, Haec res et iungit, iunctos et seruat amicos.

At nos uirtutes ipsas inuertimus atque 56 incerum cupimus uas incrustare. probus quiSNobiscum uiuit, multum demissus homo illi Τardo cognomen pingui damus hic fugit omnis Insidias nullique malo latus bdit apertum, 60 Cum genus hoc inter uitae uersetur, ubi acris Invidia atque uigent ubi crimina pro bene sano Α non incauto fictum astutumque vocamuS. Simplicior quis et est, qualem me saepe libenter64 optulerim tibi, Maecenas, ut sorte legentem Aut tacitum impellat quouis sermone molestu8: Communi sensu plane caret' inquimus eheu, 0uam temere in nosmet legem sancimus iniquam l68 Nam uitiis nem sine nascitur optimus ille est, 0ui minimis urgetur amicus dulcis, ut aequum St, Cum mea compenset uitiis bona, pluribus hisce, Si modo plura mihi bona sunt, inclinet amariet Si uolet, hac lege in trutina ponetur eadem. Qui ne tuberibus propriis Offendat amicum Ροstulat, ignoscet uerrucis illius aequum est,

Peccatis ueniam poscentem reddere rurSUS.

76 Denique, quatenus excidi penitus uitium irae, Cetera item nequeunt stultis haerentia, cur non Ροnderibus modulisque suis rati utitur, ac reSVt quaeque est, ita suppliciis delicta coercet 2 80 Siquis eum seruum, patinam qui tollere iussus Semessos piscis tepidumque ligurrierit ius, In cruce suffigat Labeone insanior inter Sanos dicatur quanto hoc furiosius atque 84 maius peccatum est paulum deliquit amicus 0uod nisi concedas, habeare insuauis): acerbus Odisti et sugis ut nusonem debitor aeris,

144쪽

130 ' ERMONUM0ui nisi, cum tristes misero uenere Kalendae, 88 Mercedem aut nummos unde unde extricat, amaras Ρorrecto iugulo historias captiuus ut audit. Commixit Iectum potus mensave catillum Euandri manibus tritum deiecit Ob hanc rem, 92 Aut positum ante mea quia pullum in parte catini Sustulit esuriens, minus hoc iucundus amicus Sit mihi quid actam, si furtum secerit, aut Si Prodiderit commissa fide sponsumue negaritγsc Muis paria esse sere placuit peccata, laborant, Cum uentum ad uerum est sensus moresque repugnant Atque ipsa utilitas, iusti prope mater et aequi. Cum prorepserunt primis animalia terris, 100 ' Mutum et turpe pecus, glandem atque cubilia propter Unguibus et pugnis, dein sustibus, atque ita porro Pugnabant armis, quae post labricauerat usus, Donec uerba, quibus Oces sensusque notarent, 104 Nominaque inuenere dehinc absistere bello, oppida coeperunt munire et ponere leges, Nequis fur esset neu atro neu quis adulter. Nam sui ante Helenam cunnus taeterrima belli 108 Causa, sed ignotis perierunt mortibus illi, 0uos uenerem incertam rapientis more ferarum Viribus editior caedebat ut in grege taurus. Iura inuenta metu iniusti lateare necesse St, 112 Tempora si fastosque uelis euoluere mundi. Nec qiura potest iusto secernere iniquum, Dividit ut bona diuersis, fugienda petendis; Nec uincet ratio hoc tantundem ut peccet idemque 116 Mui teneros caules alieni regerit horti Et qui nocturnus sacra diuum egerit adsit Regula, peccatis quae poenas inroget aequaS, Ne scutica dignum horribili sectere flagello. 120 Nam ut serula caedas meritum maiora subire

145쪽

LIB. I, 3 87-4, 13 131124 Permittant homines. si diues, qui Sapien est, Et sutor bonus et solus sormosus et est rex: Cur ptas quod habes 'non nosti, quid pater' inquit Chrysippus dicat sapiens crepidas sibi numquam 128 Nec soleas secit, sutor tamen est sapiens'. qui γ Vt quamuis tacet Hermogenes, cantor tamen atque optumus est modulator; tollanus uase omni Abiecto instrumento artis clausaque taberna 132 Sutor erat sapiens operis sic optumus omniSEst opifex solus, sic rex. uellunt tibi barbam Lascivi pueri, quos tu nisi suste coerceS, Urgeris turba circum te stante miserque 136 Rumperis et latras, magnorum maxime regum. Ne longum faciam dum tu quadrante lauatum Rex ibis neque te quisquam stipator ineptum Ρraeter Crispinum sectabitur, et mihi dulces140 Ignoscent, siquid peccaro Stultus, amici, Inque uicem illorum patiar delicta libenter, Ρriuatusque magis uiuam te rege beatus.

IIII

Eupolis atque Cratinus ristophanesque poetae Atque alii, quorum comoedia prisca uirorum St, Siquis erat dignus describi, quod malus ac fur, c Muod moechus oret aut sicarius aut alioqui Famosus, multa cum libertate notabant. Hinc omnis pendet Lucilius, hosce secutus Mutatis tantum pedibus numerisque, acetuS,8 Emunctae naris, durus componere uerSUS. Nam sui hoc uitiosus in hora saepe ducentos, Ut magnum, uersus dictabat stans pede in uno; Cum ueret lutulentus erat quod tollere uelles; 12 Garrulus atque piger scribendi serre laborem, Scribendi recte: nam ut multum, nil moror. ecce,

146쪽

Crispinus minimo me prouocat: accipe, si uis, Accipe iam tabulas detur nobis locus, hora, i Custodes uideamus uter plus scribere possit Di bene secerunt, inopis me quodque pusilli Finxerunt animi, raro et perpauca loquentis; Α tu conclusas hirquinis sollibus auras 20 Vsque laborantis dum serrum molliat ignis, Ut mauis, imitare. beatus Fannius ultro Delatis capsis et imagine, cum mea nemo Scripta legat uolgo recitare timentis Ob hanc rem, 24 Quod sunt quos genus hoc minime iuuat, utpote pluris Culpari dignos quemvis media elige turba, Aut ob avaritiam aut misera ambitione laborat. Hic nuptarum insanit amoribus, hic puerorum; 28 Hunc capit argenti splendor stupet Albius aere; Hic mutat merces surgente a sole ad eum quo Vespertina tepet regio quin per mala praeceps Fertur, uti puluis collectus turbine, nequid 32 Summa deperdat metuens aut ampliet ut rem. Omnes hi metuunt uersus, odere poetas. Faenum habet in cornu, longe fuge dummodo risum Excutiat sibi, non hic cuiquam parcet amico, 36 Et quodcumque semel ch rtis inleverit, omnis

Gestiet a furno redeuntis scire lacuque Et pueros et anus'. agedum, pauca accipe contra. Ρrimum ego me illorum, dederim quibus SSe poetas, 40 Excerpam numero neque enim concludere uerSum Dixeris esse satis neque, siqui scribat uti nos Sermoni propiora, putes hunc esse poetam. Ingenium cui sit, cui mens diuinior atque os 44 Magna sonaturum, des nominis huius honorem Idcirco quidam comoedia necne poema Esset quaesiuere, quod acer spiritus ac uis

sibi si quis siquis stu his qui his qui enim qui 42 putes putas M

147쪽

LIB. I, 4 14-78. 133 Nec uerbis nec rebus inest, nisi quod pede certo 48 Dissert sermoni, sermo merus. at pater ardens Saeuit, quod meretrice nepos insanus amica Filius uxorem grandi cum dote recuset, Ebrius et magnum quod dedecus, ambulet ante 52 Noctem cum facibus. numqui omponius istis Audiret leuiora, pater si uiueret ergo Non satis est puris uersum perscribere uerbis, Quem si dissoluas, quiuis stomachetur eodem 56 Muo personatus paci pater his, ego quae nunc, olim quae scripsit Lucilius, eripias si Tempora certa modosque et quod prius ordine uerbum est Posterius facias praestonens ultima primis, 60 Non, ut si soluas postquam Discordia taetra Belli serratos postis portasque refregit,' Inuenias etiam disiecti membra Oetae. Hactenus haec alias iustum sit necne poema,

64 Nunc illud tantum quaeram, meritone tibi sit Suspectum genus hoc scribendi. . Sulcius acer Ambulat et Caprius, rauci male cumque libellis, Magnus uterque timor latronibus; at bene siquis 68 Et uiuat puris manibus, contemnat utrumque. Vt sis tu similis Caeli Birrique latronum, Non ego sim Capri neque Sulci cur metuas me γNulla taberna meos habeat neque pila libellos,

72 Muis manus insudet uolgi Hermogenisque Tigelli;

Nec recito cuiquam nisi amicis, idque coactus, Non ubiuis coramve quibuslibet. in medio qui Scripta soro recitent, sunt multi, quique lauantes: 76 Suave locus uoci resonat conclusus inanis Hoc iuuat, haut illud quaerentis, num Sine SenSu, Tempore num faciant alieno laedere gaudes'

148쪽

Inquit et hoc studio prauos facis'. unde petitum 80 Hoc in me iacis est auctor quis denique eorum, Vixi cum quibus absentem qui rodit amicum, 0ui non defendit alio culpante, soluiss0ui captat risus hominum famamque inacis,

84 Fingere qui non uisa potest, Ommissa tacere 0ui nequit hic niger est, hunc tu, Romane, caueto. Saepe tribus lectis uideas cenare quaternos, quibus unus me quavis aspargere cunctos 88 iraeter eum qui praebet aquam post hunc quoque Potus, Condita cum uerax aperit praecordia Liber.

Hic tibi comis et urbanus liberque uidetur Insest nigris ego si risi, quod ineptus 92 lastillos Rufillus let, Gargonius hircum, Liuidus et mordax uideor tibi menti siquae De Capitolini surtis iniecta etini

Te coram fuerit, defendas ut tuus est mos: si Capitolinus conuictore usus amicoque puer est, causaque mea permuli rogatuSFecit, et incolit mi laetor quod uiuit in urbe; Sed tamen admiror, quo pacto iudicium illud 100 Fugerit' hic nigrae sucus lolliginis, haec est Aerugo mera quod uitium procul afore chartis, Atque animo prius, ut siquid promittere de me Ρossum aliud uere, promitto. liberius si104 Dixero quid, si sorte iocosius, hoc mihi iuris

Cum uenia dabis insueuit pater optumus hoc me V sugerem exemplis uitiorum quaeque notando. Cum me hortaretur, parce frugaliter atque 108 Viverem uti contentus e quod mi ipse parasset: Nonne uides, ibi ut male uiuat filius utque

149쪽

LIB. I, 4, 79-141 135 Baius inops magnum documentum, ne patriam rem Ρerdere quis uelit'. turpi meretricis amore112 Cum deterreret: 'Scetani dissimilis sis'.

Ne sequerer moechas, concessa cum uenere uti

Ροssem: deprensi non bella est fama Treboni'Aiebat sapiens, uitatu quidque petitu 116 Sit melius, causas reddet tibi mi satis est, si

Traditum ab antiquis morem seruare tuamque, Dum custodis eges, uitam famamque tueri Incolumem possum simul ac durauerit aetas 120 Membra animumque tuum, nabis sine cortice sic me

Formabat puerum dictis, et siue iubebat Vt sacerem quid, habes auctorem, quo facias hoc', Vnum ex iudicibus selectis Obiciebat; 124 iue uetabat, an hoc inhonestum et inutile actu

Necne sit addubites, agret rumore malo cum Hic atque ille γ' avidos uicinum unus ut aegros Exanimat mortisque metu sibi parcere cogit: 128 Sic teneros animos aliena obprobria saepe Absterrent uitiis. ex hoc ego sanus ab illis, Ρerniciem quaecumque serunt, mediocribus et quis Ignoscas uitiis teneor fortassis et istinc 132 Largiter abstulerit longa aetas, liber amicus, Consilium proprium. neque enim, cum lectulus aut me Porticus excepit, desum mihi. Iectius hoc est. Hoc aciens uiuam melius. sic dulcis amicis

136 occurram. hoc quidam non belle numquid ego illi Inprudens Olim faciam simile γ' haec ego mecum Conpressis agito labris ubi quid datur oti, Inludo chartis hoc est mediocribus illis 140 Ex uitiis unum cui si concedere nolis,

150쪽

Sit mihi nam multo plures sumus, ac ueluti te ludaei cogemus in hanc concedere turbam.

Egressum magna me accepit Aricia Roma Hospiti modico rhetor comes Heliodorus, Graecorum iunge doctissimus inde Forum Appi, Dissertum nautis, cauponibus atque malignis. Hoc iter ignaui diuisimus, altius ac nos Ρraecinctis unum minus est grauis Appia tardis. Hic ego propter aquam, quod erat deterrima, uentri 8 Indico bellum, cenantis haut animo aequo Expectans comites iam nox inducere terris Vmbras et caelo diffundere signa parabat; Tum pueri nautis, pueris conuicia nautae

12 Ingerere: huc appellet 'recentos inseris.' ohe

Iam satis est. dum aes exigitur, dum mula ligatur, Tota abit hora. mali culices ranaeque palustres Auertunt somnos absentem ut cantat amicam 16 Multa prolutus vappa nauta atque uiator Certatim, tandem sessus dormire uiator Incipit, ac missae pastum retinacula mulae Nauta piger saxo religat stertitque supinus. 20 Iamque dies aderat, nil cum procedere lyntrem Sentimus donec cerebrosus prosilit unus Ac mulae nautaeque caput lumbosque saligno Fuste dolat quarta uix demum exponimur hora. 24 ra manusque tua lauimus, Feronia, lympha. Milia tum pransi tria repimus atque subimus Inpositum saxis late candentibus Anxur. Huc uenturus erat Maecenas optumus atque 28 Cocceius, missi magnis de rebus uterque Legati, auersos soliti componere amicOS. Hic culis ego nigra meis collyria lippus inlinere interea Maecenas aduenit atque