Quaestiones Tibullianae. Dissertatio philologica

11쪽

sententias Singulas congruere. Ita Systema hanc sententiam continet, se Saepe liis rebus amorem Deliae restinguore Volui88e, puellae nutem recordationem hunc conatum

irritum reddidisse Systema lenae impreeutione continet. Quod equitur puellam monet, ut lenae Praecepta, qua divitem amatorem praeserendum duxit, deserat et se pauperem amplectatur. Ultimum deniquo systema II divitem illum amatorem commonefacere Vult, ut e quoque

felicior amatore pelli posse non Oblivisentur. Paullo diversa os coudici illorum Sy8tematum, quae non singula sed coniuncta exhibentur, quorum duo prima aret inter se vinculo cohibentur: sed illud Α poetae reditum ad puellam eiusque dolorem continet preceSque, ne nimis in ipsum saeviat puella alterum B officia numerat, quae poeta puellae aegrotanti praestiterat. Tertium autem et quartum Systema C et D ambo in eo vergantur, ut amoenitate vitae rustieae multis imaginibus illustrent. Singulis autem distichis, quae interrumpunt Systematitilla, non minus certa intercedit cum his ratio. Semperonim novi aliquid addunt, quod neque in Sequentibus neque in antecedentibus versibus dictum erat. Aut quae praece88erunt concludunt et eventum atque Xitum continent

eius, quod antea dictum erat, velut distichon :Evenient dat signa deus sunt numina amanti, saevit et iniusta lege relicta Venus. aut traducunt O ad ea quae Secuntur, Velut c: Haec nocuere mihi, quod adest huic dives amat0r: venit in exitium callida lena meum aut paucis verbi complectuntur quae praeceSSerunt Simulque contrarium evenisse, quam quod exspectari poterat, indicant, ut in illis distichis n. b.), quae post Sedecim

12쪽

Omnia perg0lvi: - fruitur nunc . . .

Hae mihi fingebam , quae nunc . . .

Vereor, ne lini progrediar, Si illa re quoque adiuvari ea, quae de responsione versuum exhibui dicam, quod in paenultimo atque In Secundo systemate ter ab eadem

voco incipiunt disticha in illo a verbo ipse in hoc a verbo puuper atque in quarto atque quinto Systemate bis ab eodem verbo illa et aepe'.

Certum igitur consilium secutum 8Se Oetam quod attinet ad numerum versuum cum Sententia concilianduin, ita ut singulae sententiae pari verguum numero Contineantur, Vix qui8quam negabit. Merito autem interrogari OSSumu8, quomodo rationem nullam habere potuissemus distichi illius v. 45. 46):

Talis ad Haemonium Nereis Pelea qu0ndam vecta Si fraenat caerula pisce Thetis. quod cum totum interrumpat Versuum ordinem ea quae

diximus tollere videtur. Quod tamen eam ob causSamsactum est, quia hos versus delendos ducimus. Neque id primi conamur Gruppius in libro, cui inscribitur elegia Romana p. 192 ostendere voluit, hoc distichon glossema esse atque margini adscriptum postea in ipsa poetae verba irrepsisse. Caussam hanc potiSSimum profert non 8See consuetudine Tibulli, Ornainent e mythologia petita ita aXe adiungere, neque congruere cum concitat poetae animo hanc imaginem. Quam sententiam postea denuo professus est initio libri, cui inscribitur Minos . Ad- Stipulatus ei est, quamvis novis argumenti non additis,

Doederiseinius in censura primi libri Munchener Gel. Ang 1839 vol. VIII. p. 774). novissimis editoribus Hauptio et Bossbachio non probata videtur sententia. Certe haud negligendo argumento usi sunt viri illi docti:

13쪽

nusquam enim sere in carminibus Tibullus imaginibus mythologia petitis utitur ad carmina sua illustranda, hac ipsa re valde divergus a Propertio aequali suo. Sed mihi certius dici posse videtur. Contra logicam enim rationem in iudico illud distichon offendit.

In iis enim quae praecesserunt hoc Oeta dicere Oluerat, se ab aliis puellis devotum dictum esse et devotum quidem nefandis puellae suae artibus hoc autem non ita se habere non artibus illius sed facie lacertis, comis i. e. tota forma puellae se devotum esse, ita ut Videamus, notionem devoti SSe, in qua Summa rerum Versetur. Sed

prorsus aliter illud quod equitur distichon. Talis i. o. talibus lacertis, acie, comis Nereis Thetis ad elea voeta est, sed non ut eum devotum redderet hac de re enim omnino nihil dictum est). Videmus igitur illud quod maximi momenti est in illis versibus, in hoc disticho prorsus neglegi contra quae ibi tantum exempli caussa addita erant ad pulchritudinem puellae magis illustrandam atque ante oculos ponendam in hoc disticho ita pro summa habita esse, ut non dubitaret, qui hoc distichon secit, comparatione hac ex mythologia petita illud magis etiam illustrare.

Itaque auctor distichi, de quo modo diximus, illorum versuum iustam significationem non recte perspexiSSe Videtur, sed addidisse quae carmen turbarent. Consequitur igitur, ut illud distichon a Tibullo profectum esse Ogitare non possimus. Quae res non minime adiuvatur eo, quod illo demum disticho deleto dispositio VerSuum, quaIn Supra exhibuimus, nu8quam turbatur. Minus iam aperto in quibusdam tamen partibus certissimam prae se fert compositionis legem primum carmen de Marathi amore compositum I, ). erit editores hoc carmen inter elegantissima numerandum esse ducunt,

ut Heynius neque caliger aliique, qui carmin Tibulli n

14쪽

10 discerpunt, hoc carmen turbaverunt nisi transpositione quadam VerSuum, de qua mox iudicabimus. Morito igitur billo carmino, in quod tot conseruntur laudes, elegantiam illum Tibullianam ab Ase miraremur. Atque aliquid iam

Di88enus vidit qui cum do oos Tibulli p. LXXIV de

Compositione per OppoSitionem, ut Oent, exponit, haec habet: .poteSi vero aliis in odis etiam duobus disti his opponi unum, qu0d bis factum , 4 41 G2, ubi primo et secundo disticho tertium, quarto et quinto Sextum Opponitur. Ibi enim ad illustrandum distichon v. 39. 40:

Tu, puer qu0dcumque tu t0mptare libebit, cedas obsequio plurima Vincit amor.

bis ter disticha adhibentur. Primis sex vorsibus 41 46)enim dicit neu comes ire neges, quoquo ille Se Vertat: postremis 47 52): ne te paeniteat durissimos quos ille

vult labore suSeipere. Hanc rationsem si ulterius perSecutus eSSet DiSSenus, etiam in praecedentibus versibus eundem numerum recurrere animndvertisset. Totum enim carmen re ipsa se rente re partes Xhibet, quorum media orationem Priapi

ad poetam habitam, prima atque ultima ipsius Oetae Verba continent. Atque statim ipsa Tibulli oratio, quae initium facit carminis, tria complectitur istielia i 6). Tum interposito uno disticho, quo poeta Priapum sibi quae Secuntur respondere dicit usque ad eum, de quo iam egimus locum quindecim exstant disticha D 38), quibus Priapus

Tibullo praecepta dat, quo modo puerorum morem Sibi conciliare possit. Qui tamen versus ita Sunt comparati, ut sacile videamus, in quinque partes eos esSe distribuen-dOS, quarum Unaquaeque Xeepta ultima unam continet logona Priapi. Singula autem Systemata, ut eodem quo Supra utar nomine, ita Sunt OmpOSita, ut Semper primo disticho tota sententia contineatur quae duobus Sequenti-

15쪽

11bus latius exponitur et illustratur. Sic primo Systemate 9 14 poeta dicit sugo te credere pueri S UDUSquiS-que dignus est qui ametur 9. 10). Quam sententiam latius explicat poeta quattuor sequentibu versibus, qui quibus rebus placere possint pueri, exponunt. Alterius Systematis 15-20 summa sententia inest in verbis: Sed ne te capiant, prim si sorte negabit, taedia

Nec iurare time Veneris periuria venti inrita ferunt

At si tardus eris, errabiS e. q. S.

Quintum systema 33-38 novum praeeeptum non continet variatio est eius sententiae, quae in antecedente iam eXpOSita erat, non tamen prorSus endet n. Hae horum VCP- suum dispositio ita est comparata, ut de certo Oetae Onsilio in carmine componendo vix liceat dubitari Sequentibus igitur versibus, ut iam vidimus, eodem numero utitur, hac tantum mutatione adhibita, ut non tria distielia novam complectantur sententiam sed quae uno breviter Xposita sunt

disticho bis tribus distichis vario modo a poeta illuStrentur. In iis tamen qui secuntur versibus 53-72 legem, quam in priore carminis parte ibi impo Suit poeta non ita severe Ob Servatam videmus, quam in relicua parte. Uinem imposuit Priapia praeceptis Tibullo datis atque duobus distichis exponit, illa si adhibuerit, puerum ei propitium soro 53 46). Tum autem novum introducit argumentum prius

non memoratum, Uno puero munera tu Spectare quam

alia re praecipue usas. Quod iterum duobus exponit distichis 57. 60). Hoc ut illustret, bis tribus distichis 61-66 et 7 72 opponit puerum munera negligentem

ei qui vendit amorem, ita ut eundem numerum recurrere

16쪽

12Videamus quo antea usum 88 poetam vidimus. Vergui Priapus finivit adhortationem suam, Sequiturque AitUS carminis, quem initio prorsus respondere videbimus. Post duo enim Versus, quibus poeta Priapum haec dixisse narrat, quique manifesto respondent versibus 7 et , tria disticha leguntur 75 80), variis verbis hanc Sententiam quae proserunt vos me celebrate magistrum. Ultimorum quattuor versuum quod omnino rationem non habuimu8, CauS8 facile perspicietur prorsus enim aliter dicta Sunt quam relicum carmen. Nam iis, quae in hoc serio praeScripta videbantur esse, his versibus ronia quadam usus irridet poeta, dicens valde ridiculum se suturum 88e praecepta dantem, quae ibi ipsi nihil prosint. Ita in hoc quoque carmine quamvis non eodem modo quam in priore certam atque manifeStam Spectamu Compositioni artem. Quam non perspexerunt caliger et qui Semper fere cum eo facit Broukhusius, moti ni allor eodem argumento, quod etiam uretu protulit. Hic enim postquam exposuit scholia in Tibullum p. 4 eius editionis quae prodiit Venetiis 1562), pentametrum v. 8 abesse a

quibusdam libris veteribus neque se putare eum Tibulli esse quod quam sit parum probabile, cum nemo praeter Muretum invenerit codicem, in quo absint haec verba, neque insit, in quo offendas, iam ostendit caliger addit, in iisdem libris ad marginem scriptum esse: FRAGM. pergitque: ego autem acile mihi persuaserim non unum modo sed plures versus hoc loco desiderari. Etenim quae respondet Priapus non pertinent ad id, quod ex ipso quaesierat Tibullus. Eodem, ut videtur, argumento Su Scaliger castig. p. 134hsacile se ignoscere editoribus ait, quod fragmentum hoc putarint esse, propter abruptam Sententiam, atque loco corrupto, ut putat, medelam ut adhibeat Ver8u transponit. Quae medela quamquam caligero luce

17쪽

13 clarior esse videtur, hic tamen omitti potest, quippe quae et minus probabilis videntur neque necessaria it. Videntur autem mihi viri illi do et nexum minus desiderasse initio orationis Priapi quid enim vetat Priapum praecepta dantem, quomodo amorem ibi conciliet, antea dehor tari poetam, ne Omnino pueri operam et quam ante versum 15. Ibi enim statim de ea amoris condicione loquitur Priapus, ubi puer maiori primum petenti negavit, cum omnino non diXi8Set, quomodo primum adire deberet puerum amator. Hoc itaque ne deSideraretur, caligor versus 3 et 40, in alium locum remotis versibus 9 - 14, initio orationis posuit. Concedendum Sane est, aliquo modo hiare orationem hoc loco: Sed ipse hiatus multo minus nos offendet, cum VideamUS, Omne versus, qui initio systematum positi sint, novi aliquid incipientes, nullo cum iis quae praecesserunt externo inculo coniuncto eSSe. Talis igitur erit poetae sententia versu 15 Sed - si nihilo minus te credere vis pueris, ne te capiant taedia, primo si sorte negarit ita ut omni ratione destituta videatur artificiosa illa caligeri versuum transpositio Totum igitur carmen sic conStructum videtur:

Initium: in 1

Finis praeceptorum: Questus de avaritia puerorum 2 I)Finis disticha. Statim cum hac elegia iungendam esse quartam libri

Secundi propterea censeo, quod haec quoque, ut nemo negabit, trium distichorum systemata continet. Haec autem non per totum carmen inveniuntur sed a solum parte non interrumpuntur, quae mediam atque primariam carminis iudit. Primis enim 14 sersibus poeta nobis condicionem suam ' depingit. ita ut in mediam aem seramur.

18쪽

14 Dicit se pro servo a Nemesi haberi 1 6), quo servitio se quidvis pati malle T 10): omnia uno Sibi neerba esse, praesertim cui carmina nil pro Sint, Sed a quo pecunia sagittitur 11 14). Ita in medium carmen delati sumus,

cuiu summa Sententi querellae sunt de avaritia puellae. Hoc pSum medium carmen autem sexies trina disticha

sibi opposita continet 1, 50). Primi systematis l5. 20)

haec est Sententia: ite procul Musae, Si non prodestis amantiquae Verbo paullo aliter repetuntur versu 20:ite procul Musae, si nihil ista valent ut iam inde cernere possis, haec tria disticha retius inter Se 8Se coniuncta. Secundum Systema huic oppositum v.

21 - 26 poetam quodvis scelus meditantem exhibet pecuniae quaerendae cauSSa. Tertium 27-32 et quartum 33. 38)systema imprecatione illius continet qui primum divitias conquisivit, puellasque docuit pecuniae colligendae operam dare. Quintiam 39-44 et sextum 45-50 systema rursus ita sibi

opponuntur, ut illud Vituperatione contineat mulieri avarae, hoc laudes puellae non aVarae. Quae Sy8temata ita Sunt comparata, ut Singuli fere Versu Sibi reSpondeant ita versus 4l: quin tua tum iuvene spectent incendia laeti manifesto opponitur versui T

Post haec carminis exitus incipit vidit illam avaram esse et vituperavit illam: Sed mutari eum nequeat, illius lege illam sibi esse mandam concedit 5l-54 et sub finem tribus rursus distichis quae respondent initio positis profitetur, e quidquid illa misceat potaturum. Itaque VerSuum numerii sic erit distribuendus. 3. 2 2

In parvis carminibus nos melius etiam quam in maioribus manifestam compositionis artem inventuro SSe,

19쪽

15 veri simile videbitur, quod in talibus carminibus sententiae

in breve contractae atque Secundum numerorum rationem

disposita ab auribus acilius percipi po8sunt. Neque saltemur. Breve enim illud carmen, quod in natales Cornuti composuit poeta II, 2 manifeStam praebet sententiarum Secundum numeros dispositionem. Aliter enim atquo Dis

seno mihi hoc carmenion Structum 8S Videtur. Summa enim

sententia in medio carminis disticho I 1. 12 dicta idotur:

quod distichon praecedunt quodque secuntur quina disticha Illa 1 - 10 adventum Genii natalis nuntiant, qui quod Cornutus rogarit ei allaturus dicitur in his l3 22)melius quid optare potuisse Cornutum negat poeta atque iam vota non irrita soro dicit. Ultimo disticho verbis his

veniat natalis avis ad initium revertitur Oeta. Auctor carminum tertii libri quem inter Tibullianos invenimus, quemque brevitatis cau88 Lygdamum nominabimus, ut in multis aliis sic hac quoque in re Tibullum imitatus est in uno Saltem carmine eoque perbrevi, quod primum horum carminum locum obtinet. Quod ut perspiciamus, paullo diligentius in ipsum carmen nobis erit inquirendum. Primis enim tribus distichis hoc dicit Martis alendae venerunt atque omnes amatores puellis aliquid muneri dant vos ergo Pieride dicite, quo munere Neaeram donem. Sequitur respongiam. Sed qui reSpOndet Certant viri docti. Dum enim XSpectamus Pierida ipsas respondere vergi 8 Sequitur: Gaudeat, ut digna est, ver Sibu illa meis, ita ut Musas diXisse putare non OSSitDUS, Sed poetam Otius ipsum illarum nomine loqui. . Qui tamen ita sentiunt, mox Offendent in versu 12, ubi scriptum legimus: Indicet ut 0men littera facta tuum.

20쪽

Haoc enim verba v. - 14 ab eodem dicenda esse, neque igitur serendum esse illic meis hic tuum vocabulum, patet, quamvis duo editores hoc tulerint: caligerum dico et Rossbachium Scaliger ad primum locum haec adnotat castig. p. 163): nihil enim impedit, Tibullum ipsum ista sibi dicere et, si diligenter inspiciamus, non locuntur hic Musae. De altero autem loco nihil addit, neque Rossbachius, quomodo quae exhibet verba intellexerit, prosert. Quam lectionem si aliquo modo intellegere volumus tuum ad Neaeram trahendum esset quod tamen iam propterea tolerari nequit, quia per totum carmen Xceptis ultimis versibus de onera dicens iertia utitur persona. Odice autem Si consulis, primo loco omnes exhibent meis, alter loco omnes tuum, nisi quod scriptor mali codicis coniectura sine dubio usus in

margine meum correxit. Omnes sere editores secundum tuum in meum mutaverunt: Solu LachmannuS, quem Seeutus est Hauptius, ut simul subiectum sibi quaerero verbi pumicet, quod, ut in codicibus legitur carmen deest, pro tuum poetam scripSi8Se voluit puer, coniectura Usus, ut mihi videtur, insolicissima. Nam non solum litterarum mutati non parva est, sed tota etiam oratio subiecto ita postposito vehementer claudicat subiectum autem illud multo sacilius invenietur, si quam lectionem Muretus tacitus edidit amplectimur:

Ρumex et canas tondeat ante comaS,

ubi secundi onuntiati subiectum est littera facta, quae verba, Lachmannum Si sequimur, trahenda essent ad haec, indicet

ut nomen tuum. Totum autem carmen Si Speetamus, nobi perSuasum

iriputo, non tuum mutandum esse sed meis. Versu ,enim Musas ipsa ut dicerent, qui Neaerae donaret, incitaverat. Versu 15 iterum ad Musas oratio redit, ex quibus, ut librum ornatum eum in modum, ut erat expositum, ad