장음표시 사용
51쪽
O re te is modico:pallentes radere mores D octus:& ingenuo culpam defigere ludo. H inc trahe quae dicas:mensamq; relinque myceis C um capite re pedibus:plaebeaque praclia noris. N on equidem noc studeo:bullatis ut mihi nugis P agina turgescat dare pondus idonea sumo. S ecreti loquimuntibi nunc hortante camoena E xcutienda damus praecordia: quataque nostrae P ars tilli sit cornute animae tibi dulcis amiceo stendisse iuuat.pulsa dignoscere cautus
uid solidum crepet: dc pictae tectoria linguae .
Hinc ego centenas ausim deposcere uoces:
V t quantum mihi te sinuoso in pectore fixi
V oce traham pura:totumque hoc uerba resgnet
Pallentes radere mores Doctus:&ingenuo culpam defigere ludo.hinc argumentu satyrae ostenditu quae ad hominum uiua carpeuda emersit. Hic ergo sensus est: Didicisti quidem Persi uitia hominum ilectari. Radere:tangere.&mordere. actum a medicis qui cultro radere S resecare uulnera solent. Persius alibi. Sed quid opus teneras mordaci radere uero Auriculast Mores:uitia. Pallentes:quod homines conscientia uitioruexpalleant. Defigere: notare. Ingenuo Iudo.i. liberali carmine re satyra quadam digna libero homine: nopetulanti.lugeauus dicitur qui statim ut natus eaeliber est siue ex duobus ingenuis matrimonio constate editus est siue ex libertinis duobus: siue ex altero libertino:& altero igenuo. de hoc lege Iustinianum. Culpam:.crimen uotium. Hinc trahe quae dicis:ex ludo scilicet idest liberali satyra: ut sit sensus.Si scripturus aliquid es: lyram rem quide humilem:&non tragoediam opus superbustabe. Mensam:tragoediam intellige et quae filios parentibus appositos scabit. Mycenis:ciuitas est laconiae: Agamemnonis patria: ibi Atreus Thyestae statri filium apposuit epulandum. Plaebeaq; prandia noris: idest materias humiles: ocnon stiloquas & regales:quales i tragoediis scribuntur. ut Ouidius docet. Et de dimus tragicis scriptum regale cothurnis Prandia:ideo quia in tragoediis appol filios epulandos in pradus constat. Noequidem hoc studeo bullatis ut mihi nu.
Pagina tur.Cornuto introducto resipon det Persius:docens tot uoces totquelm
guas optarerno ut materiam stiloquam scribat: sed ut amore:quo ipsum prosequituriondat. Bullatis unctatis A turgidis . ductum a bulla quae in modu pilae in aquis tumescit. Ouiantumuit:sicut fulvo perlucida caelo Surgere bulla solet. Varro in re ru.Homo bulla est.Mart.Crassior Offence bulla tumescit aquae. Bulla item:ut dicetur infra:ornamentum est pueri ingenui. Nugis:extenuat poeta uires suas .ut Mat.Mercati nostras si te piget urbice nugas.Et alibi. ne potes dulces ingrate relinquere nugasi Pagina:paginae dictae:quod in libris suam quae* obtineant region ut pagi:uel a pangendo:quod in illis uersus panguntur.i.figutur. Dare pondus ido.H.hoc dicit.Ego res quide tumidas non sinbo:ut alinquom scripta incendio digna adiudicantur:cu superba 8c loquacitatis plena sint unde Mart. Materia est mihi crede tuis aptissima carthis Deucalion ruel si non placcet.hic Phaeton. idoneaeconiunge cum pagina. Pondus: mentu A materiam: sic enes sumus amplior fit ξc ponderosior uel ideo pondus sumo:quia cartha combusta a sumo extolli solet:ex quo ad ditur pondus fumo. Secreti loquimur: separati loquimureq.d.res nostrae dignae non sunt 'in theatrum petferantur recitandaemec in propatulo: sed seorsum potius hiadae sunt.sim; a modestia sua beniuolentia libi coincitat:cu scripta sua domi contineat:nec laudis cupiditate ostetet. Camoena: musa. na camoenae asarminibus sunt dictae. uel quod canant antiquo laudesinet quod sint castae mentis praesides .auctor e Festus. Excutieda:explicanda examinanda.supta est metaphora a uestibus:ex quibus puluis excuti solet. Praecordia: voca mus auctore PIi.uno nomine exta in homine.cui Cato in re ru.astipulatur loquens de brassica.Et si lienes tur et gent:& si cor dolet:& si iecora aut pulmones:aut praecordia uno uerbo:ola sana facit.Ex quo apparet:praecor ldia haec dici propne. Cornute:philosophus fuit:ut diximus:sectae stoicae magister Persiuque Nero auctore Eusebio in eriliu misit anno quarto post morte Persii. Pars alae nostrae:amicus dimidium e animae nostrae. Horat.Et serues animae dimidiu meae. Pulsa.i.explora oc quaere. Metaphora est ab iis sumpta:qui pulsando fictilia explorant: quope sonus surdus est si rimosa sunt:Si uero solida: acutus. Solidum:res solida. i.integra. Quid a et:que sonti faciat.tectoria ec non plectoria legendu est.transsatio sumpta a parietibus:qui eui ueteres sunt tectorio inducto noui in uidentur. Oriu eni cit incrustatio:q calce parietibus fieri solet.Plinius. Nulla 1 Appestis tectonis pictura etaimondu libebat parietes totos pingere. Nomen accepit a tegendo. unde ita scribit Varro.Parietes ic solum opere tectorio marmorato loricandi sunt.i.armandi:& tegendi. Ergo tectoria.Ltegumenta cum homies aliud corde tegant:aliud lingua ostendant. Linguae pictae:adulatticis. Hine ego centenas.Sensus est.ad hoc mihi centu voceS Optaui:ut quanta te beniuolentia coplectar ostendere tibi possim. Traham:sumptu a nentibus. Voce pura:sincera:&sdeli:non mendaci:non adulatoria. Verba resignent:aperiant.Inde dictus litteras resignatas.i. apertas.qua significatione.Pli. usus est cu ait. Fabius pictoria annalibus suis Bipsit: trona:qdloculos in abus erat claues ulnanae cellae:resignauisset :a suis inedia mori coacta. Totum hoc uerba.Ordo est verba resignet hoc totu qviaret arcana tibra no enarrabile. 'Arcana fibra: pectore intimo. Arcanum sciabit restus trahi uue ab arce quae tuuisma pars est urbis: siue a genere
52쪽
uod latet arcana non enarrabile fibrar
aum primu pauido custos mihi purpura cessit: B ullaque succinctis laribus donata pependit .
C um blandi comites:totaque impune suburra P ermisit sparsisse oculos iam candidus umbo: C umque iter ambiguum est:& uitae nestius error D educit trepidas ramosa in compita mentes:
I acissicii quod in arce fit ab auguribu S:adeo remotum a notitia uulgari ut ne litteris quidem mandetur: sed per memoriam successorum celebretur.siue ab arca in qua quae clausa Rint tuta manent: cuius ipsius origo ab arce do dependet. Non enarrabile: magnitudinem amoris exprimit. Quum primu pauido custos mihi purpura cessit.describit tempus quo se instituendum Cornuto tradidit.Sensus est.ubi ex pueritia: quae artas bul la d praetexta utebatut:cxcessi:a te erudiri uolui.Ordo est.Supposui me tibi cum primum purpura custos censit mihi. Purpura: hoc est praetexta:cui praetexebatur:ut scribit Mocrobius Purpura uestis erat qua pueri ate
xiiii.annu urebantur. unde Martialis puerilem amicitiam praetextatam dixit.Tu mi
hi simplicibus Manni dilectus ab annis:
Et praetextata cultus amicitia. Eam etiam
magistratuum fuisse ostenditTranquillus sic scnbens de Caesare.Dimissis lictoribus abiecta praetexta domum clam refugit. Custos:ideo dixit quia pueri sub custodia sunt autPraeceptoris aut pedagogi. Mihi cessit:a me deposita est. Bulla:
aurea etat insigne erat puerorum praetextatorum quae dependebat a pectore: ut si
gnificaretur eam aetatem alterius regenda consilio. Dicta est at Bulla a bulli quod est consIllum aut quia eam
parrem corporis bulla contingat.i.pectus: i quo naturale manet consilium:aut ut scribit Pedianus quasi bullietis sinus comuniens pectusque puerile.Eius usum:ut aetas puerilis usurparet:primus omnium Priscus Tarquinius instituisse traditur.Qui filium:cum in praetextae annis occidisset hostem bulla aurea donauit. Vn mos bul, lar durauit: ut eorum qui equo meruissent filiii id insignenaberenticaticuloru.Cum praetexta magistratuum: bulIa uero gestame esset triumphantum in specie cordis:ut scribit Macrobius remediis quibusdam inclusis aduersus inuidiam. Donata pependit:generosi enim pueri pueritiae annos egressi apud lares familiares bullam suspendebant:queadmodum puellae uirginitati re nuntiantes ueneri puppas donabant:ut Persius Nepe hoc qcrueneri donatae a uirgine puppae. AHquod respexit Horatius.cum irridendo ait.Donasset iam ne cathenam ex uoto laribus. Laribus: laribus quos proprie auctore Plutarcho praesides uocant:canis asistit:& ipsi cani nis pellibus uestiutur.Cuius rei duplex redditur ratio. Nam cum praesides sint qui praesunt:hos domus custodes esse oportet:& alienis sormidolosos:sicut canesvictus. Mites uero ac lenes mansuetosin domesticis.Ves quod daemonia quaedam mala: ut sensit Cbrysippus:& romani credidere:circumerrent. quibus dii quasi caris nificibus 8c scelerum ultonbus aduersus iniustos re impios utuntur:sic lares furiales quidam existimati sunt de poenarum: N exactores uitae:& operationum speculatores . Qua re fit ut caninis pellibus induantur: quibus S canis ideo assidet: quod ad inuestiganda scelera 8c ulciscendos improbos sagaces sint. Compitalibus igitur Nam is dies laribus attributus erat suspendebantur incompilis:ut scribit Festus pilae 8c cis es uiriles et muliebres ex lana:quod esse deorum inferiorum: quos uocant lares:putarent. quibus tot pilae quot capita seruo tum: tot effgies quot essent liberi ponabanc:ut uiuis parcerent: dc essent us pilis N simulacris contenti. Succinctis laribus:quia pellibus caninis induti colerentur. Cum blandi comites:pedagogi 8c serui qui cum antea dominum coercerent:nunc Nandiretur. Tota suburra:ablativus est casus.Suburra regio urbis celebra tissima:uiae faciat proxima:quam putauit Iunius:auctore Varrone ab eo dictam:quod merit sub antiqua urbe: cui testimonio pol esse quod subest 6c loco:qui terreus murus uocatur.Veia pago potius succusano dicta: ut mutatione litterat suburra pro succusa dicta sinquod succurrit cannis.In ea meretrices habitant.Mart.Ergo suburranat tyronem trade magistrae Illa uirum faciet non bene uirgo docet. Virg.in Priapea.Nota subarranas in
G tet theletusa puellas.Quae puto de quaestu libera facta suo. impune.sine supplicio.i.omni amoto metu:na uost antea sub custodia erat pedagogi d pris:a quophibebatur libere uiuere. Candidus umbo i.toga uirilis quae ost quartum decimum annu:quo tempore pueritia desinirisumebatur.Eam metaphorice umbonem appelauit:quia ut stuto armati aduersus hostem audatius insurgimus: N Oia pericula subimus.Ita pueritiam egrebi sumptaq; toga uiridi licentius liberiusq; omnia facimus.unde Teren. Posta excessit ex ephebis uiuedi liberior fuit potestas. Candidus:antiquorum consuetudinem respexit: ud quos uiroru sortium picta erant scula: utVirg.Et picti scuta labici. Contra inertium εἰ uronum pura erantiui idem sibi.Parma in onus alba. per candidum igitur umbonem se ueluti nouu militem dc Wronem ostendit:quippe a nuper ingressus sit adolescentiam. Cumque iter ambiguum est:nam ineunti adolescentiae nihil dissicuius est quam quos A qualea esse uelimus deliberare:ouod imbecillitate consilii accidere Cicero docet. vitae nescius error: Ordo est. Et
ror nescius uitae: ut intelligamus adolescentiam errare.Quia uerae uitae cognicionem non habeat. Ramosa in compita:in uarias deliberationes. Alludit ad litteram .per quam Pythagoras:ut diximus uitam humanam diuisit ita ut ab angusto incipiens: bivium litterae iuuentutis speciem praeserat:quae semper incerta est utram uiam sequatur.Vitiane.i.partem sinistram:an uirtutem. idest partem dextram. Compita:quadrivia appellan, tur:ab eo quod multae uiae in unum confluant.a competendo: ut scribit Varro. Mentes:mens dicta a me
tiendo:quod ea cuncta metimur di pensitamus. Me ubi supposui:hoc uerbo supposui summam erga ma
53쪽
gistrum uenerationem ostendit. Teneros annos:Ineuntem adolescentiam. Socratico sinu:idest philosophia morainquam Socrates primus omnium inuenit. Nam cum antea Philosophi:ut diximus:circa remm cognitionem uersarentur:IS:ut Cicero est auctorie caeso philosophiam moralem euocauit. Tum:scilicet cu me
suscepisti. Regula:Moderatio 8c docina:a regendo dicta:Metaphora sumpta est a fabris.qui repula hoc est
linea recta utuntur ad ligna recte secanda Npolienda:quae alio nomine appellatur amussis. Extentat:Euoluit: explicat:oc emendat. Mores intortos:jdest prauitatem uitae meae.ln: modo particula est auctiva:permansit iMetaphora intortos enim dixit quia exin
M e tibi supposui:teneros tu suscipis annos
S ocratico cornute sinu: tunc fallere sollers A pposta in tortos ostendit regula mores: E t premitur ratione animus: vincique laborat: A rtificemque tuo ducit sub pollice uultum. Τ ecum etenim longos memini consumere soles: E t tecum primas epulis decerpere noctes et V num opus S requiem pariter disponimus abo: A tque uerecunda Iaxamus seria mensa. N on equidem hoc dubites ambose foedere certo
C onsentire dies:& ab uno sydere duci. N ostra uel aequali susipendit tempora libra
P arca tenax ueri:seu nata fidelibus hora D ividit in geminos concordia fata duorum r
tendit praecedit. Fallere sollers: Solletitis N periti magistri morem expressit: que oportet ut scribit Fabilis pueros blandi dis platrumque ad litteras allicere. ut Ho. Olim dant crustula blandi Doctores:eleomenta uelint ut discere prima. Fallere igitur dicit:quod eum ueluti quibusdam staudibus ad uirtutem induxent:ita ut platruque eius cupiditatibus assentire uideretur. SolIers: In omni re prudens. Deductua Sollon osce:quod nos totum vocamus
Auctor est Festus. Et premitur: Regiatur idest animus meus patiebac dc gaudebat ratione gubernari: quod in omnibus laudabile est:ut rationi pareat appetitus: quae omnia ex philosophia morali colli guntur. Vincique laborat: Hinc osten/dit non sine labore a cupiditatibus auocatum esse. Artificem: Antiptosis est: pro artifice. Ducit sub pollice uultum. Me taphora sumpta ab iis qui imagines Cereas sormant.Iuuenalis.ut mores teneros Ceu Pollice ducat: ut siquis cera uultum facit. Ducit: Sumit. So les. Dies.Virgilius. s adeo incertos caeca caligine Soles. . Primas noctes:idest primas partes noctis. Laxamus:Dicimus:aperimus. Setia:res graues.Et per hoc ostendit Poeta nihil impudicum in mensa tractanduesse. Non equidem hoc dubites amborum foedere certo.Consentire dies:& ab uno 'dere duci.Tantam in/ter se concordiam:& morum similitudinem esse dicitaui credibile sit amborum uitam ab eodem Sydere pendere:E t hoc ex disciplina aegyptia: in qua plurimu Petositis & Necepsos elaborauere: Na persuasum est:ex astrommotu futura cognosci:& nascetibus halbus malitia uel bonitatem: felicitate uel i felicitate portendi:unde illud est Iuvenalis .Distat enim quae sydera te excipiant modo primos incipientem edere uagitus. Amborum foedere certo consentire dies.Ordo est:dles amborum. Consentire conuenire. Foedere: Lege. Nostra uel aequali suspendit tempora libra Parca tenax ueri:seu nata fidelibus hora.Sensus est.siue inquit sub libra:siue sub Geminis oc quocunque alio Sydere nati sumus.hoc unum constat nos cuiusdam Syderis beneficio pari mora qualitate coniungi:&eiusdem esse uoluntatis.Ordo est.Nescio quod certe est Sydus quod me tibi temperatruel parca tenax ueri suspendit nostra tempora aequali Libra.seu hora nata fidelibus diuidit .scid. Parra tenax ueti:Parcae tres dicuntur esse sorores Clotho:Lachesis: oc Atropos :quarum arbitrio hominum uita disponitur: Unde sipho.Siue ita nascenti legem dixere sorores:Et data sunt uitae fila seuera meae. Summa Concordia oia digerunt.Virgilius.concordes stabili fatorum numine parcae.Pro fatis ab Homero accipiuntur:ut hic a Persio Ait ergo fata ita horam Natalem dispensasse ut sua utriusque uita ab eodem sydere pendeat. Tenax ueri:no mendax: sed quod semel promisit haud dubie praestans. Suspendit tempora nostra. Nobis contribuit & dispensat:perstat in translatione librae:qua res suspenduntur. Aeqnali libra:Epitethon est Librae. Nam Sole in Libra existente Aequinoctium est Autumnale idest Nox aequa diei. Vnde Virgilius Libra die somnique pares ubi secent horas Seu nata fidelibus hora Diuidit in G eminos.c.f d.Geminos complures Astrologi Castorem dc pollucem esse dixerunt:quos demostrant omnium fratrum inter se amantissimos fuisse: neque de princi patu contenderunt: neque ullam rem sine communi consilio gesseruntipro quibus ossiciis eorum: luppiter in ter notissima sydera eos constituisse existimatur: Ahi dixerunt Herculem dc Apollinem esse: Nonnulli etiam Triptolemum H lasona a Cerere dilectos ec ad sydera perlatos. Ostendit igitur Poeta eos qui sub Geminis nascutur summa semper fide dc gratia inter se uiuere:quemadmodum uixisse seruntur Castor 9 Pollux. Hora nata fidelibus idest quae hoc praestit: ut qui tunc nascantur inter se fideles sint dc amici. Geminorum enim sydus beuignum est ec salutare: s in mari Deos nautae inuocant. Diuidit in Geminos concordia fata duorum. i. digerit H dispartitur in Geminos concordia fata duorum idest uitam nostram quae pendet ex fatis: diuidit a tem in Geminos: ut quamuis diuersiis temporibus sub eodem tamen Sydere utrique nati simus. Concordia Hoc dicit propter jdens uirtutem:cuius est proprium homines in amicitiam ec mutua cantatem coniungere.
54쪽
S aturnuque grauem nostro iove frangimus una:
N escio qu0d certe est quod me tibi tempat astyr: M ille hominum species:& rerum discolor usus. c
V elle suum cuique est:nec uoto uiuitur uno .
M ercibus hic italis mutat sub sole recenti R. ugosium piperire pallentis grana cymini
H ic fatur irriguo mauult turgescere somno.
H ic campo indulgentiune alea decoquit. ille I n uenerem est putris sed eum lapidosa chiragra
F regerit articulos ueteris ramalia fagi: T um crassos transisse dies:lucemque palustrem: E t sibi iam seri uitam ingemuere relictam . A t te nocturnis iuuat impallescere carthis . C ultor enim iuuenum purgatas inseris aures
F ruge deanthea petite hinc iuuenesque senesi
Sammumi grauem nostro Ioue frangimus una. tumi 'dus gelidae N figentis est naturae:& quibus i or tu affulserit maleficum:& ifelicitatem portendens.Unde Ovidi.i ibin . Te sera nequam placidum jpondentia Martis sudem presserunt:falciferil senis.i.Saturni.Contra Iouis 'dus est benignum S temperatum: Nimio ei ardore Martis & rigore saturni iter quae duo sydera est iteriectus ex utro 'temperatur & stella fit salutans.Ouid ius Natus es iseli in Dii uoluere nec ulla Comoda nascenti stella leuisue fuit. Non Venus assulsit: non illa Ilippiter hora. Ait ergo Persius si quid mali nobis nascentibus sydus satumi illaturum erat id totum benignitate stellae lovis depugum est cum ea nobis
in ortu affulserit. Mille hominum spe γα - ίω is a cies. Videri apte ad hominum uitia no a. . i tanda descendat:quid enim aptius a cum de utrius morum similitudine N pari studio uitae dixerit alios ita non esse ostendere: docet igitur quasi arguens uaria esse hominum studia 8c uolutates diuersas: illud inferens cum uariae sint hominum uoluntates nihil melius esse qua Cornuti propositum tenere di sequi: qui philosophiae Huirtuti penitus inhaesit: unde subdit. Petite hic iuuenes'; sene . Mille hominuspecies: Ho.Quot capitum uiuunt tot studiorum milia Tete.quot capita tot sententiae. Rerum discolor usus ordo e usus rerum discolor. Discolor: Varius diuersus cum uarii uariis rebus in uita exerceantur. Velle suum cui est. Vir. trahit sua quenq; uoluptas. Velle: Verbum pro nomine posuit:ut sibi.nostrum istud ui. uere triste. Nec uoto uiuitur uno: Vno desiderio N pari uoluntate. Mercibus hic iratis: Horatiana est Aemulatio.hic mutat merces surgente a sola ad eum quo vespertina tepet re o. Mutat: Antiquorum consuetudinem respexit. Nam omne mercimonium i pmutatione constabat.Vir.Milesia magno uellera mutentur. Sole recenti.i.oriente. Rugosum Piper. Apud indos praecipueq; i fronte Caucasi solibus opposita pip gignitur: Arbor autem quae piper gignit iuniperis nostris similis est.Rugosum quia Piperis siliquae priusquam dehiscant decerptae tostato sole faciunt:quod uocatur Piper longum:paulatim uero de hi sentes per maturitatem Ostendunt candidum piper:quod deinde tostumsolibus calore rugisl mutatur. Cymini pallentis:'Cyminum auctore Plinio tritum di cum pane sumptum uel potum ex aqua uinoque tormina intestinorum dolores discutit verumtamen omnem pallorem bibetibus gignit. Horatius. Quod si pallerent casu biberent ex angue cyminum. Hic.i. alius. Turgescere. Desidia languescere M piguescere: Naturale enim est eos pingues seri qui cibo uacent & somno. fmguo: Nam somno corpora saturata pingue scunt. tractum ab agris qui cum irrigantur fiunt pingues N improprie locutus est. Nam irriguum Appellamus quod irrigatutinon autem quod impat. Hora.irriguo nihil est elutius horto. Et idem alibi. irriguumq; mero sub noctem corpus habento. Varro i re rustica.Si prata irrigua habebis. Hic campo indulget. An Agriculturae & rei rustica :an campo martio dignitates N honores quaerens. Hunc alea decoquit.Conficit:angi t dum nimia lucrandi cupiditate tenetur.Sic enim homines coqui dicuntur. Unde est illud Ennianum quod a Cicerone est repetitum O Tite siquid ego adiuto curamue levasso: Quae non te quoquit.i.cruciat & angit Ille i u nerem est putris.i.ita rei Venerea: irentus:ut enervetur H assidua libidine resoluatur. Putris.Resolubilis: Horatius. Omnes i Damalim putrer; deponent oculos. Sed cum lapidosa chiragra. Ho. Posta illi iusta chiragra
contudit articulos.Sensus est.cum ad senectutem peruentum est:eos qui uitam inhoneste egerunt tunc demuingemiscerae:uitae ante actae conscios. Lapiclosa. Quod membra contrahantur.nam morbus est quo manus corripiuntur achir quod est manus: Sagra dolor:sueaspentas. Ramalia. Pedes ti brachia..quae metaphoticos rami dicuntur corporis. Veteris fagi Perstat i transsatione.i. netensiti multornm anoR corporis. Crassos dies.Per itemperantiam. s. Vitam palustrem. Vitam cenosam di ueluti nubilo tvolutam:cuin sine aliquo uirtutum comercio uixerunt. Iam Seri.Hoc dictum est cum irrisione quasi u ostendat parum prodesse seram uitiorum emendationem. Vitam igemuere relictam.i.quod superest uitae defleverut:qa tales a senectute excipiantur. At te nocturnis:Cornutum dissimilis a superionbus studii ostendit. Impallescere: incubere.nimio enim studio pallor contrahitur: ur sibi.En pallor seniumq;.Iuuenesis.Tunc utile multis pallere di toto uinum nescire decembri. Inseris:Reples:imbuis: tractum ab arboribus quae inseruntur. Aures purgatas.
Vitiis. exhaustas. Fruge Cleantea.i. philosophia Cleantis. Hic enim philosophus fuit Assius stoicus Phanii filius:quinenonis Citieuus scholae succcisi quam postea auctore Strabone Chrisippo soleta reliquit. emo
55쪽
riar proditum est ipsum laboriosissimumsuisse. adeo ut inopia cogente noctu ex puteis ad irrigandos hortos lathen essum aqua hauriret:qua mercede iterdiu studiis liberalibus operam daretvit de phreanties.i.hauriens pu rteos appellaretur. Nam phrear graece:puteum significat latine:& antlao.i.exhauno.De hoc iuuenalis. E i iubet arch pos Pluteum seruare deantas. Petite:Suadet uirtutibus ti studiis liberalibus icumbendum esse:qua. si dicat.Imitamini Cornuti proposita:qui Philosophiae deditus e:ut eo modo rectam uitam discatis: quae tota pendet ex Philosophia. Hic:Ex philosophia. Finem animo certe.Monet ex philosophia di sci cupiditatibus nostris modum ponendum ei se . Horat.
F inem animo certum:miserisque uiatica canis ri C ras hoc fienidem cras fietiquies quasi magnum N empe diem donas: sed cum lux altera uenit Ι am cras hestemu cosumpsimns: ecce aliud crasE gerit hos annos:& semper paulum erit ultra. N am quamuis prope te:quauis temone sub uno
V ertentem sese frustra seciabere cantum: C um rota potatior curras:& in axe secundo .
L ibertate opus est non hac qua ut qsque uelina
Certum uoto pete finem. idest modum e terminum quem haud praetergrediare. Certum.Fixum:stabilem. Unde contra icertum istabilem dicimus. Vir. Sciditur incertum studia i contraria uulgus. Viauca.i.uirtutem ipsam qua nullum est firmius senectuti osidium Hoc autem sumptu
est ex dicto Biantis si filio i aegyptum P
ficiscenti rogantiq; patrem:adnam agen do maxime sibi gratum faceret: si uiaticuiquit ad senectutem comparaueris: Virtutem nimirum itelligens. Nam ut auctor e Cicero Aptissima sunt arma senectutis artes exercitatioes uirtutu: q i oi aetate cultae cu diu multum uixeris mirificos asserui fructus mo solu ga nunsi destrui ne extremo Oe ipe aetatis :u et M conscietia bene actae uitae multorumin benefactoR recordatio iucundissima c.Viaticum eni proprie appeliatur FO i itinere gratia uictus coporta Et bene uiatica:ut significatet hac uita esse tanquam quandam peregrinationem. Cras hoc fiet: Verba desidis.Illud uide quam occulte quamq; pulchre doceat: ideo homines uirtutem non amplecti:quia in Potestate sua non sint:quippe quiuitiis:ut Avaritiae:Libidini:Ambitioni: & id genus malis obnoxii sint. Vnde sequitur Libertate opus est. Idem cras fiet.Persius .i.idem certe dices cu cra stinus dies uenerit:Sic inertis hominis mores ostendit risu quodam satyrico subsannans. Quid quasi magnum. N. d.d. Verba inertis. Sed cum lux altera.u.riti us monet latice tempora dilabi: N ideo intermissi nem studiorum habendam non esse:cum tempus irreparabile sit:Est ergo sensus:cum ille dies praeterierit ociosus quem petiisti.scito.te iam unum diem amisisse:cum in eo nihil egens. Cras hesternum:Sciendum est:ut supradiximus:nomen Nadverbium plaerumq; in se transire.Nomen in adverbium:ut Tomitu repente clamat .i. rue.Item adverbium in nomen: ut Persius.Iam clarum mane senestras Intrat. Ecce aIiud.c. Ostendit desidem nullo die omnino ad uirtutes erigi: sed ita de suturo multa pollicentem atterere tempus. Egerit:Emit tit.ab egero uenit non ab ago. Et semper paulum.e.u.Sensus est.Illud cras qd amisimus:qd praecessi:nun/quam recuperari poterit:quia semper erit paulum ultra idest paulum ante:nec unquam assequi poterimus qd pcarrum ostenditur: ut sequentia indicantuu quo rotat posteriores nunquam anteriores assequunturtilicet pari uolubilitate agantur. Nam quamuis prope te.Ordo est.Nam sectabere frustra cantum uertentem sese: quis ppe te:quis temone subIuno. Temone:Dictus est a tenendo. is enim continet iugum de plaustrum. Cantu: Cantus se est auctore Fabio quo rotae uiciuntur. Libertate.o.est. Hinc Poeta ostendit ideo hormes quos ad uirtutem hortatus e:sapientiam asse on posse qd liberi non sint:cu uitiis sint obuoluti.Si ex stoicorum sentctia docet solu libest sapientem: tabertate opus e.n.h.Sensus est. Non ea e opus libertate quanit quisurper manumissione accepit ciuis Romanus fit:& accepto publii praenote i tribus distnbutus frumentu publice datum accipit.sed ea quae nos a uitiis uidicat .i animi libertate. Qua ut sisq;.u.9.e.Haec particula: ut omnio uersui iserenda est:aliter sensus non procederet.Est eni ordo dil sensus.Non opus e ea libertate qua l. per quam sis in Publius possidet far tessara:ut emeruit. i.simulac struitutem exuit:&. destitit esse seruus:& pnomen Publii Eassecutus quo ciuis Romanus ostendebatur. Nam emetiti dicuntur il honeila causa a munere militiae remituntur. Vnde Iu.Emerita quae cessat acu .i.quae iam offitio suo de munere functa e dg oanallus sic stribit i Caligula Caeterorum icrepita cupiditate:comoda emeritae militiae ad sexcento': milium summa rescidit Papimus i Si luis Caesar ab emerito iubeat discedere bello. Velina.stribu . Nam seruimi dictnm est.accepta libertate in tri bus distribuebantur.Velina enim inbus dicta est a uelia colle urbis ut Varroni placet qd ibi pastores palatini ex ovibus ante tonsuram mentam uellere lanam soliti: ex quo uellera dicuntur.In ea cum.P. Valenus Publicola aedes aedificasseime suspectus haberetur regni affectati diruissetraditurino modo ut Liuius scribi0plano aedes sed colli subiiciens. Publius:Praenomina erant.Publius. Quitus.Caius.Gneus.Lucius.Marcus: dg huiusmodi. Hora.Quinte puta aut Publi Pudent praenomine molles Auriculae.Moris eni erat:ut cum aliquis ciuis Romanus ostendendus esset: niticaretur aut praenomine suo.aut a nomine:aut a cognomine:aut a tribu in qua censeretur:aut a curia:aut a censura. Auctor est Pedianus. Scabiosum far.Ciuibus Romanis frumentum publice per tesseras gratis dabatur i singulos modios .P.Clodii beneficio:cum anteami sibit Pidianus senis atrisi singulos modios daret . FanFatus ideo meminit quia ut sindit Venus uixerunt Romani tertatum annis.
56쪽
Scabiosum:aspes:ob glumam rius quae granum semp comitatur. Tesserula.Signo quo frumentu acci piebant.Eius tesserae saepe comeminit vanollus:ut i domitiano.Et ca pars maior rerum itra populatia deciderat:qnquagenas tesseras i singulos cuneos Equestres ac Senatorii ordinispnunciauit. Heu stentes uetiugnari ueritatis.Oui putatis stati D manumissionem factos liberos: quasi alii domini non praesint de imperent uo-iterrogatione:hoc est putabis ne eum qui manumissiis sit stati liberum esse: N non
seruum neas simu ut ostendat manumissionem eam non esse quaelibertatem doet
sed eam animi magnitudine cen seri . Per Damam:intelligit seruum neussimum Rhominem scedu alludens ad illum Horatianum Dama:quem abiectissimu osten
dit i Sa ris suis. Tu cum proiectis isignibus anulo Equestri:Romanoq; habitu pdis ex iudice Dama Turpis odoratum caput obscurante lucema: Non es quod simulas. 'Est ergo sensus .Hic da .hic serauus foedus dc turpis qualis suit dama erit ne stati liber re citiis romanus quia manumissus sit: N non agaso quasi dicat erit qdem agaso .i.uilissimus seruus: Neq; erit Marcus.I.ciuis romanus f per praenonae ut diximus ostendebatur. Momento tetaporis exit Marcus dama putas tu ta bro
P ublius emeruit scabiosum tesserula far P ossidet heu steriles ueri:quibus una quiritem V ertigo facit.hic dama est non trestis agaso V appa de lippus de in tenui farragine mendax:
V erterit hunc dominus:momento temporis exit M arcus dama pape marco spondente recusas C redere tu nummos marco sub iudice palles M arcus dixit.1ta emassigna marce tabellas .
H aec mera libertas hanc nobis pilea donant e A ii quisquam est alius liber:nisi ducere uitam
C ui licet ut uoluitilicet ut uolo uiueremon sum
L iberior bruto : mendose colligis inquit
S toicus hic aurem mordaci lotus aceto:
ni temporis articulo dama hoc est seruum fictum esse Marcum.i.ciuem romanu qui
P praenomen a seruis distiguebas.Nam seruis praenomine uti non licebat. Tressis:trium assium. Agaso.Ille dicituria non solum mn :sed omnium iumentorum alendoW curam agit.Pli' Et i una tabella qua maxieidaruit agasonem cum equo pinxit Seruius quoq; ubi illudi.xii.Aeneidos iterpretaturiCircunstant properi aungae: manibus δ lacessunt pectora plausa cauis.declarat aurigas positos esse pro agasonibus. Loqtur enim de Equis:non de asinis. Acron item Agais proprie dicitur seruus qui iumenta curat. Mendax: Qui mendaciis utitur sui iuris non est. Tenui farragine:idest i minima re ob parua utilitate. Farragie:iter pabularia conumerantur farrago:ocymum:uicia.scenum.farrago ex recrementis farris:ut scribit Pli. praedensa seritur admixta aliquando in astica fit ex ordeo:ea a farre denomina cupium aute fati ut testatur Varro:aut quod serro sit caesu: aut quod i farrassa segete seri sit coeptum. Venerit hunc dominus: permissio est idest Esto ut a domio Dama manumittatur:stati ne liber erit:& ciuis romanust Papeuteriectio est admirantis p ironiam. Credere: aliis scilicet. Haec mera libertas:hanc iquit censes uera esse.& puram libertatem:quae per manumissione paratui u
diois hi is i s iurat eam non esse. Pilea:serui cum manumittebantur i templo Feroniae: ae libertorum dea perhibebaer I raso capite Pileum accipiebant cuius rei Plautus i Amphitrione mentionem facit. Quod utina ille faxit Iuppieut ego hodie raso capite caluus capia pileu.Ph.loquens de Cornelio Cina ita est. vocatisq; ad Pileu seruis ad versarios uirit:de hoc oc Persius supra meminit.at tuum Hesterni capite idulo subiere quies.Legitur & i annalibus uetepe: itum Terentium culeonem Africani superioris curR triumphansis:ga captus a Carthaginensi, hus ab eo fuerat tecuperatus Pileu capite gerente secutum esse ut auctori libertatis suae tanqua patrono accepti
beneficii consessione redderet. An Qq alius liber: Omnes h llogismi partes complexus e u constat ex xpositione Assumptione N conclusione.Haec ergo e propositio:qua seqtur assumptio cum ait:licet ut uolo uiuere. Hic aperte ostedit ho es etsi sibi liberi esse uidenturitame seruos esse cum e animus prauis cupiditatibus ruis obsideatur. Liberior bruto:conclusio e. Nam silicet uiuere ut vult:restat igitur ut liber ut. Brutus adeo libertatis studiosus fuit:ut expulso Taranio supbo ypter Lucretiae stupru filio suos.quod cu Aquiliis & Vitellis coiurassent de reducendo rege: uirgis cassos securi percusserit. Mendose colligis iquit Stoicus. Bene stoicus. is eni est si dicit:nemine praeter sapientem libeye esse. Medose.c.false argumentaris Hic em falsum pbat ubi dicit licet ut uolo uiuere: neq; illi licet uiuere ut uult Q uitiis subiectus est. Aurem mordaci lotus aceto. Si l . necdoche est idest aurem habens lotam.Vir. Nodo p unus collectassuentis. Hi i.hoc argumento. Mor se daci aceto.i. acri S urgenti dicto:ut sic intelligas. Stoici aures hoc qdem argumento εἰ dicto offensas esse.Horatius. At graecus postquam est italo persulas aceto. Licet illud Ec ut uolo tolle. hic probat eum liberum noesse quia ei non liceat facere quae uult. Ordo est. Tolle illud licet S ut uolo idest concedo quidem illum liborum esse cui licet uiuere ut uult. At tibi non licet uiuere ut uis:ergo seruus es. Vindicta postquam meus a praetorae recessi. Laborat runus ostendere se quandoquidem libertate donatus sit a praetore: Omnia libere tacere posse quae libeat:& ideo se liberum esse. Cui mihi non liceat.Subaudi facere.
57쪽
Recessi meus .i.mei iuris N Iiber a aliis non semiam. Vindicti: uirga qua serui in rnanumissione a praetori itangebantur ideo manavit a uidictio:qui post detectam coniurationem filioR bruti de reducendo Tarquinio superbo pnmu uidicta liberatus e:a quo nomen uidicta tractum Auctore Liuio ndam putant. Nam post illuobsetuatum emut q ita liberati essent i ciuitatem accepti uiderentur. Masun: Masunus sabinus eques Romanus:t onbus Tiberii Cailaris iurisconsultus suit qui primus publice scripsit.eius frequenter meminit Gelius inoctibus aincis. Rubnamtulus legis. Nam legum capita minio notantur. iuuenalis .Perlege rubras malose leges: Ouidius. Nec titulus minio nec ceV indicta postquam meus a praetore recessi C ut mihi non liceat:iussit quodcunque uoluntasE xcepto siquid masuri rubrica uelauit D iste:sed ira cadat naso:rugosaque sanna:
D um ueteres avias tibi de pulmone reuello . N on praetoris erat stultis clare tenuia rerum O ssicia:atque usim rapidae permittere uitie. S ambucam citius caloni aptaueris alto. S tat contra ratio:& secretam gannit in aurem
N e liceat facere id quod quis uitiabit agendo.
P ublica lex hominum matural continet hoc fas: V t teneat vetitos inscitia debilis actus: D iluis heleborum certo compescere puncto
N escius examen:uetat hoc natura medendi .
N auim si poscat sibi peronatus arator in L uciferi rudis: clamet melicerta perisse
dro tanta notet . De rubrica dictum e suis perlusi prima satyra. Disce sed irata dat naso. Ostensurus poeta eu male sentire:quia praetore manumissus se liberum putat: monet ne dum id doceat idignet Ira cadat naso. Ironicos: tractu a tanibus qui naribus i rugam contractis ira demostran t. Sanna:distorsio e oris quae fieri soleti derisum alicuius rei.Vt alibi. Posticae occurrite sannat.inde fit subsannare.i. irridere. Veteres avias:hoc est delirameta quae diu fouisti: m credis eum libeluesse qui sub iperio alicuius non sit. . Auias: eo avias .quod uetulae desipere soleant. Non praetoris erat.Hic probat ibium libcrum non esse:qui manumissus sita praetore.Sensus enim e Praetor quidem
liberate quelibet donare potest: at eidem sapientia:quae uera e libertas igerere non potest.Ex quo apparenetsi ab uno sit man uniissus i seruitutem tamen alictius tra
hi posse. Tenuuia offitia.i. r e subtilia administrariones. Vsum rapidae prnit rere uitae.i. dare ut uita quae celeris est: suo utantur arbitratu:quia uitiis ita iseruiat: ut libera uitam agere possint. Sambutam citius caloni aptaue is alio. Citius iquit fieri poterit:ut uir rusticus N rudis istrumenta musica pulsare discat:qua ut praetor stultu homine possit ad uirtutes formarereul absterrere quominus uitiis obnoxius sit. Sambuca:organi genus a quo Sambucistriae dicuntur. Machina quoq; qua urbes expugnantur:similiter uocatur. Nam ut i organo chordat:sic t machina itenduntut ines. Haec festus.Bassi e uocabulum Sam buca:Nabias: Barbito'3:&Magades. Auctore strabo. Caloni: Calones serui dicebanturia domios i praelium sequentes uallum serebant. Na auctore Seruio moris fuit:ut Miles arma ipse sibi portaret oc seruus uallum Vallum eni dicebant talam.Vt Lucilius Scide cala: ut caleas.i. o puer frange fustes:& socii fac.inde autem C lones & classem dictam uolunt.uel quia ut Porphirio Auctor frequenter administerium advocetur a domio dicitur talo a talo graece:quod est uoco lacle: uel ut nonnulli putant a Calendis:quod ea die cibaria accipiant. Catone igitur posuit pro quocunq; rudi:& i petito homie. Stat contra ratio.i. parata est ubi tana aduersaria ratio:quar tibi clam ostedit: tibi non licere id facere quod dum fit uitiatur. Vult ostendere unuque Q se liberudicit: tamen se facile posse cognoscere seruum:quod dum peruerse aliquid facit:rationis flagcllo semper calligatur: quia eum semper conscientia sollicitat.ut quis i turpi Opere perseueret:sentiat se errare:& cupiditatibus ueruire: Vnde seruus est:ut sit sensus. Ipsa ratio monet te seruum esse:cum ait te inuetita haudquail facere debere. Ganit:legitur&Ganit&Garrit. Agendo. Dum agit.active eni est signifkationis. Na gerundiis modis in activa dc pastua significatione licenter uti possimus.VPVir.i activa Cantando tu illum In passiua uero. Frigi dus i pratis tantando rumpitur anguis. Publica lex hominum naturaq;.c.h.s Hoc quidem natura dat qdes leges publicae permittunt:ut a stultus sit stulte agat. Cotinet hoc fas.l.hoc licitu et patitur. Inscitia debilis Quae ratione non regis. Actus uetitos. i.proh bita. Diluis. h. Probat per eupla eu si stultus sit oia stulte ageremec e stulto sapientem fieri posse.Pronuntiatiue legenda sunt. Diluis : Dis cmperas. Nescius compescere.i.coercere:temperare i rebus pensandis. Puncto: UnciaM.f. Natura medendi.i.ars N ratio medicinae. Nauim si poscat.cp.a. Aliud exemplum profert quo ostendat oportere stultum omnia stulte admistrare. Si uesit inquit uir ruilicus nauem gubernare:qui nec syderum rationem nec maria cognoscit: exclamet M licerta nullum esse in rebus humanis pudorem. Peronatus. Hero genus est talnamenti ex crudo corio:quo S in bello utebantur. Virgilius.Crudus tegit altera pero.Iuuenalis. Nil vetitum fecisse uolet quem non pudet alto per aliena perone regi. Rudis: niunge cum arator:non cum Lucisen. Vt sit arator rudis. Melicerta: deus Marinus .Hic filius fuit Athamantis M lnonis qui pams iras fugiens: a quo per insaniam Learcus alter filius occisus suerat se cum matre in mare praecipitauit. ut neptuni beneficio conseruati in deos recepti sunt Marinos. Ino uero Leucotoe appellata est.M licertam Palemonem Graece.Latine portunum appellauere:a nautis inuo
58쪽
cabatur.Virgilius. Volao seruari soluet in littore nautae Glauco 3 R Panopeae N Inoo Mesicertat Ino uero nututa appellata est. Frontem.i.pudorem cuius sedes est i fronte. Vnde illud extat dictum apud antiquos.Pα- fiscuit frontem.i.deposuit pudorem.Quintilianus.Perfnca frontem & dic te digniorem qui praetor fieres. tu. uenalis :Eiectum semel attrita de fronte ruborem. Tibi recto uiuere talo ars dediclinio eIt i eum quem docet 5c sapientia & libertate carere. Vnnm enim pendet ex alio.Nam in quo sapientia non est is ex Stoicisentemna seruus est.Sensus est igitur. Cum alii stulte uiuant:qd omnino est serui .ipsa ratio tibi recte uiuendi uiam deo monstrauit: sic Q p ironiam pronuntiant.
Recto talo.i.non claudo:sed recto iti nere dc uia:Sumptu ab iis Q obtortis talis pedum non recte laedunt. Ars: ratio. Calles: Nosti. N tuc duplici 'scribitur l. Speciem. Apparentiam: derivatu est a specio: qd in simplicitate non inuenitur.
Nequa subaerato. m.t. i.ea es prudentia:ut aes auro coopertum: et ii sonitu di
gnoscas:ut solet mesarii: Alegoricos hoc dicitieum uitia uelamento quoda uirtutis obuoluta cognoscere:hoc sapientis est: o uera libertate fruitur. Ne qua: subau di species. Tiniat.i. finitu suo ostendat. Tinitus rei est proprium metalloN. Medosum:falsum. Auro subaerato. . auro
sub se aes habente. Sequenda: i passiua significatione dixit. Sic Ouidius. Phili si
quendus eram. Illa prius .c.m.h.c.n.Priinsci fuit moris quae bona& comendatioedigna erat creta alba notare:quae uero ma
, la signare carbone. Vnde Hora.ilatyris surirJone αρ π - is. Sani aeta an carbone notandi. Illa. s.
F rontem de rebus:tibi recto uiuere talo A rs dedit:& ueri speciem dignoscere calles:
N equa subaerato mendosum tinniat auro: uaeque sequeda forent:& quae uitanda uicissim I lla prius creta:mox haec carbone notasti. E s modicus voti:pressis lare:dulcis amicis: Ι am nunc astringas: iam nunc granaria laxes: Ι nque luto fixum possis transcendere nummum: N ec gluto serbere saliuam mercurialem: H aec mea sunt teneo:cum uere dixeris:esto L iberque ac sapiens praetoribus ac iove dextro. S in tu cum fueris nostrae paulo ante farinae P elliculam ueterem retines: & fronte politus A stutam vapido seruas sub pectore vulpem: Quae dederam supra repeto:sunemque reduco.
quae sequenda & bona sunt. Mox haec: scilicet quae uitanda sunt. Es modicus u.Modici desiderii qd sapientis & liberi est homis. Prem lare. Humili domo:& non in luxum magnifice extructa. Iam nunc. a.i.n. g.l.ldest nosti quando parsimonia: H quando munificentia S liberalitate utendum sit.lronia est ut diximus. Iam nunc.i.modo. Granaria loca a prie dicuntur: ubi fiumenta reponuntur: ut pomaria ubi poma :camaria ubi carnes. Inq; luto fixum. p.t.n. Hinc ostendit animi liberi esse auaritia non laborare Imitatio est Horatii.Quo melior servo:quo liberior sitAusus 1 triuiis fixum cum se demittit ob assem. Fixuma pueris .sa transeuntes risus captandi Rratia decipiunt aere humi defixo. Nec gluto sorbere.sm Tractum est ab iis Q visis delicatis cibis saliuam glutiunt. Glumia glutiendo. Mercunalem:Mercurius lucri deus putatur:& a mercibus denominatus:ut alibi rem struere exoptas caeso bove Mercuriuml. Accersis fibra.Da fortunare penates. Hora.Mercarier unus cum lucro noram: unde frequentia Mercunale iposuere mihi cognomen compita. Haec mea sunt. t.riu.d. Cum huius moderationis & sapientiae sueris:qualem descripsi tunc te liberum S sapientem esse dixero.Quae enim dicta sunt quandam animi sapientiam S libertatem arguunt. Ordo est.Esto liber &sapiens cum dixeris haec mea sentiteneo. Haec sunt mea. ae dicta sunt & quae sapiens sequi debet. Teneo:subaudi &:ut sic intelligas haec sunt mea:& teneo. i.possideo. Praetoribus ac.i.d.Tunc inquit & animi S corporis seruitute solutus eris.Nam cuait praetoribus:ad eam libertatem respicit:qilae seruitutis conditione uacat Ioue uero ad libertatem animi.i.sa,pientiam. Sin tu.c.f.Sensus est.Si autem.uitiis xcupiditatibus ex quibus pendet hominis seruitus:detineris de quibus Paulo ante diximus: te nullo modo liberum nec sapientem dixero. ordo est:repeto quae supra dederam funemq; reduco si retines ueterem pelliculam: Spolitus fronte seruas astutam Vulpem sub vapido pectore cum sueris tarinae Paulo ante nostrae. Nostrae farinae. i.uitae uitiis inuolutae. Apte farinam uitiis compa, rauit ita enim uitiis hominum uita:ut farina eliqua conspergi dicuntur. Pelliculam. u.a.sp.Mulli cum intus uitiis laborent summam tamen prae se serunt bonitatem:ac ideo liben putari:uolunt & sapientes:cum omnino uitiorum serui sint & milli. Pelliculam ueterem. Antiquum uitium qd exteriore parte occultas: Sumptum ab iis qui corporis uitia uestiu pulchro tegunt uelamento. Fronte:per ea quae extrinsecus conspiciuntur. Asturam vulpem: Fraudem S fallacias:qualcs vulpi attribuuntur: Pectore. u. Vapidum appellamus multi uam. ris. Vapido igitur pectore.i.ueterum uitiorum pleno: & fraudibus redolente. Quae dederam.sr. Hoc ad ii lud resertur:Esto liberq; ac sapiens praetoribus ac love dextro. Sensus ergo est:cum omnino uitiis labores: re peto a te Iibertatem quam tibi concesseram ac per hoc te seruum dico. Funemq; reduco.i. habenis iterum te coerceo:quem antea ami eram.Sumptum est ab equis:qui remittis habenis liberius uagantur. Nil tibi. c.r. Hoc illud spectat quod dictum est superius Stat contra ratio.Sensus est enim.Honuaesita insanos esse:ut ratione nihil omnino faciant ne minimum quidem.Ergo serui:qui stulti sunt.
59쪽
IN. I tibi concessit ratio.i.nihil sui tibi sapientia permisit habere. Digitum.exercit.extende:ostende quasi.d. nullam rem tam parua ab eo fieri posse quin peccet. unde sequitur.in stultis ne semunciam quidem ronis habitare.compositum est aut exere:ab ex N sero a quo frequentativum exerto. Et quid ta paruum est cum inter togatione pronuncia.i.non ne parua res est et digiti exertatione peccare Sed nullo ture litabis Hae.in stul.i. nullo una stoeficii genere a diis impetrari poterinut qui stultus ut:aliquid recte M sapienter gerat. ut ergo sapienter & cum rone res non gerit seruus est. Breuis se re.hoc signficat. ne semiantia quidem ronis apud stultos esse: ut sit sensus: nihil prorsus esse.
N il tibi concessit ratio:digitum exere:peccas .
E i quid tam paruum est: sed nullo ture litabis
H aereat in stultis breuis ut semuntia recti. H aec miscere nefasmec cum sis cietera fossior T ris tamen ad numeros satyri moueare baiylli.
L iber ego.uia datu hoc sumis tot sebdite rebus e A n dominum ignoras:nisi quem uidicta relaxat
I puer:& strigiles crispini ad balnea desin
S i increpuit cessas nugator: seruitium acre
T e nihil impellit nequicquam extrinsecus intrat
Q uod neruos agitet sed si itus & in iecore aegro
Breuis:nomiativus erit ut sit breuis semuncia.dicitur aut quod dimidia pars unciae sic ualet dimidiu:ut in selibra k semodio. Recti: ronis ea enim recte fieri di cuntur:quae cum rone fiunt. Haec misere ne. itum quide non est homini stulto cum rone N sapientia quicq gerere.Vt sit sensus fieri no posse: nec quodammodo fas esse:ut sapientia stultitiae comisceatur:&simul habitent:quod sequentibuS confirmat: summa indignatione exemptu af ferens:cum dicit. Nec cu sis caetera sossor vis in ad numeros satyri moueare batylii:baec enim per indignatione inseruntur: N ita concitate legenda sunt: ut poeta otno uIdeatur uelle probare hominem stultum penitus ratione carere: nec quicq sapienter administrare posse:ergo seruus est qui sapiens non est. Nec cum sis caetera fossor Tris tamen ad numeros :concludit deniq; stulto non concedi: ut sapientiam sequatur.Sensus est enim. Nunil efficies:ut cum sis ludis N agrestis discas saltare ad sonos Scantus baiylli pantomimi. Caetera fossor:aut caetera uacat:aut deest pertui sit:cum sis fossor per caetera idest per reliquas res rudis N imperitus .Teren.in ecyra.Coniicito caete ra.i.per caetera.Fossor is dicitur:qui agros sodit.hic autem ponitur pro homine rudi:imperito: bc stulto. Adnumeros. t.i.ad rithmos carminum. Satyri barylli: pantomimus S mollis saltator fuit.luuenalis. Chironosemon ledam molli saltante baiyllo.batyllus item puer fuit ab Anacreonte poeta dilectus: ut scribit Apuleius . Horat. Non aliter semio dicunt arsisse baiyllo Anacreonta trium: baiylli item populi septentrionales auctore Ptolomaeo. Batyllus irem instrumentu ferreum quo utimur ad usum ignis.Horat.Praetexta di latum clauum: prunae baiyllum. Satyri. i.saltatoris .nam ut diximus in principio operis:Satyri dii luestres lasciui 5c saltatores introducebantur in antiqua comoedia: ad quorum lasciuiae imitationem mimi appellantur satyri. Vnde Virg.Saltantes satyros imitabitur alphesibeus. Liber ego: uerba probantis se liberum. Vnde datum hoc sumis tot subdite rebus: uerba Persii idest unde habes:unde colligis te liberum esse mis enim uerbum est. Tot rebus:tot uitiis de cupiditatibus. An dominum ignoras putas ne alium dominum non esse nisi euqui seruum manumittit sic docet hominem pluribus modis seruum esse:cum uitiis subiectus sit. Vindicta relaxat:segregat a te. l puer εἰ strigiles crispini ad balnea desenprobaturus homines omnino seruos este nec sui iuris:pulchra utitur argumentatione.Sensus est enim:Si illud acre seruitium esse censes cum a domino acerbe &contumeliose increparis ut aliquid facias:quod tantum est corporis:quanto grauior illa semitus existimada est qua animus obsidetui Sicque ostendit eos magis seruos esse qui uitiis obnoxii sunt:quam qui sub im perio sunt hominis.Ordo est.seruitium acre nihil te impellit si increpuit.I puer & deser strigiles ad balnea cri spini cessas nugator. Strigiles:stringere est radere: ut ait Marcellus .unde strigilis instrumentum est seraeum quo sudantes radebantur in balneis ad detergendum sudorem. Plinius iunior in epistolis de balneis loquens scribit sic de auunculo.Dum disttingitur tergiturq; audiebat aliquid aut dictabat.Tranquillus tradit A ugustulaesisse cutem nimio strigilis usiu.Strigiles graeci mendies dixere oc quae e corpore raduntur strigmenta. perga mus ex Asia has misit. Martialis:Pergamus has misit curuo distringere ferro. Increpuit:subaudi dominus. Crispini balnea: temporibus Neronis duos inuenio fuisse Crispinos: quorum alter eques romanus digni late senatoria:& quondam Claudio imperante praesectus praetorii & consulatibus insignibus donatus: Neroni inuisus:quod poppeam quondam matrimonio tenuerat:ab eo crimine coniurationis in Sardiniam exactus est:qui accepto iussae mortis nuntio semet interfecit. De hoc poeta intelligere uidetur. Alter uero Neronis priuignus poppea natus: quem impuberem adhuc:quia serebatur: ut scnbit Tranquillus Ducatus & imperia iudere: mergendum mari dum piscaretur seruis ipsius demandauit. Cessas nugator:cessat desidiosus: requiescitdesessus. Seruitium acre te nihil impellit. cum interrogatione legendum:quae assirmationis uim habet. Impellit.urget:angit. Nequicquam extrinsecus intrat Quod neruos agitet Sensus est.imperium domuni quod extrinsecus est:etiam animis seruorum sollicitudinem infligere: A interrogatione pronunciatur. Nequicquam:aliquando pro non ponitur:ur hoc loco.aliquando pro frustra. Virgilius. Arma diu senior desueta trementibus aeuo circundat nequicu humeris. Sed si intus ec in iecore aegro.nascunt: diii:il tu i pu
60쪽
nitor exis Conclusio est eos non minori seruitio urgeri qui uitiis subiecti sunt: qui imperio domjni. te
core.ae.uitiis corrupto. Nascuntur domini: dominos intellige animi uitia:utauantiam: libidinem: ambitio huiusmodi. Qui:pro quomodo.Terennus.Qui scis. ' Impunitionnon affectus pari seruitio:quasi dicat et maiori. Atq;:pro quam. Scuticae flagellum:scytos enim graece pellis latine uri & scuta qa non sine pellibus sunt. Mane piger ster.ostendit & eos qui auantia laborat sitiuos esse. En quid agam uerba auari. Rogitas:admirantis non rogantis. Saperdam genus Pessimi piscis:ut tradit Feltus. Castoreu:fiber auctore Pimio .animal est ponticum: qui
N ascimtur domini:qui tu impunitior exis: A to hic que ad strigiles scutica re metus egit l,
M ane piger stertis:surge inqt auaritia:eia stilis e S urge:negas.instantvrge inqui on queo:surge: E n quid aga rogitas:en saperdam advehe pontor C astoreum:stuppas:hebenum:tus: lubrica coa: T olle recens primus piper e sitiente camelo: V erto aliquidnura sed iuppiter audiet:heu heu V are regustatum d gito terebrare salinum C ontemptus perages si uiuere cum iove tendis. I am pueris pelle iuccinctus: & oenophoR aptasO cyus ad nauemmihil obstat quin trabe vasta A egaeum rapias:nisi sollers luxuria ante S eductum moneat:quo deide insane mis' quo
inuid tibi vis r calido sub pectore mastula bilis
Ι ntumuit:quam non extinxerit urna cicutae.
T vn mare transilias tibi torta canata sulto
morsu testiculos sibi aputat penculo ur pente:ob hoc se peti gnarus.unde e illud
Lue.Imitatus castora:qui se Eunucu ipse facit et cupiens euadere damno Testiculi. Castoreu id uocant medici: alias animes horrendi morsus. Arbores iuxta flumina: ut serro caedit. hois parte compraehensa: non anteq fracta concrepuerint ossa morsu resoluit. cauda piscis ei: caetera species
lutra.animal aquaticum. de Castoreo sic Virg.Virosaq; pontus Castorea. Hebenum:arbor est: quam Virg.peculiariuς celebrans nusqua sibi nasci:q in india pro fessus est.ut Diuisae arboribus patriae:s I la india nigrum Fcri hebenum. Herodo tus eam aethiopiae itelIigere maluit tributi uice regibus persidis e materiae eius ci, tenas phalangas tertio quo anno pensitasse aethiopas cum auro & ebore Pden do.lomae auctore Pli.eam magnus Pompeius in trjumpho Mithridatico ostedit. A cendi ea Fabianus negat. uritur tamen Odore lucundo. Duo genera eius raru id quod melius arboreum talico enodnmateriae nigri splendoris:ac uel sine arte protinus iucundi. Alteru fruticosum cytili modo:& tota india dispersum est. Lubrica coa: cos insula est in cana denotata teste Iginio a Coo filia Meropis cuiusdam quae ibi regnauit:tota fertilis est:&quemadmodu Chius N Lehus optimo uino abundans auctor est Sisabo. Vinum coum Cato apud nos ovoq; ex italico faciendi rationem demonstrauit super caetera in late triduo maturandu praecipiens. Vinum album ostendit esse.Horatius.Si durabisaluus: Mitilus 8c uiles pellent obstantia conchae . Et lapathi breuis herba: sed albo non sne cooLubrica: ut sensit Horatius: Ventrem molliant. Tolle piper recens:ex india: ut diximus mittitur piper. E sitiente camelo: camelos inter armenta pascit oriens:uuoru duo genera Baetnae&A rabiae differunt:os illi bina habent tubera in dorso:hi singula: N in pectore alterum cui incumbunt.auctor est Plinius. Sitiente: sitim enim quainduo:eo auctore:tollerant.implentur cu bibendi occasio est S i praetentum N in futurum: de turbata conculcatione prius aqua:aliter potu non gaudent. Verte:uolutanegociare. lura:hinc expressit nimia auaritia holes ad omne scelus induci. Virg.Quid non mortalia pectora cogis Aun sacra fames f Sed iuppiter audiet illud respexit holes metu deorum. non honestatis rone plaerunt non peccare. Heu heu: risu dccapitis concussione leaenda sunt.quasi dicat si ex deope praeceptis uiuere uolueris inopia & rcru egestate pre
metis. Perages:deest uitam. Vare:aliqui uaro legunt.i.recuruo: sed uersus no stat. uocativus est. ut sit Ostulte qui non recte rem percipis: sumptum ab iis qui cruribus uaris oblique incedunt.Mart. Vara nec iniecto ceromate brachia tendis. Cum ioue:ex deorum Sceptis. Iam pueris.p. iam auantiae seruus est cu tum studio nauigationem paret. Puens: seruis:siceni serui appestabantur. aen.Etiam puerum inde abiens conueni chremis. Succinctus .i.iam expeditus. Oenophoru:uas uinarium. Cenos enim graece:uinu latine:&phero porto. Iuvenalis.Tandem illa uenit rubicundula: totum Oenophorum sitiens. Nil obstat. i.iam omnia parata sunt ad nauigationem. Trabe uasta. i.naue. Aegeum:dictum ab insulis: ut Varroni placet: quod in eo mari scopuli uocantur a similitudine capr N aeges. Nisi sollers.l.a.hinc ostendit holes uario scruitutis genere teneri: cu & auantiae S luxuriae serviant. Luxuria luxa mebra e suis locis mota de soluta dfituna quo tu xuriosus in re familiari solutus auctor est Festus luxuna igitur est Ois moru solutio. Seductu: seorsum ductu. alias deceptu: ut alibi.Quae nisi seductis nequeas comittere diuis. ren . Etia nuc me seducere his dictis postulast Quo deide insane ruis rephendit eu luxuna qui ob avantia nauigaturus sit. Calido sub pe. ma. bi.in. nimia auaritiae dil luxunae solicitatione fatigatus de incertus uin pareat: more serui indignam intumescit. Maicula: magna: M qualis masculo sexui conuenit. Bilis colem:ut dictu est:q in irato immettit. Calido:nimia indignatione accenso. Extinxerit urna cicutae:cicutae:ut diximus: tanta est uis refrigeratoria: ut pota statim holam extinguat. Tumpro tu M. Fulto:ornato:&strato. Torta caua .i. tela oc nuntili crailiore.Nam