Reverendissimis atque amplissimis patribus congregationis Vallisumbrosae comitia generalia in monasterio SS. Trinitatis Florentiae anno R. S. 1766. celebrantibus ... philosophicam dissertationem physicae universae principia, &dogmata complectentem pu

31쪽

tors probatam volunt , Ille insensibilem experimenti

minua conspicuam Rationibus aequa lanee iii inde peria pensis, cum igne ii corpus esse Oe haa ius ipse, omnes

melioris notae Phyllei sateantu es Anatagia primum iturae tum in ipso capti examine Magenti peticulis Ignis. gravi a te propugnare posse confidimus. LXXX UlI. Ait incre Lὲ es ipso quidem asstertionis principio quis sugiat, igni tribuendo gravitatem , absque eo quouasseriter, quidnam alle iit, Cui sique naturae Corpus ne te vera sui generi ab alia uavi urat etiae uod illa ali odistinetunt, motus a materia corporum eos Hrnis, cum tantae ramque vatiae de Igne circumferant ut op miones,

ut neque defuerint qui plum et se Spiritum, neque de fuerint . qui ipsin ne Materiam , nec Spiritu ni reputaverint ΙIypotheseo postrem amni evidentissima in sal itatem non mor tuu , neque Ignis naturam, estentiamphylicam realem utpote corpoream, exponimus, ea conteiit , quam im Sacrae Genesis capite . de rerunia creatione Moyses enarrat, dum asstetit dixisse Deum. Fiat

Itiae, O iacta es sio .

LXXLVII l. Neque hane nostram de lane sententiam hypoth lim to lubit con stam credet, 'at presentiam gnis in

quovis corpore , licet non semper cam calore conjimetam non Prae e Peat , neque circulum a nobis, ut loquuntur Seholae, fieri arbitrabitur . dum Ignem dicimus Luceri, Lucem vero attenuatum Ignem praedicamus, qui atten- . dat materiam nos unice exponere non essentiam ; Atque

statum eteatae lucis ante mlionem a Moyse expolitum non excludet illius reliqua cum Materi permixtionen α Lucem igitur hujusmodi, creatam primum a Deo, tum di visam, ut in Lumi nolis , veluti in propria sede locare tueCorporibus , plane sus ieientem alterimus Omnibus expli candis , quae de Igne observantur phoenonienis ouamvis divertitatem motus in materia, pro excitandis lucis caloris sensationibus non inficiemur . LXXX lX Hie igitur Lucis mox indicata orporea natura , insubiistentia Aristoteli eae opinionis de aestu perspicui evine itur, Icholasticorum sententia de qualitatibus, aut accidentibus mod lucido corporis june is modi, ab eo separatis vel uri sponte suae corruit Quare cum Gisia in earumdem consutatione opinionum operam repe de oecesie fit; α Lucem stituimus conlisae te is illa natione

32쪽

subtilis mae o poeis lue illi substantiae per retitis lineas itior hem ad satis amplas ditantias propagatae. XC. Reiiciendam dei te puta inus Carteii uenientiam de uniadulatione , o vibratione globulo rura , quos memorat, cundi Iementi , deque prstitione aethereae substantia ubi eumque dissulae, in eosdem globulos, qua probare o

tendi propagation dim I. eis instantaneam Iles, non secus, ae mota virgae extrernitate altera, altera in instanti mo vetur cum ex obse vationibus Nemoni primum, tum

Rostmeri in Satellitibu Iovis Bradlei in Stellis fixis

Luci pri,p gationem quamvis celerrimam , in tempore tamen seri ta successivam esse convincamur. XCI. L corporibus autem lucentibus miliam Lucem homo geneam non est evidenter ostendunt praeelaritum Newtoni, aliorum postea Prysmatum ope instituta expetimenta, quibus compertum est, exiguissimum quem eumque nativa Lucis Radium in septem diversos colores dividi ex quo duo eluti consectaria Lucis Theoremata profici,scuntur. Primum diversim radiorum et hermen eorum rectangibilitatem certiillimis rem esse confirmatam experimentis quae utrum a diversa radiolum Massa , an diversa eorumdem Celaritate repetenda sit non adgredi-XCli. Secundum is Colores pro ut Animae pereeptionis causes tant, in ipsis existere Lucis Radiis, qui a corporum superficiebus vario modo restinguntur Mu 1 te cadit ne dum veterum opinio, praecipue Sehoulti eorum , Colores inesse corporibus existimantium, sed quotumdam etiam Cat. tet anorum, iraesertim Mallebranchii, qui Colores, vel ex globulorum totatione, vel ex ibratione exiguoium vorti eum subitantiae lucidae exoriri contεndebant. CXul igitur ex dictis hactenus inter Lucis proprietates in Radii apparet potentia refringendi, quam seni per oppo tunis ad eorum infractionem datis eiectim stantiis exibent certa legeri Cumque ex hae uberrima phoenomen rum procedat copia , ut Irides, Coronae, Hatanes, Paphaelia,

Ρ .irate lenast, ut Lentium vitreatum eliscitus, Dioptricorum Telescopiatum ulus refractionum theoriam , lege Rustgenerales determinare praestat, quibus mem para omnia,

de iis similia intelligant ut Quo ei te mediorum ae radiis pete u lorum diversitatem , refractionum ti uil, in dicimus, ita ut oblique incidentes radii e rariore in densius medium a

dire

33쪽

arection detorqueantur, ad lineam sepellieiet infidit

dirimentis perpendicularem aecedant densiore ita rarius. medium obrique incidentes, oppcilitam servent legem, a perpendiculari linea recedendo nes iam per diuersa medix restae tionem passi , si ad perpendiculum ea traiiciant, cum tota tes kmum latici ab Attractione medii repetelidata.

opaeum impingunt, eum illu nequeant transmeare plures tested tu necesse est, ii se ilicet. qui non nisibeniatur, E quidem constanti lege, quam sane demonstrant innum et Camptrices experimenta, seisieet Ustorii Speculi diveMe avitatis, Newtonimi, de Greg riani Tele Opii, Cistulae Cato ptricae, variae structurae Speculorum e cini- eorum , cilindricorum Ecc., quibus informes quae videntur figurae exactit sim concinnitate repraesentantur m- ni Mee alia huius generis bene multa , quae imperiti portenta videntur m limanant Caropitieae totius praeeipu lege, quo nempe di Lueis Radii suapte natur. angultis reflexionis , angulis Incidentia perpetuo.

aequales cssiciant.

XCV. Pater interea Lucam a Iucentibus emissam corporibus non omnem ab illuminatis reflecti, qui imm partem fortasse maiorem, abistbet . Lux isthae , qua rei hi aliud est, quam Ignis modificatus, Oratata Dus, a corpo ribus absorpt, non cestruitur , sed latet, motu iterum, ve sub sotm ea loris, et sub forma Lucis forte excira da , latet inquam Ignique praeexistenti commistetur a Terr terrestribus corporibus, atque in ipsa etiam Atmo

spheta Inde quia velotimilius in te obseurissima , quae diu torsit Philolaphatum ingenia, liceat pronune ille Fluidi Electrie maletiam , vel in toto vel l-tem maxima ex parte repetendare esse, ex phoenomenis Ele-ettieitatis irii fiet alis, sitis probabilite arbitr- . . XCVl. Et quoniam sita ut observatione compertum est Ignit rum, Plerumque Metheolon esse tus, cum effectibus a xificialis lectile itatis anilogiam ostendere is hine Stellas cadentes, omnis genetis Ambulone , Ignes S. Elmi, Ignes lambentes , aliosque specie Trahis , Caprae sali antis, Draconis cc saltem quoad caussam accentionis, ab Ele

itieitate pendere judicamus.

34쪽

XCUll. tque ex hoc eodeni principio Fulgura . Tonitura,

Fulmina credimus derivates Non quidem penitus ex cludentes exhalationes, iraecipue oleaginosias in sulph reas, quibus refertae novimus ad istis magnam altitudinem Atmospheram minus quoque latissimi acti se tentiam amplexantes, qua docuit Fulmina semper e Terra versus Coelum vibrari. Ducti enim obset rationibus Virorum. qui sunt omni exceptione majores , atque Fulminis ea uno materia diligenter perpenta, ea ubivis Noduci, tam in se tricie Terrae, quam in variis Almo heraeia altitudinibus non dissitemur.

XCVII . Cumquε ex supra laud tis arti Misis Eleeitieitatis o

servationi hos pronum sit intelligere, qualem, S quam a riam ieetr eum luidum portendat indolem, quamque D votis pro ireum stantiarum dimisitate dat Tectus , nulli in orta ite opportuniorem caussam afferri posse redimus pro explieandis , miris quidem , sed aequa su nestis este etiabus Balidum, Haericanarrem, Tubarum-marinarum, Dphonum.

C. Ipsi quin etiam Terraemotus attentis circumstantiis, quadeo plerumque a solent comitari ex ipsa Eleetri eitate pro-eedere non abnuimus u huteis enim, bituminosis, Oleaginosis, Iussique Patrictilis, in Terrae viseeribus, e ruentationis ope accensis, otiti Terraemotus communis in valuit, 'odie etiam pene plurimos et optato . Aepraeterquam quod ex his principiis, communicationes et raenicituum ut o clavi motare, Conllantinopolim usique,3 similes aliae sorte majores intellio nequaquam possunt, nil factis hypothesibus sulphureoruni tramitum in Terraestemio delitescentium , nimis etiam vaga redditur torti Glimae hujus sermentationis, atque con, municationis ratio; quate Eleellicitate detecti proximioribus effectum iussis studere experientia nos edocet. C. Demum inter ignea Metheor praeclaram sibi vindieat se dem, lux ilIa, quae tirpo te Septentrionalem versus Polum alliptando, olbie , Aurora Borealis nuneupatur sub di-vetiis figuri apparentiis assistet cibIercarici eteribus etiam nota variam alii, pro ea explicanda, emitam ni re , uti summa eruditione refert lxiemus. Sed neque jugdem doctissi in Philosophi Theoriani amplediimul de Lumine Zodiacali, qui Terrae Polum Borealem appulis Aurora format Neque Clarissimi Mus est emblochi opinionem

35쪽

de exhalat Ionihil particularibus regiori uni septentrionsium omnibus satisfacientem Aurorae formiis aspectibus arbitramar m Quare etsi memoratas exhalaticines ad Aurora con- stere, non inflatemur , ad omnia tamen explicanda pho nomen haud inopportune Electri itatem credimus advo- eandam. His itaque depmmptis ex hvsie a Univer Theorema tabus, pro Dissiertationis omnide nihil aliud B- pete fit, quam Tullii verba lib. I. de Legibus commemorare Cain Auimus , Coelum, Terras, Marii, umiumque rerum iuram perspexerit, eaque inde emerata, quo recurrant, quanae , quomodo obir ira quid in ii mortaD,

caducum, quid Divi in aeternumque sit iideris; hi hac ille maguiscemia rerum, ι quae D. se conspectu, cognitione Naturae, quam se, uostet, ouam contrimet, quam despicis , quam pro ibis parabit ea , quae usto. dioinsu amplifimi 1ta prosecta contingat , ut dum tesistis agrii 1laentillimas contemplatu Metas nostra , tum Deum optimum Maximum , c sui , illi eum omni nix

A eudum est, O veritas iuvestiga a quam e

equamur, omnino tamen propis quam nua . eam per utemus. Galenus