장음표시 사용
11쪽
V in bene perpensa io post theoremat; veritate, quia ipsa Natura i , quilue Naturae Legum nomine veniat, stello erit intelligere memorata liquulem Attribata, seres, a que praeterea Proprietates, quibusaam inhaerentes speciebus, cum a lim minime possim separari subiecto, fit ut determinatis in circumstantiis neeeissario agant . . Actio
sane ilia , quae rerum cleatarum universalitatem eomita tur, ex qua varia in dies enascuntur phoenomen , quorum plura nobis pervia, plura ortasse iiii pervia sunt, ys
est Natura Caussae vero determinatorum et cluum ex si constantissimae, qualitates corporum, tum eae , quae De intendi, nee remitti, tun ea , quae arta; vel circum
stantiatum additamento qua vulgo concauisae nominan tu . intendi, remittis possunt pacecinclituuut Naturadi Legis VI. Diligens itaque Naturae eontemplatio, cum Physicae universis sit scopus, qui haud melius, quam Per experime ta, ta phoenomenorum analysim potest obtineri semelao admiserimus philosophandi regulas, quas imo ortalis gloriae Uit i acus Newtonus promisit , evidentia quadam persu ais nos reddit Attributa , quae materiae in spectatae insunt , omnibus in individa corporibus qua . eumquae ex metiae modificatione compotitis aecessarici
VII. Hi iam tundamistis, ut sedula animadversione perpen damus quale sit illud universale tineipium, ex quo a mea fiunt, quaenam scilicet materiae qualitas, num una, atque eadem in omnibus tam diversis corPoribu num plane diuersa sit pro specierum dividuorum diversi tale, operis nostri ratio , reeiaque es videtur postulare. Quo irea, quamvis in numtissimis matretae part culis , in iis scilicet, quae Elementorum dici solent pii cipia, ex par intenta multu non post lubentissime taleamur Aiatis tamen tum Anaxagorae de omnium se nianum eonfulicinoe, tum ethniti do necessaria Monadam
dissimisit adine sententiis, optime explieari posse dicimu&corporum species quaslibe omnimo diversas, 1 em Clari limo exutono materiam nius Naturae tatuamus, cum
jus minutissimae partieulae indivisibiles , neque sphaerica omnes figur donatae concipiantur. Ei
12쪽
VIII. Una ergo eademque materia notissima quatuor constituens corpora, quae vulgo lementa, live principia, ut ita di eam , compositorum 1ecundari nuncupantur, sola differt modificatione .lX. Terram etenim , quam , Aerem, Ignem , t quiluuid ex materia compositum reperitur iisdem attributis , ii veproprietatibus universali hus gaudete , ram quam ce lun . demonstratumque defendimus. X. Memoratarum vera proprietatum numerum in corporibus a Glignara ingenuum Philosephum dedecet , Iatent fortasseta plures quae experimentis compertae fiunt haec recenis .
tu Extensio, impenetrabilitas, Divili bilitas, Figura. Mo- bilitas, aut auiescibilitas: quod vires respicit Gravitas , Inertia, Attinctis. XL Tettiae itaque Newtonianae philosophandi insistentes te gulae, quod scilicet qualitates corporum , quae intendi. Wremitti nequeunt, quae omnibus, in quibus expeti. menta instituere licet corpo thus ccii petunt , pro C P mam universorum qualitatibus haberi possint; Atque praeterea ad notas corporum septa laudata proprietate arten clentes totidem emimus a quibusIther contra opinantium iaculis vindicanda Theocem lx, atque interim α Gepus omne phylicum, quantumvis exiguam, extension dona
XlI. Cum veto habita rationa ad Naturam continui, partium ilicet se cohesione tangentium, absqu mutua corpus larum, quorum partes sunt, ompenetratione soliditatem corporum agnosterues, qu fit ut locus ab uno ceupatus corpore, eodem tempore ab alio non possit occupari. impossibilem esse naturalem corporum compenetrationem aperte satis intelligamus is hici omnia corpora solida Dis impenetrahi in minime dubitamus adiimate. XII l. ipsa namque Bliditate re agunt corpora in alia quae, vel se ipsi premutat vel perciniunt. α atqu reactionem retioni contrariam is aequalem jugiter demonstrant . XIV Neque tamen tractione isthae sua efficioni corpora , ut percussionis, et potius reciprocae aeticita vires irritae e. vadata prorsus, ac disipergant ut viribu namque isti dividuntur persaepe or pota , minoresque abeunt in partes;
atque alterum ita uniuersale corporum attributum et G it Qua de re dice dum videtur Corpus omne, mi
13쪽
nimis excepti e pulentis, sive primis natetiae partieu Iri, phvsce ei e in partes quaininaxima diris bile , non
tamen ita innnitum, dato etiam materiae intilitatem lem esse, ut mentis aciem fortasse fugia XU. Eam em , quam de materiae in inlinitum disti sibiliti icte nim versiam, tanto antitiorum aestu pertractare Philosolit caeputire, neque corpus nilo, do dividi neque ponis figuram immutare, nii in ipso motus omi gat .mo reti ergo pates corpus antea quietum, Iicuti de nil tum tot pus potest omnino quiescere: non est enim essentialis materia magis, ut moveatur , aut quiethat. L Quotiesciunque autem vel moveatur corpus, vel quie- cat, sartas , te lasque habenda elle comen linius, quaa verutonus retem constantistima naturae leges, quibus sit, a ra Corpus omne perseveret in statu uta quiescendi , elti endi uniformite in dire tum , nisi a vitibus impressis
14쪽
α is ipsi vel tantillum im rari Quare dicem. Iuni timum
einati esse proportionalem. αXX. Quod si incitus in quieto corpore ab imp x siue percussione exoriatur corpori moti, si licitum corpus telis ten tha pereurrat media, nec in primo casu omnis motus quantitas quieto corpori semper eo municatur, nec in seeundo motus quantitas tota in cor re perseverat. Ἐκ quo de ceptum concludimus suille Carte lium , dum asseruit Deum in prima speetabilis Univerit creatione determinatam motus quantitatem constanti lege maletiae implestille, quae semper inopiabilis pecte veraret quia patius tum medii nicis , tum phylleis argumentis . nullam esse contendimus dubitationi locum, quod motus quantitas in Univeris,niodo adaugelido, modo decrescendo jugitet immutetur XX l. in ver conemD , ut corpus natura potissimum is, tum ad mortim, tum, adi quietem plane inditferen certis, determinatisque egitas moveatur in velligantes Philota phi, eos non fefellit opinio, qui Vites quasdam fortallo quoad ean in omnino impervia ipsa in Natur existen Te recognovere, quom im nutuis non impeditis a tionibus ino tu corpor mi resporaderent torque simul eo templante libere sibi commilia omnia terres xi corpora, iuxta linea in horisonti perpendicularem des endere, si invitate uin primis vites reter collocandam ita censae runt . Nos ita tu eorum insistentes vestigiis Nim an toti inateriae inhaerentem propugnare nota dubitamus.
XX l. Atque meliori fortast criterio , ae curatiociqud rerum eranti ne quid resistentia corporum ita aequilibrium expinstat et, quomodo memorata gravitatis vis in tes istente agat medici perquirentes, cootra Peripatς istos nullam da- ri positi.am Levitatem adgredimur demonstrare is XX lli Caere tum oui de in Uelliga fida gravitatis ausIa nimis sollidit varias excogitarunt hypothetes, ieet iis aeutioris ingenii Ioria sorte dio videatur denegacidae , non tametaeos apertis ulnis nos amplecti ac qui proscriptis hyp thesibus dum in occulto aussa delitia i , et eclus eosque
eonstantissimos animadvertimus. Neque enim occultas Pein ripateticorum ualitates in Physicam revocamus, ut qualidoque effet uum causiam minus explicatam negligi- inus. Quid ut tecim Condiscitis capient illimi supremam
15쪽
via intatem Uini hujusmod toti materiae inlaetabimur indidisses Nobis analytiee hoe est, ex siectibus, non autem ex hypothei thus philosophantibus unum sessicit , ut demonstremus. π Neque a vorticu Cattesimo , neque ali ullo impellente fluido , quod easdem eum fluidis hae tenuς cognitis habeat proprietates gravitati caussam post. -- XXIV. Neque melior ilius auspiciis rem tentarent asse ad istieaa. Philosophiae Sectatores quantum etenim diligentiae . Ilicitudinis quantum, atque ingenii in alendando Escvreorum Systhemate adlabueriti a Iradus ipse ulla. Manien , . vel probabilis illi suppeti ratio , qux existentiaturam .nstret uncinata rusu particularuniri. Terrae centro Prodem
tima, matu sique implicata plexibus cornuvi ad tellurem. attrahentium dii neque is admissiς. . ages gravitatis in uti scen- ει corporem politant explicat Quare memorarum Systhema cum innumeris absurdis 'dituli ui abeat, ne dum rei de s sed is rectae rationi distbnu sic adit te allis e nicit Phulosophia ostendimus elinii nantiu . XXV. . Si qua veto in investiganda gravitatis causi, sententia exponenda est, quae absque crioribus M absurdis elles gexsieet, diei mus , in qua e cipiente gravit te ui tamquam vim alicium attrahente in qua su in e metus lis nos eireumquaque exerat nergiat , gravitatis. Proprietates facilli in explicantur . '
Vt V aut viii ita , vel sibi libere eommissa corpora de
scendunt in viva dicitur vis achralem nιGω pr lueens D. elum , vel obluculo impe ita pro materia quiauitate, quae pondus in corpore Ponti , ipsum is sub u-ta premunt corpora , Quis mortua nuncupatur emerum motus productura numquam obices nil removeatitur; it ut statum suum , si e motus , sive quietis tueri conetur unia uersam corpus quam sane animia vertentes rece aiotas
Philosophi inertiae vim nuncupandam censuere . quorum sis stragiis communibus calculuna ipsi nostrum adiicentes oeam
eorporibus omnibus inhaerentem demonstrandam siusti pil in s. XXVIὲ Cujus ii ad determinaudam quanti taetem animuin a talia dea converrere , dicinuis a corporibus motis uicit LIati natus , in quietis vem corporibus eorum ponderire pondere.
Vill Pondus quippe corporis euruscumque a materiae quan-
16쪽
titate ob dato volumine pelidere , versent isti in experimeta ac inaequale , sub aequali volunt in eorporum pondus,ostlandit XX l X. Ex quo legitimae illationis ope consequitur teriliticii , quamplurima omnino vacua, quae poti nominantur omni bus in corpori s compositis , quani. is ponderatissimis esse admittenda, quorum :ijor, vel numerus vel amplitudo, specificam ponderis disterentiam in diversis corporibus exhibet. XXX. Quire ex eo quod impossibile sit poeulorum numerum, i amplitudinem toti dignoscere , eo ne ludendum videtur corporum pondus absolutum obtineri minime , posse , est quae varia, variis in corporibus deIignant ut pondet esse
XXXI. Natura ergo non metuit vacuam, atque hi maeticus omnino est omnis timor , sive merus , sive horror vacui, quod erat Peripateticorum solemne dogma, immo illud saltem disseminatum in Natura exiliet pluribus ostendi potest argumentis. XXXII. Uanissimam de eo , atque plan fietitiam arbitramur, quam tanto ratiocii attonis apparatu olim protulit enatus Cartesu Univelli Cosmogoniam quidquid de materia subtili, quidquid de vorticoso globulorum motu homines periis adere conetur, plurima tamen ' pene innumera no his in prompm esse fatemue argumenta , ex quibus apprime demonstrabitur mundunt eo qu vult Cartesius modo, neque genitum fuisse, ne aue potuisse generari. XXXIlI Quin immo si omnia in pondere is mensura o di diste Deum nolit ipse pertinacius it ficiati, neque Mundum asserere infinitum ulla satis a id ratione poterit neque limitibus incircumscriptum initiare nedum iii minati, et inmiti etiam, , ut vulgo dicitur, coacervativaeui existentiam haud nobis alebit ad tellus ipse de-XXXIV Effectus praetere Attractionis onflantissimi, tum ii, qvi ad distantias satis magnas, ut in Planetario Systemate observantur, tum ii, qui ad ni inores, minimas codi tingunt distantias a caeteliani eliminatu ut principiis Quomodo enim Magnes ad Ferrima, ad Suminum accederent paleae, uno verbo quo nodo motus omnes, qui ab attractione ιiunt aliquem in Natura polle ut locum obtine
17쪽
re, si omnia aequi liter Iena supponantur . Resurati
ergci, tum Carletianorum de vacui impossit bilitate titioni lius tum Scholastico tum de illius aeriali inextilentia dontinis di tertiam superexpositam materiam vim, Attractionem scilieet , omnibus in elle corporibus, praesertim ex motus.
ph momenis, aliisque ipse demonstrantibus stabiliti pes
XXXV. lilius vero petie varias, qua saepenumero inspicie .
tium c corrunt in oculos exponere muneris nostri ratio en in videatur expostulare , dicimus eas ex diversis legibus determinari, in primis, Attra et ionis uniuersalisu gem esse ut corpora omnia sese attrahant ita taliondi direct massarum is duplicata invexia di ita tiarum. XXLUI Ast quidquid e et vicitum corporum phoenomenis accurate licet , summinue diligentia consideratis omni superata difficultate stetnostratum est quidquid constanti Dsma legi detectum leges tamen illae eum ac plur α' plicanda phoen tamen terrestriam corpusculoe m. in me sertim eget aetionas Fermentatio is Coaguli, aliorumqu insuper, quorum prolixa nimis res fore , Malogum texere , hau satis videantu sessicientes paeticulares alias. experimentorum op iuvemgare, ac deteger opportu miuit quas circa dicendum quod praete Attr et otiis legem in rationa distam latum duplieat . deerescerae alia admittenda videtur Attraetionis lax in risione plusquam.
dupli ea in decrescentis . .: .
XXXVI l. Et quoniam attendentes a Naturae opera, Piam simpliciori, breviorique via inspicim rari, e qu illa communiter acceptum principium: non esset mul i-plieanda uti sine necessit te , iiidquid a recentiori Retiam Philosophis de viribus repellentibus exponitue, o bis nota arridet amplexari , tum praesertim nulla nobis lappetat rati demons trans quo mola fieri potui, ut Mirmetio, uadi ad aliauam distantiam Gilliat eonverti debea in vim repellentem , quo cire dicimus α effectucci milqui Repultimi ei untur partim ab attractionibu particularibus partim a corpusculorum elasticitate , Ilisoue noti cauisis, ver eoaj ehim, vel Blitari a centibus expi vari commode posse.
XX lli Demptis itaque ah universa Naturi vitibus. repelle tibus sponte illust consequitur salsam esse eorum opinio
18쪽
nem, qui reptillione corporum a minimi ceciniasthi distantiis pro caussa comunicationis motus ex imo in aliud corpus assumunt. Verum non minori detinentu allucinatione recentiores ineationalistae, reputantes quiden cum nuperrimo aevi nostro Philosopho, veram communicationis motus caussam proxime o immediate a Deo προ- tendam esse , qui sumpta mea sicine incursus alterius cor poris In alterum . vim in impacto et et, in impingente in nihilum redigat Memorante etenim quid soliditas in corpore ponat dum asserimas Deum cui suumque visn, ateriae inditae primam caussam , asserimus quoque neten satium non esse a eamdem cauilam tamquam proximam, immedim recurrere pro motu expIieanda communicktione, eum Materia ea qua a Creatore donata est aptitudine , ut Neeptas vites exerat constanti lege , actione mediante alio transferat, ad explicandum pli e- nomeno susticiens cim in videatur . XXXIX. Alia tamen omnino ratione in caussa virum investiganda, atque determinant pro edimus hasce quidem
immediatam caullam Deum recognoscere, cum rura
materiae neutiquam valeant proficisti, dubio procul omni fatemur hasce lingulis materiae partieulis Deum indidisso ex mestibus aperta res est: hasea demum & pressione ianufestari probant phoenomena Ex quo sane saeilis, atque ampla ad eliminandam a physicis quamlibet testionem a uiribus distinctam, nobis paratur iaci sive enim pressiones
actiones sint elastorum , live materiae quantit Zies , quae mestiato contactu steri materiae superine u bant di nul-Ia existere pressione sine vitibus rationibus Physicis, XL Atque ut ilium doctrina numeris plane omnibus abso luta remineat posthabitis quibuneumque, maximo perfiaepe verborum plexu , atque ambiguitate involutis, Uitium centralium citionibus, duimus Uirium centralium tinei- pium b c eatissam esse materiam ali ubi congregatam quae majori existens in quantitate , ae alia materia alio
in occidi congregata, per recipe amisi raelion in & stavitatem Scit, ut se corpora mutuis petant accessibus,
wm Peret, ad ipsumque maiori celeritate et rectam ditigatur lineam, i nulla alia vi constanti ire pressa pet aliam
19쪽
directionem moveatntra alias circumvolatetur in orbitata magis inlinusve Iliptica pro ex ptopoetione ad quam Vires centripeta, ompressa disponuntur. XLI. Id uniue ergo restat, ut aestimationem sive quam ita tum vitium cogno&endarum theoriam investigemus. Quar de motus quantitate in quolibet corpore iudicantes ex producto Massa corpori in eius Uelocitatem , libentera ecliani eis ad lentimur, quanti rates motus in duobus co Massatum, S Uelocitatum: Sed si a vitibus corpor inmotorum quaestio sit , nota eaedem profecto militate Onsunt ratisines distinctio m namque, uti superius memn ratum est , vitium a mortuas is vivas eum Leibniti ni admittit , is mox tuas quidem vires, rus T ima
ΣLll. Sed ut de certamine inret eos, qui Carteii partes, in terque Ilo , qui Leibniti causiam defendendam iuscepere , boni, ulla dicamus, falsum asserimus uites. Wi s r inaequalibus massis a pecidue ex iisdem massis in celeritates eis dimetiendax, laoueretur enim ex ea. qu e in m D se aequalibu aeedem vires , ut eleritate foreat. Meliu propterea Procedendum arbitra in ut . atque juxta Leibnitii mentem stilit mandum, vires viva massis motorum corporum multipli eatis per velocitatum quadrata optime elpondere . TLul. Expositis interea esto illis attrituatis toti malatia universalibus . lec meum quae corpora omnia corae Iunt ;vitibus etiam expositis, quibus omnia afficiuntur orpora; nullus inmen nec sibi eas probe iatalliget polis landiatur, ne in hysice penetralia ingredi, atque uberes ex ejusdem studio percipere polIe rueius arbitretur nisi Geometricis facultati hu instructus quae ad exae tam redu-eu lar sive lantetiem , live analytieam demonstrationem accurate valeat inrelligere. Unde Platoni hae ire re est, gi sectantes, sicut ille non 'metras ex auditorum suorum arcebat numero . ita nos eorum Philolaphorum darguente institiam , qui Geometriam, Phylla tentant exularet studium vivis odi, ne dum iucundum, ea ita in Physicis defendimus neeellarium permultae sint Ru Geometriae si filio mentem fugiant , quae eius ope in apricum prodeant verita
20쪽
XLIU Lieet autem ipsius Geometriae lumine remotiora hyiaiiees adita facilius nobis penetrare contingat , non ini ciamur tamen , aequo per omnia possibilia nobis, qui bis mens est finita expatiae datum illa, plura adhuc a Phyllea reperiri , quae sunt prorsus incognita. inter quae Physicam Realem coeptaris Eisentiam optimo,
XLU Quare in eorum ingredi sententiam non possumus, qui suae tenuitati plus aequa deserente Phylicam Re Iem eo oris issentiam, Et in extensione impenetrabili radieati, vel in impenetrabilitate , vel demum in actuali extensii ne aut trina dimensione collocandam esse propu
XLV Quotieseumque ego quid corporis nomine intelli eant desinire volunt ingenui Philosophi , non illud et flentiam Phyii eam Sc Realem praestare , se tantummodo possunt et flentiam Nominalem, seu dealem, Hanc autem flentiam corporix, Te, quod sit Extensum- ali ctum libet profitemur, adeo ut quatie mens sibi repraesentat subjectum cum extensmne solida, ea de corpus debeat inhiberes; neque possibilis sit dea corporis phyii- et , quae extensionem selidam non eontineat.