장음표시 사용
291쪽
plures: ut a rational1 ad racionale: 5 idem de 1rrationalibus. & hoc 1nuicem quibus similis ratio est a toto de a parcibus: sed 1a no pueris praecipimus: ut accepto genere: species itelligere no possit. ut modicus autem atqr opportunus eius usus illustrat orationemrita frequens Sobscurat& tedio c6plet. CStinuus uero i allegoriam: dc enygmata exit. Sunt etiam quaedam Ac humiles tranationes mi adde quo modo dixi: saxea est uerum de sorrida. Non eni si Cicero recte sentina reipublicae
dixit foeditatem horum significans. Iccirco proberillud quoq: ueteris
oratoris persecuisti reipublicae uomicas. Optieq; Cicero demonstrat cauendum ne stit deformis translatio: qualis est nam 1psis e1us utareYemplis Castratam morte Africani rempti. ec se ercus Curiae glauciam: ne nimio maior: aut quod saepius accidit minor: ne dissimilis: quorum
exempla nim1u frequenter deprehendet: qui scierit haec uicia esse. Sed& copia quoque modum egressa uitiosa est praecipue in eadem specie. S unt de dura: idest a longinqua similitud1ne ductae: ut capitis niues:&Iupiter hibernas cana nive conspuit alpes. In illo uero plurimu erroris: in ea quae poetis: qui Sc OIa ad uoluptatem referunt:5 plurima uertcre: eIam ipsa metri necessitate cogunt: permissa sunt c6uenire. quadam etiam prosae putari . At ego in agendo: nec pastorem populi auctore Homero duxeri nec uolucres penis remigare :licet V1rgilius 1 apibus: ac Daedalo speciossis sie sit usus. Metaphora cni aut Vacan Le CCCtapa re
locum debet: aut 1 in alienum uenit plus ualere eo qtie expeti 1 t. Quod aliquando pene iam magis de synecdoche dica. Ni translatio pinoti, ais animis plerunq;:6c signidis rebus:ac sub oculis sub13 1edis reperta
est. Haec uariare sermonem potest: ut ex Uno pliares itelligamus: parte totum: specie genus: praecedentibus sequentia:uel oia e c6tra: lyberiora poetis q oratoribus. Nam prosa ut mucronem pro domo recipiet ita non puppim pro nauu nec abietem pro tabellis: dc rursus ut pro gladio ferrum: Ita non pro equo quadria pedem. Maxie a Utem inorddo ualeb1r numero' illa libertas. Nam de Liuius saepe sic dicit. Romanus proelio u1etoricum romanos uicisse significat. Et cStra Cicero ad Brutum populo inquit imposuimus:& Oratores u1 1 sumus cum de se tantum loqueret. Quod genus non or5nes modo ornat: sed etiam quotidiani sermonis Ufus recipit: quidam synecdochem uotat. cum & id in c5textu sermonis: quod tacet accipimus. Verbum enIm eae uerbo intelligitur: quod inter uitia ecclipsis Vocat. arcades ad portas ruere. Mihi hanc figuram esse magis placet: 1llic ergo red1e aliud etiaintelligitur ex alio: Aspice aratra iugo: reserun t suspensa tutien 1. Vnde apparet noctem appropinquare Id nescio an oratori conueniat nati in
292쪽
argumentasso cum rei signu est. Sed hoc ab elocutionis ratione claicit:
nec procul ab hoc genere descendit metonimia: quae est nomis tropus pro nomine posito cuius uis est pro eo quod dicitur causam propter quam dicitur poere. Sed ut ait Cicero hypallage rhetores dictat. haec 1n
ucta ab mentore subiecta ab optinetibus significat ut cerere corruptaudis: oc reccptus terra neptunus classes aqloibus arcet.quod fit retro dur1us . Refert autem inquantia dictus tropus oratorem sequatus. Naut vulcanu pro igne uulgo audiuimuS: dc Vario marte pUgnatia: erudi tus est sermo: dc uenerem quam coitu diaeisse magis decet. 1 ta l1berit 6 cererem pro uino dc pane licentius: quam ut fori se ueritas ferat: sicut ex eo quod cocinetur Usus recepit bene moratas: 6c poculum epotum:
de saeculum stelix. At id quod contra est raro audeat qUis nisi poeta. Iaproximus ardet ucalegon missi forte hoc potius est a fidet: ut hominem deuorari cuius patriinCitim c6fumatur: quomodo fiunt innumerabiles species. Huius eni sunt generis: cu ab Hambale caesa apud canas sexaginta milia dicimus. Et apud tragicos ab Egialao: carmina , Silii uenisse commeatus: qui asserantur: 5 sacrilegium deprehesum: 116 sacrilegiu: armos' sciam habere non artas. Illud quoq; dc poetis dc Oratoribus frequens: quo eum quietiicit ex eo quod efficie ostendimus. Na dc carminii auct ores. pallida mors aequo pulsat pede: pataperta tabernas regiiq; turres. Et pallentes J; habitat morbi: ttist qa
senectus. Orator pra Capitem iram : hilare adolescentiam: segne ociudicet. Est etiam hu1c tropo quaedam cum synecdoche Vicin1a. Nil dico
uultus hominis pro uultu. Dico pluraliter quod singulare est : quod singulare
Nam id est manifestum: sed nomen 1muto: ut cum aurata tecta aurea
pusillum ab eo discedo: quia non est pars auratura: quae fingula perseqminutioris est curae: etiam non oratorem instriaentibus. Antonomasia
quae aliquid pro nomine ponet: poetis utroq: modo frequentissima: p epitheton quia detriacto eo: cui apponitur ualet pro no1e. Titides pellides:& ex his quae in quoque fui praecipua: diuti pater atq; hoi iam reae.& ex factis quibus psona signat: thalamo quae fixa reliquit impius:
Oratoribus etia si rarus e1us re1 nonnullus tame usus est. Na ut Titide 5 pelli lenon dixerint: ita dixerunt impius & parricida. Euersore quoq; carthag1nis & numatiae pro Sc1pione: Et romanae eloquentiae principe pro Ciceroe posuisse no dubitet. Cicero ipse certe usus est hac libertate: non multa peccas inquit ille fortia sim o uiro senior magistζr Neutruenim nomen positum est: dcutataque itellig1tur. Onomatopeia quis eidest fictio nom1s graeci inter in iaS habita uirtutes: nobis UIX smittat est pluraliter. Sed non id ago : ut unum ex multas inde Igat.
293쪽
Et sunt plurima ita posita ab his qui sermone primi fecerunt aptates
affectibus voce. Nam mugitus:&fibilus: oc murmur inde ueneriit Deinde tanqua consumpta fini omnia nihil generare audemus ipsi: cum multa quotidie ab antiquis fiet a moriantur. Vix illa quae.
modo declinienobis permittimus: qualia i ut fullaturit& proscriptu cit: atq; laureata postes pro illo lauro coronati ex eadem fictione tui. Sed hoc sceliciter eualuit ad omia:&Uio eo ferimus in graecis Obida socoluditiuno bono e dure: atq; iungere qui tollete dc uidere septetrio
nes videmur . Eo magis neces lacia catachressis : quam recte d1cimus abustionem : quae non habentibus nomen suum acc6modat: quia inrox1mo est: si caecum Ogra putant:aedificat & apud tragicos: Δ 1am leo paret. at per mille stat haec. accetabula quicquid habet i&p1ssides cu/1usciiq; materiae sunt: dc parricida matriS quoq; aut fratris interfector. Discernenduque est hoc totum translationis genus : quod abusio est ubi nomen defuit: translatio ubi aliud defuit. Nam poetae solent
abusive eciam in his rebus qu1bus nomina sua sunt uicinis pocius utri
quod rarum in profa est. Illa quoq; quidam catachresis esse uolui: cli pro temeritate uircus aut pro luxuria liberalitas dicitur . A quibus haec quidem dissonalia sunt: st in his non uerbum. pro uerbo ponitur: sed res pro re.Neq; enim putat quise Sc luxuriam de liberalitatem idesignificare: uerum id quod fit alius luxuria essed1cit: alius liberalitate: quis neutri dubium iit: haec esse diuersa . Superest ex his quae aliter
significant metalepsis idest transumpt1o: quae ex alio tropo in aliud uelut uia praestat: dc rarissimus de impropius: graecis tame frequerior: qscient auF: qui haronem hoc cona 1nsulae d1cunt: nos quis ferat: si uerrem suem: aut Lael1um doctum nominemus. Est enim haec in metalepsi natura: ut iter id quod transfertur fit medius quida gradus: nihil ipse fignificans:sed praebens transitu: que tropum magIS affectamus: ut habere uideamur: que ullo in loco desideremus . Nam eius frequentissimum exemptu est Cano: canto:dico 1 ta: cano:dico. Ite est: medium illud cano: nec diutius i eo morandum:111si usus admoduuideo nihil ut dixi 1n comoedus . Caetera iam non signifficandi gratia: sed ad ornadam non augendam orationem assumuntur. Ornat enIm epitheton quod recte dicimus appositum: a nonnullis sequens dicitur. Eo poetae tu frequentius Ac liberius utile. Nanq)1lli fat1s est c5uenire uerbo cui apponit: dc itaqr dotes albi: di hu1da uina 1 his no reprehedeias.
apud oratorem1 1 aliquid efficit redundat. Tum autem efficit si sine illo quod dicitur minus e: qualia fui: o scelus abhoiandu: o deformem
294쪽
libidine. Exomat auteres tota maxie trass. atioibus cupiditas effrenata: di infanae substructiones . Et solet fieri aliis adsuetis epitheton tropis. Ut apudVirgiliti turpis egestas:& tristis senectus. Verum tamen talis est: oratio huiusce uirtutis rut fine appositis nuda sit: dc uelut icompta oratio: oneret tamen multas . Na longa dc ipedita: ut in quaestionibus eam iudices similem agmina totide lixas habenti: quot milites quoq;.
In quo Sc numerus est duplex: nec duplu uiriti: Qq non singula modo: sed etiam plura uerba apponi solent, i Coniugio Anchisa uener1s gnatae superbo. Sed hoc quoq; modo duo uerba uni apposita: ne uersu
quidem decuerint. Sunt autem quibus non Uidcatur hic Omo tropudiequ1a nihil uerint: necesse est semper cum id est appositum: si a proprio diuiseris per se significet:dc faciat antonomasia . Nam si dicas 1lle qui
carthaginem 5 nia maria euertit: antonomasia e : si adieceris Scipio ap
positum. Non potest ergo esse uinctum ad Allegoria qua inversionern
1nterpretantur: ut aliud uerbIS:aliud sensu ostendat: aut etiam inter in contrarium pri US: ur o naulS referant In mare te noui fluctus: o od agis
fortiter occupa portum. Totusq; ille Horatii locus: quo navim pro republica: fluctuu tempestates pro bellis ciuilibiis: portum pro pace atq; concord 1a dicit. Tale Lucretius uia pieridurn peragro loca. Et irgilius Sed nos 1mmensum spacio confecimus aequor: Etiam tempUS eqUUm spumacia soluere colla. Sine translatione uero 1n bucolicis . Cerre eqde aud1 eram qua se subducere colles Incipiunt: molliqa iugum demittere cliuo: Vsq; ad aqua: M ueteris cOfracta castamina fagi. Oia carminibus uestrum seruasle menalca. Hoc eni loco praeter nomen caetera p ropriiS decis a sui uerb1s rti no pastor Menalcas: sedVirgilius ei telligodus. Habet usum talis allegoriae frequenter Oio . sed raro totius: plerunque apertas pmixta est. Tota apud Ciceronem talis: hoc m1ror eni querorq:quee hominem ita pestiadare altem uerbis uelle: ut etia naue per r&: in qua ipse nauiget. Illud c6mixtum frequenti simum: equide caeteras tempestates:& procellas in illis duntaxat fluet1bus concionum semper Miloni putaui esse subeundas: msi adiecisi 'c duntaxat fluctibus cocio num esta allegoria: nuc ea miscuit. Quo in genere & species ex arces sitis uerbis uenit:& 1ntelleci us ex .ppriis. Illud uero loge speciosissimugenus olonis: i quo trium pmixta est gratia: similitudinis allegoriae Sctranslataonis. Quod fretum quem Euripum: tot motus: tantas: ti uar as habere creditis agitationes : c. mutariones: fluetiis: quantas plurba tioes: θc quatos aestus habet ratio comitioria. dies intermissus Unus aut nox interposita saepe: dc prurbat Omia:& tota opinione pua nonnunqc6mutat aura rumoris. Nam id quoq; in primis est custodiendum ut
295쪽
tempestate supserunt incendio:aut ruina finiunt: quae est i cosequetia reue foedissima. Ceterum allegoria paruis quoqr ingeniis Sc quotidiano
sermoni frequentis sie seruit. Na illa in agendis causis iam detr1ta pedec6ferre di iugulu petere:& sanguine mittere: inde fit: nec Ossiduitame. Eiten1m grata in eloqueudo nouit dc emutatio:& magis inopinata delectant. Ideoque iam in his amisimus modum & graciam rei nimia cooptatione consumpsimus. Est in exemplis allegoria: si non praedictar5ne ponatur. Nam Ac Dionysium Corynthi esse: quo graeci oes ututur:
ita plura similia dici possiti. Haec allegoria quae est: Obscur1or enigma
dicitur: u1tium meo quidem iudicio siqu1dem dicere dilia Ide u1itus: quo tamen de poetae utuntur. Dic quibus 1n Perris eriS mihi magnus apollo. Tris pateat caeli spacium non ampl1us ulnas: i5 Oratores nonis qui citius. Quadrantaria Clytenellia oc in triclinio coarct 1n cubiculo nolam. Naq; oc nunc quaedam solutitur:5 tum erant not1ora cii dice rentur:&enigmara sunt tamen: nec ea nisi quiS interpretetur itelligas. In eo uero genere quo cotraria Ostediit Iron1a e illusione Vocat: quae aut Pnuciatioeitelligiti aut psona aut rei natura. Na siqua eaFuerbis Cisse tit: apparo diuersia esse oloni uolutate. Qq Inplurimis id trop1s accidit:
ut intersit de quo dicat r. quia quod dicitur alibi uerta esst: dc laudi aut simulatione detrahere: aut uituperacioni laudare c6cessum est. Quale est quod . C. Verres praetor urbanus ho factus & dil1gens subsortitione
eius in eo die non haberia. E contra oratores uisu sumus dc populo im posu1mus. aliquado cum risu ouod a contrar1a d 1cunt: quem intelligi uolunt: queadmodu ad Sodium integritas tua te purgauit: mihi crede pudor eripuit uita ante acta seruauit. Praeter haec usus est allegoriar: ut tristia dicamus melioribus uerbis: aut bonae rei gratia: qUaeda cOtrariis Lirnificemus: aliud textu quae & numerauimus . Haec siquis profecto
ignorat: qbus graeci nossius appellentssici sciat. Sunt et1am qui haec non species allegoriae: sed ipsa tropos dicunt acri quidem roneri illa obscurior fit:& in h1somibus aperte appareat quod uelimus. Cui accidit hoc quoq;: quod genus cum diuiditur in species mihil habet proprium: ut arbor pinus: 6c olea dc cupressus: dc 1psius p se nulla *prietas. Allegoria uero habeat aliqd propriu quoquo mo fieri potnisse ipsa species et Sed ad utendunihil refert. Adiicitur iis myste iis modus simulatus quidem: sed non lates densus . Pluribus autem uerbis cu id quod uno aut paucioribus certe dici potest explicatur: periphrasim uocat circuitu eloquendi: qui nonuq necessitatem habet: quoties dictu deformia opit: ut Salustius. Ad requisita naturae : interi ornatum petit solum qui est apud poetas
296쪽
frequentissimus: ut Tempus erat: quo prima quam mortalibus aegris Incipit:& dono diuti gratissima serpit:& apud oratores: non rarus L eptamen asitimor. Quicquid enim signari breuius potest: & cum Onia'
tu latius ost enditur: Periphrassis est: cu1 nomen latine datum est: non sane Orationis aptum uirtuti circunlocutio a Uerum haec ut cum deco/rem habet periphrasis: ita cum in uitium incidat: Pera sologia dicitur.
Obstat enim inquit quod non adiuuat. Hyperbaton quoq; id est uerbitransgressionem : quoniam frequenter ratio comparationis & decorposcit: non immerito inter uirtutes habemus Tit enim frequentisitime
aspera de dura δc dissoluta hians orat1o: 1 ad necessitate ord1111s fui uerba redigantur. Et ut quodq; oritura Ita proximas etiam si inciri non potest allige Desereda igitur quaeda praesumeda atq; ut i strueturis lapidum apolitior loco quo couenit quicq; ponedii. Non en1 recidere ea nec polire possumus: quo coagmetata se magis 1ungant. Sed uredulis qualia sui: eligedaeq; sedes: nec aliud pHi sermone facere numeros urq Opportuna ordinIS mutat1o: neque alio Platonis inuenta sunt quattuor illa uerba: quibus in illo pulcherrimo opera in pyrrheu de Scendisse significat: plurimis modis scripta:quod eum quo ir maximi facere experiret. Verrum id cum duobus uerbis sit. Anas trophe dicis reuersio quaedam: qualia furit uulgo mecum secum: apud oratores: Ac historicos quibus de rebus. At cu decoris gratia cotra hitur longius uerbu proprie hyperbati renet nomen Aiaduerti iudices omncm accusatoris olonem in duas diuisa esliaptis. Nam i duas piis diuisa esse rectum erat: sed durum de in optum. Poetae quidem etiam uerboF diuitione faciunt: Δ transgres Ilione hyperboreo septe subiecta
trioni: quod oratio nequaq recipiet. Ad id quod est propter quod dicit tropus st: quia c5ponedus est e duobus intellectus: aliquado ub1 nihil
ex significatione mutatum est:& structura sola uariati figura potius uerbo' dici potest:sicut mult1 ex iis narratione: longis mutat hypbaris. Ex c6fusis: quae uitia accidunt suo loco diximus. Hyperbole audac1oris ornatus sumo loco posu1. Est haec de metaris sup1ectio. Uirtus eius ex diuerso par augendi atq; minuendi fit pluribus modis: aut enim plus facto dicimus: sicut uomens frustis esculentis: gremium suum:& totutribunal ipleuat: gemmiq; minas i caelu scoptuli: aut res per sim1litudi ne attolimus: credas innare reuulsas Cycladas: aut per c5paratione. ut fulminis ocior alis: aut signis quasi quibusda. Illa uel intactae segetis p ima volaret gramina: nec teneras chirsu laesisset aristas uel tras latHeut 1psum illud uolaret. Crescit interim hyperbole al1a imper addita: ut Cicero in Antoniudicit: quae carybdis tam uorax carybdim dico: quae
297쪽
si almal unu . oceanus medius fidius uix uidet: tot res in dissi patas: ta distat1bus 1 locis positas: tam cito absorbere potuisse. Excessitauero figuram huius rei deprehedisse apud principem lyrico' Pindas uideor 1 libro que inscripsit hymnos. Is nai Herculis fetu aduersiis
Meropas: qui in insula Coo dicuntur hilassemon ignI: nec uentis mecman .sed fulmini dicit simile fuisset ut illa minora hoc par esset: quod imitatus C1cero: 1lla coposuit in Verrem. uersabatur i sicilia longo item uallo no Dionysius ille nec Phalaris tui 1t enim illa quondam insula multos de crudeles tyrannos sed nouum quod da monstrum ex uetere illa immanitate: quae in iisdem uersata locis escitur. Non en1m caryb dim tam infestam neque scyllam nauibus: q istum in eodem freto fuit se arbitror. Nec pauciora sunt genera minuendi uix ossibus haeret: Et quod Cicero i quoda1oculari libello Fundu uero uocat: que postimmittere suda: Ni tame exc1derit: quod caua suda patet. Sed huius quoq; 1 seruet mensura quaedam. quis est enim omis hyperbole ultra fidem:
non tamen esse debet ultra modum: nec aliamagis Via i Kal ozeliam 1 t. Piget referre plurima hinc Orta uitia: cum praeferti minime sint ignora dc obscura: monere fatis est mentici hyperbolen: nec ita ut mendacio
fallere vel 1t: quo magis intuendu est quousq; deceat extollere: quod nobis non credit . Peruenit haec res frequetissime ad risum: qui 11 aetus est urbanitatis: sin aliter stultitiae nomen asi equi . Est autem 1 ulta uulgo quoq;: inter ineruditos: dc apud rusticos uidelicet natura es omnibus augendi res uel minuendi cupiditas insita. Nec quis e uero c6tetus est: Sed ignoscis: quia no affirmamus: tu est hyperbole uirtus: cum res ipsa de qua loquendum est naturale modii excessit. Cocedis enim amplius dicere: quia dici quantum est non p6e: meliusq; ultra: qcitra stat oracio. Sed de his facis: quia eundem locu plenius in eo libro quo causas corruptae eloquetiae reddebamUS: tractauimUS.
MARCI FABII QUINTILIANI LIBER NONUS INCIPIT IN QUO DIFFERANT FIGURAE A TROPIS
UM SIT PROXIMO LIBRO De tropis dictum:
sequis plines ad figuras: quae schemata graece uocata locus ipsa rei natura colunctus superioFi. Na pleri Φhas tropos esse existimauertit: quia stiue ex hoc duxe ' rint nomen ' sit formati quod amodo: sitie ex eo Puertant oracionem: Unde Jc motus dictis: fatendi merit esse utrus eoF etia i figuris: usus quoq; est Ide. nam A UIm r
298쪽
adiiciunt: dc gratiam praestant: nec desunt qU1 tropis figurae nomen im ponant: quo' est Caius Aristarchus proculus: quin adeo similitudo manifetha est: ut eam discernere non sit In promptu. Nam quo quaedain specie plane distat: manere tamen generaliter societate: quod utraqrres ae recla dc simplici ratione cu aliqua dicen 1 uirtute deflectit': Ita quaedam putenui limite diuiduntur: oc cum 1ronia tam 1nter figuras sententiae Q inter tropos reptat autem occlari quoq; auctores figuras Uer
bo' potius Q tropos dixerunt: quo magis signanda est utriusq; reidia. Est igitur tropos sermo a naturali de pricipal1 significatione trafla tus ad alia omadae bionis gratia uel ut pleriq: grimatici ffiniui: d1ectio ab eo loco 1 quo propria est trassata in eu: i quo propria no est. Figura
est sicut note ipso patet cOfirmatio quaedam O Onis remota a Comum. Et primum se offerente ratione quare In tropis ponat uerba alia pro aliis: at in
plerunque . Naq; de rebus sit 5c uel bis fictio est nominis ergo hoc quoq; pro alias postiir: Ous usuri fuimus 1 1llud no fingeremus ecia si frequenter Sc 1d ipsu in
cuius locum assianaatur:nomen complecti solet: utitur tamen pluribus pro uno quolam plerun J: antonomasiae prem c61Ueci Ine eius fit tropus. In hypbato comutat1o est ordinis. Ideoq; multi tropis hoc genus eximiat. Transfert tamen uerbum aut parte eius a suo loco in alienum. HOF nihil in figuras cadit. Na dc propriis uerb1s:& ordine
collocatis fieri figura potest. Quo aute ironia alia fit trop1: alia sche malis: suo loco reddam. Non enim fateor esse cdmunia haec: dc scio qmultiplicem habeat: quaqr scrupulosam d1sponem. Sed ea non prinet ad praesens meta propositum. Nihil enam refert quo appellet utrui1bet coF: siquidoloni prosit apparet: nec mutatur uocabulis uis re . Et si cui holes si aliud acceperunt: quod habuerant nome udem stat tam c: ita haec de quibus loquimur s1ue tropi s1ue figurae dicunt: ide efficient. Non enim noibus pro ut: sed effectibus: ut statum conieci uralem: an inficiale: an facti an substantiale: an de substacia notem mahil perest du 1 de quaeri sciamus. Optimu ergo in his sequi maxime recepta: ipsam quoctaq; appellabit modo intelligi. Illud tamen notandii coifrequenter in eatae sentent1as ibi tropon & ffiguram. tam enim transi is uerbis: q propriis figuratur olo. Est autem non medioctis uiar auctores dissensio. 5 quae uis nominis eius:& quot genera:& qmultae sint spes.
Quare primu intuendu est quid accipe debeamus figura. Na duobus
299쪽
modis dicitur: uno qualiscui forma sententiae:sicut in corporibus in ebus quoquo modo sui c6posita: utiq; habitus est aliqs: altero quodpprie schema dicit in sensu uel sermone: aliqua a uulgari: dc simplici
specie cii ratione mutatio: ficu i nos sedemus: incumbimus: respicimus. Ita cu in eosde casus:aut Tia:aut numeros: aut etia pedes continuo quis aut certe nimium frequcter icurrit: praecipere solemus uariandasffiguras esse uitadae similitudinis gratia In quo ita loqmur inq omnis sermo habeat figura. Ite* eadem figura dicimus cursitare: qualectitare id est eadem r5ne declinari. Quare illo 1 tellectu ptiore S comuni nihil no figuratu est. Quo si c6tenci sumus: n6 imerito Appollodorus si tra disi Caecilio credimus: ic6prehesibilia piis huius praecepta existiniatat.
Sed si habitus quida qli gestias: sic appellandi sui. 1d demti hoc loco schema dici oportebit: st fit a siplici ac i promptu posito dicendi m 6
poetice uel oratorie imitatu. Sic enim Veriaecit aliam esse orationem
idest carcte figuris: quod uitiu n5 iter minIma est:aliam idest figurata. UeF id ipsi anguste tame& zoilus terminauit: qui id solii putauerit schema: quo aliud simulae dici qdicit: quod fae uulgo quoq; sic accipi scio . Unde figuratae c6 trouersiae quaedam: de quibus paulo post dica: uocant. Ergo figura fit
arte aliqua novata: forma dicEMI:genus cias unu quida putaueriint in hoc1pso diuersas opiniones secuti. Nati quia uerbo't mutati5e sesus quoq; uerteriit omes figuras in uerbis esti dixeruntnli1 qa uerba rebus accomodarent omnes i sensibus: quo' utraq; manifesta cauilla io est. Nam de eadem dici solent aliter atq: aliter: manem; sensus elocutione
mutata: ita oc figura serentiae plures hie uerbo ' figuras potest. Illa estent posita 1 cScipienda cogitatione: haec 1n ensic1anda. sed frequens Recoeunt: ut inhoc. Iam 1am Dolobella: neqr Metiu net tuo libe . Naoratio a iudice auersia i sentctia: ia iam 5 l1be in uerbis fili schemata. Inter plurimos em quod scia c6sesu est duas eius esse pies idest metis uel sensus uel setentia'. Na 11s omnibus modis dictum estidest uerbo' uel dictionis uel elocutionis Uel sermonis
uel oratio .na 6c uariat:& nihil refert. Cornelius tamen Celsus adiicit uerbis 5c sententiis figuras colo' nimia profecto nouitatis cupiditare ductus: na quis ignorasse eruditu: alioqn uirit credat colores & setet assesuu esse. Quare sicut omne o onem: ita figuras quoqr uersari necesse est in sensu oc in uerbis. Ut uero natura prius est concipere animo res qenunciare: ita de his figuris ante loquendii est: quae ad mente pertinet: qua' quidem utilitas tum magna: tum multiplex in nullo non ordis opere uel clatissie elucet. Nam , si minime uidet ptinere ad Pbatio
300쪽
qua figura quicqr dicat facit tamen credibilia quae dicimus :& in aios iudica qua no obseruat irrepit. Naq; ut 1 armoF certamie:&.aduersos ietus oc rectas oc fiplices manus: cii uidere : tu etia cauere ac propulsare facile est: auer e tectari minus funt obseruabiles:& aliud ostendisse qpetra artis est: sic oratio quae astu caret podere mole & ipulsu proeliata Simulati uariatiq; conatus in latera atq; integra icutere daturi& arma aduocare: oc uelut nutu fallere. Ia uero affect us nihil magis ducit. Nas1 frons: ocul1: manus multu ad motu aio ualet: quanto plus olonis ipsius uultus ad id quod 1 tendimus efficere c6positus . plurimu tamead comendacionem facit: siue in cociliandis agentis motribus: siue ad promeredum actioni fauorem: iue ad leuadum uarietate fastidiu: siue ad quaedam uel decetius indicada uel tutius: sed ante q quae cuiqa rei figura coueniat ostendo: dicendum est nequae eas este tam multas: qfit a quibusdam costitutae. Neq; enim me mouet nota illa: quae figere
utiq; graecis propiis simu est .ante ola igas illi qui totide figuras putat quot affectus repudiadi: n5 quia affectus no fit qualitas quaeda metis: sed quia figura quam non coiter sed proprie notamus no fit simplex
ri: rogare: exalsare. Sed fallit pa diligeter 1 tuetes: θ inuemut in Cibus his locis figuras eo' exepta ex ofonibus excerput. Neq; ent pars ulla diced1 est quae non recipere ea.;'poisit: sed aliud est admittere stiguram: al1ud figura esse . neq; enim trerebor explicata rei gratia frequentiore eius de nois repetitione: quare dabiit mihi aliqua i irascete: deprecace: miserate figiti j scio: sed non ideo irasci: m1sereri: deprecari figura erit. C1cero quide Oia olonis lumina m huc locu congerit: media quandam
ut arb1tror secutus uiam: ut nec Omnis sermo schema iudicaretur: nec
ea sola quae haberet aliqua remotam ab usu cSmuni fictione: sed quae esset claris: ma admouendia aud1tore ualerent plurimum . que duobus ab eo libris tract itum locii ad litteri subieci: ne fraudare legetes iudicio maximi auctoris. In tertio de oratore ita scmptum est. In ppetua autem opone: cu occ5iuction1s leuitate 5 numero' qua dixi ratione tenuerius: tum est quasi luminibus dis guenda dc frequelanda ois oro sentetia' atqr uerbo . Nam de comoratio una in re pinultum mouet:& 1llustris
explanatio redit: quae quasi gerant Gub aspectum pene subiectio: quae & iexponenda re plurimu ualet: ct ad illustrandu id quod exponit ad amplificadum: ut iis qui audiet. Illud quod augebimus: quatii essicere oro poterit latii esse uideat. Et huic cotracia saepe praecisio est. Et plus ad intelligendum qdixeris significatio: Sc districte concisa breuitas:S