장음표시 사용
281쪽
Sequit in primo georgicon post longa de bellis ciuilibus aut extremis
conquest1onem: ut in carceribus sese effudere quadrigae. Addut inspacia& frustra retinacula tendens: Fertur equis auriga: neque audit currus habenas. Sed haec fui sine antapodese. Redda cio autem 1lla rem utranque comparat S uelut subiicit oculis: dc pariter ostendit. G1us praeclara apud Virgilium multa reperio exempla: sed oratoriis pocius utendum est. Dicit Cicero* Murena. Vt aiunt in graecis artificibus eos
auledos esse: q citharia1 fieri no potuertit: sic nos videmus q oratores euadere non potuerunt eos ad 1uris studium deuenire . Illud p eodem iam pene poetam spiritu: sed tame cu sua reddit16e:quod est adornatu
ac6modacius. Nam ut tempestates saepe certo aliquo caeli signo como uent saepe ex improuiso multa ex certa ratione obscura al1qua ex Caiisa
concitant. Sic 1n hac com1ciorum tempestate populari saepe itelligas: quo signo comota sit: saepe ita obscura est: v t De causa excitata u1deat Sunt 8c illae breues uagiqet per siluas ritu ferarum. Et illud Ciceronis in Clod1u: quo ex iudicio uelut ex incedio nudus effugit: quibus similia postat cuicuqueetia ex quotidiano sermone succurrere. Huic subiacet uirtus non solum apte ponendi rem ante oculos: sed circuncise atque uelociter:ac merito laudatur breuitas integra : sed eam minus praestat
quotiens nihil dicit n1 1 quod necesse est. vocant: que reddet 1 ter schemata. Est uero pulcherria: cu plura paucis c6plectimur: quale Salustii est Mitridates corpore ingenti Pinde armatus hoc male imitantes sequitur obscuritas uicina praedictae. Sed amplior uirtus est
emphasis alciorem praebes itellectrum: q quem uerba p se ipsa declarat. E1us duae sunt species : altera quae plus significat Q dicit: altera quae etiam id quod non dicit. Prior est de apud Homerum: cum Menelaus
graios in equum descendisse ait. Nam uerbo uno mas nitudInem eius
ostessit. Et apud QT1lium. Demissum lapsi p funem Nam sic quoq;
altitudo demostrata est. Idem Oclopa cum iacuisse dicit per antrum. Prodigiosum 1llud corpus spacio loci mensus est. Seques positum est in uoce aut omnino suppressa aut eciam abscissa . Supprimitur vox: ut fecit pro Ligatio C1cero. Quod si in tanta fortuna bonitas tanta n5 esset: q tu p te inqua optines: Intelligo quid loquar. cuit enim illud quod nil 1lominus accipimus n6 deesse hom1nes qui ad crudelitatem eum impellerent: abscinditur per quae quoniam est figura reddetur suo loco . Est in uulgaribus quoque uerbis emphasis: utrum csse oportet: θc homo est ille:& uidendum est adeo similis est Rrti plerunque natura. Non tamen fatis eloquentiae est ea: de quibus dicat clare atque euidenter ostedete. Sed sunt multi Sc uatii excoledae
282쪽
orationis modi .Nam 1psa illa simplex dc inassectata hetquendam purum qualis etiam tammis amat ornatum. Et sint quaedauelut e tenui diligetia circa proprietatem significationem* muditiae: alia copia locuplex: alia floribus laeta: uirium non unum genus. Namqcqd i suo genere fatis enectit e ualet: praecipue tame eiuS opa
In exaggerada 1dignitate 5c in caeteris altitudo quaeda. in concipiendis uisionibus in ei iciendo: uelut opere posito: cui adiicitur repetitio probationis eiusdem: eccumulus ex abundanti confinis 11s est ab agendo ducta: dc cuius propria sit Virtus non esse quae dicunt ociosa. Eit Sc amarum quidda cum fere in contumelia postitum est: quale Ca sl 11. Quid facies
cum in bona tua inuas ero. hoc est cum te docuero nescire maledicere. .
et acie: ut 1llud Crasti. Ego te consulem putem: cum tu me non put esse senatorem . Sed uis Oratoris Ois in augendo minuendoq; consistit: utriq: parti totidem modi: ex quibus praecipuos attingemus: reliqui si mitra erunt. Sunt autem positi in rebus uerbas:& quae ssit rerum inuetio ac rat1O tractauimus : nunc qu1d elocucio attollat aut deprimat dicendUm.
P Rim est igitur amplificandi uel minuend1 species in ipso rei
nomine: ut cum eum qui sit caesus: occisit eu qui sit improbus latronem: contraq; cu qui pulsauit arrigisse. qui uulnerauit: laesisse dicimus: utriusq; pariter exemplum est: pro . M. Caelio . Si uidual1bere: proterue: petulanter:diues eItuse :l1bidinosa meretricio more Ut vered: adulteriti ego putarem: siquis hac pauco liberius salutasset. Nam dc impudicam meretrice uocauit: dc eu cui longior cu 1lla fuerat usus liberius salutasse. Hoc genus increscit: ac fit manifestnus: si ampliora uerba cum ipsis nominibus pro quibus ea posituri sumus conferant: ut Ocero 1n Verrem. Non enim furem sed raptorem : non adulteriam sed expugnatorem pudicitiae : non sacrilegum sed hostem sacrorum religionumque: non siccaritani sed crudel11limum carnificem ciuium: fociorumqr In uestrum iudicium adduY1mus . Illo enim modo: ut sit multu: hoc ecia plus ut 1t efficit'. Quattuor tamen in in generibUSu1deo constare ampl1cationem: Incremento: Sparatione r6Cinatione: congerie. Incrementum est potentislsimum: m magna uident etiam
quae inferiora funt . Id aut gradu uno stra ut pluribus: per id ueniturno modo ad fumum: sed item quoda modo supra summum. O1bus
his sufficit uel unum Ciceronis exemplum: facinus est uincire ciuem romatium: scelus uerberare: parricidium necare: quid dicam in crucem
283쪽
tollere. Nam& se tantii uerberatus esset:Uno gradu icreta erat : pone loetiam 1d esse facinus: quod crat inferius. Et si tantiam Occisias esset: per plures gradus ascederat. Cum uero dixerit prope parricidium necare:
supra quod nihil est adiecit: quid dicam in crucem tollere: ita cum 1d quod maximum esset occupasset: necesse erat in eo quod Ultra euerba deficere. F1t dc aliter supra fummum adieci io: ut apud Virgil1um de Lauso. Quo pulchrior alter non filii excepto lati rencis corpore tum fumum e enim quo pulchrior alter no fuit. Hic decie aliqd supra po/situm est. Tertius quoque est modiis ad quem no per graὰus itur. Et quod non est plus q maximum: sed quo n1h1l maius est: matre tuam cecidisti: quid dica amplius: m arrem tua occidisti Nam de hoc augedi
genus est tantum aliquid efficere: ut non possit augeri. Crescit oratio minus averte: sed nescio an hoc 1pii, effficacius: cum citra dis 1 21onem in contextu oc cursis semper aliquid priore maius insequitur: ut de uomitu in Antonium Cicero. In coetu Uero populi romani negocium
publicii geretis magister equitum2 singula 1 ementum habent per se
uel si nullum negociu ageret: vel si non publicum: uel si non magister equitum: sed alius diuiaeret haec: dc circa fingulos gradus moraretur. Hici sublime ecia currit:& ad stimum non perirenit ni XV δί impetU. Veru ut haec amplificatio in supiora tendit: ita quae fit p coparatione crementum eX minoribus petit. augendo enim quod est 1nfra necesse est extollat id quod suprapositum est:ut idem atq; in eodem loco : si
hoc tibi iter coenam & 1n illis in manibus poculis tuis accidisset: quis non turpe duceretur . In coetu uero populi romani. Sed &1 Catilinam: sem1 me hercles me1: si me isto para O me uerent: Ut re metuunt C ciues tui: domum mea relinquodam puta fem . Interim Nposito uelut, simili exopto efficiendu est: ut sit maius id q uod a nobis reaggeranduest: ut idem pro Cluentio. Cum exposuisset molestia quanda a secussis haeredibus pro abortu pecuniam accepisse: Quato est 'u1t Opianicus in eade iniuria maiore supplicio dignios: siqui de illa cu suo corpori uim attritisset: se ipsa cruciauit. Hic aute ide illud effecit per alieni cor potis uim atque cruciatum . Nec putet quisq hoc a 3 est simile illi ex argumentis loco quo maiora ex minoribus colliguntur ide esse . Illiceni probatio petitur: hic aplificatio sicut in Opianico: non id agitur in illa comparatione: ut 1lle male fecer1t: sed ut oeius . Est tamen qQ di uersa' reste quaeda uicinia. repeta itaque hic quoque ide: quo fallircusus ex lum: sed non in eunde usum. Na hoc mihi ostendendum eaugedi gracia:non tota modo totis: sed etia partes partibus coparati:
284쪽
sicut hoc loco: an uero uir amplissimus Pub . Scipio. poni. max . T. Gracchum mediocriter labe etatem statum reipu. priuatus 1 terfecit. Cati nam orbe teriae caede atque Icendio uastare CUpietem nos costiles perferremus. Hic dc Cacilina Graccho oc status reipia. orbi terrarum ocmediocris labefac' alio caedi ,1cendus Jc uasticionia&priuatus costili
bus coparatur: quae siquis dilatare uelit plenos p singula locos bent.
Quas dixi per r6cinationem fieri amplificationes : uideamus an fatis proprio uerbo significauerim. Nec sum in hoc sol1citus: dum res 1psa uolentibus d1scere appareat. Hoc su tamen secutus: il haec aplificatio
alibi possita et alibi ualet: ut aliud crescat: aliud auget rinde ad id quod
extoll1 uolumus ratio deducitur . Obiecturus Antonio Cicero merum dc uomitum. Tu inquit 1it1s faucibus : istis lateribus : 1sta gladiatoria totiuS corporis firmitate . quid fauces 8c latera ad ebrietatem min1me furit ocio a. Nam respicientes ad haec possumus aestimare: quantu ille Uini In Hippiae nuptias exhauserit: quod ferre de coquere non posset illa gladiatoria corporis firmitate. Ergo si eae alio colligitur aliud: nec in proprium nec inusitatum nomen est rocinationis. ut quod ex eadecausa iter status quoque hemias: 1cex1sequentibus aplificatio duci Siquidem tanta uis siderit uini eruperatIS : Ut non casum afferret aut uolutatem: sed necessetatem ub1 m1nime deceret uomendi 8c cibus norecens ait accidere interam solet redderet. Sed qui usque in posteriim diem redundaret: 1dem hoc praestant quae ante Caesierunt. Nam Clam Aeolus a Iunone rogariis: cautim couersa cuspide mont om ampUlli mlatus: ac uera uelut agmie facto: Qua data porta ruunt: apparet quata fit futura tempestas. Quid cum res atrocissimas quas quae in sumam 1ps 1 extulimus inuidiam elevamus consulto: quo grauiora Uideantur quae secutura sunt ut a Cicerone fac tum est: cum illa diceret leuias utlaaec in hoc reo metu uirgaru Nauarchus nobilissimae ciuitatis precio redemit: humanum est alius ne securi feriretrur pecuniam dedit usita tum est nonne usus est rone: qua colligerent audientes: quantu 1llud
esset quod inferebatur: cui comparata haec humana V1derentur atqUeusitata . Sic quoque solet ex alio aliud augeri mi cu Hanibalis bell1cis laud1bus ampliatur: uirtus Sc1p1onis & fortitudinem galloria germa nortamq; mIramuta quo fit maior. C. Caesaris gloria. Illud quoque esteae relatione ad aliquid quod non eius rei gratia dictum uideretur amplificationis genus. Non putant idignum troiam principes gratos troianosq; propter Helene spem tot mala tanto temporis spacio su stinere: quae nam 1gitur 1lla forma credenda est Non enim hoc dicit Paris qui eam rapui tinon aliquis iuuenis: aut unus e vulgo: sed
285쪽
senes:&prudentissimi: 5 Priamo assidentes. Verum& ipse reYdecen1ibello exhaustus: amissis tot liberis 1 mitientestimo discrimine: cui facie illam ex qua tot lachryma' origo fluxisset inuisam atqr abhominanda esse oportebat:& aud1t haec. Et eam fil1am appellans iuxta se locat: ct excusat etiam sibi:atqr esse malo' causam negat. Nec mihi uidclut in Symposio Plato: cum Alcibiadem cofitetem de se quid a Socrate pati uoluerit narrat: non ut illum culparet haec tradidisse : sed ut Socratisiuic tam continentiam os ederet: qUae corrumpi speciosissim1 hom1nis tam obuia uoluptate no posset. Quin ex Instrumeto quoque heroum illorum magnitudo ex1stimanda nobis datur: ad hoc pertinet clipeus Aiacis:& hasta pelias Achillis: qua uirtute egregia est usus 1n Cyclope
Virgilius. Nam ' 1llud corpus mente Coopiam: cuius trunca manum pinus regit: quid cum uix loricam duo multiplicem connixi humeris ferunt: quatus Demoleos qui Idutus eam cursu pallares troas agebat.
Quid . M. Tullius de . M. Antonii luxuria tantii falle figere potitisset: quantum ostendit dicendo Conchyliatis Cnei Pompeii peristromatis
seruost in caelis stratos lectos Videres cochyliata peristromata Et Cn.
Pompeii de seruis & caelis tithil potest dici ultra. Et necesse est tamen ultra infinito plus in dom1no cogitare. Et hoc simile est illi quod em
phasis dicitur: sed illa ex uerbo: haec ex re coniecturam facit: tantoque plus ualet: quanto res ipsa uerbis e firmior Porest ascribi applificationi congeries quoque uerborta ac sententia idem s1gnificantium . Nam etiam se non p gradus ascendar: tamen uelut a cemo quoda alleuant.
Qiiid em tuus ille Tubero districtiis i acie pharsalica gladius agebat
cuius latus 1lle mucro petebatur qui sensus erat armori tirom quae tuamH: oculi: manus tardor animi. quid cupiebas quid optabas Simile est hoc figurae: quam uocant: sed ill1s plurali reruest congeries . Hic unius multipl1cacio. Haec etiam crescere s let uel bis ossius altius atq; altius insurgeiatibus: aderat ianitor carceris: carnifex praetoris: mors terrorq; sociorum esurum romanoriam litor sextius. Eadem fere est ratio minuessi Nam totidem sunt astendentibus quot de Mentibus gradus. Ideoq; uno ero exopto contentus eius loci quo Cicero de oratione Rulli hoc dicit: pauci tamen qui proximi astiterat:
nestio quid illum de lege agraria uoluisse dicere suspicabantur. Quod
si ad intellectum referas minutio est si ad obscutitarem scrementum.
Seso posse uideri quibusdam speciem amplificationis r hyperbolem
quoque. Nam Ac hoc in utranque partem ualet: sed quia excedit hoc nomen in tropos d1sserenda est. Quos cotinuo subiungerem: nisi esset a caeteris separata ratio dicendi: quae constat non rptiis sed translatis.
286쪽
Demus ergo breuiter hoc desiderio iam pene publico : ne omittamus eum que plerique praecipuum ac pene solum putat OMnIS Ornatum. DE Gener1bus sententiariam. Ententiam ueteres quod animo sc issent uocauertit. Id cum est apud oratores frequetissimu: tu etia in usu quotid1ano quasdareliquias het. Nam Sc iuraturi ex animi nostri sententia:& gratulantes ex sententia dicimus : non raro tamen & fac locuti sunt: ut sensa sua dicerent. nam sensus corporis uidebatur: sed costietudo iam tenuit: ut mete cocepta sensus uocaremus . Lumina aut praecipueq; in clausulis posita sentctias: quae minus crebra apud antiquos nostr1s temporibus
modo carent. Ideoque mihi de generibus ea :& de Usu arbitror pauca dicenda : antiqu1stima: funt: quae proprie quis Oibus idem sit: nomen sentetiae Vocanta quas graeci appellant: utrunq; tamenomen ex eo acceperunt: l similes sunt consiliis aut decretis. Est autehaec VOX Uniuersalis: quae etia citra complexu cauta possit esse lauda bilis. Interma ad rem tantum relata nihil est tam populare qbonatas. Interam aut ad psonam: quale est Afri Domitu princeps qui uult oia scire necesse: het multa cognoscere. Hanc quida parte Enthymematis: quida in1titi aut clausula epicherematis este dixerunt:& est aliquacto: no tamen semp:1llud uerius esse eam aliquado simplicem: ut ea qua supra dixi: aliquando ratione subiecta.Nam in omni certamine qUi opulentior: etiam si accipit iniuriam: tame qUia plus pol facere U1det: nonnunq duplicem. Obsequitam amicos ueritas odium parit. Sunt θί
qui decem genera fecerunt: sed eo modo quo fieri uel plura possut: per
interrogatione: p c6parationem:1ficiationem: in11litudinem:admira tione: dc caetera huiusm51 Peromta enim figuras tractati potest. Illud notabile. Ex diuersis mors misera non est: add1tus ad mortem misercst: at recte quidem fui tales : tam deest auaro quod habet Q quod nohabet. Sed maiorem uim accipitant ex mutatione figurae: Ut Us Ueadeo ne mor1 misertim est .acr1us enim hoc: l per se mors misera non est: S trassatione a coi ad Sprium. Nam cum sit rectum nocere facile
est 'desse disscite: uehement1us apud Ou1d1Una Medea dic1t: seruare potui perdere an possum rogas. Vertit ad personam Cicero mihil het Caesar: nec fortita tua maius: Q ut possis: nec nathara melius: Q Ut uelis seruare q plurimos: ira quae erant rerum Ppria fecit hominis . In hoc genere custodiendum est: dc id quidem ubique ne crebrae sint: ne palafalsae quales frequenter ab his dicuntur: qui haec catholim uocant. Et quicquid si causa uidetur quasi idubitatum Pnunciant:& ne passimia a quorunque dicatur. magis enim decet eos in Ous est auctoritas:
287쪽
ut rei pondus etia persona confirmet. Quad enim ferat puerit aut lescentulit aut etiam ignobilem si iudicet in dicendo:& quodammodo praecipiat. Enthymema quoq; e omne quod mete coopIUS: Pprie tamad1cit quae est sentecia ex contrariis: Ppterea quod eminere uidet'1nter caeteras: ut Homerus poeta: urbs Roma. De hoc 1 argumetis fatis dic si est. no semper aute ad probationem adhibetur sed aliquando ad orna, tum. Quorum igitur 1 punitas Caesar tuae claementiae laus est: eorum te ipsorum ad crudelitatem acuet oratio: non quia snt ratio dissimilis: sed quia iam per alia ut id iniustum appareret effectum erat:& addita in clausula est epiphonematis modo no tam probatio ου extrema quassi insultatio. Est enim epiphonema rei narratae uel probatae summa ac,
clamatio. Tantae molis erat romanam Codere gentem. facere enIm pro
bus adolescens periculose q ppeti turpiter maluit. Est & quod aphela
tur a nouis noema: qua uoce Cinis inrellectus accipi p6t. Scd hoc note donarunt ea quae non dicunt: uerum intelligi uolunt mi mei in quem saepius a ludo redemerat soror agentem Crim ea talioni S :q, ei pollicem dormienti recidisset: eras dignus : ut haberes 1ntegram man Um . sic enim auditur ut depugnares . catur a 1quid clausula oua 1 cst
quod conclusionem dicimus: de recte dc quibusdam an parcibus nec Dsacia est. Quare prius de facto nostro fateamini neces . est Ligas 11 culapam ullam reprehendat1s sed nunc aliud uoltint: ut Cmnis locus: Cm nis sensus 1n fine sermonis feriat aurem. turpe autem Ac prope nefas dictini respirare ullo loco qui acclamarionem no petierar. Inde minu
ti corruptiq; sensiculi extra rem petiti. Neq; enim possit tam multae bonae setentiae esseqnecesse est multae fit clausulae . Ia haec magis noua sententiarum genera ex inop1nato ut dixit Vibius Crispus in eum qcum loricatus in foro ambularet prae ledebat se id metu faceret uia1s isebi sic timore pini sit. Et insigniter Africanus apud Neronem de morte matris. Rogant te Caesar galliae mae Ut scelicitate tua fortiter feras Sut& alio relata ut Afer domitatis cli Cloantillam defendi ret: 1 obieestu crimen: P uiru qui iter rebellares fuerat: sepelisset remiserat Claudius in epilogo filios erus: alioquct matre: tame inquit pueri sepelitote ocal1ude petita. i. 1 alium locu ex alio translara: pi os patale Crispus : qua haer de amator 1nst1tuerat decessit: cum haberet annos duodeurginti.
O hominem diuinum: qui sib1 1ndulsit . facit quasdam sent tras sola geminatio qualis est Senecae in eo scripto p Nero ad senarum
masset os ista matre: cum se periclitatirm i iidem uellet: alta m me csse adhuc nec credo nec gaudeo mel 1or cla eY contramis Valet. Habeo qUefugii que sequar non habeo. Quid miser cu loqui no posset: tacere
288쪽
no poterat. Ea uero sit pulcherrima cu aliqua Comparationc clarescit Trachallus conrra Spatalem placet: hoc ergo: lcges duiscrisii e pudoris custodes . decimas uxoribus dari: quartas meretricii US: Sed horta quides nerum S bonae dici possut 5 malae Allae semp uitiosae uti uerbo. p. c. Ic enim 1ncipiendum est mihi : ut meminentis patrum: peius adhuc quo magis falsa est oc longius petitia contra eandem sororem gladia toris: cuius modo feci mentione ad digitum pugnaui. Est etia generis eiusdem nescio an uitiosissimu quotiens uerborum ambiguitaS cumreru salsa quiad similitud1e iung1tur: clarum aues orc 1iauenIS audiui: cum lecta in capite cuiusdd ossa fetetiae gratia tenenda matri dedisset.
In licisssima foemina nodu extulisti filium: S id ossa legisti. Adhuc
Pleriq: minimIS etia in Uentiticulis gaudent: quae excussae risum habet: inuentae facie ingenio blandiunt. De eo qui naufragus Ac ante agrorusterilitatem uexatus 1n scholis fingitur se suspendille: quem nec terra recipit nec mare pendeat. Huic simile in illo de quo supra dixi cui pisua membra lacerati uenenum dedit qui haec edit: debet hoc biberc: Scin luxurios si qui apocartare ssimulasse dicitur: necte laqueum Habes quoa faucibus tuis 1rascaris. sume uenenum : decet luλurioso bibendo mori. Alia uana sua dentis purpuratis: ut Alexandrii babylonis incessio sepelient. Alexandru sepelio. hoc quisq spectabit e tedio quasi uero id sit in re tota indignissimia. Alia nimia: ut de gerinanis dicerem qucda audiui caput nescio ubi impositum : Zc de uiro forti bella umbone propellit: sed finis non erit: si singulas corruptoria prosequar formaS. Illud potius quod est: magis necessarium:duae sunt diuertiae Opiniones alioru seletias solas pene spectatium: aliorum omnino damn tium: quo' mihi neutrum admodum placet: denssitas easi obstat mice: ut in fatis omnibus fructibusq; amorum: hoφ, 111 1l ad iusta magnitudine adolescere potest: quod loco 1 que crescat caret: nec pici Ura: i qua nihil
circulitum est eminet. Ideoq; arcifices etia cum plura I Unam tabulam opera contulerunt jaciis distingulat: ne tibi ae 111 corpore cadant. Fac1tres eade Coscissam quoq; Oracionem : substitit enim Omnis sententia,
Ideoque post eam utique aliud est initium. Vnde soluta fere oracio: e fingulis non membris: sed frustis collata structura caret: cum illa
collida,undique circuncita in sis fere mice nequeant. Praeter hoc ecia color ipse dicendi qufilibet claris multis tamen acuariis uelut macul IS conspergitur. Porro Ut affert lumen clauus purpurae loco Insertus: Ita cerre neminem deceat intertexta pluribus nocis uestis. Quare l1cet haec enitere: dc aliquatenus eaetare uideane tamen et lumina illa nossam1s:
sed fintill1s inter fumum emicancibus similia dixeris: quae ne appareat
289쪽
quidem: ubi tota lucet o orut in sole sidera ipsa desinui cemi: & quae
crebris parui': Conacibus se attollui: Iaequalia latrie oc uelut cSfrago camec admirat1onem consequentur eminerium:dc planorum gratiam perdunt. Hoc quoque accidit: l solas captata serentias multas necesse est dicere: leues: frag1das: septas. No. n. potest esse delectus: ubi numero laboratur. Itaqa uideas d c diuisionem pro selencia Poni: dc argumentusi tantum i clausulae calce pronuciet Occidisti uxore ipse adulter: noferrem te etii si repudiasses .diuisio est. V1s scire uenenti esse amatoriurumeret homo nisi 1 Iud bibisset. argumentum est. Nec multas pleriqa sententias dictit:sed omnia laq sententias. Huic quibusdam c6trariustudium qui fugiunt: ac reformidant omem hac indicendo uoluptate: nihil probantes nisi planum oc humile: & me conatu: ita dum timet: ne aliquando cadant: semper iacent. QIIod enim tantum in sententia bona crimen est: non caulae prodest non iudicem mouet: non dicentem comendat. Est quoddam genus quo ueteres non utebanta 5 qua usi uos uocant uetustatem. Nam si illam eYtremam mutat Demosthenes quae ante eu nemo quo mo potest probare Ciceronem:qui n1hil putet Catone Gracchisque amitandum. Sed ante hos simplicior adhuc r6 loquendi fuit Ego uero haec lumina orationis: velut oculos quosda esse eloquentiae credo. Sed neq; octilos esse toto corpore uel1: ne caetera me bra fusi officiu pdant. Et si necesse sit uetere 1llii honore d1ciat malim q istam nouam licentiam. Sed pater media quaeda uia: sicut in culmuumaq; accessit aliquis citra reprehesione nitor . Quare sicut possumus adiiciamus uirtutibus. Prius tamen sit uitiis carere: ne dum uolumus esse mel 1ores ueteribus: simus tame diss1miles: Redda nuc qua Pxima esse dixeram pie de tropis quos motus Clarissimi nr6 auctores Vocat.
ho' tradere praecepta dc gramatici solent. Sed me cum de illo' officio loquerer dilata ps haec est: quia de ornatu orat1onis grauior uidebatur locus:& maiori operi seruandus . DE TROPISTROpus est uerbi hiel sermonis a*pria significatione in aliam cuUIrtute mutatio . Circa que lexplicabilis oc gramaticis inter ipsosphis pugna est: quae sint genera: quae species: q numerus: quiS Chri subiiciatur. Nos omissis quae nihil ad instru Squm oratorem pertinent cavillationibus: necessarios maxime atq; in Um receptos eXeqUemUr. Haec modo in his annotasse costanti: quosdam gratia significationis. quosdam decoris assum 1:5 esse alios suerbis propr11s alios i transsatis: uertaq; formas non uerbon modo: sed etiam sensuu :5 compositiones: Quare mihi uident errasse qui non alios crediderunt tropos: quem in quibus uerbum pro uerbo poneretur. Nel illud ignoro in iisdem fere
290쪽
qui significadi gratia adhibent esse: 5 ornatum sed non idem accidet c5tra: eruntq; quidam tantu ad speciem accomodati Ancip1amus igitab eo: qui cum frequentissimus est: tu loge pulcherrimus translatione dico: quae metaphora graece uocatur: quae quidem cum ita est ab ipsa
nob;s c6cessa natura: ut indoei 1 quoque ac no sentientes: ea frequeterutantur: tum ita Iuchida atq: mlida: ut In oratione quantibet clara pro prio tamen lumine eluceat. neque enim uulgaris esse : nec humil1s: nec
insuauis recte modo ascita potest: copia quoq: sermonis auget pmittedo: aut mutuado:quae non haoet: quodq; dificillimu est praestat: ne ulli
rei nomen deesse uideatur. Transfertur ergo nomen aut uerbum eX eo
loco in quo Pprati est in eum in quo aut propinu deest: aut translatu Pprio melius es Ad facimus: aut quia necesse est: aut quia significati us: aut ut d 1κi quia decentius. Vbi nihil ho' praestabit quod transferet
improprium erat: necessitate rustici dicunt gemma in uitibus. Quid enim dicerent aliud:& ssitire segetes: dc fruetus laborare necessitate nos duria hom1ne aut asperum. non enim proprium erat: l daremus his affect1ombus nomen. Iam incensu ira: inflamatum cupid1tate:
lapsu errore significadi gratia nihil em hoφ suis uerb1s:qhic accersitis
magi S .pprium erat. Illa ad ornatu lumen oratio1s: S generis claritate
5c cocionum procellas : d. eloquent1ae fulmina: ut Cicero pro Miloe Clo dium fontem gloriae eius uocat:& alio loco segete ac materiem. Qtiae da etiam parum speciosa dictu p hanc explicantur. Hoc faciunt nimione luxu obtusior usus: Sit ge1 tali artio: 5 sulcos oblimet tertes. In totuautem metaphora breu1or est similitudo .eoq; distat st illa coparatur rei quam uolumus exprimere: haec P ipsa re dicit. Comparatio est cn: cum dico fecisse quid hominem: ut leonem translatio est cum dico de
homine eo est: huius uis omnis maxime quadrupleae uides cu in rebras animalibus aliud pro alio ponit: ut de agitatore gubernator magna CStror it equum ui. Et ut liuius Scipionem a Catone ad latrat1 solitum refert. Inanima pro alis generis eius de sumunt ut Classiq: immitit habenas: aud pro rebus animalibus inanima: ferro an fato metus argi uri occidit: aut contra. Sedet Ucius alto accipiens sonitum saxi de uerti ce pastor. Praecipue ex h1s orat mira sublimitas: que audaciae proxima periculo translationis attollis: cum rebus sensu carentibus altumqu&lam&aio damus: qualis est. Pontem indignatus ar es. Et illa C1
ceronis. Quid eni tuus ille Tubero distracst his in acie pharsalica gladius
agebat Cuius latus ille mucro petebat: qui sensus erat armorum tuom Dtiplicas 1terim haec uirtus apud Virgilium ferrumq; armare ueneno. Nam dc uenentin armare: ferru oc armare transatio est. Secant haec in