장음표시 사용
331쪽
3D. TV LDENSIUM ANTI Q UIT A TvMBerthous inter haec aliorum omnium praeter sui capitis periculum satagens, comitate, ossiciis, beneficentia certare cum hostibus suis, horum quemque equis,Veste,annona, aliove, Ut
Annus aderata Christi nascentis ortu MCCLXXI. dies xv.
Kalend. Aprilis: Icelus nefandissimum, a distas aeternitatis
inauditum, occlamant veteres Missaru in Introitus erat ab illo
solenni: V um sanctificatus. Adornabat ossicium rei faciundet Berthous prope a Curia sua, ubi iam Decani domicilium, in aede quam ipse exstruxerat. Coniurati ex condicto sceleris
olim certi occulte Cellarij domum ingressi, stratis equis illic ad celerem fugam, simulatione ossici j & obsequij, limina
t templi reuerenter adire,diuinis,ut assolet,intendere. Iam An- fa ui ,- tistes, ministeriis inchoatis, in veste pura adstabat, librum manu tenens, ex quo, pro cantoris ossicio, Graduale, quod om , vocant, inceptaret. Lecta mox erat Epistola,& solenne canticum, Beata gens, Abbas cxordiebatur; cum ecce immani uitia praecipites consurgere sicarij, stringere impune gladiorum mucrones. Ilico ergo,inopinato surore, perterritis cunctis,uenit sub ictum Berthous, hunc unum volitantes omnium petunt gladij. Ergo multis foede concisus vulneribus, cadit Antistes; quodque triste pariter spectatu & memoratu, luculenta plaga, reuulso ab humeris capite, in sanguine suo, truncus ante altare relictus est. Piaculum hoc die S. Gertrudis, ieiunio verno, ingemiscente Fuldensi Ecclesia, Germaniaque, patratum;vnde nec eius atrocitas,publicis Anualium monu-- . mentis excidit:
Fuldensis Abbas Terreus , Penuus utilis rector populi sui, cultor amator pacis, occisus est in Fulta in proprio oratoris,infra ossam in m adrage LL ' , in edita historia, de Lan digrauiis Thuringiae: '' '' '' .ahisb Dbmisi Mcc Lxx r. iabbas Fuldensis Tertiat socc sus es in suo oratorio, infra Missam, a Dis vafastas ,scilicet de Ste
nave, de Schenc enualdi, de Brantove, de Eberaberg, qui omnes biversis modis mala morte mortui fiunt, in castra eorum destrum.. Latronibus e vestigio receptui suit arx Sicinauuia, oppido septa G, tunc huic Ecclesiae inimica. Ex hac ad sueta caedium & rapinarum
332쪽
LIBER QvAR Tvs. 3i; harum conuersi eptennalem pacem innumeris damnis prouocare, impune fuit. Lugebatur haec facilius quam sanabatur plaga; Ecclesia capite,Imperio prope Rege,destitutis. Itaq. honorifice, loco quo contrucidatus erat, in oratorio S. Iacobi condito Berthoo, Coenobitam animi in comitium versi ei ctionis causa; sed secessione turbante, denique compromissum in septem,quorum suffragiis electio staret. Horum itaq.
carpis . XLVII. BERTHovs III. ci succedit, ex Machecellensi 7 stirpe non ignobili, nuper D. Andreae Monasterio Praeposi- V - tus. Vir artium saeculi rudis, simplici nec malevolente ingenio. Conscientiam parricidij, nedum ultionis , exuisse credores : at vigilabat Dei cuncta cernentis oculus. Circumagebant adhuc se praedonum globi, sanguine occisi Praesulis i terrimi, per caedes,sacrilegia, aliaque id genus facinora terrori cunctis; cum piorum quelius assiduaeque preces tandem cordi fuere supremo ultori. Itaque causa fretus, collcctaque manu Berthous,militem educit ad diem Natalis Domini,resim uato ibi, ut vetus Auctor loquitur, nostrae redemptionis priuil gio: capita coniurationis , quae spoliis Haselanae eccletiae permunitae imminebant,illic velut indagine circumdat; ut nullus nisi per ipsam aedem fugae pateret exitus. Hostibus igitur&ecclesia captis de expugnatis, principes caedis Ebetabergij tres captiui facti: unus e vestigio caesus, duo reseruati ad po nam;reliquos numero triginta,vel ignis, vel gladius abstulit, equis & sessoribus una pariter ruina opprems. Ita, qui loca numini sacrata innoxio sanguine, ipsumque sacrosanctium domini sui verticem inhonesto vulnere foedauerant, horum voluit Deus occidione templa item cruentari ; ut ubi culpa orta erat, ibidem poena desineret. Vnde nec inscite harum rerum Scriptor usurpauit Ouidianum illud:
Ehιam necis artisices arte periresua. Benhous,ceu ad ulciscendum decessoris sui necem tantum gubernacula capessiisset, cum neque confirmari sibi Romae, uti mos,honores, nec rebus gerendis alacritatem dare, studio
333쪽
3r FVLDENs IvM A N T i Qv I Τ ATu Messet; rogabat eum Congregatio, ut aut sponte submitteret, aut Ecclesiae nimium quam laboranti industriam comm daret. Vtrumque cum omittit, omnium consensu querela Romam perlata,praesertim quod annum iam & amplius auctoramenta sua distulisset. Quoconsilio ipse exasperatus, in
... Neria heri Archiepiscopi Moguntini tutelam, ecclesiam, op- Dὸ pida, arces, seque permittit ; eamque Abbatis callidam certe x λ7 . et frustrationem, metu schismatis & aliarum cladium, quas Congregatio nuper abunde senserat, probare debuit.
emberus Arabiepiscopus Moguntimus anno MCCLXXII.
Tutor ecclo Fuldensis, sed infelici rerum territus successu, a no postero mature abdicauit, & nouis suffragiis locum secit.
Guis M. Idem superstites adhuc reos ob necem Berthoi, exsoluendae ' noxae &impetrandae veniae, Romam ire coegit , Verum, qui , Μ. poenitentes feliciter exierant, arrepti aponasiab iritu, animae, fecere naufragium. Anno autem salutis MCCLXXI v. reliqui duo Eberi Ngij iussu Imperatoris Francosertum euocati, rotς incussu,muserabili exitio infelicem profudere spiritum. XLVIII. BERT Aous IVA septimo Idus Sextilis, votiva suorum concordia eligitur. Is Bimbachiorum domo nobilis,& Monasterij primi Decanus, ingressu regiminis, castrum g Hunae, βeluncam tunc latronum, octidui obsidione cepit, &ι-- -- Regis iussu solo aequauit;& biennio pὁst,eadem animi celsitudine, Macrincellam, Mansbachium, Aldcnburgum, &- inferius Bimbachium, damnosa castra expugnauit. Conci-m iliam lio Lugdunensi interfuit, anno Domini MCCLXXIV. atque
ibi a Gregorio X. id nominis Pontifice auctoratus Abbas, multorum sibi Pontificum gratiam comparauit;exstruendae reficiendaeque basilicae piacula multa conquisiuit. Berthoudo Herbipotensi Episcopo longe inter amicos gratus & concors vixit.
Anno MCCLxxxii. Benhous sub festum diem omnium Sanctorum, giis nuntiis Moguntiam euocatus; certusque, ' attenuatis & viribus & opibus stare diutius regimen non posse, multoru Episcoporum ac Regis ipsius, di Ordinum om-
334쪽
LIBER QIARTV s. 3is nium Buchoniae crebra iuxta ac seuera oratione consilioque flexus, oeconomiam & Ecclesiae Brtunas, Rudulpho Regi moderanda concessit in sexennium. Ipse itaque politicae rei omnis expers, probante Congregatione, priuati more Vixit, iis,. annona, certoque dimense, & S. Petri praepositura contentus. Et,quod ob non alienandum,Ecclesiae commodo fieret, sigillum tum suum, tum Capituli, in III. virorum potest tem permisit. Denique res sacrae, quae multis retro motibus
in peius prolapsae,ipsius,& trium itidem pietate prςstantium
Monachorum consilio sustentatae. Qua de re Magontiaci consectae tabulae leguntur Non.Nouembris, Indidi. xi.regni Rudulphi anno primo. Anno MCCLXXX i II. Eberardus Comes Catetenellebora pro Rege vectigalia hic exercuit;sed ,ut fama tunc fuit,in rem
suam potius quam Ecclesiet. Inde sibi Berthoidum Lieta Ggium subiicit; mox Nicolaum Schaissensteinium: qui sexe
nium regalis tutelae expleuit. Anno MCCLXXxvi. Berthous Abbas ob animi moestitudinem satur honoris, bona Pontificis Regis . gratia, se sponte abdicans,tranquilliora praetulit: nec multo post tempore,
suffragiis indictus dies, quibus
XLIX. MARQv ARDvs II. magna voluntate Berthoii,s'. & Coenobitarum surrogatus. Genus huic ex Baronibus deri f. s. Bichen bach. a Berthoo prima aetate Fuidam accersitus, &pro indolis ac spei magnitudine,ab eo paterne educatus,cum
primum liberalis doctrinae rudimenta deposuit , ab ipso
Berthoo, ut assolet,emancipatus, & Decani munere riuamquam iuuenis, accinctus est. Habitu monastico non usque u ,-
delectatum perhibent, quare fuit, ut uberius alias narra- ῖ 2 2bam, cum primores Monasteri j magno cum rubore vel inuito cucullum iniicerent, quia frequenti populo, togatus sine cappa in templo apparuisset. Sed inter initia quoque sumpti muneris, calidus iuuenta, dominanti quam pascenti similior, ut plerosque Praepositos omnes abdicauit, ita quidquid rebellium & sceleratoru hominum usquam crat, terrore & armis sibi subegit: tempori quoque adspergendo . . Rr i lenio
335쪽
316 FVLDENSIUM ANTI Q v I TATUM leniora, imperium reuerenter habere doctus. Anno MCCLXXX v II. Marquardus Roma auctoritatem sanctiorem accepit atque inde ab Episcopo Bambergensi pro Pontifice consecratus cst. a. Eodem anno, post vincula S. Petri luctuoso & exitiali ina tua. O.' cendio S. Bonifacij basilica conflagrauit.Hac sane lachrym bili clade , velut euigilatis sensibus Marquardus, vegetior ad
rem gerendam consurgit; dc aduocato repente cuiusque -- neris de prς sidum & clientium nobilium consilio, sumptum materiamque parare ad sarciendas ruinas & nouae fabricae cultum . Hinc ditionis confinia munire aduersus vim hostialem,erogare large stipendia,& iis munimentis Ecclesiam o uallare luam, ut pulso domestico metu, c5tra Principum &ferocientium quamuis praedonum manum , desensa atque secura staret.Oppidulum Nitharshusenum apud Cellensem parthenonem ,&Fischbergense casstrum,ditioni suae adiecit. n. mm Mersas impio sc ore Iudaico Ecclesiae suae res, & usurarum iE onere fatiscentes subleuauit,&e detentorum manibus ere se, ptas, magno ditionis bono, copia illata annonae & secunditate, restituit; et bonus facilisque in bonos, sic a fer in contumaces
metuendus. Sed ,heu fallax hominum vita,& mors mutitifaria, quam huic insolens nimis casus attulit. Annus ibat Christi nascentis MCCLXXX v I II. sextusas .i,,is i sto SS. Apostolorum Petri de Pauli , dies, cum mulier, an v neficaZcerte mala, Mai quardo chirothecas offert medicatas letali ac praesenti veneno: harum attach .i mox crepuere digiti δε facies corpusque diffusa repente luc sic illigata, ut ma- Destgnitudo doloris tristi mortis genere exprimerct animam. '
L. HENRi Cus V. a Nilna V succedit, approbatione se civi nam magna: & hic aetatis flore ac oris diserti gratiis, indu striaeque laude de se conceptam spem sultinebat. Genu illi praenobile, de animus, etsi domi modice babitus, quod tamen hisce seculis familiare sacratis malum, belli satis in- gens; & absque hoc, nec Ecclesiae patrimonium conseruari, nec Regibus obsequia praestari poterant. Pugnabat Rudu Lplius eo tempore contra Bernenses,dc Sequanorum eam Pa
336쪽
LIBER QUARTUS, 3i7tem armis insensabat,quae Rauracis finitima. Itaque Henricus Abbas regalia promeriturus, anno MCCLXXXIX. cum 'quadraginta equitum ala Bizontium ad Rudulphum Re- tu,se i gem prosectus, in illius urbis obsidione & expeditionibus '7. aliis usque in sequentem annum et , ut acta reserunt, gloriose Rum .seruiuit. Anno MCCXC. Rudulphus Rex, Thuringiae componen- ot cidae ob Alberti Landigra iij & filiorum implacabiles iras, mire distractae, annuum prope coetum Ersordiae habuit, quem, una cum proceribus aliis, Henricus etiam honestauit. Iusti- ον tim tiae cultae magnum ibi Rudulphus statuit exemplum, ad arati iis, - LX v I. praedonum arcibus in Thuringia solo aequatis. Sequenti anno,quo Rudulphus Rex naturae concessit, intestina lis Congregationem & Abbatem exercuit, Marquar-do Decano maioris Ecclesiae, fratrum commoda, id est victiam cultumque propugnante, qui in tam oneroso domi militiaeque sumptu, viique raro sine querela dabantur. Quaestionem Romae peragi utrimque placuit: ubi, post tricianalem causς disceptationem, haud sine dispendio partium,pr
nuntiatum circa annum M CCXCIV. ut mensa conuenti, per
petuum sit separata a me a Abbatis , seorsimque cibus , potus, alimenta,ceteraque Nitur necessima congregationi prompta condita sint re γ' δ' id quod pacifice in rem collatum, Marquardo Decano auctore,qui XX iv. anno sui multaris sponte abiit,&praepositu- ram maiorem trimestri functione ictauit.
Eodem anno Hemicus Abbas, in Adolphi Nassovij Rci timu-gis,quem sanguine attinebat,aulam se contulit; eiusque fidei cursam & oeconomiam Fuldensem in sexennium credidit. Interea ipse, Regem Adolphum, bello Thuringi co parum laudato, prosequitur, qui ab Alberto Laiadigrauio,superstiti- taisi . . bus liberis principatum Thuringiae pretio emerat. Hoc bello, expugnando Franckensteinio praecipue intendit; quod a boreo: caltrum id in Fuldensis Ecclesiae ellet imperio. Quin Thu- ' iaritagicus hic motus, reciperandis vel augela dis postellionibus auitis,aut hostibus ulciscendis, multiplex et occasio. Ita Saltet ingen oppidum & territoria Gerstingenum & Fraiacken
337쪽
Ecclesiae; multa quoque Henrici manu munita loca & pr pugnaculis firmata. Anno MCCCI v. Alberto Austriaco Rege, qui Henrico Linin Abbati,ob partium studia, non aeque fauebat, irrupere Bu-Hiae Lasi choniam delecta militum manu Henricus Comes Hoen steinius,& Comes Bichelingen;ad quorum aduentum,exci- Σύ ' arma aduocati, ciues, rustici. Buchonij paruis copiis in- - -- gentem manum sustinuere; & Thuringis caesis non paucis, ' μ' cum alios multos, tum utrumque Comitem in praelio cep runt; qui nec ante dimisit, quam auro haud paruo capita rependiuent. Hist.Lati- Anno MCCC v I. Alberius Rex frequenti Principum comitatu Fuidam venit, & de Thuringia, nuper ab Alberto Landigrauio Adolpho Regi vendita,disceptavit; immissi ; belli ducibus, vindicandae possessioni aduersus liberos,anno
postero magnas ibi turbas concivit. Regis aduocatus in Thuringia nominatus , frater Abbatis Fuldensis Nilina uius. Is Isenacensibus Alberto Regi deuotis,cum in obsidione castri Uartiargi opitulatur, a Frederico Landigrauio Alberti F. captus, & in vinculis mortuus, Isenaci in Dominicanorum aede sepulturam accepit. Anno MCCC v III. postquam Henricus Lutetelburgensis r H Comes, renuntiatus Francofurti Rex; Henricus Abbas, de---merendi Principis, affuit cum obsequiis inter primos: nam sequenti anno, simul Aquis accepto diademate Spiram petiit, Henricus gemina in Bohemiam expeditione lidem Imperio probauit suam ; nam MCCCX. Eligabethain Neneessat defuncti Regis filiam in Nemetes adduxit; de eamdem Ioanni Hentici Regis filio nuptui tradita, Petro Moguntino Archiepiscopo comite, Pragam reduxit. Hinc Regi in It liam arma inouenti, coronae & veteris iuris restituendi seiungit; &anno MCCCxi. Galliam Cisalpinam ingressus, Insubrum bello interfuit. atque inde ad Ligures transtato
exercitu, ipse cum Rege anno MCCCXII. Genua profectus, classe triremium Pisas aduectus est: ac Romae tandem cor
338쪽
constituedae supremus Legatus;passin agmine Cleri cum venerandis occurrente reliquiis. Brunae item, Regem ipsum Bohemiae CCC.equitum ornatissima vexillatione habuit obuium;atque hic per mutuos amplexus & oscula nuperae consuetudinis gaudia renovata. Duces Austriae & Carinthiae male pacatos,& inuicem infensos, subinde placauit. Postremo Miseiam & Thuringiam ingressus, conuocato Erser-diam nobilium & procerum conuentu, praesente Marchione Misiniae & Brandeourgi, sacramentis omnes in verba publicae pacis concordiaeque adegit. Fuidam plenus ploria reuersus, curiam Neuenburg, quam instruxerat recens, introiit; ibique comites expeditionis ac ' milites, postquam magnu ' ' 'sce habuit, bene iis precatus, ab se cum pace dimisit. Postea loci, diarrhoea correptus, Hamelburgi decendialis aeger i, cuit, atque Christianis omnibus praesidiis ad supremum si, agonem communitus, feliciter in Domino quieuir, anno s D fit lutis MCCCXIII. XII. Kalend. Mariij. Optat gestorum Scriptor,ipsius memoriam apud posteros non intermori quia Ecclesiam hinc multis annis laudabiliter in optime gubernant. 7 t LI. E AERAR Dus a Rotenstein, breuis imperii nec poenitendi Abbas , prouidus vir & circumspectus , aere
non paruo nexam Ecclesiam laxare coeperat, cum mors cc
piis interueniens, homini manum inhcit, optimo licet & v
; ia, guem si stylo extenderimus, modum excessisse videbimur is re
. jsiiscepti laboris. Annum natus quartum decimum Reli - inscript.
istis ιν doni consecratus est, a prima aetate. Scholae legibus exsoluatus, regulam S. Benedicti, votis Deo nuncupatiς, rite prose sus. Hinc paucis post annis, Holtakirchio coenobio, fama virtutis datus Praepositus, ac interuallo, moribus egregiis ad gloriam inclarescens, Fuldensis Ecclesiae Decantis omnium suffragiis eligitur ;qu0d munus ipse quinquennio obstruam tia regulari oe monastica diops iaccurate seruata, decore gessit. Virtutibus mox virtutem & famam factis exaggerans,
339쪽
3Io rvLDENs IvM ANTI Q V IT ΑΤ v Momnium una voce creatus est Abbas. In Galliam itinere suscepto, Clementis V. morte sedem vacuam inuenit : Vnde biennio elapso, a Ioanne XXI. anno Christi MCCCXvi. honoris auctoramento donatus. Memorandum hic, quo diuris Pontifici j Regestis, quibus pretium inscriptum, quod
curiae Romanae pendere confirmandi Abbates solent, Car--μ δε- pentoracti Galliae Narbonensis urbe, ubi Clemens obierat,
exultis, cum plus antiquitus numeraretur, Henricus ad qua- aarebrum dringentorum ' florenorum censum paginas accepti redegit.
Reducem excepit discordia primum, quae inter fratres suos, Ecclesiae huius clientes, dc Rineci Comites eorum hostes, Texorta; deinde ob arcis Nildeci possessionem inter ipsum de ιωπιν, Nuceburgensem Episcopum nata: quae in publici bclli sperti, M. ciem excessit. Hinc Comitis Brubergij arma pro Blanche- valdia stirpe in Fuldensem Ecclesiam graui damno motas, assectantibus Comitem non paucis Imperij ciuitatibus, quae Bingenhelmij tractu variis iniuriis infestarunt. At horum vi resimisi, repressa, Schlitetiani nobiles, Ecclesiae Ministeriales ab Has- sitae Laiadigrauio lacessiti bello,armis illius ac vigilantia tecti, exercitu quoque in hosticum adducto,& Alaseldia,late praeda circumacta, obsidione tentata, non sine suorum tamen vox is . clade. Inde secuta concertatio cum Henrico Comite Hen-
neber io; cuius studio flagrabat Episcopus Herbipotensis.
Ceterum, cum Henricus Comes captiuus venisset in manus
Abbatis, Matthia Archiepiscopo Moguntino arbitro, pax conuenit,Comes seudi iure Fuldensi deuinctus, Ne custodia liber dimistias. Omnium grauissimam seditionem incolarum Fulden-' usque sivili pertulit circa annum Virginei partus M CCCXXX. qua- i. i. do ciuitas opibus adultior Si libertatis dulcedine praeceps,au- r. a. a. se exuere Osticium,S retinendi sui iuris,imperata segnius facere vel prorsus abnuere ; nec sino auctoribus, qui hic praeirent. Inter remedia antiquissimum fuit, primores vincire, &coercere custodii. Et huc illi venerant, ut sponsione obsequium,pacem pro se, pro ciuibus addicerent. Sed acerrimuinte ea aetate telum Ad uocatorum, monui olim, aduersus supre-
' mum magistratui qui tamquam tribuni plebis suam in rem
340쪽
LIBER ARTV s. 32inctiones id genus libenter alebant. Advocatus tum Fuldae Ioannes Comes a Zigenhain: huic ciues, Abbati non magis iis, a. quam toti Congregationi insensi infestique, per foedera &occultas coitiones sese applicant; & anno MCCCXXXI. caeco Cmium ii & populari motu,impetum faciunt in vetus oppidum, Prinsilis arcem cum munitissima turri proruunt sternuntque; fa- C. ia Meces iniiciunt curiae;annonam,pecus, supellcctilem diripiunt. isti codemque furore, Decanum, Coenobitas aggressi, agunt pelluntque extra septa & domicilia ; & familiari omni re despoliant. Nec intacta a rapinis & incendiis rabiose multitudinis Monasteria montium S. Petri & Dei para: Virginis. Praesul
inter haec,cum tanto furori non esset reprimendo, conticinio noctis ecclesiae turres occupat, manum suorum aduocat, sa-
miliam armat,& quidquid in supellectile, vetustis scripturis, ac bibliotheca exi mi ani& praestans, mittit in tutiora. Inde 'u' ς congressi cum Comitis manu familiares Abbatis , velitaria pugna, septuaginta stirpis probae milites & armigeros in cc ramine capiunt; ipseque Comes Ioannes Zigenhainius ad
Schlitatum oppidum usque fuga elapsus, nihil propius ibi,
quam ut captus cederet Abbati. Haec dum Fuldae geruntur, in perniciem gliscentis maioris utrimque cladis, primum ob atrocitatem tu multus, auctoritate Caesaris proscripta ciuitas. deinde affuit mature Balduinus Trevirorum Archiepisco- R Mui τpus, idemque Ecclesiae Moguntinae tunc administrator; qui τὸ missi, melioribus consiliis, induciis exoratis, partes concordia iun- xit;& reos omnia praestare damna coegit. Condonatae inii riae quidem rapinarum ,& captiui laxati, lytris aequatis. V D-rum ciues iussi exstruere proruta moenia iuxta Bussum, muris crassitie senum,altitudine tricenorum pedum substructis, anni spatio. inde turrim, qua magnitudine & firmitate in Burgo prius steterat,expicto quoque vicino muro. hinc damnati quatuor millium librarum Hallensium, quae in Abbatem, Caenobitas,& Ministeria diuidundae. Comitem Zigen hainium mille luisse placuit; sed tamen repetundarum poena
constrictum,equos,ornatum, & cetera spoliorum restituere.
Haec pridie S. Laurentij apud Confluentes Rheni & Moselial partium consensu pacta conuentaque. Ceterum ex tabulis